Hazırlayanlar: Behsat ARIKBAŞLI Tankut MUTLU

1. ÇÖZELTİLER Hazırlayanlar: Behsat ARIKBAŞLI Tankut MUTLU

2. ÇÖZELTİLER • Çözeltilerin Derişimleri • Çözeltilerin Özellikleri • Çözeltilerin Bileşenlerine Ayrılması

3. Çözeltiler • Bir karışımda genellikle fazla miktarda bulunan ve karışımın halini (katı,sıvı, gaz) belirleyen bileşene çözücü , az bileşene iseçözünen denir.çözen ve çözünenin oluşturduğu homojen ve çoğunlukla saydam bir fazlı karışımlaraçözeltidenir.

4. Çözelti Çeşitleri Çözeltiler doygunluklarına göre 3’e ayrılır. **Doymuş çözeltiler **Doymamış çözeltiler **Aşırı doymuş çözeltiler Derişimlerine göre 2’ye ayrılır. **Seyreltik çözeltiler **Derişik çözeltiler Elektrik iletkenliklerine göre ikiye ayrılır. **Elektrolit çözeltiler **Elektrolit olmayan çözeltiler

5. DOYGUNLUKLARINA GÖRE ÇÖZELTİLER • Bir çözeltide doygunluk miktarının altında madde çözünmüş ise ,bu çözeltiye doymuş çözelti denir. • Bir çözeltide doygunluk miktarının üstünde madde çözünmüş ise ,bu çözeltiye aşırı doymuş çözelti denir. • Belli bir sıcaklıkta ,çözücünün çözebileceği kadar çözünen madde içeren çözeltiye doymuş çözelti denir.

6. DERİŞİMLERİNE GÖRE ÇÖZELTİLER • Az miktarda çözünmüş madde içeren çözeltilere seyreltik çözelti denir. • Çok miktarda çözünmüş madde içeren çözeltilere çözeltilere derişik çözelti denir.

7. İLETKENLİKLERİNE GÖRE ÇÖZELTİLER • Elektrik akımını ileten çözeltilere elektrolit çözeltidenir.Molekül yapısı polar olan bileşikler ile iyonik yapılı bileşikler, suda iyonlar halinde çözünür ve çözeltide elektrik akımı bu iyonlar sayesinde iletilir. • Elektrik akımını iletmeyen çözeltilere elektrolit olmayan çözeltiler denir.Su içinde iyonik değil de moleküler biçimde çözünen çözeltiler elektrik akımını iletmez.

8. Çözeltilerin Özellikleri • Bir çözücüde, uçucu olmayan bir maddenin çözünmesi onun buhar basıncını düşürür. • Bir çözeltide, uçucu olmayan bir maddenin çözünmesi, donma noktasının düşmesine sebep olur. Grafikler

9. Çözelti Kanunları • Bir çözeltide kaynama noktası yükselmesi veya donma noktası düşmesi, çözeltide çözünmüş madde miktarı ile doğru orantılıdır. • Aynı çözünen eşit miktarları içinde çözünen elektrolit olmayan maddelerin mol sayıları eşit ise ,bu çözeltilerin donma ve kaynama noktaları da eşittir.

10. SAF SU ŞEKERLİ SU

11. Çözeltilerin Derişimleri • Kütlece yüzde(%) derişim bir çözeltinin 100 gramında çözünmüş halde bulunan gram cinsinden madde miktarına denir. • Molar derişim (molarite)bir litre çözeltide çözünen maddenin mol sayısıdır. • Normal derişim(normalite ) çözeltinin bir litresinde çözünen maddenin eş değer gram sayısına denir.

12. Eş Değer Gram • Bir elementin eş değer gramı 1,008gram hidrojenle birleşebilen miktarına denir. **Elementlerin eş değer gramı ** Asitlerin eş değer gramı

13. Kütlece Yüzde Derişim çözünen madde miktarı *100 Kütlece yüzde = çözelti miktarı

14. Molarite Çözünenin mol sayısı Molarite = çözelti hacmi

15. Normalite Çözünenin eşdeğer gramı Normalite = çözelti hacmi

16. Çözeltilerin Bileşenlerine Ayrılması • Çözücüsünün buharlaştırılmasıyla • Çözünmüş katıyı kristallendirerek • Kaynama noktaları farklılığından faydalanarak

17. Çözücünün buharlaştırılmasıyla çözeltilerin bileşenlerine ayrılması • Katı maddelerin bir sıvıda çözünmesiyle oluşmuş çözeltiler , ısıya dayanıklı bir kap içinde ısıtılır.Bu yolla çözücü kaptan uzaklaştırılır, katı çözünen çözeltiden ayrılır.

18. Kristallendirilerek Ayırma • Sıvı çözende iki ayrı katının çözünmesiyle oluşan çözeltiler ,çözünenlerin çözünürlüklerinin sıcaklıkla değişmesi esasından yararlanarak ayrılır.

19. Kaynama Noktası Farkından Yararlanarak Bileşenlerine Ayrılması Bu yöntemde sıvı içinde diğer bir sıvının çözünmesiyle oluşmuş çözelti, bileşenlerin kaynama noktalarına kadar ısıtılıp, soğutulur.Elde edilen buhar soğutucu yardımıyla soğutularak sıvılaştırılır. Yapılan bu işleme damıtma denir.

20. SORULAR

21. Aşağıdakilerden hangisinde verilen maddelerle çözelti elde edilemez?A) Su, alkolB) Su, amonyakC) Su, zeytinyağıD) Sirke, limon suyuE) Sirke, tuz

22. Bir sıvının buharlaştırıldıktan sonra soğutularak yoğunlaştırılmasına işlemine ne denir?A) SeyreltmeB) ÇözünmeC) DamıtmaD) KristalleşmeE) Süblimleşme

23. Aşağıdakilerden hangisinde, verilen maddelerin çözünmesiyle hazırlanan sulu çözeltide elektrik akımı iletkenliği en az olur?A) Tuz; HClB) HCl; şekerC) Tuz; şekerD) Şeker; alkolE) Alkol; NaOH

24. Saf su, 1 atm basınçta, 100 derecede kaynar. Bir kaptaki saf suyun 100 dereceden daha düşük bir sıcaklıkta kaynamaya başlamasını sağlamak için;I. Tuz koymaII. Basıncı düşürmeIII. Bir karıştırıcı ile karıştırmaA) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IID) Yalnız III E) I ve III

25. X sudan daha uçucu bir sıvı, Y suda ve X sudan daha uçucu bir sıvı,Y suda ve X’ de çözünen, uçucu olmayan bir katıdır. Buna göre eşit koşullarda, aşağıdakilerden hangisinin kaynama noktası en düşüktür? A) Saf suB) Saf XC) Saf YD) X ve Y karışımı E) Y ve su karışımı

26. Katı bir maddenin sıvı bir çözücüde çözünmesiyle hazırlanan çözelti hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?A) Donma noktası saf çözücününkinden yüksektir.B) Kaynama noktası saf çözücününkinden düşüktür.C) Kaynama sırasında sıcaklık sabit kalmaz.D) Renkli olamazE) Heterojendir

27. TEBRİKLER DOĞRU CEVAP

28. ÜZGÜNÜM YANLIŞ CEVAP