Standaryzacja i jej znaczenie w pracy archiwisty

1. Standaryzacja i jej znaczenie w pracy archiwisty Anna Laszuk, Warszawa, 16 grudnia 2011 r.

2. Jednolity rzeczowy wykaz akt- standaryzacja opisu teczek w kancelarii

3. Archiwizacja - standaryzacja opisu teczek w trakcie przekazywania spis zdawczo-odbiorczy akt do archiwum państwowego spis zdawczo-odbiorczy akt do archiwum zakładowego

4. Ewidencja i opracowaniew archiwum państwowym Pomoce archiwalne: inwentarze kartkowe i książkowe indeksy osobowe, przedmiotowe, geograficzne sumariusze przewodniki i informatory • Środki ewidencyjne: • księga nabytków i ubytków • księga przesunięć międzyzespołowych • kartoteka zespołów i zbiorów • spis zespołów i zbiorów • baza danych SEZAM

5. Narodowy zasób archiwalny www.archiwa.gov.pl archiwa państwowe, uniwersyteckie, naukowe, kościelne, polonijne zasób opisany w zestandary- zowanej bazie danych

6. Akta instytutówwe wszystkich archiwach w Archiwum PAN www.archiwa.gov.pl

7. Akta wsi Hel, pow. pucki – inwentarzzestandaryzowany opis na poziomie jednostki archiwalnej off-lineon-line

8. Jednolity opis źródełdo badań genealogicznych Program Rejestracji Akt Metrykalnych i Stanu Cywilnego Ewidencje Ludności w Archiwaliach www.archiwa.gov.pl

9. Standaryzacja, standard, norma Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, Warszawa 2003: Standaryzacja – wprowadzanie jednolitych norm; ujednolicanie produkcji; normalizacja Standard – przeciętna norma, przeciętny typ, model, wyrób odpowiadający określonym wymogom; wzorzec Norma – ustalona, ogólnie przyjęta zasada; reguła, przepis, wzór Wikipedia: Dokumenty opisujące standardy w sposób sformalizowany i ustanawiane zgodnie ze stosownymi procedurami to normy. Opracowywaniem norm zajmują się odpowiednie organizacje lub instytucje, np. ISO*. W Polsce istnieje zestaw regulacji o nazwie Polska Norma (PN). *ISO, Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ang. International Organization for Standardization, fra. Organisationinternationale de normalisation) Standard de facto (łac. standard faktyczny) - standard lub zbiór zwyczajów i technologii stosowanych powszechnie przez informatyków i użytkowników komputerów, który nie jest uznany przez żadną z formalnych organizacji standaryzacyjnych

10. Działalność informacyjna – kilka wieków normalizacji XV wiek - zalążki katalogu przedmiotowego w klasztorach niemieckich połowa XVI wieku - pierwszy katalog biblioteczny – „Bibliotheca universalis” Konrada Gesnera 1815 rok – zasada pertynencji terytorialnej 1898 rok – zasada proweniencji (przynależności zespołowej)

11. StandardyMiędzynarodowej Rady Archiwów Międzynarodowy standard opisu archiwalnego ISAD (G) wersja 1 – 1993 r. - pl 1995 wersja 2 – 1999 r. - pl 2005

12. Elementy standardu ISAD (G)1 • Blok identyfikacyjny • kod/sygnatura, tytuł, data/daty wytworzenia opisywanego obiektu, poziom opisu, rozmiar i nośnik • Blok proweniencji i archiwizacji • nazwa twórcy, historia, dzieje zespołu, źródło pochodzenia

13. Elementy standardu ISAD (G)2 • Blok opisu zawartości (treści) i układu akt • zakres i zawartość (treść), selekcja, brakowanie i przekazywanie do archiwów, dopływy, sposób uporządkowania • Blok udostępniania / wykorzystania • warunki decydujące o udostępnianiu, warunki decydujące o reprodukowaniu, język/pismo, stan fizyczny i wymagania techniczne, pomoce informacyjne

14. Elementy standardu ISAD (G)3 • Blok materiałów uzupełniających • oryginały i miejsce ich przechowywania, kopie i miejsce ich przechowywania, powiązania z innymi materiałami, uwagi o publikacji • Blok uwag • Blok kontrolny • uwagi archiwisty, reguły i zwyczaje, data sporządzenia opisu

15. ISAD (G) - niezbędne elementy opisu • Sygnatura • Tytuł (nazwa) • Twórca • Data(y) • Rozmiary opisywanego obiektu • Poziom opisu

16. Międzynarodowy standard opisu archiwalnego – część ogólna [ISAD (G)] Cele: zapewnić stworzenie logicznych, odpowiednich i zrozumiałych opisów, ułatwiać uzyskiwanie i wymianę informacji o materiałach archiwalnych, ułatwiać dostęp do danych urzędowych (władz publicznych), umożliwiać zintegrowanie opisów z różnych służb archiwalnych w jeden zunifikowany system informacji

17. European Union Archive Network EUANpraktyczne zastosowanie ISAD (G) • archiwa narodowe: Szkocji, Szwecji i Włoch • Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej w Amsterdamie • Szkocka Sieć Archiwalna (the Scottish Archive Network Ltd – SCAN www.scan.org.uk) wnioski • STANDARDY • KONTEKST • OPIS WIELOPOZIOMOWY • PUNKTY DOSTĘPU

18. Poziomy opisu materiałów archiwalnych

19. Opis wielo-poziomowy w systemie zespół seria jednostka archiwalna dokument

20. StandardyMiędzynarodowej Rady Archiwów Międzynarodowy standard opisu archiwalnego ISAD (G) wersja 1 – 1993 r. - pl 1995 wersja 2 – 1999 r. - pl 2005 Międzynarodowy standard archiwalnych haseł wzorcowych ISAAR (CPF) wersja 1 – 1996 r. - pl 2000 wersja 2 – 2004 r. - pl 2006 Międzynarodowy standard (opisu) instytucji z zasobem archiwalnym wersja 1 – 2007 r. ISIAH wersja 2 – 2008 r. ISDIAH Międzynarodowy standard funkcji/działalności jednostek organizacyjnych wersja 1 – 2006 r. ISAF wersja 2 – 2008 r. ISDF

21. Standardy techniczne

22. APEnet Europejski Portal Archiwalny • 2009-2011 • Konsorcjum – archiwa z 17 krajów: Belgia, Bułgaria, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowenia i Szwecja; Fundacja Europeana http://www.apenet.eu/

23. Europejski Portal Archiwalny • 52 instytucje • opisy prawie 10 mln obiektów • kopie cyfrowe prawie 930 tys. obiektów standardy archiwalne: ISAD (G) [EAD], ISAAR (CPF) [EAC] i ISDIAH [EAG] standardy techniczne: METS (Metadata Encoding and Transmission Standard), OAI-PMH (Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting)

24. RAPORT O ARCHIWACHW UNII EUROPEJSKIEJ PO ROZSZERZENIU standardy: budynków archiwalnych udostępniania i eksponowania opisu archiwalnego danych i metadanych w systemach informatycznych digitalizacji i formatów przechowywania tworzenia, przechowywania i rozpowszechniania dokumentów elektronicznych kwalifikacji zawodowych archiwistów ………… http://www.archiwa.gov.pl/pl/wydawnictwa/epublikacje.html

25. European Union Archive Network EUANwnioski – nie wszystko można zestandaryzować UŻYTKOWNIK ??? One relatively unknown variableis the user, or rather the latent or potential user. /…/ We can survey and analyse the existing users, but how can we find out more about those who do not yet use the resources we hold? This is /…/ a challenge to everyone in the heritage institutions. It is also a challenge for national governments and the European Commissionas they move towards greater electronic delivery of services to citizens.