sukces-su.pl

1. Samorząd Uczniowski Szkoła Skutecznego PrzywództwaI ŁÓDZKI KONGRES SAMORZĄDÓW UCZNIOWSKICHŁÓDŹ 12 GRUDNIA 2013 PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ www.sukces-su.pl

2. Głównecele projektu • zwiększenie kompetencji społecznych młodych ludzi – studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych. • Przygotowanie do aktywnego kierowania własnym życiem oraz świadomego i odpowiedzialnego podejścia do praw i obowiązków obywatela - członka społeczności. 2 www.sukces-su.pl

3. Nowa epoka – nowe umiejętności W epoce przemysłowej ludzie traktowani byli przedmiotowo. Czekają aż upoważniona osoba powie im co mają robić. W epoce pracy opartej na wiedzy liczy się osobisty wkład (umysł, serce i duch człowieka). Stare schematy uczenia i działania nie sprzyjają uwalnianiu ludzkiego potencjału i nie przygotowują do wyzwań nowej epoki. 2 www.sukces-su.pl

4. „Po raz pierwszy coraz większe rzesze ludzi mogą dokonywać wyborów. Po raz pierwszy ludzie muszą kierować własnym życiem. I jesteśmy do tego kompletnie nieprzygotowani.” Peter F. Drucker 2 www.sukces-su.pl

5. Co możemy zrobić by się przygotować na wyzwania jakie niesie przyszłość? (każdy z osobna i razem) 2 www.sukces-su.pl

6. Nasze propozycje: • warsztaty rozwoju osobistego dla młodzieży • warsztaty finansowe • praktyczne ćwiczenia w Klubie Sukcesu • gra Casflow • wsparcie pracy samorządów uczniowskich 2 www.sukces-su.pl

7. Warsztaty rozwoju osobistego Oparte na systemie TeTa Tadeusza Niwińskiego Uczą jak przejąć odpowiedzialność za własne życie i szczęście i pobudzają do aktywności. (więcej informacji o warsztatach na stronie projektu) 2 www.sukces-su.pl

8. Ćwiczenia w Klubie Sukcesu: • pomagają wykształcić praktycznie umiejętności: publicznego przemawiania, organizacji, prowadzenia spotkań, zarządzania czasem, współpracy zespołowej, konstruktywnej oceny. • budują samouznanie w oparciu o rzeczywiste osiągnięcia • uczą systematyczności i odpowiedzialności Klub jest miejscem gdzie można spotkać aktywnych, życzliwie nastawionych ludzi, bezpiecznie eksperymentować na różnych polach i odkrywać swoje talenty. 2 www.sukces-su.pl

9. Warsztaty finansowe Oparte na wiedzy popularyzowanej przez Roberta Kiyosaki. Uczą racjonalnego gospodarowania własnym budżetem, inwestowania, otwierają na aktywne poszukiwanie sposobów zabezpieczenia własnej finansowej niezależności. Atrakcyjna formuła warsztatów opiera się o wykorzystanie filmów i gry planszowej Cashflow. 2 www.sukces-su.pl

10. Propozycja dla wszystkich nauczycieli Scenariusze lekcji Civico Projekt 4 krajów europejskich: Włoch, Bułgarii, Danii, Polski. Ciekawe propozycje zapoznania uczniów z takimi tematami jak zasady demokracji, społeczeństwo obywatelskie, aktywność społeczna, przemoc w szkole, komunikacja, tolerancja, wartości, historia, dyskryminacja społeczna, równość i sprawiedliwość, planowanie klasowego budżetu Dostępne pod adresem: http://www.civicoproject.eu/download/Guide_CIVICO_PL.pdf 2 www.sukces-su.pl

11. Samorząd uczniowski w szkole i rola opiekuna SU materiały opracowane w oparciu o „Przewodnik dla opiekunów samorządów uczniowskich” wydany przez Centrum Edukacji Obywatelskiej dostępny w wersji pdf na stronie www.samorzaduczniowski.pl 2 www.sukces-su.pl

12. Po co samorząd uczniowski w szkole? To pierwsze zetknięcie się młodych ludzi w praktyce z ideą samorządności i zasadami demokracji. To może być poligon, na którym młodzież uczy się w działaniu jak poprzez własną aktywność wpływać na otoczenie i kształtować swoją przyszłość. SAMORZĄD UCZNIOWSKI TO WSZYSCY UCZNIOWE SZKOŁY 2 www.sukces-su.pl

13. Samorząd – to właśnie praca, żeby jednakowo dobrze działo się wszystkim, którzy razem pracują, uczą się i pół dnia razem spędzają, żeby jeden drugiego nie krzywdził, nie przeszkadzał, nie dokuczał, nie wyśmiewał, a przeciwnie, żeby świadczył przysługi, pomagał, opiekował się i pilnował porządku. Janusz Korczak 2 www.sukces-su.pl

14. Samorząd jako laboratorium demokracji Samorząd ma dawać młodzież możliwość samodzielnego rozwiązywania swoich problemów, decydowania o kwestiach które ich dotyczą, współzarządzania szkołą, podejmowania własnych inicjatyw. Aby mógł odnosić sukcesy, potrzebuje prawdziwego zaufania i partnerskiego traktowania. Największa wartość edukacyjna samorządu to praktyczne zdobywanie umiejętności społecznych – nie tylko poprzez działania zwieńczone sukcesem, ale także poprzez analizę popełnionych błędów czy przyczyn porażki. Uczą one odpowiedzialności za podejmowane działania i przewidywania ich konsekwencji. 2 www.sukces-su.pl

15. Rola opiekuna SU 1. Opiekun nie jest członkiem SU, ani jego władz 2. Jego rola powinna być ustalona wspólnie z uczniami (w zależności od ich aktywności i poziomu szkoły (wiek uczniów) 3. Odpowiedzialność za działania samorządu, jego sukcesy oraz porażki spoczywa na uczniach, nie na opiekunie. 4. Opiekun powinien być dla uczniów wsparciem kiedy brakuje im wiedzy i umiejętności, ale nie powinien być liderem SU. 2 www.sukces-su.pl

16. Opiekun wspierający Zachęca uczniów do samodzielnego tworzenia pomysłów. Pozostawia ich realizację uczniom, wspiera w sytuacjach trudnych. Pomaga budować grupę i planować pracę w taki sposób, aby uczniowie sami pilnowali trzymania się harmonogramu. Uczy młodych jak przewidywać konsekwencje swoich decyzji i szacować ryzyko. Pomaga w kontaktach z dyrekcją i nauczycielami. Pozostawia odpowiedzialność za sukcesy i porażki po stronie uczniów. 2 www.sukces-su.pl

17. Włączaj do działania większą grupę uczniów Przykładowe działania: - redakcja gazetki szkolnej • - wspólne podejmowanie decyzji dotyczących wszystkich uczniów (np. konsultowanie planów działania SU) • - działania różnych kół zainteresowań • - wolontariat na rzecz różnego rodzaju działań wymagających pomocy wielu osób • - do organizacji wyborów (komisja wyborcza, sztaby, organizacja kampanii pro – frekwencyjnej) 2 www.sukces-su.pl

18. Podejmowanie decyzji Uczniowie chcą się angażować w podejmowanie decyzji, które w bezpośredni sposób dotyczą ich sytuacji. Przykładowo: tworzenie struktury SU, wybory rzecznika praw uczniów i opiekuna SU przeznaczenie środków z funduszu rady rodziców lista tematów projektów uczniowskich (w gimnazjum) sposób zagospodarowania terenu wokół szkoły dobór języków obcych, organizacja zajęć pozalekcyjnych wewnątrzszkolny system oceniania, program wychowawczy, mundurki działania projektowe SU, plan zakupu książek do biblioteki 2 www.sukces-su.pl

19. Konsultacje społeczne Konsultacje służą zebraniu opinii wielu członków społeczności szkolnej (uczniów, nauczycieli, pracowników administracji). Mogą polegać na konsultacji gotowych rozwiązań lub burzy mózgów w poszukiwaniu rozwiązań wybranego zagadnienia. Wspólne poszukiwanie rozwiązań wymaga więcej czasu i niesie ryzyko chaosu, ale daje też większe szanse na znalezienie oryginalnych rozwiązań i zwiększa poczucie odpowiedzialności za podjęte decyzje. W obydwu przypadkach ważne jest poinformowanie o ostatecznym rozwiązaniu. 2 www.sukces-su.pl

20. Dobre działanie SU jest odpowiedzią na prawdziwe potrzeby uczniów wykorzystuje zasoby dostępne w społeczności szkolnej (infrastrukturę szkoły, talenty i zainteresowania uczniów) pozwala realizującym je osobom wykazać się kreatywnością, nie narzuca niczego z góry zostawia realizatorom wolną rękę w sferze organizacji aktywizuje możliwie dużą liczbę uczniów działa zgodnie z zasadami realizacji projektów. 2 www.sukces-su.pl

21. Cechy dobrze wyznaczonego celu (SMART) Konkretny (Specific) – prezyzyjnie określa co chcemy zmienić lub osiągnąć Mierzalny (Measurable) – można sprawdzić czy został osiągnięty Ambitny (Ambitious) – stanowi wyzwanie Realny (Realistic) – w zasięgu możliwości i umiejętności wykonawców Określony czasie (Timbound) – wyznaczony termin zakończenia. 2 www.sukces-su.pl

22. Zapraszamy do debaty na tematy: Co utrudnia samorządom uczniowskim działanie Wybory do władz SU SU jako organ współdecydujący Idealny SU – jak wygląda i działa Jak skutecznie wspierać samorząd W oparciu o raport z badań samorządów uczniowskich dla koalicji na rzecz samorządów uczniowskich „Samorządność zaczyna się w toalecie” - marzec 2013 2 www.sukces-su.pl

23. Co utrudnia samorządom uczniowskim działanie? Poczucie silnego podziału, który stawia SU po jednej stronie, a Radę Pedagogiczną i dyrekcję po drugiej. • przekonania nauczycieli że SU jest zbędny, niechęć do dawania uczniom jakiegoś zakresu samodzielnej władzy, obawa przed realizacją „nieodpowiednich pomysłów”, odciąganie od podstawowego celu jakim jest nauka • brak posłuszeństwa i zgody na wizję SU forsowaną przez dyrekcję i RP grozi różnymi trudnościami w innych sferach aktywności szkolnej • brak otwartości i sceptyczne nastawienie do pomysłów uczniów w których nauczyciele nie widzą waloru edukacyjnego • inicjatywy nauczycieli odbierane jako „przymus” 2 www.sukces-su.pl

24. Co utrudnia samorządom uczniowskim działanie? Granice samorządności wyznacza dyrekcja. Dyrektor ma ostateczny głos w kwestii decydowania o tym, co wolno, a czym już nie może zajmować się samorząd uczniowski. Bariery komunikacyjne: • trudności z umówieniem się na bezpośrednie spotkanie z dyrekcją • krytyka przed którą trudno się bronić • ogólne obietnice zamiast konkretnych ustaleń • wycofywanie zgody na działania lub wprowadzanie do nich własnych, nieuzgodnionych poprawek 2 www.sukces-su.pl

25. Co utrudnia samorządom uczniowskim działanie? Relacje ze społecznością uczniowską • postrzeganie przez uczniów SU jako zbioru osób wybranych do pełnienia pewnych funkcji i przekonanie że powinni oni radzić sobie samodzielnie • niechęć do włączania się w działania lub „słomiany zapał” • szybkie wydawanie sądów i krytycznych opinii bez wiedzy o ograniczeniach prawnych i sytuacyjnych jakim podlega SU • brak wiedzy o tym na czym polega samorządność powoduje wybór kandydatów lubianych (niekoniecznie kompetentnych) • trudności z przepływem informacji 2 www.sukces-su.pl

26. Co utrudnia samorządom uczniowskim działanie? • poczucie bezcelowości działań (brak odzewu lub silna krytyka ze strony uczniów) • poczucie braku faktycznego wpływu na to, jak działa szkoła (zbyt wąski obszar w którym można podejmować decyzje) • problemy techniczne (brak czasu, niedotrzymywanie terminów, presja czasu, problem funduszy) 2 www.sukces-su.pl

27. Samorząd o opiekun SU Opiekun jest ważnym wsparciem dla SU • w kwestiach merytoryczno – organizacyjnych • w kontaktach z nauczycielami i dyrekcją • mobilizuje do działania i wspiera autorytetem • Problemy związane z opiekunami: • Bywa że opiekun nie jest wybierany przez uczniów tylko przez dyrekcję – niekoniecznie ma dobry kontakt z uczniami. • Czasem tę funkcję pełnią 2 lub 3 osoby – co może powodować rozmycie odpowiedzialności, konflikty i nieporozumienia. 2 www.sukces-su.pl

28. Wybory do władz SU Brak kampanii wyborczej lub mało merytoryczny charakter (plebiscyt popularności). Mało konkretne i jeszcze mniej realne obietnice wyborcze. W szkołach ponadgimnazjalnych często praktycznie wyłączeni z prac SU są uczniowie klas pierwszych (jeszcze się nie wdrożyli) i trzecich (koncentrują się na egzaminach). 2 www.sukces-su.pl

29. Samorząd jako organ współdecydujący • Brak faktycznych możliwości podejmowania decyzji w sprawach kluczowych dla uczniów lub wyłącznie fasadowy charakter konsultacji. • ograniczenie pola podejmowania decyzji w zasadzie do decyzji wewnątrz samorządu • w sprawie realizacji pomysłów młodzieży – trudno o współdecydowanie, raczej jest to dostosowywanie pomysłów tak, by mogły zostać zaakceptowane przez dyrekcję 2 www.sukces-su.pl

30. Fundusze Samorząd uczniowski zgodnie z przepisami nie może gromadzić własnych funduszy. Jak można finansować działania SU? • 1. korzystać ze wsparcia Rady Rodziców (czasem SU ma własne subkonto na koncie RR na które przekazuje zebrane z różnych akcji pieniądze) • 2. założyć Spółdzielnię Uczniowską • „Spółdzielnia Uczniowska jest organizacją uczniów, prowadzoną przez nich samych, pod opieką nauczyciela – opiekuna i działającą na podstawie statutu uchwalonego przez Walne Zgromadzenie Członków lub Członków Założycieli”. 2 www.sukces-su.pl

31. Spółdzielnie Uczniowskie • W ustawie „Prawo spółdzielcze” czytamy: • Przedmiotem działalności spółdzielni uczniowskiej może być: • 1. zakupowanie, wyrabianie i przetwarzanie oraz sprzedaż na terenie szkoły artykułów służących zaspokajaniu potrzeb uczniów i pracowników szkoły, • 2. świadczenie usług na rzecz szkoły i osób trzecich, • 3. uprawa roślin oraz hodowla drobnego inwentarza, • 4.zbieranie runa leśnego i surowców wtórnych oraz ich sprzedaż, • 5. podejmowanie na zasadach komercyjnych lub społecznych działań na rzecz ekologii i środowiska lokalnego, • 6. propagowanie idei i zasad spółdzielczych w środowisku szkolnym i lokalnym, • 7. organizowanie imprez kulturalnych, turystycznych i sportowych z uczestnictwem uczniów szkoły.” 2 www.sukces-su.pl

32. Idealny samorząd – jak wygląda i działa? Zdaniem uczniów. Cechy pożądane do prawidłowego działania: wytrwałość, cierpliwość, nadzieja, stawianie czoła przeciwnościom, niepoddawanie się bez walki. Wzajemne zaufanie, poczucie solidarności i współodpowiedzialności za rzeczywistość szkolną. Główna motywacja – chęć poprawy warunków życia w szkole i kierowanie się dobre ogółu. Zdolność do wspólnej pracy na rzecz realizacji wyznaczonych celów, umiejętność osiągania porozumienia, zgodność w definiowaniu celów. Konieczne są umiejętności komunikacyjne, umiejętność realistycznej oceny pomysłów, planowania i sprawiedliwego podziału pracy oraz systematyczność w wywiązywaniu się ze swoich obowiązków. 2 www.sukces-su.pl

33. Oczekiwane działania SU • Uczniowie oczekują od SU aktywności w następujących obszarach: • troska o sprawy, problemy i interesy uczniów • dbanie o przyjazną atmosferę w szkole • wspieranie ochrony i przestrzegania praw ucznia • ujawnianie i nagłaśnianie problemów uczniów • udział w podejmowaniu decyzji dotyczących szkoły • kształtowanie dobrych, opartych na wzajemnym szacunku relacji z gronem pedagogicznym • angażowanie w działania maksymalnie dużej ilości osób • organizowanie rozrywek, akcji charytatywnych i wyjść • funkcja reprezentacyjna – w tym organizacja i prowadzenie ważnych uroczystości szkolnych. 2 www.sukces-su.pl

34. Jak skutecznie wspierać samorząd – rekomendacje uczniów 1. Działania nakierowane na zmianę świadomości i powiązanych z tym zachowań trzech grup: dyrekcji, nauczycieli oraz uczniów. Pomysły: debata lub warsztaty związane z tematyką praw ucznia 2. Skuteczne rozwiązywanie konfliktów między uczniami i nauczycielami, budowanie bardziej przyjaznych i partnerskich relacji (warsztaty, realizacja wspólnych projektów). 3. Szukanie pomysłów na zaangażowanie większej grupy uczniów 2 www.sukces-su.pl

35. Zadanie 1 Zastanów się i odpowiedz na pytania: 1. Co chciałbyś osiągnąć jako opiekun SU? Na czym w pracy z samorządem najbardziej ci zależy? (zapisz 3 rzeczy) . 2 www.sukces-su.pl

36. Zadanie 2 1. Jakie są Twoje mocne strony jako osoby wspierającej SU? 2. Jakie umiejętności i wiedzę chcesz zdobyć? 2 www.sukces-su.pl

37. Zadanie 3 – Samorząd w mojej szkole mocne strony słabe strony przyczyny przyczyny 2 www.sukces-su.pl

38. Pomysły na usprawnienie pracy z SU Co przeszkadza Co mogę z tym zrobić? 2 www.sukces-su.pl

39. Przydatne linki Strona projektu Samorzad Uczniowski Szkoła Skutecznego Przywództwa: www.sukces-su.pl Strona Akademii Mądrego Życia: www.amz.org.pl Materiały pomocne w pracy samorządów: http://www.samorzaduczniowski.org/ oraz http://www.ceo.org.pl/ 2 www.sukces-su.pl

40. Dziękujemy za uwagę.Zapraszamy do współpracy. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ Stowarzyszenie Akademia Mądrego Życia ul. Traugutta 18; 90-113 Łódź, tel. 605 826 175, mail: a-m-z@wp.pl Społeczna Akademia Nauk w Łodzi, ul. Kilińskiego 98 3 www.sukces-su.pl