930 likes | 1.28k Views
Genel İşletme - 7. Strateji - İnsan Kaynakları ve Üretim Sistemleri. Kavramlar. Strateji Plan Taktik Politika Paradigma Misyon Vizyon Amaç ve hedefler. Potaya atış yapmak – basketbol oynamak Taktikler, stratejinin bir parçası Taktik, uygulama sırasında saptanabilir
E N D
Genel İşletme - 7 Strateji - İnsan Kaynakları ve Üretim Sistemleri
Kavramlar • Strateji • Plan • Taktik • Politika • Paradigma • Misyon • Vizyon • Amaç ve hedefler
Potaya atış yapmak – basketbol oynamak • Taktikler, stratejinin bir parçası • Taktik, uygulama sırasında saptanabilir • Kararlara yol gösteren düşünce tarzı • Politika = pusula • Politika = kurallar dizisi • Politika, emredici değil • Öngörülen sınırlar dahilinde takdir hakkını kullanmakta özgürsün
İşletmenin varoluş nedeni • Gelecekte olmayı arzuladıkları durumun ifadesi • Varlık nedeni, hangi ürünler nerede nasıl üretilecek, iş felsefesi ne olacak, hangi değerlere sahip olunacak • Misyon yazılı mı olmalı? • Vizyonun belirli bir zaman sürecinde nicelik olarak belirlenmiş şekli • Kesin ve ölçülebilir özellik
Paradigma • TDK, değerler dizisi • Kavramsal çerçeve
PARADİGMA Thomas S. Kuhn Doğa bilimlerinin gelişim tarihini çözümlemede kullandığı kuramsal bir araç Toplumbilimlerinde daha çok ilgi Varolan kuramların gözden geçirilmesi, değerlendirilmesi,yeni kuramlar üretilmesi İnançlar, kavramlar ve araçlarda birleşen bilim adamlarının görüşleri Bir bilim içindeki en geniş uzlaşma birimi Dönem dönem belli paradigmalar…
Paradigma, Bilgi üretiminin koşullarını belirler ve bu koşullara uymayan bilgileri bilimsel bilginin dışında tutar Kalıba uyan: Olağan bilim Olağan bilim:paradigmayı haklı çıkaracak çalışmalar, yenilik bulmak YOK Asıl gelişme PARADİGMA DIŞINDAN Tek paradigma yoktur, paradigmalar vardır Paradigmada yanıtlanamayan sorunlar ANOMALİ ANOMALİ, paradigmanın egemenliğinin sarsılması Olağanüstü bilim:DEVRİM
1.PARADİGMA OLAĞAN BİLİM ANOMALİLER BUNALIM 2.PARADİGMA DEVRİM
İnsan Kaynakları Yönetimi İnsan kaynakları planlaması İş analizi Personel bulma ve seçme (işin gerekleri≤adayın nitelikleri) Terfi, Oryantasyon, İşten Ayrılma İşgören Eğitimi (İşbaşı-iş dışı) İş değiştirme, usta-çırak, seminer İnsan kaynakları Performans Değerlendirme Disiplin (Önleyici, düzeltici, kademeli, yapıcı) Ücret Yönetimi İK hizmetleri (piknikler, tatiller, ramazan kumanyası)
Üretim Sistemleri Tek üretim sistemi (köprü, bina, gemi) Parti üretim sistemi (seri imalat) (beden, renk üretimi) Akıcı üretim sistemi (damacana su fabrikası) Sipariş üretim sistemi Sürekli üretim sistemi (petrol rafineri, kağıt fabrikası, demir-çelik) Stoksuz üretim sistemi (JIT)
JIT Just in Time 1970’li yıllar TOYOTA Toyota Sistemi Hammadde-malzeme, yer ve işçilik israfından kaçınma Mevcut süreç ve sistemler, verimliliği arttırmak, geliri çoğaltmak için sürekli bir iyileştirmeye tabi
JIT Hammadde tam ihtiyaç duyulduğu anda temin edilecek Depolarda atıl malzeme beklemeyecek Geç temin edilerek üretim maliyeti yükseltilmeyecek Atıl kapasite olmayacak Taşıma uzaklıkları azaltılacak Kusurlu üretim olmayacak Bir Sipariş örneği % 5 hatalı ürün istenmiş
JIT Kıt yerler maksimum kullanılacak Tüm iş akışı ne erken ne geç tam zamanında (JIT) JIT öncesi 1 araba 15 günde JIT sonrası 1 araba 1 günde Mamüllerin, üretim sürecinde suyun akışı gibi akmasını sağlamak Sınırlı pazara, sınırlı sipariş, yüksek karlı işleri kabul etme Kaliteyi düşürecek siparişleri reddetme
JIT Geç üretim veya teslim İSTENMEZ Erken üretim veya teslim İSTENMEZ İKİSİ DE ZARARLI Montaj hattı genellikle U şeklinde Üretim hızı, asla durgun veya çılgınca değil tam tersine düzgün ve hızlı Sistemde insanlar arasında ayırdedici statüler yok Düzeltici bakım-onarım yok, önleyici bakım-onarım var THY uçakları
JIT Çok seçenekli ürünler yerine standart ürünler Standart ürünler=yüksek kalite, düşük maliyet Yöneticiler, işgörenlerle aynı koşullarda çalışırlar ve aynı olanaklara sahiptirler
CPM Yöntemi Özellikle proje yönetiminde Kritik yol yöntemi Migros Mağaza girişini değiştirmek istiyor ve günlük zararı 4000 TL Bu işin en kısa sürede yapılması gerekiyor Kritik yol nedir?
PERT Her işlem için üç farklı zaman tahmini yapılır İyimser zaman Yaklaşık zaman Kötümser zaman
İnsanoğlu doğa ile mücadelesinde savunmasızdır Kürkü,hızlı bacakları,keskin dişleri ve tırnakları, gözleri, koku ve işitme duyusu, taşıma kapasitesi İnsanın bugünlere gelebilmesi neredeyse mucize! İşte bu mucizenin adı AKIL ve o aklın yarattığı BİLİM İnsanoğlunu doğa karşısında aklından başka koruyan hiçbir şey yok
Eksik organ: kanat, solungaç Organın gücünü arttırma:bacak,göz,kulak Araba,teleskop,steteskop
İnsanoğlunun fiziksel olduğu kadar duygusal zaafları da vardır! Korku, merak, sıkıntı, tembellik, güçlü olma arzusu Savunma aletleri, keşifler Toprağın içindeki sıradan bir taşı çıkartıp bu taşı nedensiz yere inceleme ihtimali olan tek varlık insan Sıkıntı hayal gücünün tetikleyicisi Tembellik ve konfor zaafı sonucu yeni ürünler Ya ölüm! Tıp alanındaki buluşlar, tedavi yöntemleri, organ nakli Zaaflar güçsüzlükten çok güç vermiş Zaaflar bilimsel ilerlemeyi tetiklemiş
Bilimsel Gelişimin Başlangıcı Ne Zaman? Batıdan Rönenans’tan sonra… Aslında doğudan Başlangıcı insanlığın başlangıcına kadar götürülebilir Doğu ile Batı dünyası arasında zikzak çizerek gelişmiş Tüm insanlığın malı, bilim evrensel
İzafiyet Bilimi yanılmaz evrensel doğrular bütünü olarak kabul eden görüş sarsıntıya uğratmış Mutlak doğru yok O şartların doğrusu var BELİRSİZLİK Kesin ve tam objektif bilgiye hiçbir zaman ulaşılamaz (gözlem ve deney aletine bağlı) Paradigma değişiklikleri yeni araştırmalara yol açtı
Bilgiye Ulaşmanın Yolları Bilimsel yollar bilimsel olmayan yollar Bilimsel olmayan yollar; Ucuz,kolay 1.Kişisel deneyimler ve Önkabullerle hareket etme (kadınların verimliliği daha düşüktür) 2.Mantık yürütme (eğitim alınınca verimlilik yükselmiştir) 3.Bir kaynağa güvenme (araştırmadan sorgusuz sualsiz doğrudur deme)
Bilimsel yöntemin hakim olduğu bir eğitim sisteminin temel amacı, “bilgiyi depolayan” öğrenciler yetiştirmekten ziyade, “bilgiyi üreten ve paylaşan” bir toplum yaratmaktır”
BİLİMSEL GELİŞİM Bilim ve sanatın gelişmesi… Toplumlarda üretim sürecine doğrudan katılmayan bir sınıfın ortaya çıkması Rahip ve soylulardan oluşan seçkin bir sınıf Boş zamanlarını gökyüzünü incelemeye ve matematiğe ayıran bir sınıf
İhtiyaçtan bilim doğdu Ürün ve hasat zamanını doğru belirleme ihtiyacı=takvim (mısırlılar) Toprakların, arazilerin bölüşümü konusu=geometri Ticaret ve hasat sayımı=aritmetik Nehirlerin taşması ve dayanıklı yapıların yapımı=fizik Hastalıklardan korunma ve ölümsüzlük arayışı=tıp Basit madenleri altına çevirme=kimya Devletlerin güçlerini sergileme isteği=mimarlık
MÖ 5000-1000 • İnsanlar Mezopotamya ve Mısır’daki ovalara göç ve büyük şehirler • Papirüs kullanımı • İlk bilimsel gelişmeler matematik, astronomi ve tıp alanında • Matematikte “aha hesabı” yöntemi geliştirilmiş • Piramitler • 365 günlük güneş takvimi • Birçok gezegen (Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn) keşfedilmiş • Bir hafta 7 gün olarak kabul edilmiş • Roma’lılar bu haftayı Avrupa’ya taşımış • Çin’liler onluk sayı sistemi kullanmış. Niye?? • Sıfırı ilk defa Hint’li matematikçiler kullanmış • Lidya uygarlığı parayı icat etmiş
MÖ 1000-MS 400 En parlak dönemini MÖ 6.yy da yaşayan Yunan uygarlığı Filozoflar, aynı zamanda bilime katkıda bulunmuş Demokritos “atom teori”sini ortaya koymuş Heraklitos:evrendeki herşey her an değişmekte Thales ve Pythagoras:matematik Sokrates, Platon, Aristoteles
SOKRAT Konuşmaları daima tartışma, karşılıklı konuşma şeklinde İnandığımız şeylerin hepsini akıl süzgecinden geçirmeyi, Her sorunu aydınlık bir kafa ile düşünmeyi Çoğunluğunun görüşlerinden etkilenmemeyi Bize nasıl düşünmemiz gerektiğini dayatan otoritenin baskısını kabullenmemeyi Dinsizlik ve gençlerin ahlakını bozmakla suçlanmış ve idam edilmiş
MS 400 - MS 1450 Euclides (Öklit) Archimedes (Arşimet) Büyük İskender’in ölümüyle bölünen Yunan uygarlığı Roma devletinin hıristiyanlığı kabulü (4.yy) 4.yy-15.yy karanlık dönem (Avrupa) 8yy-13yy arası İslam Dünyası El-Harezmi, Farabi, İbn-i Sina
Engizisyon Sistemi St.Augustinus (354-430) –Fideizm doktrini “İmanın olmadığı yerde ne bilgi, ne de hakikat vardır” Bilginin yerine imanı koyan ve imana tartışmasız bir önem atfeden Papa IX.Gregorius sapkınlığın kökünü kurutmak için engizisyon İşkence ve kıyım sistemi Sınırsız yetkiye sahip, hiçbir gözetim ve denetime bağlı olmayan keşişler (inquisitor)
MS 1450-MS 1850 İstanbul’un fethi, Rönesans (yeniden doğuş) Kopernik, dünya güneş etrafında döner (Modern Bilim Tarihi başlangıcı) 1500 Galileo, teleskopu icat etmiş, Jüpiter’in uydularını keşfetmiş Kopernik ve Galileo’nun kitapları serbest 1835 Bacon, Hobbes, Locke, Newton
MS 1850-MS 2012 İçten yanmalı motor (Belçika) Dinamit (Nobel), Bell (telefon), Edison (elektrik) Son 200 yılda 10.000 yılda gerçekleşmeyen ilerleme
Örnek:Soğuk Savaş Radyo dalgaları SONAR Uskur Penisilin Faks makinesi Radar Helikopter Roket Nükleer enerji Uydu İnternet
Bilim ve Felsefe İlişkisi BİLİM BİLİNMEYEN BİLİNEN FELSEFE
İlk ve Orta Çağda Bilim ve Felsefe BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNMEYEN Neden doğdum? BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN FELSEFE BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN Filozof, tüm bilim alanlarında bilgi sahibi olan ve tek başına bir okul gibi yaşayan bilge kişi BİLİNEN
Önce doğal bilimler felsefeden ayrıldı Sonra sosyal bilimler Zihin bulandıran ve insanın yerinde saymasına neden olan felsefenin karşısına bilimin çıkarılması Sonra bilim tekrar felsefeye yaklaştı Newton kanunları yıkıldı Bilim kendini sorguladı!
Newton’a göre… Uzay ve zaman mutlaktır, değişmez Fiziksel dünyada oluşan her türlü değişim zaman ile ifade edilmelidir Zamanın madde ile bağı yoktur Zaman geçmişten geleceğe doğru hiç durmaksızın değişmez bir şekilde akmakta Hız göreceli, zaman sabit Einstein’e göre her şey göreceli ama ışık hızı sabit Değişmeyen tek şey ışığın hızıdır (Bilim-felsefe barıştı)
Yeni gerçekler… Üç boyutlu dünya yerine zamanla birlikte ele alınacak dört boyutlu dünya Öklit’in geometrisi yerine fraktal geometri Aristo mantığı yerine fuzzy mantık Klasik mekanik yerine Quantum mekaniği Yeni parçacık teorileriyle birlikte ampirik yöntemle ulaşılamayacak birçok fiziksel olgu ortaya çıktı-ampirizm miadını doldurdu
Fraktal Geometri Benoit Mandelbrot-Matematikçi İngiltere sahil uzunluğu hesaplamaları Girintili çıkıntılı bir sahilin uzunluğunun ölçümünde ortaya çıkacak değer, araştırmacının kullandığı cetvelin boyu küçüldükçe artacaktır Doğanın Fraktal (Kesirli) Geometrisi kitabında “Siz hiç küre şeklinde bir bulut, koni şeklinde bir dağ gördünüz mü? Geometride idealar dünyasında yaratılan şekillerin yerine doğadaki gerçek nesnelerin ele alınması gerektiği
Bulanık Mantık 1=doğru 0=yanlış 0,1 arasında sonsuz sayı var (Reel sayılar kümesi) 0,1 arasındaki herhangi bir nokta kısmi doğruluk ya da yanlışlık değerine sahiptir Yapay zekaya ilk adım
Bilim felsefesi ve bilimsel yöntem Bilimsel tutuculuğun önüne geçebilmek ve bilimsel gelişme kavramını tam olarak algılayabilmek için her araştırmacının bilimin “O ANKİ DOĞRU”dan ibaret olduğunu iyice kavraması gerekir