EŞİTLİK

1. EŞİTLİK Bir İnsanlık Değeri Yrd. Doç. Dr. Ali KUZUDİŞLİ www.dinibil.com yöneticisi G.Ü. İlahiyat Fak. Hadis Anabilim Dalı Bşk.

2. Eşitlik Nedir? • Sosyal hayatta bireyler arasında haklar ve imkanlar bakımından ayrım gözetilmemesi. • Var olan ayrımların kaldırılmasını isteyen temel ilke. • Ahlaki anlamda: Herkese hakkını verme, hak tanıma ve hakkaniyet.

3. Hukuki anlamda: Vatandaşların kişisel ve toplumsal durum ve özelliklerine bakılmaksızın kanun önünde eşit olmaları. • Siyasal anlamda: Siyasal hakların ve kamu görevlerinin sınıf ve maddi durum gözetmeksizin, işin gereği teknik vasıflara sahip bütün vatandaşlara açık olması.

4. Dini anlamda: Tüm insanların, yaratıcının önünde eşit olması. Buna göre ırkın, soyun, cinsiyetin, sosyal ve ekonomik durumun insana etki eden herhangi bir yönü bulunmamaktadır. Değerli olan tek şey, Allah’a bağlılık ve salih ameldir.

5. Eşitlik ilkesi, genellikle özgürlük ilkesiyle birlikte kullanılmakta ve bu iki ilke birbirini tamamlamaktadır. Buna göre özgürlük olmadan eşitliğin kurulması mümkün değildir.

6. Eşitlikle yakından ilgili olan bir başka kavram da adalettir. • Adalet, her hak sahibine hakkını vermek anlamına gelir. • Toplumda adaleti ve dengeyi sağlamak için bazen pozitif ayrımcılık yapılabilir.

7. Eşitlik düşüncesi, tarihin bütün dönemlerinde insanların arzuladığı bir değer olmuştur. Antik Yunan düşünürleri ve İslam bilginleri bu konuda fikirler ileri sürmüşlerdir.

8. Siyasal bir kavram olarak eşitlik ilkesi ilk kez XVIII. yüzyılda kanun önünde eşitlik biçiminde doğdu. Buradaki temel sav, kanun önünde ayrıcalıklı bir kişi veya zümre olamaz düşüncesiydi. Hiç kimseye dil, din, ırk, cinsiyet, servet, sosyal durum gibi farklılıklar sebebiyle kanun önünde özel ayrıcalık tanınamayacağı ileri sürülüyordu.

9. Eşitlik ilkesi bu haliyle Fransız ihtilalından sonra, Fransız İnsan ve Yurttaşlık Hakları Beyannamesinin (1789) birinci maddesinde yer almıştır. • Bu tarihten itibaren eşitlik ilkesi hem uluslararası metinlere hem de ulusal anayasa metinlerine girmiştir. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin (1948) birinci maddesinde eşitlik ilkesine yer verilmiştir.

10. İslam medeniyetinde eşitlik ilkesi ayrı bir öneme sahip olmuştur. İslam’a göre Allah katında üstünlük, yalnızca takva iledir. Hz. Peygamber Veda Haccı’ndaki hutbesinde bu ilkeye özel vurgu yaparak Arap’ın Arap olmayana hiçbir üstünlüğünün olmadığını, üstünlüğün ancak Allah’a samimi bağlılık ve ona uygun davranışlarla olduğunu ilan etmiştir.

11. Eşitliğin Önemi Nedir? • Eşitliğin sağlanması anayasa ve kanunlara olan güveni arttırır. • Toplumun birliğini güçlendirir. • Toplumda suç oranını düşürür. • Emeğin değeri artar. • İnsanları çalışmaya ve hak etmeye yönlendirir.

12. Sunumum burada sona erdi. Birazdan ödüllü sorulara geçeceğiz. İlginizden dolayı çok teşekkür ederim. Bu sunuyu www.dinibil.com adresinden indirebilirsiniz.

13. ÖDÜLLÜ SORULAR

14. 1. Soru: • Bir toplumda eşitliğin sağlanmasıyla o toplumda suç oranının düşmesi arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? Açıklayınız.

15. 2. Soru: • İslam’ın eşitliğe verdiği önemi örnek bir olayla anlatınız.

16. 3. Soru: • Toplumda eşitliğin sağlanması emeğin önemini nasıl arttırır? Açıklayınız.