TÂM LÝ HỌC NHẬN THỨC (2 Tín chỉ)

1. TÂM LÝ HỌC NHẬN THỨC (2 Tín chỉ) TS, Trần Thị Thu Mai Đại học Sư phạm TP. HCM

2. Nội dung chương trình Chương 1: Những vấn đề chung về nhận thức và trí tuệ Chương 2: Các mức độ của quá trình nhận thức Chương 3: Cấu trúc của trí tuệ Chương 4: Sự hình thành và phát triển trí tuệ qua các giai đoạn lứa tuổi Chương 5: Các yếu tố tác động tới sự phát triển trí tuệ cá nhân Chương 6: Các phương pháp nghiên cứu trí tuệ trong tâm lý học

3. Tài liệu học tập • Phạm Minh Hạc, Lê Khanh, Trần Trọng Thủy (1988), Tâm Lí học, Tập 1, NXBGD. • Phan Trọng Ngọ - chủ biên (2001), Tâm lí học trí tuệ, NXBĐHQGHN • Nguyễn Quang Uẩn, Trần Hữu Luyến, Trần Quốc Thành (2004), Tâm lí học đại cương, NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội. • Robert J. Sternberg (1999), Cognitive Psychology, Harcuort Brace College Publishers.

4. Tiêu chuẩn đánh giá học phần • Đánh giá quá trình học tập: Thuyết trình nhóm + Kiểm tra 30 phút = 40% tổng điểm của học phần. • Thi cuối kỳ: Thi luận đề = 60% tổng điểm của học phần

5. Lịch thuyết trình nhóm và kiểm tra Đề tài 1: 21/09/2011 Đề tài 2: 05/10/2011 Đề tài 3: 12/10/2011 • 19/10/2011: Kiểm tra : Nội dung : Chương 3 Đề tài 4: 26/10/2011 Đề tài 5: 02/11/2011 Đề tài 6: 09/11/2011 Đề tài 7:16/11/2011

6. PHIẾU ĐÁNH GIÁ BÀI THUYẾT TRÌNH NHÓMNgày tháng năm Nhóm: Tên vấn đề báo cáo:

7. CHÖÔNG 1: NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ NHAÄN THÖÙC VAØ TRÍ TUEÄ

8. CHÖÔNG 1: NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ NHAÄN THÖÙC VAØ TRÍ TUEÄ A. KHAÙI NIEÄM VEÀ TAÂM LYÙ HOÏC NHAÄN THÖÙC B. CÔ SÔÛ SINH LYÙ HOÏC THAÀN KINH CUÛA TLH NHAÄN THÖÙC C. MOÄT SOÁ HÖÔÙNG TIEÁP CAÄN TRÍ TUEÄ TRONG TAÂM LÍ HOÏC

9. Động não (Brain Storm) • Coù maáy loaïi hieän töôïng taâm lyù neáu caên cöù vaøo dieãn bieán cuûa caùc hieän töôïng taâm lyù?

10. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC HIỆN TƯỢNG TÂM LÍ Tâm lí Các quá trình tâm lí Các trạng thái tâm lí Các thuộc tính tâm lí

11. CAÙC HIEÄN TÖÔÏNG TAÂM LYÙ • Quaù trình taâm lyù: Laø nhöõng hieän töôïng taâm lyù coù khôûi ñaàu, dieãn bieán vaø keát thuùc. Dieãn ra trong thôøi gian ngaén. • Traïng thaùi taâm lyù: Laø nhöõng hieän töôïng taâm lyù luoân luoân gaén lieàn vôùi caùc quaù trình TL, laøm neàn cho caùc QTTL ñoù. • Thuoäc tính taâm lyù: Laø nhöõng hieän töôïng taâm lyù ñaõ trôû thaønh beàn vöõng oån ñònh ôû con ngöôøi. Laø nhöõng neùt taâm lyù ñaëc tröng laøm ngöôøi naøy khaùc ngöôøi kia.

12. A. KHAÙI NIEÄM VEÀ TAÂM LYÙ HOÏC NHAÄN THÖÙC Theo Robert J. Sternberg. Cognitive Psychology. Harcourt Brace College Publishers, 1999: • Cognition: People think. Nhaän thöùc: Con ngöôøi nhaän thöùc • Cognitive Psychology: Scientists think about how people think. TLH nhaän thöùc: Caùc nhaø khoa hoïc nghó veà con ngöôøi nhaän thöùc nhö theá naøo?

13. A. KHAÙI NIEÄM VEÀ TAÂM LYÙ HOÏC NHAÄN THÖÙC • TLH nhaän thöùc nghieân cöùu veà con ngöôøi perceive (nhaän bieát, quan saùt), hoïc taäp, nhôù, vaø tö duy veà nhöõng thoâng tin nhö theá naøo? ( TLH Phöông Taây) • Hoaït ñoäng phaûn aùnh baûn thaân nhöõng söï vaät, hieän töôïng trong hieän thöïc khaùch quan laø hoaït ñoäng nhaän thöùc( TLH Maùc xít)  Tâm lý học nhận thức, hay tâm lý học các qúa trình nhận thức, là lĩnh vực được nghiên cứu từ lâu, bao gồm tâm lý học cảm giác và tri giác, trí nhớ, tưởng tượng, chú ý, tư duy, nghĩa là những phần của tâm lý học đại cương.

14. Lĩnh vực tâm lý học nhận thức, được hiểu như một khoa học về các qúa trình con người tiếp nhận, lưu giữ, cải biến, tạo ra và sử dụng những tri thức. Được hiểu như vậy, tâm lý học nhận thức bao gồm trong nó, bên cạnh những qúa trình đã được đề cập ở trên, cả những qúa trình sáng tạo, đưa ra quyết định, đánh giá, những qúa trình ngữ nghĩa, những qúa trình hiểu và những qúa trình ngôn ngữ, những qúa trình nhận thức mang tính hệ thống (trí tuệ, điều khiển hoạt động nhận thức …).

15. THỰC HÀNH • Dựa vào quan điểm của TLH hoạt động, nêu đặc điểm chung của hoạt động nhận thức.

16. So saùnh hoaït ñoäng nhaän thöùc vôùi tình caûm Thảo luận nhóm (10 phút): Nhóm1: Söï gioáng nhau, ví dụ minh họa Sự Khác nhau: Nhóm 2:Nội dung phản ánh, ví dụ Nhóm3:Phạm vi phản ánh, ví dụ Nhóm 4:Phương thức phản ánh, ví dụ Nhóm 5:Mức độ thể hiện tính chủ thể, ví dụ Nhóm 6:Tính lan truyền, ví dụ Nhóm 7:Sự lượng hóa, ví dụ Nhóm 8:Quá trình hình thành, ví dụ

17. GIỐNG NHAU + Phản ánh hiện thực khách quan + Mang tính chủ thể + Mang bản chất xã hội – lịch sử

18. Khác nhau

19. B. CÔ SÔÛ SINH LYÙ HOÏC THAÀN KINH CUÛA TLH NHAÄN THÖÙC 1. Boán vuøng voû baùn caàu ñaïi naõo : • Vuøng traùn (Frontal lobe): Roughly speaking( Noùi ruùt goïn beân trong), ñaùnh giaù, giaûi quyeát vaán ñeà, khaû naêng ñöa chöông trình haønh ñoäng. • Vuøng thaùi döông (Temporal lobe): Trung khu thính giaùc • Vuøng ñænh ( Parietal lobe): Caùc trung khu caûm giaùc da, cô, khôùp, caûm giaùc cô theå. • Vuøng chaåm (Occipital lobe) : Trung khu thò giaùc.

20. B. CÔ SÔÛ SINH LYÙ HOÏC THAÀN KINH CUÛA TLH NHAÄN THÖÙC • Vieäc ñònh khu chính xaùc (heïp) nhö theá khoâng theå laøm ñöôïc ñoái vôùi caùc quaù trình taâm lyù cao caáp phöùc taïp hôn nhö tö duy, töôûng töôïng … • Caùc chöùc naêng cao caáp ñoù ñaõ ñöôïc phaùt trieån trong quaù trình sinh hoaït xaõ hoäi cuûa con ngöôøi vaø luoân laø caùc quaù trình phaûn xaï coù ñieàu kieän phöùc taïp nhaát, maø caùc quaù trình naøy khoâng theå “gaén” vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc vuøng haïn cheá cuûa voû ñaïi naõo.

21. B. CÔ SÔÛ SINH LYÙ HOÏC THAÀN KINH CUÛA TLH NHAÄN THÖÙC 2. Các mô hình xử lý thông tin trong não: ĐỘNG NÃO: Các nơron thần kinh xử lý thông tin như thế nào?

22. Mô hình liên kết các tế bào theo kiểu tuần tự (a), Theo mô hình này thông tin từ một nơron được truyền sang nơron khác, sau đó được truyền sang nơron tiếp theo. Mô hình liên kết các tế bào theo kiểu vừa tuần tự vừa song song (b) của K. Lashley B. CÔ SÔÛ SINH LYÙ HOÏC THAÀN KINH CUÛA TLH NHAÄN THÖÙC

23. B. CÔ SÔÛ SINH LYÙ HOÏC THAÀN KINH CUÛA TLH NHAÄN THÖÙC • Theo mô hình liên kết các tế bào theo kiểu vừa tuần tự vừa song song: thông tin được xử lý vừa tuần tự, vừa song song. Như vậy nếu có một phần đường truyền nào đó bị hủy họai, thì tòan bộ hệ thống không phải lúc nào cũng bị ngưng trệ, bởi vì hệ thống này cho phép những con đường khác tiếp nhận việc thực hiện một số chức năng Quan điểm hiện nay trong tâm lý học nhận thức

24. C. MOÄT SOÁ HÖÔÙNG TIEÁP CAÄN TRÍ TUEÄ TRONG TAÂM LÍ HOÏC Thảo luận nhóm tinh thông (Zigaw): Bước 1: Thảo luận nhóm số (1,2,3,…7): Câu hỏi : 1. Tên các đại diện của cách tiếp cận. 2. Tư tưởng hay quan điểm chỉ đạo. 3. Nội dung chính của các nghiên cứu ở cách tiếp cận này

25. C. MOÄT SOÁ HÖÔÙNG TIEÁP CAÄN TRÍ TUEÄ TRONG TAÂM LÍ HOÏC Bước 1: Thảo luận theo nhóm số (1,2,3,…7): • Cá nhân tự đọc tài liệu : 10 phút • Trao đổi nhóm: 20 phút Bước 2: Thảo luận theo nhóm chữ (A, B, C,…) • Các thành viên tinh thông các vấn đề trao đổi với các bạn trong nhóm từ vấn đề 1 7 (21 phút, mỗi vấn đề 3 phút)

26. C. MOÄT SOÁ HÖÔÙNG TIEÁP CAÄN TRÍ TUEÄ TRONG TAÂM LÍ HOÏC Bước 3: Thảo luận lớp • Đại diện nhóm số trình bày nội dung cơ bản nhóm phụ trách. • Giải đáp câu hỏi thắc mắc. (Thời gian mỗi nhóm trình bày và trả lời câu hỏi 5 phút)