1 / 11

De Europeesrechtelijke sanctieverplichtingen: eisen gesteld aan handhavers en wetgevers

De Europeesrechtelijke sanctieverplichtingen: eisen gesteld aan handhavers en wetgevers. Roel Meeus Centrum voor Milieurecht, U.Gent roel.meeus@ugent.be 6 maart 2009. 1. Handhaving van het EG-recht: systematiek. Regel: nationale handhavingsmethode :

dalton-goff
Download Presentation

De Europeesrechtelijke sanctieverplichtingen: eisen gesteld aan handhavers en wetgevers

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. De Europeesrechtelijke sanctieverplichtingen: eisen gesteld aan handhavers en wetgevers Roel Meeus Centrum voor Milieurecht, U.Gent roel.meeus@ugent.be 6 maart 2009

  2. 1. Handhaving van het EG-recht: systematiek • Regel:nationale handhavingsmethode: handhaving EG-recht is een zaak van de lidstaten (handhavingsautonomie >< basishandhavingsplicht) • 1e uitzondering: communautaire handhavingsmethode: handhaving EG-recht door een EG-instelling • 2e uitzondering: gemengde handhavingsmethode: specifieke sanctieverplichtingen in richtlijnen en verordeningen

  3. 2. Basishandhavingsplicht: theorie(1) • HvJ EG 21 september 1989, Griekse maïszaak, 68/88: “Daartoe dienen de lidstaten er met name op toe te zien dat overtredingen van het gemeenschapsrecht onder gelijke materiële en formele voorwaarden worden bestraft als vergelijkbare en even ernstige overtredingen van het nationale recht. Zij zijn daarbij vrij in hun keuze van de op te leggen straffen, maar deze moeten wel doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.”

  4. 2. Basishandhavingsplicht: theorie(2) • Wat? Verplichting voor de lidstaten om EG-schendingen te bestraffen met gelijkwaardige, doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties => geen absolute, maar doelgebonden handhavingsautonomie van de lidstaten! • Oorsprong? Rechtspraak HvJ EG • Rechtsgrond? Art. 10 EG / Aanvullend inzake milieu: art. 175.4 EG • Wanneer? Richtlijn of verordening bepaalt niets over sanctionering of verwijst enkel naar het nationale recht van de lidstaten

  5. 2. Basishandhavingsplicht: gevolgen • Een zorg voor de milieuwetgever: • Instelling milieuhandhavings-instanties met toereikende sanctiebevoegdheden • Penale dan wel bestuurlijke implementatie • Voorzien van sancties die aan enkele instrumentele en rechtsbeschermende eisen voldoen: - gelijkwaardig - # grondR’en - doeltreffend - # ARB’en - evenredig - # EG-vrijheden - afschrikkend • Een zorg voor de milieuhandhaver: • Aandacht voor milieunormen van EG-oorsprong • Opstarten sanctioneringstraject indien EG-schending: resultaatgerichtheid • Uitzonderingen? • Absolute onmogelijkheid? • Buitengewone onevenredigheid? • Zelfde instrumentele en rechtsbeschermende eisen in geval van sanctieoplegging

  6. 3. Specifieke sanctieverplichtingen: theorie • Wat? Richtlijnen en verordeningen bevatten zelf sancties die de lidstaten moeten toepassen • Verschil? Inhoud en toepassingsveld sancties reeds geheel of gedeeltelijk bepaald door de EG-wetgever • Relatie? Basishandhavingsplicht alleen uitgesloten indien exhaustieve lijst van specifieke sancties (HvJ EG 8 juli 1999, Nunes en de Matos, C-186/98) • Welke sancties? • Herstelsancties • Punitieve bestuurlijke sancties (HvJ EG 27 oktober 1992, Duitsland/Commissie,C-240/90) • Strafrechtelijke sancties (niet de aard en de hoogte!) (HvJ EG 13 september 2005, Commissie/Raad, C-176/03; HvJ EG 23 oktober 2007, Commissie/Raad, C-440/05)

  7. 3. Specifieke sanctieverplichtingen: milieurichtlijnen en -verordeningen • 5 typen: • Situationeel • Bvb.: terugname afvalstoffen bij illegale overbrenging • Rechtsontnemend • Bvb.: opheffing vergunning (zo nodig) indien vergunningsvoorwaarden geschonden • Situationeel dan wel rechtsontnemend • Bvb.: schorsing van de lozing indien de vergunningsvoorwaarden niet worden nageleefd • Financieel • Richtlijn emissiehandel 2003/87/EG: boete wegens overmatige emissie • Naming and shaming-sanctieverplichting in Richtlijn emissiehandel 2003/87/EG • Geen expliciet penaal of bestuurlijk karakter, tenzij Milieustrafrechtrichtlijn 2008/99/EG; wel impliciet bestuurlijk karakter • Van veeleer discretionair naar veeleer gebonden • Veeleer zeldzaam in Europees milieurecht

  8. 3. Specifieke sanctieverplichtingen: gevolgen • Een zorg voor de milieuwetgever: • Nauwkeurige omzetting/ uitvoering specifieke sanctieverplichtingen (tenzij precieze en volledige sanctiebepaling in een milieuverordening) • Keuze penale/bestuurlijke implementatie, tenzij: • impliciet bestuurlijk • Milieustrafrechtrichtlijn 2008/99/EG • Opletten met louter terugvallen op Milieuhandhavingsdecreet! • Een zorg voor de milieuhandhaver: • Discretionaire ruimte hangt af van de formulering door de EG-wetgever

  9. 4. Handhavenswaardigheid van milieunormen(1) • HvJ EG 18 juni 2002, Commissie/Frankrijk, C-60/01: “De communautaire wetgevingspraktijk laat echter zien dat er grote verschillen kunnen bestaan tussen de soorten verplichtingen die richtlijnen lidstaten opleggen en derhalve tussen de resultaten die moeten worden bereikt. Bepaalde richtlijnen eisen immers dat op nationaal niveau wettelijke bepalingen worden vastgesteld en dat de eerbiediging daarvan aan een rechterlijk of administratief toezicht wordt onderworpen […]. Andere richtlijnen dragen de lidstaten op de maatregelen te nemen die noodzakelijk zijn opdat bepaalde algemeen geformuleerde en niet kwantificeerbare doeleinden worden bereikt, waarbij de lidstaten een bepaalde beoordelingsruimte wordt gelaten ten aanzien van de aard van de te nemen maatregelen […]. Weer andere richtlijnen eisen dat de lidstaten binnen de gestelde termijn nauwkeurig bepaalde, concrete resultaten bereiken.”

  10. 4. Handhavenswaardigheid van milieunormen(2) • Oog voor meest handhavenswaardige EG-milieunormen: • Machtigingsplichten (o.a. afvalstoffenrichtlijnen, IPPC-richtlijn 2008/1/EG, Richtlijn emissiehandel 2003/87/EG, Grondwaterrichtlijn 80/68/EG, Richtlijn 2006/11/EG lozing gevaarlijke stoffen in het aquatisch milieu, VOS-richtlijn 1999/13/EG) • Emissiegrenswaarden (o.a. VOS-richtlijn 1999/13/EG, Richtlijn grote stookinstallaties 2001/80/EG, Richtlijn 87/101/EEG verwijdering afgewerkte olie en Afvalverbrandingsrichtlijn 2000/76/EG) • Terugname- en aanvaardingsplichten (o.a. Autowrakkenrichtlijn 2000/53/EG, AEEA-richtlijn 2002/96/EG en Richtlijn afgedankte batterijen en accu’s 2006/66/EG) • Productnormen, vervoernormen, constructienormen, meetplichten, documentatieplichten, commercialisatienormen (etikettering), toezichtsplichten, kennisgevingsplichten,…

  11. 4. Handhavenswaardigheid van milieunormen(3) • Strenge rechtspraak HvJ EG m.b.t. duidelijke en ondubbelzinnige milieuresultaatsverplichtingen: juiste omzetting alleen is onvoldoende, resultaat op het veld! • HvJ EG 18 juni 2002, Commissie/Frankrijk, C-60/01: afvalverbrandingsinstallaties moeten aan nauwkeurige verbrandingseisen voldoen • HvJ EG 11 juli 2002, Commissie/Spanje, C-139/00 en HvJ EG 26 april 2005, Commissie/Ierland, C-494/01: afvalverbrandingsinstallaties moeten vergund zijn • HvJ 26 april 2007, Commissie/Italië, C-135/05: onbeheerd achterlaten afvalstoffen en illegale afvalstortplaatsen in strijd met Afvalstoffenrichtlijn 75/442/EEG + weinig uitzonderingsmogelijkheden! (zie hoger)

More Related