LABORATUVAR GÜVENLİĞİ

LABORATUVAR GÜVENLİĞİ Laboratuvar güvenliği öğrenci merkezli fen eğitiminin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için gereklidir.

Fen ve teknoloji eğitiminde güvenlik önlemlerinde okul idaresi ve ders öğretmeni sorumludur. Okul idaresinin güvenli bir deneysel çalışmanın yapılabileceği bir laboratuvarı, kimyasal maddelerin saklanabileceği uygun bir depoyu, ve gerekli donanımı sağlaması gerekir. Laboratuvarın güvenli bir şekilde işletilmesini, sağlamak çalışmaların güvenlik içinde yapılmasını koordine etmek, yürütmek ve uygulamada karşılaşılan sorunları çözmek ya da ilgili birimlere iletmek de öğretmenin sorumluluğundadır.

Fen bilgisi laboratuarında karşılaşabileceğimiz tehlikeler şunlardır: • Zehirli maddelerle çalışma • Zehirli gazların oluşması • Zehirli madde ve gazlarla temas • Patlayıcı maddelerle çalışma • Yakıcı maddelerle çalışma • Cam malzemenin kırılması • Yangın • Elektrik çarpması

Laboratuarda bu tehlikelerle karşılaştığımızda yapılması gerekenler: Yanıklar: Yanıkla karşılaşıldığında hemen yanık bölge soğuk suyun altına tutulmalı daha sonra bir naylon torbanın içerine konulan buz, yanık bölgenin üzerine konulmalı veya ıslak tülbent örtülmelidir. Asit ve baz yanıkları: Asitlerin ele veya vücudun herhangi bir yere sıçraması durumunda hemen bol su ile yıkanmalı daha sonra bikarbonat veya sabun çözeltisi ile yıkandıktan sonra tekrar bol su ile durulanmalıdır. Göz yaralanmaları: Göz kapakları açılarak yıkanmalı ve bir doktora başvurulmalıdır. .

Kesikler: Oluşan kesik hafif ise kanın akmasına izin verilmelidir. Derin kesiklerde ise kesilen yer ile kalp arasında kalan organ sıkıca bağlanarak hemen doktora başvurulmalıdır. Solunum yolu ile zehirlenmeler: Zehirlenen kişi hemen açık havaya çıkarılmalı ve temiz hava alması sağlanmalıdır. Yutulan maddeler ile olan zehirlenmeler: Böyle bir durumda %5’lik CuSO (Bakır Sülfat) içirilmelidir. Böylece kusma yoluyla zehir mideden atılır. Yangınlar: Su ile söndürülmemelidir. Laboratuardaki yangın söndürme aleti ile söndürmeye çalışılmalıdır. Gerekirse kum serpilebilir. Yine de söndürülemezse itfaiyeye haber verilmelidir.

Laboratuardaki risklere öğrencilerin dikkatini çekmek için çeşitli güvenlik sembolleri kullanılır. ELBİSENİN GÜVENLİĞİ Bu sembol,elbiseyi lekeleyecek veya yakacak maddeler kullanırken görülür. AÇIK ALEV UYARISI Bu sembol, yangına veya patlamaya sebep olabilecek alev kullanıldığında görülür. DUMAN GÜVENLİĞİ Bu sembol, kimyasal maddeler veya kimyasal reaksiyonlar tehlikeli dumana sebep olduklarında görülür

ELDİVEN Cilde zararlı bazı kimyasal maddelerle çalışırken eldiven kullanılması gerektiğini hatırlatan uyarı işareti ELEKTRİK GÜVENLİĞİ Bu sembol, elektrikli aletler kullanılırken dikkat edilmesi gerektiğinde görülür. YANGIN GÜVENLİĞİ Bu sembol, açık alev etrafında tedbir alınması gerektiğinde görülür. PATLAMA (İNFİLAK) GÜVENLİĞİ Bu sembol, yanlış kullanımdan dolayı patlamaya sebep olacak kimyasal maddeleri gösterir

GÖZ GÜVENLİĞİ Bu sembol, gözler için tehlike olduğunu gösterir. Bu sembol görüldüğünde koruyucu gözlük takılmalıdır KESİCİ CİSİMLER GÜVENLİĞİ Bu sembol, kesme ve delme tehlikesi olan keskin cisimler olduğu zaman görülür BİYOLOJİK TEHLİKE Bu sembol, bakteri mantar veya tek hücreli hayvan veya bitki tehlikesi olduğunda görülür ISI GÜVENLİĞİ Bu işaret sıcak cisimlerin tutulması esnasında önlem alınmasını hatırlatmak içindir

KİMYASAL MADDE UYARISI Bu sembol deriye dokunması halinde yakıcı veya zehirleyici etkisi olan kimyasal maddeler kullanılırken görülür. RADYOAKTİF GÜVENLİĞİ Bu sembol, radyoaktif maddeler kullanırken görülür. BİTKİ GÜVENLİĞİ Bu sembol, zehirli veya dikenli bitkiler tutulacağı zaman görülür. HAYVAN GÜVENLİĞİ Bu sembol, canlı hayvanlar üzerinde çalışırken hayvanların ve öğrenci güvenliğinin sağlanması gerektiğinde görülür.

TASARRUFLU KULLANIM UYARISI Bu sembol, maddenin uygun bir şekilde kullanılmasına dikkat edilmesi gerektiğinde ortaya çıkar. ZEHİRLİ MADDE UYARISI Bu sembol, zehirli maddeler kullanılırken görülür KIRILABİLİR CAM UYARISI Bu sembol yapılacak deneylerde kullanılacak cam malzemelerin kırılabilecek türden olduğunu gösterir.

Deney Çeşitleri Yapılış Şekillerine göre: Gösteri Deneyleri Bireysel Deneyler Grup Deneyleri Yapılış Amacına göre: Kapalı Uçlu Deneyler Açık Uçlu Deneyler Hipotez Test Etme Deneyleri Yapılış Zamanına göre: Konu Öncesinde Yapılan Deneyler Konu Sırasında Yapılan Deneyler Konu Sonrası Yapılan Deneyler

Laboratuvar şekilleri

U Biçimli Laboratuvar Tartışma Öğretmen kontrolü Kolay ulaşım Gösteri deneyi Öğrenci az ise

Tartışma + Öğretmen kontrolü? Kolay ulaşım? Gösteri deneyi ? Öğrenci fazla ise

Laboratuvarda olması gereken demirbaşlar 1- Öğretmen masası 2- Öğrenci masası 3- Kolçaklı sandalye 4- Lavabo 5- Çekerocak 6- Proje çalışma masası 7- Malzeme dolabı 8- Kitaplık 9- Yazı tahtası

Yerleşim Modelleri U Biçimli Laboratuvar yerleşim modeli

U Biçimli ve Sıralı