RADYOLOJİ KURSU BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ ve MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME

1. RADYOLOJİ KURSUBİLGİSAYARLI TOMOGRAFİveMANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEME Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD, İzmir

2. AMAÇ - BT, PET-BT ve MRG’nin tekniğini ve endikasyonlarını gözden geçirmek • Temel görüntü değerlendirme ipuçlarını tartışmak

3. BilgisayarlıTomografi - Konvansiyonel BT (Bir nefeste 1 kesit) - Spiral BT (Bir nefeste tüm toraks) .Tek dedektörlü .Çok dedektörlü

5. Tek dedektörlü BT Çok dedektörlü BT

6. Tek kesitli BTÇok kesitli BT -1 kesit 1 dönüş/san- 4 ila 64 kesit 2 veya 2.5dönüş/san Hız 4-64 kat artmakta Dolayısıyle çekim süresi kısalmakta.

7. BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ • Görüntü kalitesi (cihaza, kesit kalınlığına ve filmin pencereleme özelliğine bağlı) • Raporlama kalitesi (Doktora bağlı) HER İKİSİ BİR BÜTÜN

8. BilgisayarlıTomografi * Yüksek Rezolüsyonlu BT *Spiral toraks BT *Anjio BT *Dinamik BT *Düşük doz BT *PET - BT

9. YÇBT Endikasyonları • Her tür interstisyel akciğer hastalığı (kollajen doku hastalığından, enfeksiyona ilaç reaksiyonundan lenfanjitik metastaza kadar) • Bronşektazi • Fungal enfeksiyonlar • Buzlu cam/ hemoptizi etiyolojisi için • Bronşiolitis obliterans (ekspiryumda)

10. YÇBT endikasyonları • Direkt grafisi normal veya normale yakın olan diffüz akciğer hastalığının saptanması, • Ayırıcı tanı listesini daraltmak veya bazen spesifik tanı koymak için, • Akciğer biyopsisinin yeri ve tipini saptamada, • Akciğer hacim azaltma operasyonu düşünülen olgularda amfizemin dağılım ve yaygınlığını saptamada, • Fibrozis ile sonuçlanabilecek hastalıklarda reversibiliteyi saptamak ve izlemek için.

17. Kontrast Madde Kullanımı • Metastaz taramalarında • YÇBT çekiminde • Tarama amaçlı düşük doz BT’de kontrast kullanılmamakta.

18. ANJİO BT Endikasyonları • Pulmoner emboli • Aorta ile ilgili anevrizma, disseksiyon, vaskulit vb. • Akciğer kanseri veya mediastinal tümörün vasküler invazyonu amaçlı

21. SANTRAL KİTLELERİN TÜMÜNE EVRELEME AMAÇLI MUTLAKA ANJİO BT ÖNERİYORUZ.

22. DİNAMİK BT Endikasyonları • Soliter pulmoner nodülün iç yapısı ve vaskülaritesinin saptanması

23. Dinamik BT Prekontrast ve 1,2,3,4 dakika kesitleri 1 mm kesit kalınlığı, 100 ml kontrast madde, 3 ml/san enjeksiyon hızı SPN protokolüne uyan içinde kalsiyum ve yağ içermeyen olgularda uyguluyoruz

24. Kontrastsız 46 HÜ 1’45HÜ 2’55 HÜ 5’71 HÜ 3’58 HÜ 4’64 HÜ ▲HU: 71-46 :25 HÜ Olgunun histopatolojik tanısı karsinoid tümördür.

25. Dinamik BT • Çekim sonrası herhangi bir dakikadaki değer prekontrast ölçüme göre 15’ den büyükse malign, küçükse benign olarak yorumluyoruz. • PET olmayan yerlerde veya PET ile birlikte • Yüksek sensitivite değerleri mevcut.

26. Dinamik BT 356 nodül / 171 habis ( 48 %) 15 HU ≤ eşik değeri Sensitivite 98 % (167/171) Spesifisite 58 % Doğruluk 77 % Swensen ve ark.

27. Düşük Doz BT Standart BT 120-200 kVp, 140mA Düşük doz BT 140 kVp, 20-40mA (standart dozun % 10-25’i) Takip ve Tarama olgularında

28. Çok kesitli BT’nin getirdikleri • Sanal bronkoskopi • Nodül hacmi ve takip ile tümör ikiye katlanma zamanını hesaplama • Alınan ince kesitler ile anatomik ve patolojik bölgeleri sagital, koronal ve üç boyutlu planda izleyebilme • Pulmoner emboliyi subsegmental dallarda dahi görebilme • En küçük nodülleri bile tanıma, • ……

32. Sanal Bronkoskopi

36. Tanıda Anahtar Ölçütler • Klinik bilgi • Hastalık süreci • Akut/Kronik • Radyolojik patern ve bulgular • Kistik, buzlu cam, retiküler, konsolidasyon… • Lezyonların dağılımı ( akciğerin fizyolojisi!!) • Yaygın • Üst / Alt, Santral /Periferik

37. ALVEOLER PATERN • Alveol- alveoler duktus ve respiratuar bronşiolden oluşan asinusun dolması Püy  Bakteriyel enf (pnömoni, tbc..) Tümör  BAK, lenfoma Protein  ARDS, alveoler proteinozis Su  Pulmoner ödem Kan  Travma, Goodpasture’s sendromu, infarkt....

39. HAVA BRONKOGRAMI Lober pnömoni Pulmoner ödem İnfarkt BAK Hyalen membran hastalığı….

40. İNTERSTİSYEL PATERN • Pulmoner interstisyumda ( alveoller arası potansiyel boşluk ve venler ile lenfatikler) sıvı veya doku birikimi  Retiküler görünüm Retikülonodüler görünüm Buzlu cam görünümü

41. Akciğerin İnterstisyumu-(AC’in %10 luk kısmı) • Periferik: Visseral plevra ve septumlar • Aksial: Büyük bronş ve damarları saran bağ dokusu • Alveol duvarı: Parankimatöz bağ dokusu

42. İNTERSTİSYEL PATERN • İnfeksiyonlar  virus, mikoplazma, PCP.. • Tümör hücreleri  Lenfanjitik metastaz • İnflamatuar değişiklikler  Kollagen doku hastalıkları (RA), ilaç reaksiyonları, pnömokonyozlar • Su  Pulmoner ödem

43. LENFANJİTİK METASTAZ

44. MİLİYER PATERN • Her iki akciğerde yaygın olarak görülen ve 1 cm.den küçük nodüller - Miliyer tüberküloz - Metastaz - BAK - Diğer (sarkoidozis, nontüberkülotik enf.,pnömokonyozlar, alveoler mikrolitiazis, amiloidozis gibi)

45. MİLİYER TÜBERKÜLOZ

46. METASTAZ- TİROİD CA

47. MOZAİK PATERN • Akciğerde lobuler veya multilobuler dağılımlı düşük atenuasyonlu (daha siyah) alanlar şeklinde izlenir. Bu bölgeler içinde vasküler yapıların hem sayısı hem de çapı azalmıştır

48. TREE IN BUD (Tomurcuklanmış ağaç) PATERNİ Bronşiollerin obliterasyonu sonucu birbirine komşu, tomurcuklanmış ağaca benzer tarzda küçük sentrlobüler nodüllerle karakterizedir.

49. Periferik hava yolu hastalıkları örneğin enfeksiyonlar (bakteriyel, fungal, viral veya parazitik), konjenital hastalıklar (kistik fibrozis, kartagener sendromu), idiopatik hastalıklar (panbronşiolit, bronşiolitis obliterans), yabancı cisim aspirasyon veya inhalasyonu, immunolojik ve bağ dokusu hastalıkları (ABPA, romatoid artrit) ve periferik pulmoner vasküler hastalıklar (neoplastik pulmoner emboli )