Loopbaanexamen naar niveau A: administratieve en jurisdictionele beroepen

1. Loopbaanexamen naar niveau A:administratieve en jurisdictionele beroepen Prof. Dr. Alexander De Becker 24 maart 2009 Loopbaanexamen naar niveau A

2. Onderscheid soorten beroepen Administratief beroep • orgaan van actief bestuur • Geen gezag van gewijsde • Wettigheid en opportuniteit • Jurisdictioneel beroep • - rechtscollege • - gezag van gewijsde • - enkel wettigheid Loopbaanexamen naar niveau A

3. Administratief beroep Vormen: Op basis van orgaan • Willig of oneigenlijk beroep (bij zelfde overheid) • Hiërarchisch beroep (bij hiërarchisch hogere overheid) • Beroep op de toezichthoudende overheid (in het kader van het bestuurlijk toezicht) Loopbaanexamen naar niveau A

4. Administratief beroep Bestaan uitdrukkelijke normatieve bepaling: - Ja, georganiseerd administratief beroep • Neen, geen georganiseerd administratief beroep Gevolgen voor opstarten procedure bij de Raad van State - enkel ontvankelijk na uitputting georganiseerd administratief beroep - stuiting duurt tot mededeling inzake het gevolg van eht ingesteld administratief beroep Loopbaanexamen naar niveau A

5. Jurisdictioneel beroep • Rechterlijke uitspraak (kan rechter zijn maar ook orgaan van actief bestuur) Vormelijk criterium - Onpartijdigheid en onafhankelijkheid Formele criteria - motiveringsverplichting ruimer - verplichting om uitspraak te doen - geschil dient aanhangig te zijn gemaakt (t.o.v. ultra petita beslissingen) - enkel uitspraak over opgeworpen middelen (uitz. Ambtshalve op te werpen middelen en Middelen van openbare orde) Loopbaanexamen naar niveau A

6. Jurisdictionele beroepen • Materiële onderscheidingscriteria: - specifieke beslissing in specifieke zaak (meestal inter partes karakter: uitz. Raad van State) - enkele wettigheidstoets - geschil definitief besechten (gezag van gewijsde) Loopbaanexamen naar niveau A

7. Gevolgen onderscheid Drie voorname gevolgen: • T.a.v. de handeling: Bij beslissing jurisdictioneel beroep einde aan het geschil; niet zo bij administratief beroep vernietiging, intrekking, opheffing • T.a.v. de rechtszoekende: tegensprekelijk debat in een jurisdictioneel beroep, niet zo bij administratief beroep motivering verschillend - T.a.v. de procedure: bij beroep tegen jurisdictionele beslissing in laatste aanleg valt de oorspronkelijke tegenpartij uit het geding, niet zo bij adm.beroep Loopbaanexamen naar niveau A

8. Subjectieve rechten • Twee vormen: • - jurisdictioneel monisme (België negentiende eeuw) Artikel 144 GW en toenmalige interpretatie artikel 145 GW • - jurisdictioneel pluralisme (oprichting Raad van State o.b.v. artikel 145 en 146 GW) verschil tussen subjectieve en objectieve geschillen verschil tussen burgerlijke en politieke rechten (rechtspraak Grondwettelijk Hof: materieel criterium) Loopbaanexamen naar niveau A

9. Monisme/ Dualisme verschil tussen burgerlijke en politieke rechten (rechtspraak Grondwettelijk Hof: materieel criterium) Raad van State: - politieke rechten • objectief contentieux Loopbaanexamen naar niveau A

10. Gewone rechter • Toepassing artikel 159 Grondwet: • Onverminderd verklaren van onwettige administratieve rechtshandelingen • - ook door administratieve rechtscolleges • - wetten formele zin • - alle overheidshandelingen (complexe rechtshandeling) Loopbaanexamen naar niveau A

11. Gewone rechter • - rechtstreekse aanvechting van overheidsdaden • - administratieve feitelijkheid • - kort geding (mileuverenigingen: stakingsvordering) Loopbaanexamen naar niveau A

12. Gewone rechter • - overheidsaansprakelijkheid: • jurisprudentiële evolutie (voor 1920: imperiumhandelingen en bestuursdaden en na 1920: fout van het bestuur) van externe over interne onwettigheid naar zorgvuldigheidsplicht(wegverkeerstekenarrest) Loopbaanexamen naar niveau A

13. Gewone rechter • Overheidsaansprakelijkheid • - jurisdictionele aspecten: • Koepokinentingsarrest • Aansprakelijkheid wetgevende macht (Francovich) • Ontwikkeling beginselen van behoorlijk bestuur • Verschaffen onjuiste informatie Loopbaanexamen naar niveau A

14. Gewone rechter • Overheidsaansprakelijkheid: • Jurisdictionele ontwikkeling: Vernietiging door de raad van State levert bewijs van een fout Loopbaanexamen naar niveau A

15. Gewone rechter • Overheidsaansprakelijkheid: • Jurisdictionele ontwikkeling • - aansprakelijkheid rechterlijke macht (Anca-arrest) • - foutloze overheidsaansprakelijkheid (verstoorde evenwicht) • - pagina’s 916 tot en met 918 (bijzondere aansprakelijk): niet te kennen Loopbaanexamen naar niveau A

16. Gewone rechter • Overheidsaansprakelijkheid: • Ten aanzien van het personeel • - orgaan of aangestelde (achterhaald) • - wet 10 februari 2003 cf. Arbeidsovereenkomstenwet Loopbaanexamen naar niveau A

17. De Raad van State • - afdeling wetgeving • - afdeling bestuursrechtspraak Loopbaanexamen naar niveau A

18. De Raad van State • Afdeling wetgeving: • - verlenen van adviezen aan wetgevende vergaderingen, federale regering, gemeenschaps- en gewestregeringen en eht Verenigd College • - opmaken van tekst van voorontwerpen van wet, decreet, ordonnantie, besluit, reglement of amendement uitgaande van een regeringsleider Loopbaanexamen naar niveau A

19. Raad van State • Afdeling wetgeving: • - coördinatie van wetgeving • - rol bij bevoegdhseidcontrole en bij belangen/bevoegdheidsconflict Loopbaanexamen naar niveau A

20. Raad van State • Afdeling wetgeving: • - facultatief advies Vz. Wetgevende vergadering • - facultatief advies voor leden van regeringen over wetsvoorstellen en amendementen Loopbaanexamen naar niveau A

21. Raad van State • Afdeling wetgeving: • Verplicht advies • - Vz ingeval één derde leden erom verzoekt of meerderheid leden taalgroep, of twaalf leden parl. Overlegcomm. (K en S) Loopbaanexamen naar niveau A

22. Raad van State • Afdeling wetgeving: • Verplichte raadpleging door leden van regering bij ontwerpen van wet en reglementaire besluiten Uitz: teksten buiten klassieke wetgeving; hoogdringdheid (uitz. Voorontwerpen) Loopbaanexamen naar niveau A

23. Raad van State • Afdeling wetgeving: • Sancties: geen voor wetgeving, onwettigheid voor besluiten • Kenmerken advies: • - niet-bindend • - juridisch • - beredeneerd Loopbaanexamen naar niveau A

24. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak: • - annulatieberoep • - administratieve cassatierechter Loopbaanexamen naar niveau A

25. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak: • Annulatieberoep (artikel 14 RvSt-wet): • - wegens machtsoverschrijding • - wegens machtsafwending • - niet-naleving van substantiële of opstraf van nietigheid voorgeschreven vormvereiste • Telkens onwettigheid Loopbaanexamen naar niveau A

26. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak • annulatieberoep: • - externe onwettigheid (onbevoegdheid en niet-naleving vormvoorwaarden) • - interne onwettigheid: inhoud bestuurshandeling Loopbaanexamen naar niveau A

27. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak: • Annulatieberoep: • - externe onwettigheid: • Onbevoegdheid (ratione loci, ratione temporis, ratione materiae) • Niet-naleving vormvoorwaarde (adviezen, hoorplicht, motivering, etc.) Loopbaanexamen naar niveau A

28. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak: • Annulatieberoep: • Interne onwettigheid: • - inhoud bestuurshandeling (discretionaire bevoegdheid) • - machtsafwending (gebruik bevoegdheid voor ander doel) Loopbaanexamen naar niveau A

29. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak: • - ontvankelijkheid • belang: persoonlijk, rechtstreeks, griefhoudend, actueel, wettig, functioneel, door de wet erkend • Uitvoerbare beslissing; eenzijdige beslissing • Impliciete afwijzing • Belgische administratieve overheden • Georganiseerd administratief beroep Loopbaanexamen naar niveau A

30. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak • Termijn: zestig dagen • Heropening door arrest Grondwettelijk Hof • Heropening door onbevoegdheid andere rechtbank Loopbaanexamen naar niveau A

31. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak • Gevolgen arresten • vernietiging ex tunc en erga omnes • Heropening door onbevoegdheid andere rechtbank • afwijzing enkel over voorgelegd geschil Loopbaanexamen naar niveau A

32. Raad van State • Afdeling bestuursrechtspraak: • - administratief kort geding: • Schorsing van adm. Rechtshandelingen • Twee voorwaarden: - ernstige middelen (zie andere procedure) - moeilijk te herstellen ernstig nadeel - één verzoekschrift Loopbaanexamen naar niveau A

33. Raad van State • Administratieve cassatierechter: • - subjectief adm. Geschil • Raad voor vreemdelingenzaken, raad voor studievoortgangsbeslissingen Loopbaanexamen naar niveau A

34. Raad van State • Administratieve cassatierechter: • - cassatie tegen laatste aanleg gewezen beslissingen • - geen belang vereist • Gevolgen • - inter partes • - terug naar jurisdictioneel orgaan dat beslissing had genomen. Loopbaanexamen naar niveau A