Evsel Atık İlaç Toplama ve Bertaraf Projesi

1. Evsel Atık İlaç Toplama ve Bertaraf Projesi Mart 2009

2. Sivil Toplum Kuruluşu olmamızın verdiği sosyal sorumluluk bilinciyle, çevremizi ve doğamızı koruma amacıyla TEB 3.Bölge İzmir Eczacı Odası olarak “EVSEL İLAÇ ATIKLARININ BİRİKTİRİLMESİ VE İMHASI PROJESİ” ni hazırladık . Projenin içeriği: Evlerde kullanılmayan veya miadı dolmuş ATIK İLAÇLARINEczanelerde kurulacak özel bir sistem aracılığı ile geri toplanması ve imha ettirilmesidir.

3. İzmir Kalkınma Ajansı Üreten , Gelişen , Koruyan İzmir için… Misyonu “İzmir’in sürdürülebilir kalkınması için bütüncül bir yaklaşım ile yerel potansiyeli harekete geçirecek katılımcı araçlar geliştirmek ve uygulamak”

4. İzmir Kalkınma Ajansı’na başvuran 234 proje arasından 71 proje başarılı bulundu ve fon almaya hak kazandı. İzmir Eczacı Odasının bu projesi de başarılı bulunan ve fon almaya hak kazanan projeler arasındadır. Bu bir pilot çalışma olarak düşünülmektedir ,daha önce benzer bir çalışma EDAK Ecza Koop. tarafından başarı ile sonuçlandırılmıştır.Bu çalışma projemizin hazırlanmasında bize ışık tutmuş ,yol göstermiştir. Nihai amacımız bu uygulamanın tüm illerimizde sürekli hale getirilerek ilaç atıklarının çevremize ve doğamıza verdiği zararları sonlandırmaktır.

5. Başvuru Sahibi : TEB 3.Bölge İzmir Eczacı Odası Proje Ortakları : TC Sağlık Bakanlığı İlaç Eczacılık Genel Müd. Türk Eczacıları Birliği EÜ Eczacılık Fakültesi EÇEV Ege Çağdaş Eğitim Vakfı Proje İştirakçisi : EDAK Ecza Kooperatifi

6. Uygulanacağı Yerler : • İzmir Büyükşehir sınırları içindeki Balçova, Bayraklı, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Konak, Narlıdere İlçeleri • Toplam 11 ilçe

7. Hedef Gruplar : • Atık kontrolünü evlerde üstlenen ve nihai yararlanıcısı olan aile bireylerini bilgilendirebilecek olan 127.500 sayıda kadın. • Bu bilincin bundan sonraki kuşaklara da bilinçli aktarılması ve kalıcı olması amacıyla ilköğretim düzeyindeki 20.000 ilköğretim öğrencisi. • Bilinç seviyesinin arttırılmasının sürekliliğinin sağlanması için 1000 öğretmen. • İlaç kullanımı fazla olan 100000 emekli. • Hastalarını bilgilendirmesi için 65 işyeri hekimi ve 400 aile hekimi. • Sivil toplumun bilgilendirilmesi ve gönüllü eczanelere yönlendirmesi için 1350 eczane eczacısı.

8. Nihai Yararlanıcılar : • Farkındalık yaratılabilen her bir bireyin ailesi, arkadaşları ve yakın çevresi; görsel ve yazılı basın aracılığı ile bilgilenen hedef bölge dışındaki diğer toplum üyeleri; • Çöplere atılan atık ilaçların azaltılması ile hedef bölgedeki çöp toplayan bireyler, • Bitki ve hayvan toplulukları.

9. Beklenen Sonuçlar : • Sivil toplumda evsel atık ilaç yönetimi konusunda bilinçlenme ve bu doğrultuda evsel atık ilaçların uygun bertaraftı için katılımlarının artması. • Evsel atık ilaç yönetim sisteminin kurulması. • Atık ilaç istatistiksel yazılım programının kurulması.

10. Temel Faaliyetler : • Okul, işyeri ve aile hekimleri, gönüllü eczaneler ile bilinçlendirme organizasyonları, genel katılıma açık sempozyum düzenlemek, web sitesi oluşturmak. • Toplama, ayırma ve bertaraf standartlarının oluşturmak ve uygulamak. • Atık ilaç verilerini kayıt altına almak ve veri analizlerini yapmak.

11. Proje uygulaması için önerilen ekip ve görev paylaşımının işlevlerine göre tanımlanması: • Proje Koordinatörü • Proje Organizasyon Danışmanı • Gönüllü Eczaneler • Proje Teknik Uzmanı • Ayrıştırma Personeli • Veri Analizi Personeli • Proje Teknik Danışmanı • Proje Eğitmeni • Muhasebeci • Mali Denetçi

12. Ön Çalışmalar : • Gönüllü eczanelerin belirlenmesi ile ilgili tanıtımların hazırlanması • Tanıtım programı ve logo oluşturulması • Web sitesinin oluşturulması • Çıkartma, broşür ve afiş hazırlanması • Yazılı ve Görsel Basında tanıtım hazırlıkları • Eğitim programının oluşturulması ve dokümantasyonu

13. Faaliyetler : • Eczacılara projenin tanıtılması, gönüllü eczanelerin belirlenmesi • Web sitesinde proje tanıtım, organizasyon ve gönüllü eczanelere ulaşım hakkında bilgilendirme • Eczanelere, sağlık ocaklarına, hastanelere, aile ve işyeri hekimlerine, çıkartma, afiş, broşür ulaştırılması • Eczanelere gelen bireylere gönüllü eczacı tarafından broşür verilerek bilgilendirme yapılması • Yazılı ve görsel basında tanıtım çalışmaları • Eğitimcilerin standardizasyonunun sağlanması • Okullardaki çocuklara ve öğretmenlere bilgilendirme yapılması • Sivil toplumun bilgilendirilmesi, organizasyon (sempozyum) düzenlenmesi ve anket çalışması yürütülmesi • Eczacıların ve eczane çalışanlarının bilinçlendirilmesi • Toplama ve ayrıştırma merkezi personelinin eğitimi

14. Toplama • Ara toplama merkezleri atık ilaç toplama sisteminin yapılandırılması • Biriktirme kutuları ve ilgili dokümanların ( broşür, evsel atık ilaç takip formu) eczanelere ulaştırılması • Evsel atık ilaçların farkındalık sağlanmış toplum tarafından gönüllü eczanelere getirilmesi • Atık ilaçların güvenli şekilde biriktirilmesinin sağlanması • Gönüllü eczanelerde toplanan evsel atık ilaçların toplama ve ayrıştırma merkezine iletilmesi için atık toplama ağının oluşturularak uygulamaya geçilmesi • Evsel atık ilaç toplama araç görevlileri ile uyumlu çalışma yapılması, evsel atık ilaç toplama formu ile eczaneler ve toplama ve ayırma merkezi arasında atık ilaç takibinin sağlanması

15. Ayrıştırma • Toplama ve ayrıştırma merkezi • E.Ü. Eczacılık Fakültesi öğrencilerinin toplama ve ayrıştırma merkezinde istihdamı • Sorumlu eczacının toplama ve ayrıştırma merkezinde istihdamı • Toplama ayrıştırma merkezinde gönüllü eczanelerden gelen atık ilaçların güvenli şekilde depolanmasının sağlanması • Evsel atık ilaç takip formlarının muhafazası ve eczaneler tarafından yapılan bildirimlerin kontrol edilmesi • Ambalaj malzemeleri ile ilaç atıklarının ayrılması • Atık ilaçların sınıflandırılarak ayrılması

16. Bertaraf • Ambalaj ve ilaç atıklarının ilgili bertaraf merkezine gönderilmesi ve yasal şartların yerine getirilmesi

17. Kayıtlar Ve Veri Analizi • Evsel atık ilaç veri kayıt ve analiz programı yazılımının hazırlanması • Veri tabanlarının hazırlanması • Veri kayıt analiz programına girdilerin yapılması • İstatistiksel analizlerin yorumlanarak raporlanması

18. BEKLENEN SONUÇLAR Hedef gruplar/yararlanıcılar üzerinde beklenen etki • Sivil toplum evsel ilaç atık yönetimi konusunda bilinçsizdir ve bu nedenle ilaçları evsel atıklar ile birlikte veya kanalizasyon sistemine atarak çevre kirliliğini arttırmaktadır. • Hastane kayıtlarına göre, evde bulunan ilaçlar ve çöpe atılan ilaçlar ile zehirlenme ve intihar girişimleri gözlemlenmektedir.

19. Mevzuatta evsel atık ilaç yönetiminin yer almaması ve bu nedenle sivil toplumunda yeterli miktarda yönlendirilmemiş olduğu , alt yapı çalışmalarının ve bilgilendirme çalışmalarının olmaması ile görsel olarak ortadadır.

20. Çarpan Etkileri • Sivil toplumda farkındalık yaratılanlar arttıkça toplam bilinçlenen birey sayısı da çok hızlı artış gösterecektir • “Evsel atık ilaç yönetimi ile verilen çevre bilinci sayesinde sivil toplumun diğer atık yönetimi konularına da daha bilinçli bakması sağlanacaktır.” • Projeden elde edilecek sonuçlar deneyim, internetteki veri-tabanı ve proje raporu el kitabı aracılığıyla kamuoyunun dikkatine sunulacaktır.

21. Sürdürülebilirlik : Proje süreci içerisinde sektörün tüm paydaşları ile iletişime geçilip bu uygulamanın sürekliliğini sağlanması için çalışmalar yapılacaktır.

22. Proje Sahibi • TEB 3. Bölge İzmir Eczacı Odası önderliğinde, Proje Ortakları • TC Sağlık Bakanlığı İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğü olarak gerekli mevzuatları ve izinleri sağlamak amaçlı ve • TEB Türk Eczacıları Birliği eşfinansörlüğünde ve proje deneyimleriyle • Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi eğitim/bilim danışmanlığıyla • EÇEV Ege Çağdaş Eğitim Vakfı okullardaki çocukların eğitimlerini sağlamasıyla Proje iştirakçisi • EDAK Ecza Kooperatifi ise olarak yeterli teknik ve idari kapasiteye sahip olduğundan, deneyimleri ile hedef grubun mevcut durumunu göz önünde bulundurarak beklenen etkiyi gösterecek amacına uygun, özgün bir proje yapılmıştır.

23. Bu projeye yüreğimizi , bilgimizi , sorumluluğumuzu , duyarlılığımızı , özverimizi, mesaimizi , maddi katkılarımızı koyduk. El ele verip çalışırsak başaramayacağımız hiçbir şey yoktur.