Presentatie NedKad, Invitational Conference 31 januari 2008

1. Presentatie NedKad, Invitational Conference 31 januari 2008 “Implementatie van zorgprogramma’s. De stand van zaken in de behandelpraktijk.” LUMC/Rivierduinen Esther van Fenema Nic van der Wee Frans Zitman

2. Inleiding Methode Resultaten Discussie

3. Inleiding

4. Definitie zorgprogramma “Zorgprogramma`s beschrijven een samenhangend hulpaanbod voor de doelgroep en geven niet alleen antwoord op de vraag wat er wanneer dient te gebeuren, maar zeggen ook iets over de manier waarop de hulp gegeven wordt, zoals bijvoorbeeld door welke beroepsbeoefenaar, in welke setting en met welke frequentie” (Schene & Verburg, 2002)

5. 1. Inleiding • Achtergronden ontstaan zorgprogramma`s • wetenschappelijk • behandelinhoudelijk • politiek • Internationaal: • aanbod behandelrichtlijnen • Verwachtingen ten aanzien van behandelen volgens richtlijnen.....

6. “are clinical practice guidelines good news, bad news, or no news? “ (Rush 1993).

7. Vervolg inleiding Wetenschappelijk onderzoek en richtlijnen: “treatment as usual versus algorithm” • Texas Medication Algorithm Project • Berlin Algorithm Project

8. Vervolg inleiding De dagelijkse praktijk & richtlijnen: • Review 41 studies toepassing richtlijnen (Bauer 2002) “Slechts bij ¼ naturalistische studies adequate toepassing richtlijnen” • Conclusie (Grol&Grimshaw 2003)“Speciale en langdurige interventies nodig voor succesvolle implementatie”

9. Vervolg inleiding De Nederlandse situatie : Zorgprogramma`s GGZ Nederland: • “zorgprogramma`s in 95% van de regio`s geïmplementeerd, of plannen om dat op korte termijn te doen” • Enquete GGZ-instellingen Nederland

11. Vervolg inleiding Rivierduinen & Zorgprogramma`s • 2000: start ontwikkeling en implementatie zorgprogramma`s. toenmalige Rijngeest Groep+Robert-Fleury Stichting+Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) • 2007: behandeling volgens zorgprogramma’s in Rivierduinen stemmings-, angst-, somatoforme-, psychotische – en persoonlijkheidsstoornissen. • Verzorgingsgebied Rivierduinen: 1 miljoen

12. www.lumc.nl

13. Routine Outcome Monitoring • Sinds 2002; inmiddels integraal onderdeel behandeling Rivierduinen • Inmiddels > 60000 in database; instroom 200 patienten per maand • Doel: aard en ernst klachten vaststellen+ beloop klachten vervolgen • Belanghebbenden: patienten, behandelaren, managers, onderzoekers

14. Routine Outcome Monitoring Meten therapie-effect op 3 niveaus: • Toegenomen algemeen welbevinden • Reductie van symptomen • Verbetering in het functioneren Meten: -Zelfrapportage -beoordelingsschalen (onafhankelijke beoordelaar) Meetinstrumenten: -Generiek -Stoornisspecifiek

15. Vervolg ROM

16. Behandeltraject depressie ROM intake Evidence based Treatment 1 ROM 2 Evidence based Treatment 2 Evidence based Treatment 2 ROM 3 Evidence based Treatment 3 Evidence based Treatment N ROM N

18. Terugkoppeling ROM naar behandelaren:

19. vraagstelling “Heeft de invoering van zorgprogramma`s een positief effect op behandeluitkomsten in de praktijk?” Maar eerst: “In welke mate worden zorgprogramma`s daadwerkelijk toegepast in de praktijk?”

20. Methode

21. Methode Procesindicatoren bepalen!

23. Volgens zorgprogramma? Stepped care? Frequentie psychotherapie? Duur farmacotherapie? Routine monitoring?

25. Methode • Cohort: 300 patienten: 3X100 patienten respectievelijk uit 2004, 2005, 2006. • Inclusiecriteria: • behandeling bij GGZ Rivierduinen, lokatie Rijnveste. • stemmings-, angst-, of somatoforme stoornis. • voldoende beheersing van de Nederlandse taal om aan ROM mee te kunnen doen. • Tenminste 1 contact met de eigen behandelaar.

26. Vervolgens: Relateren aan: • Routinematig gemeten behandeluitkomsten • Patiëntfactoren, therapeutfactoren

27. Resultaten

28. 100 100 100 100 Category mod1 mod2 mod3 mod4 75 Bars show % of Cases Value 50 34 29 25 25 8 6 6 5 2 1 0 4 5 6 jaar Aantal doorlopen modules

29. 95 93 85 75 50 25 n=100 n=100 n=100 0 4 5 6 jaar Procesindicator module uit het zorgprogramma? Bars show % of cases is JA

30. patient dggroep_naam behandeling 21 unipol.(atypische) depressie(-psychose),dysthymie, begeleidend contact 26 PTSS begeleidend contact 46 specifieke fobie SSRI_1 58 unipol.(atypische) depressie(-psychose),dysthymie, begeleidend contact 74 unipol.(atypische) depressie(-psychose),dysthymie, begeleidend contact Module NIET volgens het zorgprogramma:

31. Procesindicator Stepped care? 95% 89% 91% Bars show % of cases is JA 75 50 25 n=85 n=95 n=93 0 4 5 6 jaar

32. Procesindicator Tenminste 6 weken farmacotherapie? 79 73 72 Bars show % of Cases = 1 75 50 25 n=33 n=45 n=46 0 4 5 6 jaar

33. Procesindicator minimale adequate dosis farmacotherapie? 97 92 91 100 Bars show % of Cases = 1 75 50 25 n=26 n=33 n=33 0 4 5 6 jaar

34. Procesindicator Tenminste 12 weken psychotherapie? 82 Bars show % of Cases = 1 71 75 63 50 25 n=65 n=56 n=52 0 4 5 6 jaar

35. Procesindicator Frequentie psychotherapie tenminste 1 X per 2 weken? 54 Bars show % of Cases = 1 46 50 36 40 30 20 10 n=65 n=56 n=52 4 5 6 jaar

36. 88 76 75 64 50 ROM1? 25 n=100 n=100 n=100 0 4 5 6 jaar Procesindicator 1e ROM? Bars show % of cases is JA

37. Procesindicator 1e ROM 1-4 weken voor start behandeling? 36 Bars show % of Cases = 1 30 24 22 20 10 n=64 n=76 n=88 0 4 5 6 jaar

38. Aantal weken tussen ROM 1 en start behandeling

39. Aantal ROM metingen

40. Conclusies: • Implementatie is een feit! • “Meten is weten”: knelpunten detecteren En verder…. Invloed patient- en therapeutfactoren; implementatie relateren aan behandeluitkomsten etc. etc.

41. Meer informatie: e.m.vanfenema@lumc.nl

42. Er is binnen de zorgprogramma’s voldoende ruimte om zorg op maat te kunnen geven • Ik zie zorgprogramma`s als de zoveelste hobby van • beleidsmakers en niet als klinische vooruitgang