371 likes | 686 Views
BİYOLOJİK AJANLARIN TANISINDA KULLANILAN SİSTEMLER VE LABORATUVAR YÖNTEMLERİ. MEHMET BAYSALLAR PROF .TBP.KD.ALB. TANININ ZORLUĞU. Biyolojik ajan sayısının çokluğu Herbir ajanın değişik özelliklere sahip olması Hangisinin kullanılacağının bilinmemesi Görünmez, kokusuz ve tatsız olmaları
E N D
BİYOLOJİK AJANLARIN TANISINDA KULLANILAN SİSTEMLER VE LABORATUVAR YÖNTEMLERİ MEHMET BAYSALLARPROF.TBP.KD.ALB.
TANININ ZORLUĞU • Biyolojik ajan sayısının çokluğu • Herbir ajanın değişik özelliklere sahip olması • Hangisinin kullanılacağının bilinmemesi • Görünmez, kokusuz ve tatsız olmaları • İnkübasyon süreleri nedeniyle hemen belirti vermemeleri • Geç belirti ve fark edilmez oluşları nedenleriyle olay mahallinin bilinmemesi ve dolayısıyla doğru çevresel örnek almada zorluk
TANININ ZORLUĞU • Doğru zamanda, doğru yerden ve uygun örneğin alınıp alınmadığı konusundaki belirsizlik • Tanı yöntemlerinin yanlış pozitiflik ve yanlış negatiflikleri • Hızlı tanı için gerekli cihazlar ve maliyetleri • İnfeksiyon hastalıkları semptomlarının birbirine benzemesi • O bölgede doğal bir salgın ihtimali
Laboratuvar Örnekleri Ajan Yüz veya burun sürüntüsü Kan kültürü Smear Akut ve nekahat serumları Dışkı İdrar Diğer Antraks + + Plevral sıvı ve BOS, mediastinal lenf nodu, dalak + - Deri lezyon aspiratı Bruselloz + + - + - - Kemik iliği ve BOS kültürleri; dokular, eksudalar Kolera - - - + + - Veba + + Balgam + - - Bubo aspiratı,BOS, Balgam, lezyon kazıntısı, Lenf nodu aspiratı Tularemi + + +2 + - - Q-ateşi + 4 Lezyonlar + Akciğer,dalak lenf nodları, kemik iliği Congo-Crimean Hemorajik ateşi + 3 - + - - Karaciğer VEE + 3 - + - - BOS Clostridial Toksinler + - Yara dokusu + + - SEB Toksini + - - + + + Akc,böbrek Ricin Toksini + - - + + + Dalak,akciğer böbrek
Biyolojik Savaş Ajanlarının Laboratuvar İdentifikasyonu Ajan Altın Standart Antijen Saptama IgG IgM PCR Hayvan Deneyi Aflatoksinler Mass spectrometry Arbovirusler (Alphavirusleri içerir) Virus izolasyon/FA, nötralization X X X X X Bacillus anthracis FA/Std. Mikrobiyoloji X (PA) X X X X Bacillus globigii Std. Mikrobiyoloji X Bacillus thuringiensis Std. Mikrobiyoloji X Bot. Toksinler (A-G)/C. Botulinum Fare nötralizasyonu/ standart mikrobiyoloji X (A,B,E Toksin) X X Brucella sp. FA/Std. Mikrobiyoloji X X X X X C. burnetii FA/yum. Veya hücre kültürü/seroloji X X X X X C. perfringens/ toksinler Std. Mikro./ELISA (alpha ve enterotoksin X X X F. tularensis FA/Std. Mikrobiyoloji X X X X X Filovirusler Virus izolasyonu/nötralizasyon X X X X X Hantavirusler Virus izolasyonu/ FA/nötralizasyon X X X X X Orthopox Virusler Virus izolasyonu/ FA/nötralizasyon X X X X Ricin Toksin ELISA X X X X X Saxitoksin Bioassay (nötralizas. antikorları) X SEA Toksin ELISA X X * SEB Toksin ELISA X X * X Shigella sp. Std. Mikrobiyoloji X X Tetrodotoksinler Bioassay X (nötralizas. antikorları)) X Vibrio cholerae Std. Mikrobiyoloji /seroloji X(toksin) X X X Yersinia pestis FA/ Std. Mikrobiyoloji X (F1) X X X X
LABORATUVAR • Biyolojik Güvenlik Seviyesi 3 (P3) • Class II Biyolojik Güvenlik Kabini • Giysi, maske, eldiven, gözlük • % 0.5 hipoklorit solusyonu
Tanımlama Yöntemleri • Etyolojik ajanın kültür ile izolasyonu • Toksinlerin mass spectroscopy, hayvan inokulasyonu ve diğer yöntemler ile saptanması • Antikor saptanması (spesifik IgM 3 gün içinde) • Antijen saptanması (ELISA ve diğer yönt.) • DNA probları kullanarak genom saptanması • Klinik örneklerde toksik veya infeksiyöz ajanların metabolik ürünlerinin saptanması
Polimeraz Zincir Reaksiyonu(PCR) • Ortalama 5-6 saat içinde sonuç • Maliyet ~12 milyon TL/örnek
INDY AIR THERMOCYCLER • Aynı anda 24 örnek • 30 siklus 35 dakika (25 µ) • 30 siklus 44 dakika (50 µ)
RAPIDCYCLER • Aynı anda 48 örnek • 30 siklus sadece 8 dakika
SMART CYCLER TD SYSTEM • Lap Top bilgisayara bağlı • Ajana spesifik DNA dizisi • 30 dakikada sonuç • 80 000 DM
Hızlı Tanı LAZER TEKNOLOJİSİ MASS SPECTROMETRY KROMATOGRAFİ 80 000 $
R.A.P.I.D. • Ruggedized Advanced Pathogen Identification Device • Biyolojik ajan identifikasyon sistem kiti • 25 kg ağırlığında • Otomatik olarak verileri toplayıp yorumladıktan sonra rapor eden software
R.A.P.I.D. • Thermal-cycling teknoloji ve real-time florimetre tekniklerinin birleşimi • 32 örneği 25 dakikada analiz etme
Işınlama Radyoaktif kobalt 60 çomakları içeren su havuzu Geiger Sayacı Bir kamyon dolusu mektubu altı saat içinde ışınlama
Lawrence Livermore National Laboratory Hava Testi Sesli Alarm
THE HIENERGY MICRODEVICES MICROSENZOR • Kapalı kaplar içindeki antraks, patlayıcılar, ilaçlar ve kaçak organik maddeler • Düşük aktiviteli radyasyon kaynağı içeren emitör ve nötronlar • Gamma ışınları ile dedektöre aktarma • Dedektörde analiz ve bilgisayarda sunu
LIDAR-BIDS Light Detection and Ranging-Biointegrated Detection System • Partikül büyüklüklerinin haritasını çıkarır (aerodinamik partikül ölçer ile) • Bakteri hücrelerini saptar, klasifiye eder ve DNA içeriğini ölçer • Bioluminometre kullanarak ATP içeriğini ölçer • Immunoassay kullanarak spesifik ajanları identifiye eder
LIDAR-BIDS • İlk üç testi 4 dakikada, immunoassay’i 20 dakikada tamamlama • Aynı anda 8 ayrı antijeni (bakteri, virüs ve toksin) saptama • Saptama olasılığı %95, yanlış alarm %0.1 • Aerosol bulutlarını uzakta saptayıp uyarma
SHORT RANGE BIOLOGICAL STANDOFF DETECTION SYSTEM (SR-BSDS) • Biyolojik ajanları aerosol bulutları içinde 10 kilometre uzaktan saptayabilen • Ultraviyole ve infrared yeteneklere sahip
Örnek alma – Hızlı tanımlama sistemleri • Airflex sequental air samplers • Bio – HAZ kit
DEDEKTÖRLER • İmmunofloresan temeline dayanan minyatür flowsitometri • PCR temeline dayanan DNA tanıma enstrümanı
SMART Ticket • İmmunokimyasal teknoloji • 5-15 dakikada sonuç • B. Anthracis, Y. pestis, Botulinal toksin, Ricin, S. Enterotoksin B, VEE, Brucella
Hızlı bir hava örneği toplayıcısı ve partikül büyüklüğü ölçen dedektör Hava koşullarına göre mikroorganizma konsantrasyonlarının ölçülüp arşivlenmesi Örneklerdeki DNA’ların, PCR ile amplifiye edildikten sonra Temporal Temperature Gradient Electrophoresis ile bar-code’larının elde adilmesi ve compact disklere kopyalanması The Joint Program Office for Biological Defense(JPO-BD)
SONUÇ • Standart hastane klinik laboratuvarlarının fonksiyonu • Virüsler ve toksinler için daha özel laboratuvarlar • Referans laboratuvarları • Laboratuvarlar arası network