400 likes | 519 Views
INTERCEPTIE VVOG 15/3/2003. Anne Verougstraete Sjerp-VUB ZH Cesar De Paepe Brussel European Society of Contraception. Abortion rate geregistreerde AAP per 1000 vrouwen (15-44 jaar) per jaar. België (1997) 5,7 Nederland (2000) 8,0 Duitsland (1997) 7,7
E N D
INTERCEPTIEVVOG 15/3/2003 Anne Verougstraete Sjerp-VUB ZH Cesar De Paepe Brussel European Society of Contraception
Abortion rategeregistreerdeAAP per 1000 vrouwen (15-44 jaar) per jaar • België (1997) 5,7 • Nederland (2000) 8,0 • Duitsland (1997) 7,7 • Engeland & Wales (1997) 15,8 • Zweden (1996) 18,7 • USA (1996) 22,9 • Bulgarije (1996) 51,3 Bulgarije(((((((((((((((((((( ((1997 • per
Evolutie van de geregistreerde abortussen in België • Illegaliteit • 1985 15.590 • sedert de wet van 1990 • 1993 13.474 • 1994 13.215 • 1995 13.398 • 1996 14.533 • 1997 13.857 • 1998 13.582 • 1999 13.937 • 2000 14.923 • 2001 16.178
Oorzaak falen anticonceptie 2001 • Geen anticonceptie meer toegepast 47,00% • Niet correct toegepast 30,34% • Gefaald 17,22% • Weet niet 5,44% • Totaal 100,00% nationale evaluatie commissie
Waarom werd noodanticonceptie niet gebruikt? • Van vrijen wordt je zwanger • Van die ene keer… • Ik zal wel onvruchtbaar zijn • Dat is iets voor tieners • De menopauze komt eraan • Lading hormonen waar je vreselijk ziek van wordt; in feite ongezond!
Schering enquête 2002 • Min of meer tot zeer betrouwbare betrouwbare anticonceptie: • Terugtrekken: 16% • Douchen: 20% • Het allereerste seksueel contact kan geen zwangerschap veroorzaken: 12%
RISICO ZWANGERSCHAPna één onbeschermde coïtus • Dag 10 – 14: 20 - 30 % • Ad random in de cyclus: 3 - 5 % • WHO –studies over « emergency contraception »: 7 - 8 %
Kans op bevruchting tijdens de cyclus: 6 fertiele dagen: dag ovulatie en de 5 d voordien Wilcox A.J. et al., New Engl. J. Med. (1995) 333, 1517-21
Ethinyloestradiol / Levonorgestrel (YUZPE) methode EE 0.1mg + LNG 0.5mg te herhalen na 12 uur Neveneffecten: nausea tot 50%, overgeven tot 20% 2 dosissen met 12 uur tussen, tot 48 of 72 u 75% voorkomen zwangerschappen
Noodspiraal = Koperspiraal • Tot 5 dagen na 1 onbeschermde coïtus • Tot 5 dagen na de vroegst berekende ovulatie (= 19 de dag van cyclus van 28 d) • 2 zwangerschappen op 1300 inserties • risico SOA ? Azitromycine of Doxycycline
Levonorgestrel: 0,750 mg na 12 uur herhalen zwanger: 1,1 % vermeden zw: 85 % < 24 u 95 % 25 > 48 u 85 % 49 > 72 u 58 % nausea: 23 % braken: 5,6 % Yuzpe of 2 x 2 0,500 mg levonorgestrel 100 µg ethinyloestradiol na 12 uur herhalen zwanger: 3,2 % vermeden zw: 57 % < 24 u: 77 % 25 > 48 u 36 % 49 > 72 u 31 % nausea: 50 % braken: 19 % WGO: noodpil ‘ 98< 72 u na 1 onbeschermde coïtus WHO The Lancet Vol 352 Aug 8 1998
Elk uitstel van de eerste dosis noodpil met 12 uur verhoogt de kans op zwangerschap met bijna 50 % The Lancet. Vol 353. February 27, 1999
Efficacy of three doses of mifepristone in emergency contraception => 120h (5d) Dose Number of Number of Pregnancy Number of Efficacy women observed rate expected (%) pregnancies pregnancies 10 mg 565 7 1.2 48 85 50 mg 560 6 1.1 43 86 600 mg 559 7 1.3 45 84 ALL 1684 201.213685% WHO The Lancet Vol 353 February 27, 1999
TIMING OF MENSES AFTER MIFEPRISTONEAMONG 521 CHINESE WOMEN 56 54 42 38 23 18 14 12 13 13 11 7 3 Delay (days) Slide WHO
WHO: Mifepristone 1 x 10mg, Levonorgestrel 1 x 1,5 mg, Levonorgestrel 2 x 0,75 mg met 12 u tussen tot 120 u (5d) na 1 onbeschermde coïtus N zwanger verwachte zw voorkomen zw% (95%CI) Mifepristone 1359 21(1,55%) 108 81% (69,2-87,8) 1x LNG 1356 20(1,47%) 111 82% (70,9-88,7) 2 x LNG 1356 24(1,77%) 106 77% (64,9-85,4) LNG samen 2712 44(1,62%) 216 80% (71,2-85,6) WHO The Lancet Vol 360 dec 7 2002
WHO: Mifepristone 1x 10mg, Levonorgestrel 1 x 1,5 mg, Levonorgestrel 2 x 0,75 mg met 12 u tussen tot 120 u (5d) na 1 onbeschermde coïtus • Tijd tussen groep n zwanger/totaal % zw % voorkomen zw(95%CI) seks-noodpil • 1-3 d mif 18/1215 1,4882% (70,5- 89,0) • 1x LNG 16/1198 1,3484% (73,0 -90,5) • 2x LNG 20/1183 1,6979% (66,2 -86,8) • 4-5 d mif 3/137 2,1958% (-23,8-86,0) • 1x LNG 4/150 2,6763% (1,5 - 85,7) • 2x LNG 4/164 2,4460% (-5,9 - 84,6) WHO The Lancet Vol 360 dec 7 2002
WHO: Mifepristone 1x 10mg, Levonorgestrel 1 x 1,5 mg, Levonorgestrel 2 x 0,75 mg met 12 u tussen tot 120 u (5d) na 1 onbeschermde coïtus • Seks na groep n zwanger/totaal % zw % voorkomenzw(95%CI) noodpil • JA mif 14/443 3,16%60% (30,5-76,6) • 1x LNG 7/404 1,73%81% (59,0-90,9) • 2x LNG 12/388 3,09%64% (36,0 -80,0) • NEEN mif 7/916 0,76%91% (79,7-95,5) • 1x LNG 13/952 1,37% 83% (69,0-90,1) • 2x LNG 12/968 1,24 % 83% (70,0- 90,8) WHO The Lancet Vol 360 dec 7 2002
WHO: Mifepristone 1x 10mg, Levonorgestrel 1 x 1,5 mg, Levonorgestrel 2 x 0,75 mg met 12 u tussen tot 120 u (5d) na 1 onbeschermde coïtus • Onbeschermde Seks groep n zwanger/totaal % zw • Na noodpil • JA mif 9/41 22,0% • LNG 4/61 6,6% • NEEN mif 12/1318 0,9% • LNG 40/2651 1,5% • CCL: hoog risico op zwangerschap bij onbeschermde coïtus na noodpil (na mifepristone >> LNG) door uitstel ovulatie WHO The Lancet Vol 360 dec 7 2002
WHO: Mifepristone 1x 10mg, Levonorgestrel 1 x 1,5 mg, Levonorgestrel 2 x 0,75 mg met 12 u tussen tot 120 u (5d) na 1 onbeschermde coïtus • Side effectsgroupnumber of casesrate%p • Nausea mif 196/1364 14% 0,86 • 1 x LNG 189/1359 14% • 2 x LNG 199/1361 15% • Vomiting mif 12/1364 1% 0,37 • 1x LNG 19/1359 1% • 2 x LNG 19/1361 1% • Delay menses mif 118/1327 9%<0,0001 • > 7 days 1 x LNG 62/1334 5% • (not pregnant) 2 x LNG 63/1332 5% WHO The Lancet Vol 360 dec 7 2002
WHO: Mifepristone 1x 10mg, Levonorgestrel 1 x 1,5 mg, Levonorgestrel 2 x 0,75 mg met 12 u tussen tot 120 u (5d) na 1 onbeschermde coïtus • Deze 3 methodes zijn zeer efficient • Een enkele dosis Levonorgestrel van 1,5 mg is even efficient en makkelijker te nemen • Er zijn niet meer neveneffecten • Levonorgestrel: minder uitstel van menses dan met mifepristone • Na het gebruik van de noodpil is er gevaar voor zwangerschap (in dezelfde cyclus), vooral na mifepristone • Noodpil zo snel mogelijk innemen, liefst binnen de 72u en uiterlijk tot 5 dagen na coitus WHO The Lancet Vol 360 dec 7 2002
Werkingsmechanisme LNG noodpil • Pre-fertilisatie effect: • Invloed op de migratie en functie van spermatozoa • Verstoren, blokeren of uitstellenvan de OVULATIE(LH piek onderdrukt of uitgesteld, ruptuur follikel belet, vorming corpus luteum verstoord) • Post-fertilisatie effect: invloed op endometriale receptiviteit ??? Progestagenen voorkomen miskraam na ovariectomie! • Conclusie: Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de levonorgestrel noodpil de fertilisatie en de ovulatie verstoort of uitstelt. Het is veel minder duidelijk of de noodpil ook de implantatie van een bevrucht eitje kan beletten. Na de implantatie werkt het niet meer: het is dus niet abortief!
Werkingsmechanisme 10 mg Mifepristone als noodpil • Pre-fertilisatie effect: • Verstoren, blokeren of uitstellenvan de OVULATIE(LH piek onderdrukt of uitgesteld, stopt de groei van dominante follikel) • Post-fertilisatie effect: • Endometrium lichtjes gedesynchroniseerd • Invloed op endometriale receptiviteit • Conclusie: 10 mg Mifepristone vestoort of stelt de ovulatie uit. Het werkt in op het endometrium om de innesteling te voorkomen.
Wanneer Noodanticonceptie toepassen ? • Ongeplande seks zonder anticonceptie • Condoom gescheurd, afgegleden: noodpil in huis! • Anticonceptiepillen vergeten • Ejaculatie ter hoogte van de vulva • Verkrachting
Vergeten pillen wanneer noodpil nodig ? • eerste week: • 8 d pauze of 1 pil vergeten: Nederland • 9 d pauze of 2 pillen vergeten: UK • noodpil indien coïtus in vorige 5 d • pil verder nemen • condoom 7 dagen • tweede week: • 1, 2, 3 pillen vergeten: geen risico • > 3 pillen vergeten: pilstrip verder & condoom 7 d & noodpilindien coïtus in vorige 5 dagen • derde week: geen noodpil nodig indien: • stop meteen max 7 d & start nadien nieuwe strip • vergeten pil = pauze & start meteen nieuwe strip
Welk product men ook gebruikt, geen enkele Noodanticonceptie is 100% doeltreffend Daarom mag ze in geen geval betere anticonceptie vervangen!!!
Zwangerschapstest als 1week overtijdindien negatief => herhalen na 1 week • Toch zwanger na Noodpil ? • Indien de vrouw zwanger wil blijven ,is er geen gevaar voor de foetus
Extra-uteriene zwangerschap & levonorgestrel noodpil • Spontaan risico op extra-ut = 1 % • Noodpil gaat 80-85 % van de zw voorkomen • WHO 1&2: • 3688 kregen LNG => 55 zw (1 ectopisch) • Zonder noodpil: 291 zw verwacht => +/- 3 extra-ut • Conclusie: indien toch zw na noodpil, is een extra-uteriene zw niet uitgesloten
Emergency Contraception OTCNoodpil wordt nu eindelijk gebruikt ! • Frankrijk: > 1.000.000 dozen verkocht • Nu 70.000 dozen verkocht per maand • België: 2002 => 85.000 dozen verkocht • Uit WHO studies kan je berekenen dat je per 1000 dozen +/- 40 AAP’s voorkomt (1/2 van ongeplande zw) • Individueel recht voor vrouwen om het risico op een ongewenste zwangerschap tot een minimum te herleiden
Emergency Contraception Over The Counter • 1999: Frankrijk 2000: Portugal, Noorwegen, Zuid Afrika, Namibië, Guinea, Madagascar, Mauritius, Sri-Lanka 2001: België, Zweden, Denemarken, United Kingdom, Uganda, Cameroen, Senegal, Mali, Benin, Gabon, Congo, Ivoorkust, Tunesië 2002: Finland, Zwitserland, Lithuanië 2003: Latvia Waarom werd dit beslist? • Hoe sneller de noodpil ingenomen wordt, des te efficienter de apotheek is dag en nacht en op WE open • een medisch of gynaecologisch onderzoek is niet nodig, en vertraagt de inname • Er zijn geen medische contra-indicaties en geen ernstige bijwerkingen
Emergency Contraception Over The Counter: GRATIS • Frankrijk: gratis voor jongeren in de apotheek of bij de schoolverpleegster • Zweden en Wallonië: gratis in family planning centra, waar onmiddelijk een betere anticonceptie ingesteld kan worden
Emergency contraception over the counterBeneficial consequences in France Recognition of teenagers sexuality This opened the discussion about teenage sexuality and contraception and its recognition This recognition is the best way to prevent abortion and STD Levonorgestrel EC is delivered by high schoolnurses and freely in pharmacies for minors s Elisabeth Aubeny
De vrije aflevering van de noodpil vermindert het gebruik van O.C. niet Glasier, A, N. Engl. J. Med., 1998, 339, 1 - 4
ROL VAN DE APOTHEKER • Informatie over: • Correcte inname van de noodpil • Risico zwangerschap = 1-1,5 % zelfs bij correcte inname • De rest van de cyclus is NIET beschermd • Zwangerschapstest als één week overtijd • Condoom promoten om AIDS & andere SOA te voorkomen (Chlamydia) • Efficientere anticonceptie promoten • Verwijzen naar huisarts of gynaecoloog indien nodig • GEEN MINI-PSY
We kunnen niet alle abortussen vermijden • Anticonceptie kan falen • Mannen & Vrouwen kunnen falen • Koppels gaan uit elkaar zodat gewenste zwangerschappen plots ongewenst worden
CONCLUSIE INTERCEPTIE • Koperspiraal is het meest doeltreffend • Levonorgestrel 1,5 mg in één dosis(2 pillen tegelijk) is even efficient als 2 x 0,75 mg met 12 u tussen • Werkt vooral door verstoren of uitstellen van ovulatie • De rest van de cyclus is dus NIET beschermd • Zo snel mogelijk innemen, liefst binnen 72 u (uiterlijk tot 5 d) na coïtus • Na correcte inname wordt 1 – 1,5 % toch zwanger • OTC beantwoord aan een behoefte: veworven recht • Hoort thuis in elke huis en reis-apotheek samen met condooms • Efficiente anticonceptie is toch zo veel handiger! Waarom niet gratis voor jongeren?