Projekt „Uwaga! Sposób na sukces”

2. Projekt „Uwaga! Sposób na sukces” SŁUCHANIE A SŁYSZENIE CZYM JEST METODA TOMATISA DOSWIADCZENIA MIĘDZYNARODOWE Dr n. med. Joanna Ratyńska

3. CENTRALNE ZABURZENIA SŁUCHU Niemożność pełnego wykorzystania słyszanego sygnału akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach obwodowych” Katz (1994)

4. WYŻSZE FUNKCJE SŁUCHOWE • Lokalizacja źródła dźwięku • Różnicowanie dźwięków • Rozpoznawanie wzorców dźwięków • Analiza czasowa sygnału dźwiękowego - rozdzielczość czasowa - maskowanie poprzedzające i następcze - percepcja kolejności dźwięków - integracja czasowa • Umiejętność rozumienia mowy zniekształconej • Umiejętność rozumienia mowy w obecności sygnału zagłuszającego

5. MODEL PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO • na poziomie centralnym mają miejsce wieloetapowe i interaktywne procesy przetwarzania informacji akustycznej • przetwarzanie to obejmuje dwa typy procesów: wstępujące (bottom-up) oraz zstępujące (top-down) • procesy wstępujące przebiegają generalnie bez udziału świadomości i mają na celu wydobycie i odkodowanie z otaczającego nas „morza” dźwięków, tych „potoków dźwięków”, które są ważne np. mowy, dźwięków nowych lub niezgodnych z aktualnymi oczekiwaniami.- selekcja na poziomie zmysłowym. • procesy zstępujące ułatwiają odkodowanie znaczeń słów i zdań poprzez stawianie hipotez na podstawie aktualnego kontekstu, posiadanej wiedzy i doświadczenia językowego- selekcja na poziomie znaczeniowym.

6. CENTRALNE ZABURZENIA SŁUCHU EPIDEMIOLOGIA 2-3% populacji dzieci w wieku szkolnym 2 razy częściej u chłopców 20-30% populacji dzieci z dysleksją rozwojową 10-20 % osób w wieku powyżej 65 lat

7. METODA TOMATISA • Nieinwazyjny program obejmujący stymulację dźwiękową, trening audio-wokalny oraz konsultacje. • Stosowany w celu zwiększenia umiejętności oraz przezwyciężenia problemów związanych z zaburzeniem słuchania, takimi jak problemy z mową, językowe, głosu, uczenia się, zaburzenia koncentracji uwagi i komunikacji

8. RYS HISTORYCZNY Prof. Alfred Tomatis (1920-2001) francuski otolaryngolog i badacz Prace nad pohałasowym uszkodzeniem narządu słuchu Praca z osobami pracującymi głosem (śpiewacy operowi)

9. ZAŁOŻENIA METODY TOMATISA Słyszenie nie jest jednoznaczne ze słuchaniem Słyszenie proces bierny zależny od fizjologicznej wydolności narządu słuchu Słuchanie proces aktywny, aktywne przyjmowanie lub odrzucanie dźwięków (informacji)

10. Spektrum częstotliwości dla różnych języków

11. POSTAWA (PROFIL) SŁUCHANIA Subiektywny filtr przez który poznajemy obiektywną rzeczywistość

12. PROBLEMY: • zbyt wąski filtr (aż do zamknięcia) • zbyt szeroki filtr • Postawa słuchania jest odzwierciedleniem postawy psychicznej • Metoda Tomatisa „uelastycznia” postawę słuchania”

13. TRZY PRAWA TOMATISA Efekt Tomatisa (1.prawo Tomatisa) głos zawiera tylko te częstotliwości, które jestw stanie usłyszeć ucho  2. prawo Tomatisa dostarczenie brakujących częstotliwości układowi słuchowemu powoduje modyfikację głosu  3. prawo Tomatisa trening słuchowy umożliwiający właściwą percepcję własnego głosu pozwala utrwalić korzystne zmiany w głosie

14. FUNKCJE UCHA WG TOMATISA Słuchowa (komunikacja) Utrzymanie równowagi Energetyzująca

15. ŹRÓDŁA ENERGII DLA MÓZGU • słuch • dotyk • propriocepcja • wzrok (duża ilość • informacji ale mała energii)

16. Dźwięki energetyzujące > 2 kHz Dźwięki „rozładowujące” < 1 kHz Ilość komórek słuchowych w obszarze wysokich częstotliwości > 3 kHz jest 4x większa niż tych które odpowiadają za słyszenie niskich częstotliwości Najważniejsza jest ilość harmonicznych (np. śpiewy buddyjskie)

17. DLACZEGO SŁUCHANIE JEST TAK WAŻNE? Eksperymenty z deprywacją sensoryczną (depresja, dezorganizacja funkcji mózgu, zaburzenia psychiczne)

18. UWAGA SŁUCHOWA Zewnętrzna – słuchanie innych osób Wewnętrzna – słuchanie własnego głosu, kontrola wypowiedzi

19. ZABURZENIA UWAGI SŁUCHOWEJ ZEWNĘTRZNEJ • Słaba koncentracja uwagi • Unikanie niektórych dźwięków • Błędna interpretacja pytań i poleceń • Mylenie podobnie brzmiących słów • Konieczność częstego powtarzania • Nieumiejętność nadążania za sekwencyjnymi poleceniami • Słabe poczucie czasu • Słabe różnicowanie cech prozodycznych

20. ZABURZENIA UWAGI SŁUCHOWEJ WEWĘTRZNEJ • Monotonny głos • Niechęć do mówienia • Ubogie słownictwo • Nadużywanie stereotypowych wyrażeń • Nieumiejętność śpiewania w tonacji („fałszowanie”) • Mylenie lub odwracanie kolejności liter • Problemy z rozumieniem tekstu czytanego • Problemy z czytaniem na głos • Problemy z głoskowaniem

21. UMIEJĘNOŚCI MOTORYCZNE • Słaba koordynacja ruchowa • Brak poczucia rytmu • Niestaranne pismo • Problemy z zachowaniem struktury, organizacji • Mylenie strony prawej i lewej • Słabe zdolności sportowe

22. ZACHOWANIA SPOŁECZNE • Nieśmiałość • Wycofywanie się z kontaktów • Drażliwość • Niedojrzałość • Problemy z pracą w zespole

23. TEST UWAGI SŁUCHOWEJ

24. SŁUCHANIE • odgrywa fundamentalną rolę w przetwarzaniu informacji językowej. • jest przejawem chęci komunikowania się z otoczeniem • jest umiejętnością której można się nauczyć lub ja utracić

25. Wg Tomatisa uraz fizyczny lub psychiczny może spowodować odrzucenie chęci komunikowania się z otoczeniem i „zamknięcie” na komunikację. Jest to postawa obronna

26. KONCEPCJA TERAPII TOMATISA Odtworzenie procesu rozwoju umiejętności słuchania od okresu płodowego do dojrzałości Narodziny dla dźwięku: „sonicbirth”

27. MATERIAŁ DŹWIĘKOWY • muzyka Mozarta (instrumentalna) • Duża zawartość wysokich częstotliwości • Rytm • Właściwości energetyzujące • chorały gregoriańskie • Uspokajające • kluczowe urządzenie – Elektroniczne ucho przetwarzające dźwięk

28. TERAPIA TOMATISA

29. ZASTOSOWANIA PSYCHOPEDAGOGICZNE • dysleksja • problemy szkolne • zaburzenia koncentracji • ADHD • autyzm

30. ZASTOSOWANIA W LOGOPEDII • dyslaliaaudiogenna • opóźniony rozwój mowy • jąkanie

31. ZASTOSOWANIA W AUDIOLOGII I FONIATRII • czynnościowe zaburzenia głosu (m. indysfonie dziecięce) • osoby profesjonalnie posługujące się głosem • zaburzenia mowy • szumy uszne • zaburzenia rozumienia mowy pochodzenia centralnego

32. INNE ZASTOSOWANIA • nauka języków obcych • stres • rozwój osobisty • Znani pacjenci: Maria Callas, Gerard Depardieu, Romy Schneider

33. METODA TOMATISA NA ŚWIECIE Metoda Tomatisa stosowana jest w ponad 40 krajach Każdego roku terapii poddawanych jest ok. 50 000 osób Na świecie jest ok. 700 konsultantów Metody Tomatisa

34. BADANIA NAUKOWE Gerritsen J, The Effect of Tomatis Therapy on Children with Autism: Eleven Case Studies, Journal of Listening, 2010 Lubetzky R, Mimouni FB, Dollberg S, Reifen R, Ashbel G, Mandel D Effect of music by Mozart on energy expenditure in growing preterm infantsPediatrics 2009 Ross-Swain D. The Effects of The Tomatis Method of Auditory Stimulation on Auditory Processing Disorder: A Summary of Findings, Journal of Listening, 2007 Cummings, Richard Lloyd. An Evaluation of theTomatisListeningTraining     Program.  DissertationAbstracts International, 47, 1986 Kershner, John R. Evaluation of theTomatisListening Program.  Canadian Journal of SpecialEducation, 1986 Więcej – na str. www.tomatisassociation.org, m.in. badania z Polski

35. TOMATIS W SZKOŁACH Andrews, Thompson, Trumps, 2005 – Wilson Academy Phoenix, Arizona, podwójnie ślepa próba, grupa poddana Metodzie Tomatisa osiągnęła lepsze wyniki, jednak nieistotne statystycznie (1-klasiści, ocena percepcji słuchowej, zachowania, czytania) Lopez H. 2006 Kolumbia –dzieci przedszkolne (60 dzieci), obserwowana poprawa uwagi i zachowania – brak grupy kontrolnej Lozano S. 2006, Bogota, Kolumbia, współpraca z Uniwersytetem w Bogocie – dzieci 5-6 letnie, badanie pre-post, 70 dzieci, 3 grupy+grupa kontrolna. Dzieci poddane terapii Tomatisa – największa poprawa na pplukominikacji, zdolności językowych i poznawczych