Metody aktywizujące na lekcjach języków obcych

1. Metody aktywizujące na lekcjach języków obcych ZESPÓŁ JĘZYKÓW OBCYCH

2. Uczeń będzie aktywny, gdy: · cel jest dla niego bliski i wyraźny (ma poczucie sensu tego, co robi) · uwzględnia sie jego potrzeby i zainteresowania (zadania uznaje za własne) · ma poczucie bezpieczeństwa (prawo do błędu, otrzyma konieczne wsparcie i informację zwrotną) · działaniom towarzyszą odczucia i emocje · bierze udział w planowaniu i podejmowaniu decyzji (coś ode mnie zależy) · odczuwa satysfakcję (lubi to robić) · ma poczucie własnej wartości (ja to potrafię · dostrzega sie jego wkład pracy, a nie tylko efekt (nauczyciel i grupa dostrzegają jego wysiłek i doceniają go) · każdy ma możliwość zrealizowania własnych pomysłów

3. Nauczyciel Nauczyciel w pracy z uczniem powinien mieć świadomość, że istotnym elementem procesu uczenia sie jest pamięć, a powiększanie zasobów pamięci ma związek z zastosowaną przez niego metodą. Należy włączyć w proces uczenia i zapamiętywania jak najwięcej zmysłów, gdy: - 10% zapamiętujemy z tego, co słyszymy - 20% zapamiętujemy z tego, co widzimy - 40% zapamiętujemy z tego, o czym rozmawiamy - 90% zapamiętujemy z tego, co robimy

4. Należy: 1. Ograniczyć stosowanie metod podających, służących przekazywaniu gotowych wiadomości. 2. Stosować metody i techniki aktywizujące, sprzyjające samodzielności myślenia i działania, a także pozytywnej motywacji do uczenia się. 3. Organizować tak pracę, aby uczniowie mieli okazję zaspakajać swoje potrzeby 4. Uatrakcyjniać zajęcia poprzez wprowadzenie efektu zaskoczenia, zaciekawienia, nowości, bo to wzmaga zaangażowanie uczniów. 5. Wykorzystywać na zajęciach odpowiednio dobrane środki dydaktyczne. 6. Tworzyć małe grupy, które wymuszają aktywność wszystkich jej uczestników i sprzyjają obiektywnej ocenie i samoocenie. 7. Tworzyć sytuacje, w których uczniowie stają sie eksperymentatorami i odkrywcami. Uczenie sie jest efektywne, gdy angażuje nie tylko umysł, ale i emocje, gdy daje uczniom możliwość bycia częściej twórczym niż odtwórczym.

5. Analiza SWOT • Jest metodą zespołowej analizy i oceny jakiegoś zjawiska, wydarzenia, problemu, pomaga w podejmowaniu decyzji. • Polega na wypełnieniu przygotowanego arkusza, na którym uczniowie określają zarówno mocne strony danego zagadnienia i wynikające z nich szanse oraz słabe strony i związane z nimi zagrożenia. • Arkusze SWOT wypełniają grupy zadaniowe, a następnie prezentują i porównują wyniki na forum klasy. Finałem wspólnej pracy może być ustalenie ostatecznego stanowiska.

6. Schemat arkusza analizy SWOT

7. Burza mózgów Znana jest jako metoda Osborne'a, czy fabryka pomysłów. Można ja wykorzystać na kilka sposobów. a) zabawa wyobraźni i pomysłowości, jako działanie rozwijające myślenie samo w sobie lub dla rozgrzewki mentalnej przed innym zadaniem, np. wymień jak najwięcej zastosowań spinacza biurowego. Przez określony czas wymyślane są i spisywane wszystkie pomysły, nawet te najbardziej absurdalne. Na ogół na początku pojawiają sie pomysły dość banalne, oczywiste, codzienne. Z czasem rozgrzana wyobraźnia podsuwa pomysły coraz bardziej nieoczekiwane, abstrakcyjne, innowacyjne. Lub: Wymień wszystkie możliwe rozwiązania dla danego problemu: uczniowie chcą, aby wakacje trwały dziesięć, a szkoła – dwa miesiące. Zasada podstawowa - nie wolno krytykować pomysłów innych, każdy ma prawo podać swój pomysł. Zadanie to mona realizować w całej grupie, w mniejszych grupach, w parach. Im większą grupa, tym szybciej następuje przejście do pomysłów bardzo oryginalnych. Spory hałas, śmiech i ruch jest sprzyjający dla generowania pomysłów! b) Skojarzenia rozgrzewkowe, jako narzędzie ustanawiania obszarów wspólnych znaczeń. Na przykład wymień 10 skojarzeń, jakie ci przychodzą do głowy, kiedy słyszysz hasło "sport".

8. Schemat skojarzeń

9. Drzewo decyzyjne Jest to graficzny zapis analizy procesu podejmowania decyzji. Metoda ta pozwala uświadomić uczniom wyraziście, że każda decyzja powoduje określone skutki pozytywne lub negatywne; uczy wiec przewidywania konsekwencji postępowania, ponoszenia odpowiedzialności za nie. Forma graficzna drzewka zmusza do logicznego myślenia i precyzyjnego formułowania sądów. Poprawne wypełnienie schematu wymaga: * zdefiniowania problemu; * znalezienia różnych możliwości rozwiązania problemu (drzewko będzie miało tyle gałęzi, ile jest tych możliwości); * określenia pozytywnych i negatywnych skutków każdej możliwości (z punktu widzenia stawianych sobie celów i wartości); * podjęcia decyzji;

10. Schemat należy wypełniać od "pnia", określając najpierw na czym polega problem decyzyjny; następny poziom to "gałęzie", gdzie wpisuje sie możliwe rozwiązania problemu; trzeci poziom to rozpisanie wartościujące konsekwencji poszczególnych wariantów rozwiązania problemu; w koronie drzewa należy określić cele i wartości, którymi kieruje sie osoba podejmująca decyzje - stanowią one zarazem kryterium oceny poszczególnych możliwości. Drzewko decyzyjne można wykorzystywać do pracy z cała klasa (gdy metoda jest nowa dla dzieci) lub do pracy w grupach; w pierwszym przypadku trzeba przygotować duży schemat drzewka, który w toku ogólnoklasowej dyskusji będzie uzupełniany; w drugim przypadku uczniowie pracują w grupach, a następnie referują efekty swojej pracy; praca w zespołach zmusza do większej aktywności i samodzielności;

11. Schemat drzewa decyzyjnego

12. Metaplan To plastyczny zapis dyskusji (uczestnicy tworzą plakat, będący zapisem ich rozważań). Celem tej metody jest przeanalizowanie problemu i poszukiwanie, co nie zawsze oznacza znalezienie, rozwiązania. Skłania do myślenia, analizowania problemów, poszukiwania przyczyn, przewidywania skutków, formułowania wniosków. Zajęcia wykorzystujące te technikę można prowadzić dwoma sposobami - pracując z cała klasa lub dzieląc ja na kilka grup. Nauczyciel przedstawia problem, który będzie przedmiotem dyskusji i przygotowuje niezbędne do wykonania plakatów materiały (duże arkusze papieru pakowego, wykonane z kolorowego papieru kółka, owale, prostokąty i chmurki, kolorowe flamastry, taśmę samoprzylepna, klej); ich liczba zależy od przyjętej formy pracy - w pierwszym wariancie powstanie jeden plakat, w drugim kilka; można oczywiście poprosić uczniów, by sami wcześniej wykonali te pomoce. Nauczyciel wyznacza grupom czas na przedyskutowanie problemu i wykonanie plakatów, a następnie poszczególne zespoły prezentują efekty swojej pracy; podsumowaniem lekcji jest zebranie wszystkich wniosków, które zostały zgłoszone; można też je jeszcze przedyskutować, by wyeliminować ewentualne sprzeczności. Gdy nauczyciel pracuje z cała klasa, powstaje jeden wspólny plakat; uczniowie w trakcie dyskusji podchodzą do planszy i zapisują na odpowiednich polach swoje spostrzeżenia; mogą też porządkować plakat, przesuwając owale umieszczone przez kolegów na inne pola.

13. Metaplan

14. Gry dydaktyczne Gry dydaktyczne - możemy zastosować na lekcjach ćwiczeniowych, w części końcowej lekcji. Wprowadzenie do nauczania gier dydaktycznych, nie tylko uatrakcyjnia lekcję, ale poprzez pobudzenie ambicji ucznia, który pragnie wygrać z kolegą, powoduje zwiększenie wysiłku intelektualnego. Uczeń chcąc wygrać z kolegą musi sobie przyswoić określone pojęcia, jak również poprzez realizację zasad gry zdobywa nowe wiadomości. Przy wykorzystaniu tej metody nawet słabi uczniowie uzyskują lepsze oceny i bardziej interesują się wychowaniem komunikacyjnym. Gra dydaktyczna uczy dążenia do racjonalizacji, usprawnienia i uproszczenia działania w celu zwiększenia jego efektywności, łatwiejszego i szybszego osiągnięcia pożądanego wyniku.

15. METODA  PRAWDA– FAŁSZ Przygotowujemy duży arkusz papieru, na którym zaznaczone są 3 pola oraz wykonany własnoręcznie zestaw kart. Karty leżą w polu oznaczonym „karty” odwrotną stroną do góry. Uczniowie kolejno wyciągają jedną kartę i czytają ją głośno. Grupa musi zdecydować, czy przeczytane zdanie jest zgodne z treścią tekstu czy też nie. Karta wędruje na pole „prawda” lub „fałsz”. Jeżeli grupa nie dojdzie do porozumienia kartę odkładamy.

16. METODA  PRO– CONTRA Rozwija umiejętność koncentracji i formułowania myśli, rzeczowego argumentowania. Metoda sprawdza się w tematach problemowych, kontrowersyjnych, wzbudza ciekawość i uatrakcyjnia lekcję. Wykorzystuje się tutaj inwencję twórczą członków grupy. KROK 1. Precyzujemy temat (można zapisać go na tablicy) przy czym dzielimy grupę na dwie podgrupy: jedną „pro” a drugą „contra”. Każda z grup zastanawia się przez pewien czas (ok. 10 minut) nad argumentami. KROK 2. Obie grupy dyskutują ze sobą przedstawiając kolejno po jednym argumencie, starając się własne argumenty dobierać tak, aby jak najtrafniej pasowały do argumentu przedstawionego przez grupę przeciwną (czas ok. 20-30 minut). KROK 3. Grupy zmieniają stanowiska i grupa „pro” zastanawia się nad argumentami „contra”, a grupa „contra” nad argumentami „pro”, starając się nie powtarzać argumentów przytoczonych w pierwszej rundzie. Zamiana grup pozwala spojrzeć na dany temat z innej perspektywy. 

17. METODA COLLAGE– Graficzne ujęcie tematu Metoda stosowana wtedy, gdy chcemy szerzej ująć temat, zgłębić go przy wykorzystaniu wiedzy grupy. Ma ona na celu przedstawienie tematu w żywy, oryginalny sposób. Tworzymy grupy (max 5 osób w grupie) i przedstawiamy temat w formie wizualnej, za pomocą rysunków, schematów symboli, scen. Ważne jest by grupy były wyposażone w arkusze papieru, pisaki, kredki, farby i aby jedna grupa posiadała jeden rodzaj przyborów, by przedstawione symbole były dość wyraziste. Gdy plakaty są gotowe grupy przyglądają się wzajemnie swoim pracom, dyskutują na temat wrażeń, skojarzeń jakie praca wywołuje u innych, a dopiero później autorzy mogą skomentować swą pracę.

18. METODA STACJI Metoda jest zaliczana do otwartych form nauczania, która daje nauczycielom możliwość zróżnicowania stopnia trudności zadań, a uczniom szansę pracy na odpowiednim dla siebie poziomie. Stacje umożliwiają przyswajanie wiadomości za pomocą wszystkich zmysłów, stwarzają szansę nauki poprzez zabawę. Poszczególne stacje ustawiamy na pojedynczych stolikach, tak aby mogło przy nich pracować jednocześnie kilku uczniów. Na każdym stoliku powinny znajdować się wszystkie materiały potrzebne do wykonania danego ćwiczenia oraz odpowiednia ilość kart pracy ucznia. Nauczyciel powinien krótko omówić zadania które młodzież ma rozwiązać na kolejnych stacjach. Uczeń ma możliwość wykonania ćwiczeń w dowolnej kolejności, samodzielnie lub z drugą osobą, w sobie właściwym tempie.

19. METODA PIRAMIDA PRIORYTETÓW Uczniowie zbierają wiadomości na określony temat, a następnie zapisują zdobyte informacje, tworząc piramidę i ustawiając fakty hierarchicznie. Praca w zespole przebiega w kilku etapach: zbieranie wiadomości na podany temat, zapisywanie zdobytych wiadomości, utworzenie piramidy, prezentacja pracy zespołów. Piramidę można wykorzystać do tematu „Jedzenie i picie”, do tematu „mieszkanie”, segregując słownictwo na słówka związane z okolicą (np. ulica, wieżowiec, drzewo), pomieszczenia w domu, meble w poszczególnych pomieszczeniach i przyimki. Piramidę „czas przeszły”, segregując czasowniki regularne, rozdzielnie złożone, nierozdzielnie złożone oraz czasowniki nieregularne.

20. METODA DRAMA Odgrywanie określonych ról, improwizacje nauczyciela i uczniów, które pozwalają kreować rzeczywistość. Drama rozwija wyobraźnię, fantazję i wrażliwość emocjonalną. W dramie uczeń musi wczuć się w postać, działać, a nie grać.

21. Dziękuję