Praca z lekturą na lekcjach języka polskiego

1. Praca z lekturą na lekcjach języka polskiego Opracowała Jadwiga Pulkowska

2. Lektury obowiązkowe • Fredro, Zemsta • A. Mickiewicz, Dziady cz. II, Dziady cz. III, Pan Tadeusz • H. Sienkiewicz, Quo vadis lub Krzyżacy lub Potop • B. Prus, Lalka • St. Wyspiański, Wesele • B. Schulz, wybrane opowiadanie • W. Gombrowicz, Ferdydurke (w całości lub we fragmentach)

3. Propozycja 1 Przykładowa lista lektur dla poszczególnych klas szkoły ponadgimnazjalnej.

4. Klasa I • Sofokles, Król Edyp • R. Kapuściński, Podróże z Herodotem • A. Camus, Dżuma • G. Bocaccio, Sokół • W. Szekspir, Makbet • W. Szekspir, Hamlet • Wolter, Kandyd lub U. Eco, Imię róży

5. Klasa II • M. Bułhakow, Mistrz i Małgorzata • A. Mickiewicz, Dziady cz. III • J. Słowacki, Kordian • A. Mickiewicz, Pan Tadeusz • M. Konopnicka, Mendel Gdański • G. De Maupassant, Naszyjnik • F. Dostojewski Łagodna lub Zbrodnia i kara • B. Prus, Lalka • St. Wyspiański, Wesele • J. Conrad, Jądro ciemności

6. Klasa III • S. Żeromski, Przedwiośnie • Z. Nałkowska, Granica • W. Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty) • F. Kafka, Proces • B. Schulz, Ptaki, Ulica Krokodyli • G. Orwel, Rok 1984 • T. Borowski, Proszę państwa do gazu • H. Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem • G. Herling – Grudziński, Zdążyć przed Panem Bogiem • S. Mrożek, Tango • S. Chwin, Hanemann

7. Motywowanie do czytania • Zaciekawienie książką. • Lekcje wstępne – wskazówki dotyczące czytania. • Odwoływanie się do ambicji uczniów. • Kreowanie mody na czytanie. • Konkursy z lektur. • Kartkówki z treści. • Zadbanie o dostępność książki.

8. Przykład 2 Proszę w ciekawy sposób zachęcić do przeczytania swojej ulubionej książki.

9. Ważne w pracy z lekturą • Nazywanie własnych uczuć wywołanych lekturą. • Opowiadanie fabuły. • Czytanie fragmentów i komentowanie ich. • Charakteryzowanie bohaterów. • Określanie problematyki. • Dostrzeganie znaczenia elementów struktury utworu. • Wskazywanie kontekstów.

10. Wybrane metody wg St. Bortnowskiego • Gazetki na podstawie lektury • Pogadanka heurystyczna • Dyskusja • Sąd literacki • Sześć Myślowych Kapeluszy • Praca w grupach

11. Sąd literacki Justyna Bogutówna, bohaterka „Granicy” została oskarżona o trwałe okaleczenie Zenona Ziembiewicza. Trzeba ją osądzić i w tym celu: • Ustalić listę świadków obrony i oskarżenia. • Przydzielić uczniom role i zadania. • Zaproponować pytania do wybranego świadka. • Wypisać główne argumenty świadczące o winie lub niewinności oskarżonej. • Wejść w role i przeprowadzić rozprawę (na końcu sędzia ogłasza wyrok i uzasadnia swoją decyzję).

12. Lista świadków • Świadkowie oskarżenia: Z. Ziembiewicz, sekretarka Z. Ziembiewicza, E. Biecka, • Świadkowie obrony: pani Niestrzępowa, Z. Ziembiewicz, lekarz

13. Przykład 3 Proszę wybrać cechy, które charakteryzują Jacka Soplicę, bohatera Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, następnie proszę uporządkować je według ważności i przygotować ustny komentarz do takiego właśnie porządku. (Nauczyciel przygotowuje wcześniej uczniom zestawy- około 20 wyrazów nazywających cechy bohatera).

14. 1 2 2 3 3 3 4 4 4 4 Piramida wartości

15. Przykład 4 Proszę nadać tytuły kolejnym akapitom w opowiadaniu B. Schulza pt. Ptaki .

16. Ćwiczenie 6 Proszę wysłuchać początku noweli „Naszyjnik” Guy de Maupassanta a następnie zaproponować własną wersję kolejnych zdarzeń, punktu kulminacyjnego i zakończenia.( uczniowie czytają swoje historie a na końcu nauczyciel czyta ciąg dalszy opowiadania „Naszyjnik”).

17. Bibliografia • Stanisław Bortnowski, Przewodnik posztuce uczenia literatury, Stentor.