Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji z zakresu ochrony środowiska

1. Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji z zakresu ochrony środowiska

2. O czym będziemy mówić: • Uprawnienia i udział społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska, dostęp do informacji o środowisku • Procedura administracyjna i sądowo-administracyjna – prawa stron postępowania • Droga do realizacji inwestycji • Wybrane typy decyzji: decyzja środowiskowa - OOS, decyzja ustalająca warunki prowadzenia robót, pozwolenie wodnoprawne, pozwolenie na budowę • Zagrożenia dla ekosystemów rzecznych: pobór żwiru, regulacje wód, utrzymanie wód, budowa MEW lub innych urządzeń wodnych, zatrucia wód

3. Uprawnienia społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska • Społeczeństwo: • każdy ma dostęp do informacji o środowisku za opłatą na pisemny wniosek • tylko organizacje społeczne mogą brać udział na prawach strony w postępowaniu adm., oraz zaskarżać decyzje

4. Organizacje społeczne: • Co do zasady mogą występować na prawach strony w postępowaniu dotyczącym innej osoby (art. 31 KPA) • mogą żądać wszczęcia nowego postępowania lub przyłączać się do toczącego albo mogą za zgodą organu przedstawić swój pogląd w danej toczącej się sprawie • mogą wnosić o informowanie przez organ o wszczęciu określonych postępowań • muszą wykazać się interesem społecznym • muszą przedstawić swoje cele statutowe, które są zbieżne z przedmiotem postępowania (np. ochrona przyrody, ochrona zdrowia i życia ludności przed.....) • potrzebny wniosek o dopuszczenie do postępowania i postanowienie Organu – przysługuje zażalenie • wyjątki: nie mogą być stroną przy np. pozwoleniu wodnoprawnym, pozwoleniu budowlanym gdy nie sporządza się raportu OOS • W postępowaniu gdzie sporządza się raport OOS (art. 44 ustawy OOS) organizacje ekologiczne korzystają z trybu uproszczonego przy dopuszczeniu do postępowania na prawach strony: • wystarczy pisemne zgłoszenie chęci uczestniczenia w postępowaniu • muszą przedstawić swoje cele statutowe, które są zbieżne z przedmiotem postępowania • Mogą składać wnioski, skargi, petycje; • Mają dostęp do informacji o środowisku

5. Ogólna procedura administracyjna

6. Podstawowe zasady z których wynikają prawa stron • Normuje ją Kodeks postępowania administracyjnego (KPA) • Podstawowe zasady (prawa stron): • zasada prawdy obiektywnej: W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli • zasada czynnego udziału stron w postępowaniu: Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań

7. Przywracanie uchybionych terminów • Możliwe tylko gdy uchybiliśmy terminowi bez naszej winy (np. choroba, paraliż komunikacyjny spowodowany atakiem zimy, powodzią itp.) – musimy to uprawdopodobnić (np. zaświadczenie lekarskie) • Organy kolegialne nie mogą się usprawiedliwiać niedbalstwem pracowników czy chorobą jednego z członków zarządu • Gdy uchybiliśmy terminowi należy w ciągu 7 dni od kiedy przeszkoda ustała wysłać podanie o przywrócenie terminu dopełniając jednocześnie czynności której terminowi uchybiliśmy • Na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie • Przywrócenieterminu do złożeniawniosku o przywrócenieterminu jest niedopuszczalne • Nie można przywrócić terminu do złożenia uwag i wniosków w postępowaniu o wydanie decyzji środowiskowej!

8. Niektóre czynności w postępowaniu • Podanie wniesione w terminie do niewłaściwego organu wywołuje pełne skutki prawne, a organ niewłaściwy przekazuje pismo do organu właściwego • Strona może w każdym momencie postępowania przeglądać całe akta, robić notatki, odpisy, kopie (w tym foto) • Jeśli organ odmawia udostępnienia akt czy sporządzenia z nich kopii powinien to zrobić pisemnie postanowieniem – żądajmy tego • Dowody które można zgłaszać na poparcie swoich twierdzeń w sprawie mogą być przeróżne (najczęściej: dokumenty, literatura naukowa, oględziny, świadkowie, biegli); organ ma obowiązek w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy

9. Rozprawa administracyjna • Wyznaczana gdy trzeba uzgodnić interesy stron, przesłuchać świadków, biegłych, dokonać oględzin, albo gdy uprości to postępowanie • Wezwanie na rozprawę powinno być doręczone co najmniej na 7 dni przez jej terminem • Prawo uczestników rozprawy: • prawo składania oświadczeń i twierdzeń – po udzieleniu głosu przez organ • prawo zadawania pytań świadkom, stronom, biegłym • prawo składania wniosków dowodowych (np. powołania biegłych) • prawo do wypowiedzenia się przed zamknięciem rozprawy • prawo żądania sprostowania protokołu, oraz wpisania do protokołu uchylonego przez kierującego rozprawą pytania

10. Postępowanie administracyjne w I instancji - w praktyce • Strona składa wniosek o wszczęcie postępowania (jeśli organ nie wszczyna z urzędu) • Organ zawiadamia wszystkie strony o wszczęciu postępowania (ewentualnie wcześniej wzywa do uzupełnienia braków formalnych wniosku) • Organ wyznacza termin do składania uwag, wniosków i dowodów albo wyznacza rozprawę administracyjną w terenie; ponadto sam kompletuje dowody i wydaje postanowienia porządkowe • Organ może wezwać wnioskodawcę do ustosunkowania się do uwag pozostałych stron postępowania • Organ informuje strony że zebrał cały materiał dowodowy, a strony mogą przeglądnąć akta i wypowiedzieć się ostatecznie w sprawie przed wydaniem decyzji • Organ wydaje decyzję administracyjną

11. Tryb odwoławczy • Postępowanie jest dwuinstancyjne • Decyzja I instancji – • zawsze przysługuje odwołanie do jednej instancji, do organu wyższego stopnia, w terminie 14 dni od doręczenia decyzji (lub 28 dni od wywieszenia obwieszczenia – art. 49 KPA) • zawsze zawiera pouczenie o terminie i trybie odwołania • Postanowienia – • przysługuje zażalenie tylko gdy przepis tak stanowi • zawsze zawiera pouczenie o terminie i trybie zażalenia • jeśli na postanowienie nie służy zażalenie strona może je zaskarżyć w końcowej decyzji • zażalenie nie wstrzymuje wykonania postanowienia, chyba że organ wstrzyma z urzędu

12. Odwołanie – jak pisać • Wymogi formalne – jak każdego podania + precyzyjnie określić decyzję od której się odwołujemy (kto wydał, data decyzji, znak) • Uzasadnienie – co podnosić (dotyczy nieprofesjonalistów): • że decyzja narusza choćby nieznacznie przepis prawa – podać go (nawet opisowo jeśli nie znamy numeru) i uzasadnić na czym to naruszenie polega • że organ w trakcie postępowania naruszył omawianą procedurę administracyjną – podać w czym zawinił • że organ naruszył swobodną ocenę dowodów – źle zinterpretował materiał w aktach sprawy i jego ocena jest dowolna, a nie swobodna – wykazać sprzeczność logiczną rozumowania organu • że organ nie zebrał wyczerpująco materiału dowodowego lub nie uwzględnił wszystkich naszych wniosków dowodowych pomimo że były zasadne • wszelkie merytoryczne zarzuty, które przeczą zasadności wydanej decyzji albo okolicznościom które organ wziął za podstawę decyzji (można dołączyć lub wnioskować o nowe dowody) • nie należy polemizować z oceną faktów wyrażoną w uzasadnieniu decyzji, chyba że na podstawie akt sprawy lub nowych dowodów można wykazać błąd w rozumowaniu organu • pomocniczo można podać negatywne skutki decyzji – nie skupiać się jednak na tym

13. Wykonalność decyzji • Wykonalne są przede wszystkim decyzje: • ostateczne – tj. takie od których nie służy już odwołanie w administracyjnym toku instancji: • gdy od decyzji I instancji żadna strona w terminie nie złożyła odwołania • decyzje II instancji kończące postępowanie • którym nadano w ich treści rygor natychmiastowej wykonalności • Składając odwołanie można wnosić o wstrzymanie natychmiastowego wykonania decyzji (w uzasadnionych wypadkach) • Składając skargę do sądu na decyzję ostateczną można wnosić o wstrzymanie wykonania decyzji przez: • organ – zawsze, o ile nie zachodzą przesłanki do nadania rygoru natychmiastowej wykonalności • sąd, tylko jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków (trzeba uzasadnić)

14. Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego • Skargę do WSA generalnie wnosi się na decyzje wydane w II instancji; na decyzji jest pouczenie o terminie i trybie wniesienia skargi • Organizacja społeczna może występować w postępowaniu sądowo-administracyjnym jako uczestnik lub strona, nawet jeśli nie ma osobowości prawnej; może wnosić skargę • Organizacja społeczna działa przez swoje organy lub przedstawicieli (musi złożyć dokument potwierdzający uprawnienia danej osoby do reprezentacji – np. dla stowarzyszenia będzie to KRS) • Sąd wydaje wyrok, którym: • uwzględnia skargę i uchyla decyzję adm. – wtedy doręcza wyrok wraz z uzasadnieniem każdej stronie, albo • oddala skargę – wyrok wraz z uzasadnieniem doręcza się wtedy tylko na pisemny wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku

15. Skarga do WSA – jak napisać • Skarga winna zawierać: • wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia • oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy • określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego • Sąd uwzględni skargę na decyzję lub postanowienie, jeżeli stwierdzi: • naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, • naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, • inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy

16. Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego • Co do zasady od wydanego przez WSA wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do NSA w terminie 30 dni od doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem • Istnieje przymus adwokacko-radcowski

17. Koszty postępowania • Postępowanie administracyjne – ponosi się tylko opłaty skarbowe (np. od decyzji, od pełnomocnictwa) • Koszty postępowania przed WSA – skarżący wnosi wpis; może żądać zwrotu kosztów od organu, jeśli sąd uchylił decyzję; nie uiszcza żadnych kosztów w razie przegrania sprawy • Koszty postępowania przed NSA – skarżący wnosi wpis; koszty postępowania pokrywa przegrywający sprawę

18. Nadzwyczajne tryby postępowania w KPA • Sposób na wzruszenie decyzji ostatecznej, gdy nie jest już dopuszczalna droga sądowa (wyjątkowo także nieostatecznej) • 3 tryby: • wznowienie postępowania • stwierdzenie nieważności decyzji • uchylenie decyzji (gdy na mocy decyzji żadna ze stron nie nabyła prawa) lub zmiana decyzji (tylko za zgodą wszystkich stron)

19. Zwolnienie od kosztów sądowych (prawo pomocy) • Może być przyznane stronie na jej wniosek złożony na urzędowym formularzu przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania • Może być przyznane w zakresie: • całkowitym - gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania; osoba prawna lub organizacja społeczna gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania • częściowym - gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny; osoba prawna lub organizacja społeczna gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania • Obejmuje w zakresie: • całkowitym - zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego z urzędu (można wskazać nazwisko) • częściowym - zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego z urzędu

20. Droga do realizacji nowej inwestycji • Przy znaczniejszych inwestycjach inwestor z reguły musi uzyskać kilka decyzji np.: • decyzję środowiskową • decyzje lokalizacyjną (np. warunki zabudowy, lub decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego), albo wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego, • koncesję dotyczącą kopalin, lub pozwolenie wodnoprawne • decyzję ustalającą warunki prowadzenia robót przy regulacji wód lub zmianie stosunków wodnych • pozwolenie zintegrowane lub pozwolenie na wytwarzanie odpadów, albo wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza, albo ścieków do wód • pozwolenie budowlane

21. Postępowanie z udziałem społeczeństwa • Postępowanie z udziałem społeczeństwa to postępowanie, w którym przeprowadza się ocenę OOŚ i sporządza raport OOS przed wydaniem decyzji • Udział społeczeństwa jest wymagany w większości decyzji środowiskowych, oraz niektórych: pozwoleniach budowlanych, pozwoleniu na realizację inwestycji przeciwpowodziowej • Organ przed wydaniem decyzji lub opracowaniem dokumentu wymagających udziału społeczeństwa, podaje do publicznej wiadomości wszelkie istotne czynności podjęte w postępowaniu (m. in. wszczęcie postępowania, terminy zapoznania się z aktami, termin na składanie uwag, rozprawa itp) • Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa • Uwagi i wnioski mogą być wnoszone w formie pisemnej, ustnie do protokołu, oraz elektronicznie (np. emailem) w wyznaczonym przez organ 21-dniowym terminie ich składania; można zapoznać się z aktami sprawy • Uwagi są rozpatrywane, a w uzasadnieniu decyzji lub dokumentu podaje się informację w jaki sposób zostały one wzięte pod uwagę, przy czym uwagi wniesione po terminie pozostawia się bez rozpoznania • Organ może zarządzić rozprawę administracyjną otwartą dla społeczeństwa

22. Wybrane typy decyzji na realizację inwestycji

23. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (środowiskowa) • Określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia • Uzyskanie jest wymagane dla następujących planowanych przedsięwzięć z zakresu gospodarki wodnej: • budowle piętrzące wodę na obszarach objętych formami ochrony przyrody, albo poza tymi obszarami: gdy na cieku nie ma innych takich budowli, lub są w odległości mniejszej niż 5km w dorzeczu, lub na wysokość nie mniejszą niż 1 m • regulacja wód • wydobywanie kopalin ze złoża ze śródlądowych wód powierzchniowych • porty lub śródlądowe drogi wodne • przystanie śródlądowe dla nie mniej niż 10 statków (w tym małych łódek) lub wykorzystujące linię brzegową na długości większej niż 20 m • budowle przeciwpowodziowe, z wyłączeniem przebudowy wałów przeciwpowodziowych • kanały albo kanalizacja wód rozumiana jako zagospodarowanie wód umożliwiające ich wykorzystanie do celów żeglugowych • przebudowa, rozbudowa w/w inwestycji • Jest wydawana jako „pierwsza” decyzja w procesie administracyjnym; jest wiążąca dla innych decyzji późniejszych • Organem właściwym do wydania decyzji co do zasady jest wójt, burmistrz, prezydent miasta • Jeśli liczba stron przekracza 20, organ zawiadamia o swoich czynnościach poprzez obwieszczenie zamiast pisemnie

24. Ocena oddziaływania na środowisko w ramach decyzji środowiskowej • Ocenę OOŚ dla w/w przedsięwzięć przeprowadza się zazwyczaj, gdyorgan prowadzący postępowanie stwierdzi taki obowiązek • W wypadku przeprowadzenia oceny OOS inwestor opracowuje i przedkłada raport OOS • W ramach oceny OOŚ przede wszystkim określa się, analizuje i ocenia: • wpływ inwestycji na środowisko, zdrowie i warunki życia ludzi, dobra materialne, a także na inne kwestie inne obiekty • możliwości zapobiegania negatywnym skutkom inwestycji

25. Decyzja środowiskowa – udział społeczeństwa • Jeśli w ramach postępowania jest przeprowadzana ocena OOS to organ zapewnia udział społeczeństwa • Organ podaje do publicznej wiadomości (w formie obwieszczenia) informacje o: • wszczęciu postępowania • stwierdzeniu obowiązku oceny OOS • przedłożonym raporcie OOS • 21-dniowym terminie składania uwag i wniosków przez obywateli, oraz terminie zapoznania się z aktami sprawy, a także rozprawy administracyjnej • wydanej decyzji • Podanie informacji do publicznej wiadomości (łącznie): • W BIP-ie • w siedzibie organu właściwego w sprawie i organów miejsca inwestycji • w miejscu przedsięwzięcia w sposób zwyczajowo przyjęty

26. Decyzja środowiskowa – udział stron • Organizacje ekologiczne, powołując się na swoje cele statutowe, mogą uczestniczyć w całym postępowaniu na prawach strony, gdy zgłoszą taką chęć • Na odmowę dopuszczenia do postępowania służy zażalenie • Organizacji ekologicznej przysługuje odwołanie od decyzji oraz skarga do sądu, nawet jeśli uprzednio nie brała udziału w postępowaniu I instancji – wiążą ją jednak terminy na dokonanie tych czynności

27. Wydanie decyzji środowiskowej • Organ wydając decyzję: • określa wymogi w zakresie ochrony środowiska przy realizacji inwestycji: • rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia • warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji i eksploatacji urządzenia • wymagania ochrony środowiska do uwzględnienia przy projekcie budowlanym • przedstawia stanowisko w sprawie przeprowadzenia ponownej OOS na etapie pozwolenia na budowę • może zobowiązać do kompensacji przyrodniczej – jeśli wynika to z OOS • Decyzja środowiskowa winna posiadać szczegółowe uzasadnienie

28. Organ może odmówić zgody na realizację przedsięwzięcia gdy: • stwierdzi niezgodność lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony (nie dotyczy niektórych publicznych inwestycji) • w razie braku zgody wnioskodawcy na realizację inwestycji w wariancie bardziej zasadnym, innym niż proponowany przez wnioskodawcę • jeżeli z oceny OOŚ wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru • jeżeli przedsięwzięcie spowoduje niezrealizowanie celów środowiskowych zawartych w planach gospodarowania wodami • w praktyce również gdy RDOŚ odmówi uzgodnienia

29. Decyzja ustalająca warunki prowadzenia robót z art. 118 ustawy o ochronie przyrody • Orzeka Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ), przed wydaniem pozwolenia na budowę • Prowadzenie robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne - na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych, następuje na podstawie decyzji regionalnego dyrektora ochrony środowiska, który ustala warunki prowadzenia robót.

30. Pozwolenie wodnoprawne • Stroną postępowania jest zawsze użytkownik rybacki; nie mogą być stroną organizacje społeczne • Jest wymagane na: • różne formy szczególnego korzystania z wód • budowę urządzeń wodnych • regulację wód • pobór wody (np. wodociągi, MEW) • pobór kruszywa (za wyjątkiem utrzymania wód) • wprowadzenie ścieków do wód • Odmawia się wydania pozwolenia wodnoprawnego gdy projekt: • naruszałoby ustalenia PGW, lub MPZP • nie spełniałby warunków ochrony zdrowia ludzi, środowiska i dóbr kultury

31. Regulacja a utrzymanie wód • Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych polega na zachowaniu lub odtworzeniu stanu ich dna lub brzegów oraz na konserwacji lub remoncie istniejących budowli regulacyjnych w celu zapewnienia swobodnego spływu wód oraz lodów, a także właściwych warunków korzystania z wody • Regulacja wód polega na podejmowaniu przedsięwzięć, których zakres wykracza poza działania związane z utrzymywaniem wód, a w szczególności na kształtowaniu przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego • Utrzymanie wód może wykonywać tylko RZGW lub Marszałek Województwa (w praktyce ZMIUW), oraz właściciele urządzeń wodnych • Na utrzymanie wód potrzebna jest jedynie decyzja RDOŚ z art. 118 UoOP (tam gdzie wymagana) • Utrzymywanie wód nie może naruszać istniejącego dobrego stanu ekologicznego tych wód oraz warunków wynikających z ochrony wód • Na regulację wód potrzebna jest decyzja środowiskowa, pozwolenie wodnoprawne, decyzja RDOŚ z art. 118 UoOP i pozwolenie na budowę

32. Powódź i odbudowa popowodziowa • Pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane na wykonanie pilnych prac zabezpieczających w okresie powodzi • Nowa ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z dnia 16 września 2011 r. • Rząd każdorazowo po powodzi wydaje rozporządzenie z listą gmin lub miejscowości na których stosuje się szczególne rozwiązania zawarte w ustawie powodziowej • Na odbudowę lub remont urządzeń wodnych uszkodzonych lub zniszczonych w czasie powodzi nie jest wymagane pozwolenie wodnoprawne – aktualnie bezterminowo • Jeśli planowana odbudowa dotyczy inwestycji znacząco oddziałującej na środowisko lub na obszar Natura 2000 wymagana jest decyzja środowiskowa – jej brak nie wstrzymuje jednak inwestycji

33. Pozwolenie na budowę • W postępowaniu nie mogą uczestniczyć organizacje społeczne na podst. art. 31 KPA • Jeśli w ramach postępowania przeprowadza się ocenę OOS albo ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (tzw. III grupa), to mogą w nim uczestniczyć organizacje ekologiczne na prawach strony, a także są składane uwagi i wnioski przez społeczeństwo • Ocena OOS wygląda podobnie jak w przy wydaniu decyzji środowiskowej, z tym że przeprowadza ją RDOŚ

34. Inne decyzje • Decyzja o warunkach zabudowy - • Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego – - w postępowaniu mogą uczestniczyć organizacje społeczne na podst. art. 31 KPA

35. Działania wobec istniejących instalacji

36. Gdy instalacja działa na podstawie wykonalnych decyzji • Można wnosić o: • wykonanie przeglądu ekologicznego • stwierdzenie nieważności decyzji z urzędu • wznowienia postępowania z urzędu • stwierdzenie wygaśnięcia decyzji, jeśli uprawniony nie dopełnił określonego w decyzji warunku, choć decyzja została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia tego warunku • uchylenie decyzji, jeśli uprawniony nie dokonał w terminie określonych czynności, choć decyzja została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia tych czynności • inne rozwiązania (np. cofnięcie decyzji) przewidziane dla poszczególnych typów decyzji

37. Kiedy należy wezwać lub zawiadomić policję • Gdy są prowadzone prace wymagające pozwolenia wodnoprawnego bez takiego pozwolenia lub wbrew jego warunkom (wykroczenie z art. 192 ust. 1 PW lub przestępstwo uszkodzenia brzegów i dna z art. 191 PW) • Gdy są prowadzone prace wymagające decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót bez tej decyzji lub wbrew jej warunkom (wykroczenie z art. 131 pkt 8 UoOP)

38. Dziękuję za uwagę