1.33k likes | 6.95k Views
KEMUDAHAN SANITASI & STANDARD OPERATING PROCEDURE (SOP). Oleh: Mohd. Suhaimi bin Alias Pusat Penyelidikan Teknologi Makanan MARDI, Serdang. 5 April 2010. Amalan Pengilangan Yang Baik: ‘ Good Manufacturing Practices’ (GMP). Definisi: Langkah yang mengawal keadaan
E N D
KEMUDAHAN SANITASI & STANDARD OPERATING PROCEDURE (SOP) Oleh: Mohd. Suhaimi bin Alias Pusat Penyelidikan Teknologi Makanan MARDI, Serdang. 5 April 2010
Amalan Pengilangan Yang Baik:‘ Good Manufacturing Practices’ (GMP) • Definisi: Langkah yang mengawal keadaan operasi kilang makanan untuk menghasilkan makanan yang selamat. • Tujuan: Membantu industri mengeluarkan makanan mencapai kehendak keselamatan makanan & memenuhi kehendak pengguna
DEFINISI Pembersihan: Pembuangan kotoran, sisa makanan, habuk, gris atau lain-lain bahan pencemar yang menjejaskan kebersihan. Sanitasi: Proses mengurangkan bilangan mikroorganisma pada permukaan kepada tahap selamat
GARIS PANDUAN AMALAN PENGILANGAN YANG BAIK (GMP) PENUBUHAN: BANGUNAN & KEMUDAHAN-KEMUDAHAN • Lokasi • Premis • Kemudahan: -Pencahayaan -Pengudaraan -Bekalan air -Penyimpanan -Kemudahan sanitasi • Peralatan & perkakasan
Kemudahan sanitasi • Bekalan air • Tempat membasuh tangan & alat pengering • Tandas • Bilik persalinan • Saliran/longkang • ‘Foot bath’ • Bilik simpanan peralatan & bahan kimia
KEMUDAHAN SANITASI 1.Bekalan air -Mencukupi & selamat untuk diminum (mikrobiologi, kimia &fizikal) -Suhu dan tekanan yang sesuai -Sistem pengagihan perlu diasingkan
Air Selamat Untuk Diminum • [Peraturan 394] Peraturan-Peraturan Makanan 1985 Akta Makanan 1983.
Tahap pengklorinan di premis • Air minuman: 0.025 – 2.000 ppm • Operasi biasa: 4.0 – 5.0 ppm • Pembersihan: 10.0 – 25.0 ppm • Menyahjangkit: 100.0 – 200.0 ppm
KEMUDAHAN SANITASI 2.Tempat membasuh tangan & alat pengering: -Bekalan air bersih berterusan(panas:380C & suhu bilik) -Sabun cecair & sanitizer -Alat pengering (dryer) & tisu pakai buang -Tong sampah bertutup -Pengawal air yang tidak mencemarkan semula tangan -Papan tanda peringatan
KEMUDAHAN SANITASI 3.Tandas -Bilangan yang sesuai (mencukupi) -Pintusentiasa tertutup (self-closing door) -Kemudahan membasuh serta mengeringkan tangan. -Lokasi yang sesuai -Bahan & reka bentuk yang mudah dicuci
KEMUDAHAN SANITASI 4.Bilik persalinan -Almari berkunci -Rak simpanan -Rekabentuk dan lokasi yang mudah dicuci -Mesin pencuci pakaian operator -Evacuation room
KEMUDAHAN SANITASI 5. Saliran/longkang: -Rekabentuk dan binaannya tidak mencemarkan makanan & sistem perpaipan bekalan air. -Memerangkap bahan yang menyumbatkan longkang -Mudah dibersihkan -Tidak membenarkan serangga masuk
KEMUDAHAN SANITASI 6. Footbath -Mensanitasi kasut sebelum masuk ke kawasan pengeluaran -Agen sanitasi: chlorine, Dettol -Kekerapan pembersihan:Setiap hari
KEMUDAHAN SANITASI 7. Bilik simpanan peralatan & bahan kimia -Berkunci & dilengkapi kemudahan (cangkuk, lampu, longkang, sinki) -Tujuan:Elakkan pencemaran di kawasan pengeluaran
‘STANDARD OPERATING PROCEDURE’ (SOP) • Arahan bertulis (dokumen) merujuk kepada aktiviti harian/fungsi sesuatu alat/prosedur sesebuah syarikat. • Informasi utk laksanakan kerja dgn betul • Menjamin kualiti produk yang konsisten • Pra-syarat untuk HACCP/ISO • Meningkatkan kecekapan pekerja • Mengurangkan kesilapan pekerja
Elemen-elemen SOP • Tajuk tugasan yang akan disiapkan • Tarikh SOP dikeluarkan • Kawasan/jabatan yang menggunakan SOP • Tindakan terperinci yang perlu diambil untuk menyiapkan tugasan • Dokumen yang akan dilengkapkan perlu disahkan bahawa tugasan telah disiapkan • Tandatangan pengesahan pegawai atasan
Contoh SOP • Program kebersihan diri yang baik • Kawalan pencemaran silang (cross-cont.) • Pembersihan dan sanitasi • Kawalan serangga • Penyimpanan produk siap dan bahan mentah • Penggunaan bahan kimia
SOP Pembersihan Mesin & Alatan • Prosedur perlu menyatakan: • Nama mesin/alatan yang hendak dibersih • Bahan pembersih yang hendak diguna • Bahan sanitasi yang hendak diguna • Alat pembersih yang hendak diguna • Kaedah membersih yang hendak diguna • Kaedah mensanitasi yang hendak diguna • Kekerapan akan dibersih/disanitasi • Digunakan/dirujuk oleh pekerja setiap kali aktiviti mencuci
MUTIARA FOOD INDUSTRIES SDN. BHD. Kampung Permata Hati, 85400 Pontian, Johor SOP PEMBERSIHAN MESIN PENGADUN TEPUNG • Matikan suis mesin pengadun. • Tanggalkan bilah (stirrer) dan mangkuk adunan. • Basuh bilah (stirrer) dan mangkuk adunan dengan bahan pencuci • dan bilas. • 4. Lap bilah (stirrer) dan mangkuk adunan dengan kain bersih. • 5. Lap motor dengan kain kering. MUTIARA FOOD INDUSTRIES SDN. BHD.
RBSB Rasabonda Food Industries Sdn Bhd Lot C5, Kilang Kompleks SME BankTeluk Mas, 75050 Melaka No. Siri : 1156SOP PEMBERSIHAN MESIN INSULATED JACKETTED COOKER MIXER
BORANG PEMBERSIHAN • Digunakan untuk memantau operasi pembersihan terlaksana mengikut SOP • Borang perlu diisi oleh operator bertugas • Borang akan menyatakan status permbersihan • Perlu disahkan oleh pegawai atasan operator
MOZEY ENTERPRISENO 460,JALAN BESAR,13100 PENAGA,PULAU PINANG NO.SIRI:345 ME Checklist @ borang pembersihan? • BORANG PEMBERSIHAN MESIN PENGADUN. • SUIS TELAH DIMATIKAN. • PLUG TELAH DITANGGALKAN DARI SUMBER KUASA. • BILAH PENGADUN TELAH DITANGGALKAN. • BILAH DAN MANGKUK PENGADUN TELAH DI RENDAM DALAM AIR. • BANCUHAN BAHAN PENCUCI TELAH DICURAH DALAM MESIN PENGADUN. • BILAH DAN MANGKUK PENGADUN TELAH DIBILAS DENGAN AIR BERSIH. • BILAH DAN MANGKUK PENGADUN DIKERINGKAN DENGAN KAIN PENGELAP. • BAHAGIAN MESIN TELAH DI VACUM DAN DI LAP DENGAN TUALA. NAMA PEKERJA: NAMA PENYELIA: TANDA TANGAN: TANDA TANGAN: TARIKH: TARIKH : BIL. PERKARA Y T
CONTOH SOP, ARAHAN KERJA & BORANG PEMBERSIHAN MESIN DAN PERALATAN(STANDARD KE ARAH PENSIJILAN ISO &HACCP)
KESIMPULAN • Kemudahan sanitasi yang mencukupi akan menjamin keberkesanan program sanitasi sesebuah syarikat. • Penggunaan SOP yang betul dapat membantu sesebuah syarikat mengurangkan kos
Sekian Terima Kasih…
SUSUN ATUR KILANG TAN DAS STOR BAHAN PEALATAN TEMPAT BAKAR/ GORENG/ KUKUS M E S I N MEJA KERJA TEMPAT MEMBASUH BILIK PACKAGING RUANG PEMPROSESAN PRODUK SIAP & RUANG JUALAN BILIK PERSALINAN PEKERJA STOR BAHAN MENTAH RUANG PEJABAT & TETAMU RUANG TINJAU PINTU MASUK