370 likes | 530 Views
Archaïsch Griekenland (ca. 750 – 500 v.Chr .). Vandaag :. ‘ Donkere Eeuwen ’ Archaïsche tijd A- vragen. ‘ Donkere Eeuwen ’ (ca. 1250 – 750 v.Chr .). Instorting Myceense beschaving ( o.a .) Het schrift ( Lineair B) raakt in ongebruik Weinig tot geen literaire bronnen
E N D
Vandaag: • ‘DonkereEeuwen’ • Archaïschetijd • A-vragen
‘DonkereEeuwen’ (ca. 1250 – 750 v.Chr.) • InstortingMyceensebeschaving (o.a.) • Het schrift (Lineair B) raakt in ongebruik • Weinig tot geenliterairebronnen • Archeologieonmisbaar in dezeperiode
Ramses III • I (Ramses III) extended all the boundaries of Egypt; I overthrew those who invaded them from their lands. I slew the Denen in their isles, the Thekel and the Peleset were made ashes. The Sherden and the Weshesh of the sea, they were made as those that exist not, taken captive at one time, brought as captives to Egypt, like the sand on the shore.
(Hittites:) The wretched chief of Kheta as living captive.(Amorites:) The wretched chief of Amor.(Tjekker:) Chieftain (lit. the Great One) of the foe of Thekel(Sherden:) Sherden of the sea.(Bedouins:) Chieftain of the foe of Sha[su] (Teresh:) Teresh of the sea.(Philistines:) Chieftain of the Pe[leset]
Lichtaan het eind van de ‘donkereeeuwen’ • Homerus (ca. achtste eeuw v.Chr?) • Hesiodus (iets later dan Homerus?) • Schetsen een andere maatschappij dan die we kennen uit de Lineair B tabletten
Aardewerk als bron Zwartfigurig aardewerk (ca. 600 v. Chr.) Geometrisch aardewerk (8° eeuw v. Chr.) Roodfigurig aardewerk (ca. 525 v. Chr.) Proto-Corinthisch aardewerk (725 v. Chr.)
Economische en demografische ontwikkelingen leiden tot socialeonrust Rijkdom bij bepaalde groepen neemt toe door handel en landbouw, armoede juist bij andere groepen Met name 2 groepen botsen met oude aristocratie: Nouveaux riches: door handel en landbouw. Konden hoplon veroorloven en wilden militaire & politieke participatie. 2) Kleinere (autarkische) boeren vervallen in schuldslavernij
Economische en demografische ontwikkelingen leiden tot sociale onrust • Oplossing: aanstellen 1 medeburger met speciale volmacht (tirannen/wetgevers) om onrust te bezweren. Dit geschiedde in verschillende poleis op verschillende wijzen (Sparta en Athene). • eveneens; codificatie van de wet in deze tijd. (traditionele opvatting)
Cultuur • Schrift (alfabet) • Literatuur • Homerus • Hesiodus • Kunst • Beeldend • architectuur • Godsdienst • Filosofie
Handboek Start opdrachten A 1 t/m 5
De Polis (‘stadsstaat’) • Relatief klein grondgebied • Stedelijk administratief centrum met een gespecialiseerd • functionarissenapparaat • Politiek autonoom (?) • Groot gemeenschapsgevoel
Ethnos • Gemeenschappelijkeidentiteit • Mythen (afkomst) • Cultus (bondscultus) • Stamcultuur • Samenwerking • militair
Spartaanse inwoners Inwonersgroepen: -Spartiaten (Dorische aristocatie) -Perioiken (omwonende) - Heloten (slaven uit Messenië en Lakonia))
Spartaanse politieke instellingen Apella (volkvergadering) [AthEkklesia] Gerousia (30 man boven de 60 incl 2 koningen) [AthBoule] Ephoren (5 opzieners voor dagelijks bestuur en om belangen van armen te behartigen tegen aristocratie) [Atharchonten]
De hervormingen van Solon (594/3 v. C. eponiemearchont): de tele: verdeling van burgerij in 4 vermogensklasse de zogenaamde seisachtheia verbod op graanexport, bevordering wijn- en olijfteelt. nieuwe rechtscodex + volksrechtbank (Heliaia)
Tele: vermogensklasse van Solon.*) Attische medimne = c. 52 liter (vgl. Laconischemedimne = c. 73 liter)
Seisachtheia – de afschudding van de lasten Dit houdt in dat Solon alle schulden kwijtschold; schuldslaven vrijliet; naar het buitenland verkochte schuldslaven repatrieerde door ze terug te kopen; verbod op schuldslavernij voor Atheense burgers (lichaam mag niet meer in onderpand gegeven worden); afschaffing van de status van de hektemoros.
Pisistratus 607 - 527 547 • Lijfwacht • Armemetoiken tot hopliet • Aristrocratenverbannen • Landverdeling • Panathenaeen • Dionysia • Proparthenon
De hervormingen van Cleisthenes (508/7) • Herindeling Attica - Cleisthenes doorbreekt het oude systeem van de phratriën door Attica en haar burgerijte verdelen in phylen, trittyesen demen. • Raad van 500 - iedere phyle loot 50 afgevaardigden uit voor de Boule; wordt dan ook een Raad van 500 (i.p.v. SolonischeRaad van 400). • Ostracisme – in 487 vChr voor het eerst toegepast, nl. op Hipparchus de Jongere. Door tegenstanders van de Atheense democratie te verbannen voor tien jaar (te ostraceren), kon deze zich succesvol verder ontwikkelen.
Morgen • Vragenover handboek en reader • Rest van de vragen • Discussie met voorzitters