belief and reason : Boundaries and overlap of abstract categories

1. belief and reason:Boundaries and overlap of abstractcategories Anna Hebda & Małgorzata Fabiszak Adam Mickiewicz University, Poznań Serock, 25-28 Feb 2009

2. Overlap • abstract concepts are structured through conceptual metaphors • the category overlap may be indicated by the use of the same Source Domains for the metaphoric understanding of the notions in question (Lakoff – Johnson 2003 [1980], 1999; Lakoff 1987; Kövecses 2000, 2002, 2005; Szwedek 2007; Janowski 2007)

3. Thecorpus • The PWN Corpus of the Polish language online (http://korpus.pwn.pl/) • 40 million words • 386 books • 977 issues of 185 newspapers and magazines • 84 recorded conversations • 207 websites • several hundred promotional leaflets • demo version: 7.5 million words

4. Focus of thestudy • myśl [noun] ‘a thought’ – myśleć [denominal verb] ‘to think’ • wiara [noun] ‘belief’ – wierzyć [denominal verb] ‘to believe’ • myśl ‘thought’, wiara ‘belief/faith’ ⇒ the core elements of the semantic network of the free morphemes myśl- and wi{e,a}r-

5. Table 1. Lexeme (type) frequencies

6. Table 2. PPsinvolvingthenounmyśl ‘thought’

7. w myśl czegoś ‘according to sth’ • w myśl czegoś [Acc sg]‘according to something, following something, lit. in the thought of’: a formulaic expression predominantly used in legal discourse, e.g.: w myśl artykułu 38 KK ‘according to section 38 of the Criminal Code’, w myśl projektu ‘according to the project’, w myśl planów ‘according to one’s plans’, w myśl ustawy ‘according to the bill’, w myśl programu ‘according to the program’, etc.

8. Thedefinition of theprepositionw‘in’ 7. «przyimek występujący w zdaniach, które komunikują, że dany proces zachodzi wewnątrz ciała lub umysłu danej osoby, np. Szybko zrobiła wszystkie obliczenia w pamięci.»(the PWN dictionary of the Polish language, http://sjp.pwn.pl)

9. w myśl (sg.) vs. w myślach (pl.) • w myśl ‘according to/following’: requires a nominalcomplement, semanticallyusually an act of law • w myślach ‘in one’smind/thoughts = imagination’: - does not require a complement - suggestsa human Agent whose thoughts are indicated as the container for the process

10. Fig 1. Figurativemotivation of the PP w myśl ‘according to/followingsth’ Generic level metonymy: product for the producer Basic level metonymy: thought for the thinker  thought for intention + thought is a container (for intention)

11. w myślach‘in one’smind/thoughts’ • w myślach [Loc. pl]: - mindis a container - thoughts for mind (contained for the container at the generic level, as in Bring me some water for Bring me a glass of water) ważyć w myślach‘consider sth in one’s mind, lit. thoughts’,kalkulować w myślach‘calculate in one’s mind’,rozgrywaćsię w myślach‘take place in one’s mind’,odtwarzać w myślach‘(re)play sth in one’s mind’,mówić w myślach‘speak to sb in one’s mind’,etc.

12. w myślachcontd. • byćgdzieś w myślach‘to be somewhere in one’s mind/thoughts’: thoughts = mind – container/imagining (thoughts for imagining, at the generic level instrument for the processas in He hammered the nail into the wall) • byłmyślami w Agrze [Instr. Pl.] ‘He was in Agra in his mind/thoughts’: instrument for the agent of the actionas inByłjednym z najświetniejszychpiórepoki ‘He was one of the best writers of the epoch’

13. w myśli‘in thethought’ [‘in’+ locsg] • W myśli gnostyckiej nie tylko ciało jak u Platona czy orfików jest przekleństwem, ale również i dusza jest źródłem zła: „Dlatego gnostycką psychologię przenika głęboka nieufność względem ludzkiego wnętrza, podejrzenie demonicznego podstępu, lęk przed wydaniem w niewolę. (an excerpt from Dobroczyński’s 1997 New age) thecontainermetaphor + thought for philosophy

14. przez myśl ‘lit. throughthethought’ [Accsg] • the thought conceptualised as a container, through which the action described in the Complement that-clause passes przelecieć przez myśl ‘flash through one’s mind’, przemknąć przez myśl ‘flit through one’s mind’, przejść przez myśl ‘cross one’s mind’, przewinąć się przez myśl ‘pass/run through one’s mind’

15. Fig. 2. Thestructure of the PP przez myśl through thought (not) move (fast) + complement clause ‘action expressed by the Complement Clause (did not) moved (fast) through thought-container’

16. przez myśl ‘lit. throughone’sthought’ contd. instrument for the agent of the action metonymy (+ thought is the instrument of thinking ontological metaphor), e.g. odwzorowywanaprzezmyślpoznawczą‘reflected by cognitive thought’,postrzeżonąprzezmyślsymbolicznąopozycję‘symbolic opposition observed by one’s thought’, w badaniachnadczłowiekiempodejmowanychprzezmyślwspółczesną‘in studies on man takenup by modern thought’

17. na myśl‘at thethought’ • thethought as two-dimensional space, a surface, a location rather than a container • na (basicmeaning): 1.«przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miejsce dziania się lub znajdowania się czegoś, np. Pracowałnapolu. [SJP PWN] • extendedmeaning: 8.«przyimek tworzący z przysłówkami lub przymiotnikami wyrażenia oznaczające szczególne okoliczności dziania się czegoś, np. Spaćnastojąco.» [SJP PWN].

18. na myślcontd. • na myśl‘at thethought of’ = location figuratively meant as a specific circumstance, a stimulusfor an emotion zacieraćręcenamyśl o‘lickone’slipsatthethought of’,radowaćsięnamyśl o ‘rejoice at the thought of’,krzywićsięnamyśl‘frown at the thought of’,dostawaćdreszczynamyśl o ‘shudder at the thought of’,etc.

19. na myślcontd. • myśl ‘thought’ = an object on the way to knowledge, as in wpaśćnamyśl ‘come across a thought’ (cf. wpaśćnadrzewo‘to run into a tree’) • cośprzyszłokomuśnamyśl‘ sth came to sb’s mind; lit. sth came to someone [Dat.] on thought’ and miećcośnamyśli‘to mean sth; lit. to have something on thought’ myśl= a location where new (personified) ideas can come to and be kept

20. z myślą ‘withthethought’ • z ‘with’: opposition or connection as in oswoićsię z myślą‘get used to the thought’,obcować z myślą‘communewiththethought’,zapoznaćsię z myślą ‘familiarize oneself with the thought’ and also (inthe plural)bićsię z myślami‘be intwomindsaboutsth; lit. fight one’s thoughts’ • thought = opponent/wild animal/person taking part in an interaction; externalised, taken out of the mind to undergo the scrutiny like any other object of human curiosity • thought for a philosophical/political system (part for whole)attested in many NPs such as: myślabstrakcyjna‘abstract thought’,myślsymboliczna‘symbolic thought’,myślpolityczna‘political thought’,myśldemokratyczna‘democratic thought’,etc.

21. z myślą o ‘withsth/sbinmind;lit. withthethought of’ • similar to the PP na myśl (both refer to circumstances accompanying an action) • z myślącombinesaboutness (circumstance) with connection (z ‘with’) which describe the circumstances in a construction with the verbs of change and verbs of making opracowano z myślą o ‘processed with X in mind’,odremontowano z myślą o ‘renovated with X in mind’,przygotować z myślą o ‘prepare sth with X in mind’,gromadzićoszczędności z myślą o ‘amass savings with X in mind’ • thought for concern, at the generic level: superordinate for the subordinate

22. Wiara ‘faith/belief’ • cośzasługujenawiarę‘something deserves faith/belief’vs. coś przyszło komuś na myśl ‘sthcame to sb’smind’ • przyjmowaćcośnawiarę ‘to accept something at face value, lit. on faith/belief’vs. mieć coś na myśli ‘havesthinmind’ • nawrócićkogośnawiarę‘convert sb’ • robić coś/działać w dobrej/najlepszej wierze ‘do sth/actingoodfaith’ = działać/postępować w myśl artykułu/zasady…‘act in line with the principle’ (belief for intention [of the agent of the action]combined with the container metaphor)

23. Wiaracontd. • umacniaćsię/utwierdzać w wierze‘lit. strengthen oneself in one’s faith’; wiara ‘faith/belief’ = religion(belief for religious system, generic level: part for whole) [overlapwiththought for a philosophical/political system]

24. myśl o ‘thethoughtabout/of’vs. wiara w ‘beliefin’ • o ‘about’: used to talk about the object of thinking, which constitutes the circumstances of the action,suggests a contingency between the thought about something and the action • w ‘in’: activates the container construal • wiara w Boga‘faith in God’,wiara we wszystko‘faith in everything’,wiara w wartośćczegoś‘faith in the value of sth’,wiara w siły‘faith in one’s own power’,wiara w milczenie ‘faith in silence’vs. • myśl o Marillenkuchen‘the thought of Marillenkuchen’, myśl o masowymmorderstwie‘the thought of mass murder’, myśl o sanitariatach‘the thought of toilets’, myśl o odejściu‘the thought of leaving’,

25. myśleć o ‘thinkabout’ • Politics: o polityce, o zmianach, o sytuacji społecznej, o wspólnych listach wyborczych, o poprawie, o prywatyzacji, o współpracy, o integracji z UE, o podstawowych zasadach i wartościach, o dumie narodowej, o ochronie miejsc pracy, o wycofaniu się, o rządzie, o kraju, o Polsce • Economy: o eksporcie wieprzowiny, o biznesie, o promocji, o zdobywaniu nowych rynków • Ethics/philosophy: o pustce, o czynieniu zła, o poszukiwaniu prawdy, o przetrwaniu, o śmierci, o szczęściu, o dobru wspólnym • Religion: o Bogu • Science: o możliwości klonowania, o upowszechnieniu rasy • Privatelife: o przyszłości, o awansie, o pracy, o urlopie, o wyjeździe, o emeryturze, o odpoczynku • Sport: o spotkaniu, o barażu, o mistrzostwach

26. wierzyć w ‘believein’ • Politics: w zapewnienia polityków, w oświecony autorytaryzm • Economy: w magię dolara, w siłę dolara, w ekonomię, w słabe Euro • Society: w skuteczność policji, w siłę Internetu, w społeczeństwo otwarte • Ethics/philosophy: w zwycięstwo dobra nad złem, w śmierć • Religion: w przeznaczenie, w swoje powołanie, w dogmaty, w Pana Boga, w żywego Boga, w Chrystusa • Private life: w bezinteresowną przyjaźń, w powodzenie swoich pomysłów, w pastylki, w nadzwyczajne okazje

27. Table 5. Imperative and negativeforms of myśleć ‘think and wierzyć ‘believe’

28. Conclusions myśl ‘thought’ wiara ‘belief/faith’ • thecontainermetaphor (thoughtis a container, mindis a container), e.g. w myśl, w myślach, przez myśl; thoughtisthe instrument of thinking • thelocationmetaphor, e.g. na myśl (o) • greatercontrol • thelocationmetaphor, e.g. przyjmować coś na wiarę, nawrócić kogoś na wiarę • thecontainermetaphor, e.g. umacniać/utwierdzać się w wierze • lesserdegree of control

29. Plans for furtherresearch • prefixed verbs: uwierzyć ‘believe’, zawierzyć ‘trust’, pomyśleć ‘think’ • the imperative on the basis of the whole corpus