Download
1 / 53
530 likes | 858 Views
Dünyada ve AB’de Süt Politikasındaki Son Gelişmeler Ve Türkiye Süt Sektörüne Etkileri. Doç. Dr. Ayşe UZMAY Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tarım Politikası ve Yayım Anabilim Dalı. DÜNYA SÜT ÜRETİMİ. Kaynak: IDF, 2013.
E N D
Dünyada ve AB’de Süt Politikasındaki Son Gelişmeler Ve Türkiye Süt Sektörüne Etkileri Doç. Dr. Ayşe UZMAY Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tarım Politikası ve Yayım Anabilim Dalı
DÜNYA SÜT ÜRETİMİ Kaynak: IDF, 2013
KITALARA GÖRE HIZLI GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE KİŞİ BAŞINA SÜT TÜKETİMİNDEKİ GELİŞMELER 2005 yılı baz alındığında 2012 yılı tüketimindeki artış Kaynak: IDF, 2013
Dünya Süt ve Süt Ürünleri İthalatında İlk 10 Ülke (x milyon ton) Kaynak: IDF,2013
2012 Yılında Dünya Süt Üretimindeki Artış 16.9 milyon Ton (Dış Ticaret Payı %27)
Çin’in Süt ve Süt Ürünleri İthalatı Kaynak: Gramer, Wheeler, Governor, 2014
Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Süt Ürünleri Üretimindeki Değişim (2022 Yılı) (2010-12 Temel Dönemi) OECD-FAO, Agricultural Outlook 2013-2022
Hayvansal Ürünlerde Tüketimdeki Değişim 2022 Yılı(2010-12 = Baz Dönemi) OECD-FAO, Agricultural Outlook 2013-2022
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE SÜT TALEBİNDEKİ ARTIŞIN ANA NEDENLERİ, • Nüfus artışı, • Gelir artışı, • Batı tipi beslenme diyetine geçiş, • Gelişmekte olan ülkelerde soğuk depolama sistemlerinin iyileşmesidir (OECD, FAO, 2013).
SÜT ÜRÜNLERİ İTHALATI İÇİN DÜNYA GENELİ TALEP PROJEKSİYONU(2007 ve 2050 yılı) Kaynak: Linehan, at al, 2014
2050 Yılı Dünya Süt Ürünleri Talebi • 2007 yılında 7 milyar dolar olan dünya süt ürünleri talebinin 2050 yılında 85 milyar dolara yükseleceği tahmin edilmektedir. • Hindistan’da 48 milyar $ • Çin’den 15 milyar $ (Linehan v, at all, 2012, Australian Bureau of Agricultural and Resource Economics and Sciences )
Sanayileşmiş Asya Ülkelerinde Kentleşme Oranı Kaynak: World Bank.
ABD’nde Süt ve Süt Ürünleri Politikalarında Reform Nedenleri • 1935 yılından itibaren uygulanan fiyat destekleme sisteminin sektördeki aktörleri piyasalarda ortaya çıkan dalgalanmalardan koruyamaması, • küresel kriz karşısında üreticilerin güvence araması, • sektörde ihracat pozisyonunun korunup geliştirilme istegi,
ABD • Üretici kar marjını (yem masraflarını dikkate alarak) koruma programı, (Üreticiler Tarım Bakanlığı ile kontrat imzalayarak belirlenmiş aralıklardaki kar marjı koruma aralıklarından ( temel kar marjı koruması-ek kar marjı koruması) birine dahil olurlar, üretim geçmişlerinin %80 altına düşmeleri durumunda kayıpları karşılanır. Gönüllük esasına dayanmaktadır) • Süt piyasası stabilizasyon programı (Kar marjını koruma programına dahil olanlar, stabilizasyon programına katılmak durumundadır).
ABD Yem Maliyetleri Üzerinde Gelir (Süt Marjı)(1980-2013) Kaynak: Bozic et al, Bulten, 2013.
JAPONYA • Ulusalsütürünleriiçingümrükdüzenlemeleriylebirliktefiyatdesteği, • Sütürünleripiyasasınapolitikmüdahaleylesütürünlerininarzıvefiyatlarındaistikrar, • İşlemedekullanımagöreçiğsütünfiyatlandırılması, • Çiğsütticaretmüzakeregücününgüçlendirilmesiiçinsütüreticilerininörgütlenmesi, • Üreticilerveişleyicileringereksinimiarasındakullanılançiğsütünfiyatfarklılığıiçindestek (farködemedesteği) (bknz, politikalarda dönüşüm için, IDF, Ulusal Süt Konseyi Raporu, 2014)
KORE • Ulusal düzeyde arz ve talep kontrol sisteminin oluşturulması, • işlenmiş çiğ süte destek verilmesi, • bir takım özel düzenlemeler yoluyla süt arz ve talep kontrol danışma gruplarının oluşturulması gibi politika önlemleriyle 2020 yılında üretimin 2,180,000 ton olması beklenmektedir.
Kore’de SütTüketimininArtırılmasıİçinÖnerilenPolitikaÖnlemleri • düşükgelirliailelerinçocuklarıiçin, ücretsizokulsütüprojesiningenişletilmesi, • aktifkatılımlıişletmedeneyimprogramlarınınartırılması, • sütişlemeiçinişletmetesislerinindesteklenmesi, • ihracatpotansiyeliolanürünlerinbelirlenmesi, • yenifonksiyonelsütürünleriningeliştirilmesi,
AFRİKA ÜLKELERİ • % 30 süt soğuk zincirden geçiyor • Aile tipi işletmelerde litre başına süt primi ödeniyor (kalite dikkate alınmıyor) • Enerji masraflarında vergi muafiyeti yoluyla üreticilere indirim • Okul sütü programı, • Süt tozu üretim teşviği
AFRİKA HEDEFLER • Kurumsal kapasitenin artırılması için sektör örgütlerinin teşvik edilmesi, • Desteklemelerde kalite unsurunu ön plana çıkartmak, • Regülasyon kurumlarının oluşturulması (piyasadaki olumsuzlukları ve belirsizlikleri gidermek için) • Kayıt dışılığın kontrol altına alınması
Avrupa Birliği Yeni OTP
Yeni Ortak Tarım Politikası’nda Ön Plana Çıkan Unsurlar , • Daha yeşil bir Ortak Tarım Politikası • -Çevresel önlemler ile bağlantılı sübvansiyonlar, • Daha adil bir doğrudan ödeme dağılımı, • Her ülkede hektar başına tek bir ödeme, • Ulusal zarfların ılımlı olarak yeniden dengelenmesi, • Sadece aktif üreticileri destekleme hedefi, • Genç çiftçiler ve küçük üreticilere daha fazla fon ayrılması, • Garanti gıda güvenliğinde daha fazla rekabet • Acil önlemler (sadece) bir kriz durumunda: müdahale, yatırım fonları uygulanacaktır. • Kırsal kalkınma desteği ortaklaşa Birlik ve üye devletler tarafından finanse edilecektir, • Basitleştirilmiş prosedürler
AB son dönem süt politikaları • Arz Zinciri İlişkilerinde aktörlerden birinin diğerine göre aşırı pay almasını engellemeyi amaçlamaktadır. • Yüksek düzeyde uzmanlar grubundan oluşan bir grup, • Arz zincirinin düzgün çalışması için yüksek düzeyde forum oluşturulmuştur.
AB SÜT PAKETİ • Süt paketi piyasada olumsuzluklar yaşanması sonucu hazırlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Bu kapsamda, • Üretici Organizasyonları • -Çiğ süt teslimi için sözleşme imzalamak, üretici örgütlerinin oluşumuna izin verir. • -Üretici örgütleri AB süt üretiminin %3.5’ine ve ülke süt üretiminin %33’üne denk gelebilir.. • Sözleşmelerin Düzenlenmesi • Süt üreticileri ve süt satıcıları arasında üye ülkelere gerekli koşullar olduğunda yasal seçenekler olabilir
AB SÜT PAKETİ • (Birimler arası) Dallar arası Organizasyonlar (Inter- BranchOrganisations) • Sanayinin gelişmesine yardımcı olan bir dizi fonksiyonları üstlenen arz zincirini kapsayan birimler arası organizasyonların oluşumuna izin verir. • Koruma Altına Alınmış Menşe Adı ve Koruma Altına Alınmış Coğrafi işaret Altında Kayıtlı Peynirde (protecteddesignation of origin (PDO), protectedgeographicalindication (PGI) Cheeses) Arz Yönetimi • Koruma Altına Alınmış Menşe adı ve koruma altına alınmış coğrafi işaret altında kayıtlı peynir pazarını geliştirmek için üye ülkeler bir arz (tedarik) yönetimi sistemi ortaya koyma seçeneğine sahiptir.
Zorunlu sözleşmeler Kaynak: EU, Commission, 2014
SÜT TESLİMİNDE SÖZLEŞME TİPLERİNE GÖRE ÜLKELERDEKİ DAĞILIM Kaynak: EU, Commission, 2014
AB’nde KOTA ÖNCESİ VE SONRASISÜT ÜRETİMİNDEKİ GELİŞMELER Kaynak: Denieul, 2013
Sütte kota uygulamasının İhracatta etkisi (1984-1994) Kaynak: Denieul, 2013
AB Süt Üretici Fiyatlarındaki Gelişmeler Kaynak: EU, Commission, 2014
AB SÜT ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER Kaynak: LTO, 2014, http://www.milkprices.nl/
Süt Fiyatı İçinde Nakdi Ödenen Masraflar (Cashcosts) (%) Kaynak: bülten
Üye Ülkelerde 2012 Yılı Süt Fiyatlarında Marjinal Maliyetin Payı (%)
AB’nde Kotaların Kaldırılmasının Üye Ülkelere Etkileri • Üretime Etkisi • Hayvan sayısına Etkisi • Tüketime Etkisi • Süt Teslimine Etkisi • Kaliteye Etkisi • Fiyatlara Etkisi (İç ve Dış Piyasa fiyatları) • Maliyetlere Etkisi • Gelir Etkisi (Üretici-Tüketici) • İç Ticarete Etkisi • Dış Ticarete Etkisi
AB ÜLKERİNDE KOTA UYGULAMASI • 2012/2013 döneminde AB ülkelerinde üretim ortalama 0.06 düzeyinde kotanın altında gerçekleşmiştir (Almanya, Polonya, Avusturya, Danimarka dışında). • Kota kullanımı ülkeler arasında değişmektedir. • AB-15 için %4.8, AB-12 için % -12.5. (Çek Cumhuriyeti %-11.7, Macaristan %-23.7, Bulgaristan %-55.3)
AB’nde İnek Sütü Arzı ve Sağmal İnek Varlığındaki Gelişmeler
AB Ülkelerinde 2012 Yılına Göre 2023 Yılındaki Sanayiye Aktarılan Süt Projeksiyonu (%) Kaynak: AB uzun dönem
AB Ülkelerinde 2012 Yılına Göre 2023 Yılındaki Sanayiye Aktarılan Süt Teslim Projeksiyonu (%)
AB’nin Dünya İhracatındaki Payı (%) Kaynak: EU, Commission, 2014
AB SÜT FİYATLARI Kaynak:
AB Süt Ürünleri Üretim ve İhracatı 2023 Yılı2010-12 Dönemi Ortalaması (Birim) Kaynak:EU, Commission, 2013
