280 likes | 679 Views
EKONOMSKA STATISTIKA I STATISTIČKI SISTEM. ES I STATISTIČKI SISTEM METODE STATI STI ČKOG ISTRAŽIVANJA. Osnovna aktivnost statističkih organa je prikupljanje, obrada i analiza relevantnih statisti čkih podataka Ova aktivnost regulisana je zakonom ili drugim podzakonskim aktima.
E N D
ES I STATISTIČKI SISTEMMETODE STATISTIČKOG ISTRAŽIVANJA • Osnovna aktivnost statističkih organa je prikupljanje, obrada i analiza relevantnih statističkih podataka • Ova aktivnost regulisana je zakonom ili drugim podzakonskim aktima. • Sistem statističkih istraživanja definisan je • Programom statističkih istraživanja (predlog usvaja Vlada, a program donosi Skupština) • Godišnji i petogodišnji program statističkih istraživanja
ES I STATISTIČKI SISTEMMETODE STATISTIČKOG ISTRAŽIVANJA • Principi statističkih istraživanja • Celovitost, potpunost podataka • npr. reprezentativnost uzorka kod anketnih istraživanja; prikupljanje podataka od svih preduzeća kod administrativnih istraživanja • Jednoobraznost podataka i njihovog tumačenja • npr. da stopa zaposlenosti iz ARS 2008 ima istu interpretaciju kao i stopa zaposlenosti iz ARS 2009 (ne menja se upitnik, uzorak itd.) • Blagovremenost, dostupnost i razumljivost podataka • Veliki broj podataka iz oblasti ekonomske statistike dostupan je na sajtu RZS i drugih relevantnih institucija • npr. rast cena u prethodnom mesecu se objavljuje do 15 dana narednog meseca • Istinitost podataka • Da bi korisnici informacija verovali podacima njihova tačnost je zagarantovana zakonima
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJEDefinicija • Statistički sistem je: • skup određenih statističkih istraživanja • realizovanih od strane statističkih organizacija • zasnovan na stalnim izvorima podataka • uz primenu odgovarajuće metodologije
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Elementi • Elementi statističkog sistema (SS) • Statističke organizacije i druge insitucije SS • RZS, lokalni zavodi za statistiku, Ministarstvo finansija... • Statistička istraživanja • Sistemi nacionalnih računa, ARS, ... • Baze podataka • Knjigovodstvena evidencija, ... • Statistički standardi • npr. ISIC, rev 3 klasifikacija delatnosti; ... • Metodologija istraživanja • Obezbeđuju uporedivost istraživanja i pokazatelja • Statistički pokazatelji i publikacije • Saopštenja RZS, Statistički godišnjaci, ...
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJEStatističke organizacije i druge institucije statističkog sistema • Republički zavod za statistiku Srbije (RZS) http://webrzs.stat.gov.rs • Ministarstvo finansija Republike Srbije http://www.mfin.sr.gov.yu • Narodna banka Srbije (NBS) http://www.nbs.rs
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistička istraživanja i baze podataka • STATISTIČKA ISTRAŽIVANJA Anketna istraživanja • Popisi (stanovništva, poljoprivrednih gazdinstava...) • AŽS, ARS, APD Istraživanja zasnovana na bazama podataka • Obavezna knjigovodstvena evidencija • Evidencija u oblasti socijalnog osiguranja • Evidencije u oblasti rada i zapošljavanja • Evidencija platnog prometa
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički standardi • Pravila za ujednačavanje sadržaja statističkih podataka (propisana zakonom, usklađena sa međunarodnim standardima) • Statistički standardi obuhvataju: • Definicije • Klasifikacije i nomenklature • Registre
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički standardi • Definicije pojmova - predmet i sadržaj posmatranja (npr. industrijska proizvodnja) - jedinice posmatranja (preduzeća čija je osnovna delatnost industrija) • obeležje (fizički obim industrijske proizvodnje) Detaljnije o standardnima i metodologiji statističkih istraživanja na http://webrzs.stat.gov.rs/axd/osn.htm?#met
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički standardi 2. Klasifikacije i nomenklature http://webrzs.stat.gov.rs/axd/klasifikacije/medjkl.php
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički standardi 2. Klasifikacije i nomenklature Značajnije međunarodne klasifikacije: • ISIC rev. 3.1,NACE rev. 1.1 – Međunarodnastandardnaklasifikacijadelatnosti UN I EU (International Standard Industrial Classification) • COICOP – Klasifikacija o ličnojpotrošnjiponameni (Classification Of Individual Consumption by Purpose) • CPC vers. 1.1, CPA 2002– Centralnaklasifikacijaproizvoda UN i EU(Central Product Classification) • SITC rev. 3 – Međunarodnatrgovinskaklasifikacija UN(Standard International Trade Classification)
Međunarodna standardna klasifikacija delatnosti ISIC rev. 3.1 (prihvaćena i u našoj statistici) A POLJOPRIVREDA, LOV I ŠUMARSTVO B RIBARSTVO V VAĐENJE RUDA I KAMENA G PRERAĐIVAČKA INDUSTRIJA D PROIZV. EL. ENERGIJE, GASA I VODE Đ GRAĐEVINARSTVO E TRGOVINA NA VELIKO I MALO, OPRAVKA Ž HOTELI I RESTORANI Z SAOBRAĆAJ, SKLADIŠTENJE I VEZE I FINANSIJSKO POSREDOVANJE J POSLOVI S NEKRETNINAMA, IZNAJMLJIVANJE K DRŽAVNA UPRAVA I SOCIJALNO OSIGURANJE L OBRAZOVANJE LJ ZDRAVSTVENI I SOCIJALNI RAD M DR. KOMUNALNE, DRUŠTVENE I LIČNE USLUGE N DOMAĆINSTVA SA ZAPOSLENIM LICIMA NJ EKSTERITORIJALNE ORGANIZACIJE I TELA
Jedinstvena klasifikacija zanimanja Najnovija klasifikacija zanimanja ISCO - 08 • Zakonodavci, funkcioneri i rukovodioci - menadžeri • Stručnjaci • Stručni saradnici i tehničari • Službenici • Uslužni radnici i trgovci • Kvalifikovani radnici u poljoprivredi i ribarstvu • Zanatlije i srodni radnici • Rukovaoci mašinama i uređajima i monteri • Osnovna jednostavna zanimanja 0. Vojna lica http://www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/index.htm
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički standardi 3. Registri - registar preduzeća - registar radnji http://webrzs.stat.gov.rs/axd/registar.php
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički pokazatelji i publikacije RZS • Statistički godišnjak Srbije • Opštine u Srbiji • Mesečni statistički pregled • Metodologije i standardi (dokumenti kojima se detaljnije objašnjava metodologija istraživanja) • Saopštenja i Bilteni • Studije i analize • Trendovi • Knjige popisa • Radni dokumenti • Stanovništvo Srbije • Posebne publikacije http://webrzs.stat.gov.rs/axd/katalog/index.php
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE Statistički pokazatelji i publikacije RZS http://webrzs.stat.gov.rs/axd/saopstenja.php
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE PUBLIKACIJE Ministarstva finansija • Biltenjavnihfinansija • zvaničnamesečnapublikacijaMinistarstvafinansijaukojojseobjavljujupodaciomakroekonomskimifiskalnimkretanjima, finansijskomtržištuijavnomdugu. • Biltenslužbenihobjašnjenjaistručnihmišljenjazaprimenufinansijskihpropisa • zvaničnamesečnapublikacijaMinistarstvafinansija.
ES I STATISTIČKI SISTEMSTATISTIČKI SISTEM SRBIJE PUBLIKACIJE Narodne banke Srbije • Izveštajostanjuufinansijskomsistemu NarodnabankaSrbijepodnosiNarodnojskupštininajkasnijedo 30. septembranarednegodine, godišnjiizveštajostanjuubankarskomiukupnomfinansijskomsistemuzemlje. • Izveštajoinflaciji sadržiinformacijeosadašnjojiočekivanojinflaciji, analizumakroekonomskihkretanjakojajedeterminišu, objašnjenjerazlogazadonošenjekonkretnihodlukaMonetarnogodbora, kaoiocenuefikasnostimonetarnepolitikekojajesprovođenauproteklomtromesečju...
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEMNajznačajnije institucije • EUROSTAT • Statistički ured EU čiji je osnovni cilj da obezbedi statističke podatke za evropske zemlje koji omogućavaju poređenje zemalja i regiona
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEM Najznačajnije institucije • PUBLIKACIJE EUROSTAT-a (2009) • Evropa u brojkama – godišnjak EUROSTAT-a • Regionalni godišnjak EUROSTAT-a • NUTS klasifikacija • Različita druga izdanja vezana za specifične oblasti http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/publications/recently_published
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEMIndikatori EUROSTAT-a • DEFINICIJE EUROSTAT-a (2009) primer: strukturniindikatori
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEMStatistički sistem UN • UN • Statistički ured UN (statistička ustanova UN-a) • Specijalizovaneagencije Specijalizovane institucije u okviru kojih se obavljaja deo statističkih istraživanja karakterističan za oblast agencije (npr. ILO => statistika tržišta rada)
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEM Statistički sistem UN • Najznačajnije funkcije statističkog ureda UN su: • Saradnja sa nacionalnim statističkim zavodima radi • unapređenja njihovog rada • ujednačavanja podataka koji se od njih dobijaju • Sakupljanje, obrada i analiza podataka
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEM Statistički sistem UN • Najznačajnije specijalizovane agencije: • Međunarodna organizacija rada (ILO) • Organizacija UN za hranu i poljoprivredu (FAO) • Međunarodni monetarni fond (IMF) • Međunarodna banka za obnovu i razvoj (IBRD)
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEM Statistički sistem UN • Publikacije UN-a i specijalizovanih agencija Statistical Yearbook World Statistics Pocketbook Monthly Bulletin of Statistics International Labour Review (ILO) Balance of Payments Statistics (IMF)
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEM Statistički sistem UN UN Indikatori Milenijumskih ciljeva razvoja, MCR (Millennium Development Goals Indicators, MDG) • I MCR: Prepoloviti stopu siromaštva i iskoreniti glad • II MCR: Obezbediti da do 2015. svi dečaci i devojčice završe osnovno obrazovanje • III MCR: Rodna ravnopravnost i poboljšanje položaja žena • IV MCR:Smanjiti smrtnost dece • V MCR: Unaprediti zdravlje žena u reproduktivnom periodu • VI MCR: Borba protiv HIV, side, tuberkuloze i ostalih bolesti • VII MCR: Osigurati održivost životne sredine • VIII MCR: Razvijati globalne partnerske odnose radi razvoja
ES I STATISTIČKI SISTEMMEĐUNARDNI STATISTIČKI SISTEMOECD • Statistički sistem Organizacije za evropsku kooperaciju i razvoj (OECD) • Obuhvata 24 zemlje • 19 evropskih • USA, CAN, JAP, NZD, AUS • Tesno je povezan sa statističkim sistemom UN-a