EĞİTİMDE BİLGİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN BETİMLEYİCİ VE KURALCI YÖNLERİ - FATİH PROJESİ ÖRNEĞİ

1. EĞİTİMDE BİLGİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN BETİMLEYİCİ VE KURALCI YÖNLERİ - FATİH PROJESİ ÖRNEĞİ Demet Cengiz

2. AMAÇ • Fatih projesinin uygulanma aşamasında (pilot ilde) öğretmen ve öğrenci görüşlerini belirlemek. • Eğitim sisteminin bileşenlerini önermek ve aralarındaki ilişkiyi açıklamak. • Eğitim sistemini, Türkiye’de iddialı bir ileri teknoloji projesi olan Fatih sistem yaklaşımı kullanılarak değerlendirilmektir.

3. Bİlİşselbİlİm • Bilişsel kuramcılara göre birey bilgiyi seçerek alır ve şekillendirir. Şekillendirme bireyden bireye farlılık gösterir. Bu farlılığın başlıca nedeni bireyin deneyimleri, kültürel birikimi ve bilgisidir.

4. HER BİREY KENDİSİNE ULAŞAN BİLGİYİ 4 FARKLI SÜZGEÇTEN GEÇİRİR • Ön bilgi • Ödül ceza beklentisi. • Öğrenmeye karşı tutum. • Kültürel yargı ve değerlerin oluşturduğu sosyal çevre.

5. Ön bilgi ve ödül ceza unsurları öğrenmeye karşı tutumumuzu oluşturur. • Ön Bilgi konunun öğrenilmesini kolaylaştırmanın yanı sıra öğrenmeye istekli hale getiren bir unsurdur. • Ödül Ceza Beklentisi ön bilgi gibi içimizden gelmesede dışardan bir güdüleyicidir. Öğrenme süreci başladıktan sonra • Ne kadar öğreneceğimizi ise öğrenmenin sürekliliği belirler. • Kalıcılığını ise sosyal çevremiz netleştirir.

6. Bireyin öğrenmesini etkileyen sermaye türleri • (1) Ekonomik Sermaye: Bireylerin sahip oldukları maddi olanaklar ve para birikimi demektir. • (2) Kültürel Sermaye: Entelektüel üslup, tutum, davranış, dil, akademik bilgi birikimi kavramlarıyla ifade edilir. Kısacası eğitim yoluyla öğrenilmiş tüm kabuller ve davranışlar bütünüdür. • (3) Sosyal Sermaye: Bireylerin toplum içindeki ilişkilerin tamamını ifade etmektedir. Yani toplumsal bağlar ve itimat demektir.

7. FARKLI SERMAYELERE SAHİP İKİ BİREY İYİ EĞİTİMLİ ÜST DÜZEY BİR AİLENİN ÇOCUĞU ORTA ALT SINIF BİR AİLENİN ÇOCUĞU • Ön bilgisi fazladır. • Doğru yaklaşımda ödül ve cezaya sahiptir. • Öğrenmeye isteklidir ya da istekli hale getirilmesi kolaydır. • Öğrendiklerini kullanarak kalıcı hale getirebilir. • Ön bilgisi yetersizdir. • Ödül ceza çocuğun beklentine göre belirlenmez. • Öğrenmenin önemini aile kavratamaz. • Öğrendiklerini uygulama ortamı bulmakta zorlanır.

8. BİLİŞSEL BİLİMDE ÖĞRENME • Kimi psikologlar bilginin uzun süreli bellekte asla kaybolmadığına inanarak, geri getirilememesinin bilginin yanlış yerleştirilmesine bağlamaktadırlar (Woolfolk,1993).

9. TEKNOLOJİNİN ÖĞRENMEDEKİ KATKISI • Uzun süreli belleğe aktarılacak bilgilerin teknoloji desteği ile önceki bilgilerle ilişkilendirilmesi kolaylaştırılarak iyi organize edilmiş kalıcı bilgi elde edilmesi sağlanabilmelidir.

10. BULGULAR • (1) Öğretmen • (2)Öğrenci *Yanıtlar, verilme sıklığı yüzde olarak çoktan aza göre sıralanmıştır.

11. Fatih projesinin 1. ayağiolarak nitelendirilen etkileşimli tahtalarinsiniftakullanimininolumlu ya da olumsuz sonuçlarinelerdir? • Zaman kazandırdı. • Görsellik öğrenmenin kalıcılığını arttırdı. • Öğrenci not tutmak zorunda kalmıyor. • Teknoloji çağının gereği olduğu için iyi. • Hazır ders içeriği öğretmenin işini kolaylaştırıyor. • Öğrencinin derse motivasyonunun artırıyor.

12. OLUMSUZ SONUÇLARI • Öğretmeni pasif kılıyor. • İnternet bağlantısı olmadığı için ders kitabından farklı değil. • Sunulan hazır ders içeriğinin (MEB’in sunduğu ders kitapları içeriği olan EBA’nın) kötü. • Tahtanın kalibrasyonu kötü. • Teneffüsteki kullanımı öğrencinin derse motivasyonunu zorlaştırıyor. • Öğretmenler akıllı tahta kullanımında yeterli değil. • İlk 10 dakikadan sonra motivasyonu düşürerek öğrencinin dikkatini dağıtıyor ya da uykusunu getiriyor.

13. Görüşmenin 2. Sorusu olan Derslerinizde etkileşimli tahtayı hangi sıklıkla kullanıyorsunuz? Neden? • Her ders kullanıyorum • Nadiren kullanıyorum. • Ara sıra kullanıyorum. • Hiç kullanmıyorum.

14. ETKİLEŞİMLİ TAHTAYI KULLANMA GEREKÇELERİ • Daha çok soru örneği çözmek için. • Görsel içerikle dersi sunmak için. • Zaman kazandırdığı için. • Öğretmenin işini kolaylaştırdığı için (yazı yazmak zorunda kalmamak ve hazır der içeriği nedenleri ile). • İşitsel bölümlerde kullanıyorum (bu yanıtı verenlerin tamamı İngilizce öğretmenlerinden oluşmaktadır). • Motivasyon sağlamak için.

15. Etkileşimli tahtayı kullanma gerekçeleri • Hazır içeriğin yetersiz hatta kötü olması. • Word belgesi açmaması bazılarında ise pdfaçmaması. • İnternet olmadığı için anlamı yok. • Kullanmada yetersizim. • Benim dersim sözel içerikte gerek duymuyorum. • Öğretmeni ve öğrenciyi tembelliğe itiyor. • Bence öğrenmeye bir katkısı yok.

16. Görüşmenin 3. Sorusu olan Verilen hizmet içi eğitim yeterli miydi? • Öğretmenlerin %85’i yeterli değildi yanıtını verirken • %15’i ben bilgisayar kullanımında zaten çok iyi düzeyde olduğum için bana yeterli geldi yanıtını vermiştir.

17. Görüşmenin 5. Sorusu olan Sayısal uçurumu giderir mi? • Öğretmenlerin tamamı sayısal uçurumu gideremez yanıtını vermiştir.

18. Görüşmenin 6. Sorusu olan Kitaptan okumayı mı, dijital bir araçtan okumayı mı tercih edersiniz? Neden? • %85 kitaptan. • %15 ikisi de aynı fark etmez.

19. Görüşmenin 7. sorusu Teknoloji kullanımı öğrencilerde muhakeme yeteneğini ve yaratıcı düşünmeyi nasıl etkiler? Neden? • %45 azaltır. • %30 arttırır. • %25 olumlu ya da olumsuz bir etkisi yoktur.

20. ÖĞRENCİ BULGULARI

21. Fatih Projesinin eğitim ortamına olumlu katkıları (1)Geometri dersi için zaman kazandırarak daha çok soru çözmemizi sağlıyor. (Bu yanıtı veren öğrencilerin tamamının geometri öğretmenleri aynı ve hepsi öğretmenlerinin etkileşimli tahta gelmeden önceki anlatımından aynı şekilde memnun olduklarını belirtmişlerdir.) (2) Not tutmak zorunda kalmıyoruz. (Bu yanıtta öğretmenlerin ders içeriklerini hazır fotokopi olarak vermesinin rahatlığını kastettiklerini aksi halde ders esnasında not tutmamak rahat olsa da sınav öncesinde zorlanıyoruz diye belirttiler.) (3) Dersi sıkıcı anlatan hocanın dersine görsellikle renk katıyor.

22. (4) Zaman kazandırarak konuyu daha erken bitirebiliyoruz. (5) Coğrafya derslerinde harita incelemesini kolaylaştırıyor. (6) Daha önce hiç karşılaşmadığımız bir şeyi somutlaştırabiliyor. (7) Teneffüslerde ve boş derslerde telefonumuzu şarj edebiliyoruz, oyun oynayabiliyoruz, müzik dinleyebiliyoruz ve film izleyebiliyoruz.

23. Fatih Projesinin eksiklikleri ve olumsuz yönleri (1)Beklentimiz daha fazlaydı, daha gelişmiş bir teknoloji bekliyorduk. Bunu ne ile kıyaslayarak daha iyi diye sorulduğunda dershanelerde kullanılanlara göre bir kıyaslama yaptıklarını belirtmişlerdir. (2) Teneffüslerde ve boş derslerde yüksek sesle müzik dinledikleri için ders çalışamıyoruz. (3) Öğretmenler kullanımda yetersizler, bize soruyorlar. (4) Tahtaya kalkamıyoruz. Bazı öğretmenler hızlı geçtiği için, kalemle yazdığımızda arkadaşlarımız okuyamıyor rezil olma korkusu olduğu için veya bazı öğretmenler de akıllı tahta geldiğinden beri tahtaya kaldırmadığı için derste pasif kalıyoruz.

24. (5) Projeksiyonla hiçbir farkı yok eğitime yeni bir katkı sağlamadı. (6) Sadece para verilerek cihaz alınmış bir proje, hiçbir içerik yok. (7) Öğretmenler hızlı anlatıp geçtikleri için artık daha az öğreniyoruz. (8) Sürekli teknoloji ile işlendiğinde dikkatimiz dağılıyor ve uykumuz geliyor. (9) Radyasyon yayıyor ve sağlık açısından endişeliyiz.

25. TEKNOLOJİNİN SINIFTA KULLANILMASI SÖZEL DERSLERDE Mİ SAYISAL DERSLERDE Mİ DAHA ÇOK KATKI SAĞLADI? • %64’ü sayısal dersler. • %36’sı sözel dersler.

26. Öğrencilere başarılı öğretmenin mi başarısız öğretmenin mi teknoloji kullanmaya daha çok ihtiyacı vardır? • Önemli olan öğretmenin dersi nasıl anlattığıdır. Başarılı öğretmen teknolojiyi de gereken yerde başarılı kullanıyor, başarısız öğretmen ya kötü kullanıyor ya da kullanamıyor ortak yanıtını verdiler.

27. FATİH PROJESİ SAYISAL UÇURUMU KAPATMAYA YARDIMCI OLDU MU? • Sayısal uçurumu kapatmada bir katkı sağlamadığı hatta bazı noktalarda uçurumu arttırdığını belirttiler.

28. SONUÇLAR Fatih projesinin amaçladıklarını gerçekleştirmekte çok da başarılı olmadığı görülmektedir. Dikkat çekici olan önemli bir nokta aynı uygulamada öğretmen ve öğrencilerin arasındaki ciddi görüş farklılıklarıdır.

29. Bu farklılıkların bazıları şöyledir: ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ • E.T. Zaman kazandırıyor. • Görsellik öğrenmeyi kolaylaştırıyor. • Öğretmeni pasif kılıyor. • Öğretmenlerin %8’i teknoloji kullanımında yetersiz olduklarını düşünüyor. • Dersler hızlı işlendiği için anlayamıyoruz. • Görselliğin sıkıcı anlatan öğretmenin dersine katkısı yok. • Tahtaya kalkamıyoruz. • Öğrencilerin neredeyse tamamına yakını öğretmenlerini yetersiz buluyor.

30. ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ • Öğrenciler E.T. Kullanmamızdan memnun. • Not tutmamaları dersi kolaylaştırıyor. • E.T. Kullanılmasından memnun değiliz. • Not tutmadan öğrenemiyoruz.

31. ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ ORTAK GÖRÜŞLERİ ŞÖYLEDİR • Fatih projesi sayısal uçurumu gideremez. • Teknoloji kullanımı bireyin yaratıcılığını ya da muhakeme yeteneğine katkıda bulunmaz. • Dijital okuma yerine kitaptan okumayı tercih ediyoruz.

32. FATİH PROJESİ • Uzun vade sürecek iyi organize edilmiş öğretmen eğitimleri, 21.yy becerilerine uygun hazırlanmış müfredat ve eğitim içerikleri ile daha iyi sonuçlar alınabilir.

33. Dinlediğiniz için teşekkürler….. Demet Cengiz 