Związek Powiatów Polskich

1. Związek Powiatów Polskich Propozycje zmian legislacyjnych

2. Uchwała i Stanowisko Rządu w sprawie dokończenia reformy administracyjnej • Reforma dotyczyć będzie trzech głównych obszarów: • (1) dokończenie reformy decentralizacyjnej, w tym zwiększenie zdolności Polski do kreowania warunków rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego kraju; • (2) dokończenie reformy centrum rządu oraz administracji rządowej, konieczne dla usprawnienia zarządzania administracją rządową i wyeliminowanie marnotrawstwa; • (3) przywrócenie właściwej roli służby cywilnej i wprowadzenie skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami urzędniczymi.

3. Uchwała i Stanowisko Rządu w sprawie dokończenia reformy administracyjnej • Reforma dotyczyć będzie trzech głównych obszarów: • (1) dokończenie reformy decentralizacyjnej, w tym zwiększenie zdolności Polski do kreowania warunków rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego kraju; • (2) dokończenie reformy centrum rządu oraz administracji rządowej, konieczne dla usprawnienia zarządzania administracją rządową i wyeliminowanie marnotrawstwa; • (3) przywrócenie właściwej roli służby cywilnej i wprowadzenie skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami urzędniczymi. • W sferze dokończenia reformy decentralizacyjnej Rząd deklaruje nową umowę społeczną z samorządem terytorialnym dla przeprowadzenia rozległego program decentralizacji – samorząd nie może być, jak w ostatnich latach, jedynie przedmiotem manipulacji ze strony centrum. Po okresie drastycznej recentralizacji konieczne jest dziś przywrócenie samorządowi tej miary i rangi, jaka przypada władzom lokalnym i regionalnym wszędzie w Europie, gdzie są one ważnym partnerem rządów centralnych w osiąganiu ważnych celów społecznych. Chodzi przede wszystkim o wzmocnienie podstaw majątkowych samorządu oraz znaczną decentralizację dyspozycji środkami publicznymi, na rzecz samorządów. Z drugiej strony niezbędne jest podjęcie pilnych prac państwowych nad standardami wykonywania zadań publicznych prowadzonych przez samorząd i powiązanie z tym rozwiązań finansowych. Potrzebne są też rozwiązania wspomagające zdolność samorządów do ponoszenia coraz większej odpowiedzialności za stan spraw publicznych. • Takie podejście, zaakceptowane przez społeczności oraz władze lokalne i regionalne powinno dać impuls do skokowego wzrostu aktywności obywatelskiej i wykorzystania ogromnego potencjału rozwojowego, jaki tkwi w samorządzie lokalnym i regionalnym. Dziś decentralizacja nie jest jedynie aktem dobrej woli władzy centralnej, lecz staje się koniecznym, cywilizacyjnym warunkiem właściwego zarządzania sprawami publicznymi i skutecznej dbałości o polski interes narodowy. Idea państwa pomocniczego oznacza w tym wypadku umocnienie zdolności wspólnot lokalnych i regionalnych do administrowania swoimi sprawami, co zaraz przekłada się na lepsze warunki życia ludzi oraz lepsze warunki dla rozwoju gospodarczego, także w skali ogólnonarodowej. • Prace dotyczące dokończenia reformy decentralizacyjnej będą odbywać się we współpracy z samorządem terytorialnym, w szczególności ze Stroną samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Punkt wyjścia dla tych prac stanowi Deklaracja w sprawie decentralizacji Państwa przyjęta przez ogólnopolskie organizacje samorządu terytorialnego w dniu 7 listopada 2007 r. • Decentralizacja wzmacnia też moc decyzyjną władzy centralnej. Dopiero w takich warunkach ustrojowych rząd jest w stanie zajmować się programowaniem polityki państwowej i jej skuteczną realizacją, skupiając się na sprawach i problemach rzeczywiście istotnych z punktu widzenia interesu narodowego. W tym zakresie chodzi też o radykalne wzmocnienie potencjału instytucjonalnego Państwa, skuteczności Rządu i administracji rządowej na różnych obszarach polityki wewnętrznej, zagranicznej i europejskiej, a także o uruchomienie mechanizmów pozwalających na racjonalne zarządzanie zasobami administracji publicznej, w tym zasobami kadrowymi, co powinno prowadzić do skokowej poprawy jakości pracy administracji i obniżenia jej kosztów, zwłaszcza poprzez eliminację marnotrawstwa pieniędzy publicznych.

4. Posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego • Pan Premier Donald Tusk, m.in. opowiedział się za bezpośrednimi wyborami starosty oraz zmianami w ordynacji wyborczej wprowadzającymi powszechnie okręgi jednomandatowe. • Premier stwierdził, że nie będzie zmian w aktualnym podziale terytorialnym kraju, a także, że rząd gotowy jest do dyskusji na temat roli samorządów terytorialnych w prowadzeniu szpitali.

5. Kwestie ustrojowe do rozstrzygnięcia • wójtowie i burmistrzowie w radzie powiatu; • liczba radnych • sekretarz powołany przez starostę; • ograniczenie liczby członków (do 3) lub likwidacja zarządu powiatu; • zespolenie służb inspekcji i straży;

6. Ustawa o samorządzie powiatowym • Rozszerzenie definicji powiatu (art. 1 ust. 2) o gminy, w rozumieniu jednostek samorządu terytorialnego, leżące na obszarze powiatu. • Dodanie do katalogu zadań realizowanych przez samorząd powiatowy „wspieranie rozwoju gospodarczego”. • Dodanie art. 5 ust. 1a o treści: „powiat może wykonywać zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego”. W aktualnym stanie prawnym powiat nie ma możliwości wykonywać zadań na podstawie porozumienia z innymi jst, nawet jeżeli zawarcie takiego porozumienia byłoby rozwiązaniem racjonalnym.

7. Ustawa o samorządzie powiatowym • Propozycja zmiany art. 6 ust. 2 „Powiat oraz inna powiatowa osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie”. • Powyższa zmiana pociągałaby za sobą zmianę art. 10 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej, poprzez dodanie po słowie gmina zwrotu „lub powiat”.

8. Ustawa o samorządzie powiatowym • Zmiana art. 8 ust. 2 poprzez ustanowienie organem powiatu, w miejsce zarządu, starosty. Nowelizacja powołanego przepisu pociągnie za sobą konieczność zmiany innych przepisów w ustawie o samorządzie powiatowym jak i w przepisach szczególnych. • Przekazanie prawa do powoływania i odwoływania sekretarza do wyłącznej kompetencji starosty oraz ustawowe określenie podstawowego katalogu obowiązków sekretarza (art. 12 pkt 3, art. 37 ust 1).

9. Ustawa o samorządzie powiatowym • Zmiana art. 15 ust. 3 poprzez określenie terminu na zwołanie pierwszej sesji na okres pomiędzy 14 a 30 dniem po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do rad na obszarze całego kraju, ewentualnie • zniesienie ustawowego zakazu połączalności wójta z funkcja radnego jst wyższego szczebla.

10. Ustawa o samorządzie powiatowym • Skreślenie w art. 20 ust. 1 zdania „Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: „Tak mi dopomóż Bóg” i dodanie art. 20 ust. 1a  w brzmieniu: Ślubowanie odbywa się w ten sposób, że po odczytaniu roty wywołani kolejno radni powstają i wypowiadają słowo „ślubuję”. Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: „Tak mi dopomóż Bóg.”. • Proponowana zmiana ujednolici formę składania ślubowania przez radnych powiatowych i ograniczy działania organu nadzoru polegające na stwierdzaniu nieważności uchwał podejmowanych przez radę w sytuacji gdy organ nadzoru stwierdził, że ślubowanie zostało złożone w sposób nieprawidłowy.

11. Ustawa o samorządzie powiatowym • Propozycja wykreślenia przepisu art. 21 ust. 8 pkt 3 „mandatu radnego nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego”. W przypadku wykreślenia wskazanego przepisu konieczne będzie dokonanie zmian również w ordynacji wyborczej. • Należy ujednolicić przepisy ustawy o samorządzie gminnym i ustawy o samorządzie powiatowym dotyczące tworzenia stowarzyszeń. Proponuje się by w ustawie o samorządzie gminnym wykreślić zapisy dotyczące określenia celu działania stowarzyszenia jst.

12. Prawo geodezyjne i kartograficzne – uwagi ogólne • uchwalenie nowej ustawy regulującej kwestie z zakresu geodezji i kartografii. Aktualnie obowiązująca uchwalona w 1989 r. i wielokrotnie nowelizowana nie odpowiada aktualnym potrzebom, • należy uwzględnić kwestię katastru nieruchomości i ewidencji gruntów i budynków do czasu jej dostosowania do wymogów technicznych i prawnych katastru Jest to zadanie długofalowe wymagające stworzenia nowych przepisów prawnych, • konieczne jest dostosowanie zasad finansowania zadań z zakresu geodezji i kartografii przez budżet państwa do ich faktycznej wielkości i wagi dla gospodarki państwa.

13. Prawo geodezyjne i kartograficzne – uwagi szczegółowe • Wykonywanie opracować wielkoskalowych nie mniejszych niż w skali 1: 5000 – powinno regulować prawo geodezyjne – wykonywanie zadań na szczeblu administracji rządowej i samorządowej. Uchwalenie odrębnej ustawy „Prawo kartograficzne” regulującej wykonywanie opracowań kartograficznych w skali mniejszej niż 1: 5000 – określenie zadań jako zadań z zakresu administracji rządowej, prowadzonych na poziomie administracji marszałkowskiej, • Proponuje się dokonanie zmian w zakresie administracji geodezyjnej na szczeblu rządowym. Należy utworzyć delegatury GUGiK w miastach wojewódzkich, które będą pełniły funkcje nadzoru geodezyjnego i kartograficznego stosunku do administracji samorządowej i wraz z izbami geodezyjnymi w odniesieniu do geodezji komercyjnej. • Stworzenie zawodu zaufania publicznego „mierniczego przysięgłego” i określenie wymogów stawianych kandydatom oraz określenie kompetencji mierniczego przysięgłego wymaga uchwalenia nowej ustawy. • Przekazanie zadań z zakresu rozgraniczania nieruchomości na szczebel powiatowy. • Wprowadzenie mechanizmu pozwalającego na systematyczne przekazywanie danych dotyczących numeracji porządkowej do zasobu geodezyjnego prowadzonego na poziomie powiatu.

14. Prawo geodezyjne i kartograficzne – uwagi szczegółowe • Z uwagi na fakt, że prowadzenie i utrzymanie w aktualności PZGiK wymaga znacznych nakładów finansowych należy przyjąć następujące rozwiązania: • Wszelkie zmiany i aktualizacje wprowadzane do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego są odpłatne, niezależnie od wnioskodawcy, który wnioskuje wprowadzenie tych zmian (za wnioskodawcę nie uważa się geodezji komercyjnej, która poprzez zgłoszenie pracy geodezyjnej i przyjęcie jej wyników do zasobu, wnosi stosowne opłaty, wnioskodawcami są zleceniodawcy prac geodezyjnych); • Udostępnianie danych i informacji dla urzędów i instytucji wykonujących zadania publiczne jest bezpłatne nie dotyczy realizacji inwestycji celu publicznego w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami; • Wydawanie zaświadczeń udostępnianie danych i informacji dla klientów niewykonujących zadań publicznych z mocy ustawy jest odpłatne; • Zadanie z zakresu administracji rządowej, prowadzone na poziomie administracji powiatowej w 85% na poziomie marszałkowskim i i centralnym w pozostałych 15%; • Należy dołożyć wszelkich starań o utrzymanie Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym, jako celowego funduszu samorządowego, Jednakże w przypadku jego likwidacji należy zabezpieczyć ustawowo, aby generowane przez Państwowy Zasób Geodezyjny i Kartograficzny środki finansowe były kierowane na potrzeby tego Zasobu. Należy także zaniechać transferu przychodów z powiatowych funduszy gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym na rzecz funduszy marszałkowskich.

15. Inne propozycje ZPP • Ustawa o pracownikach samorządowych: • Zmiana art. 2 pkt 3 poprzez rozszerzenie możliwości zatrudniania pracowników na podstawie mianowania również w jednostkach należących do gmin i związków międzygminnych • Wprowadzenie możliwość przenoszenia pracownika pomiędzy stanowiskami w tym samym zakładzie pracy • Urynkowienie zasad wynagradzania pracowników poprzez dostosowanie ich do poziomu obowiązującego w sektorze prywatnym oraz wprowadzenie swobody w zakresie kształtowania polityki wynagrodzeń przez jst. • Ustawa o zarządzaniu kryzysowym: wprowadzenie obligatoryjnej dotacji celowej na realizację zadań przez jst z zakresu zarządzania kryzysowego

16. Inne propozycje ZPP • Ustawa o pomocy społecznej: brak jest przepisów regulujących dostęp mieszkańców domów pomocy społecznej do finansowania z NFZ całodobowych świadczeń pielęgniarskich i rehabilitacyjnych, oraz do uregulowania statusu zawodowego personelu medycznego zatrudnionego w tych placówkach. Brak systemowego rozwiązania tego problemu, jest skutkiem wadliwego stanu prawnego, który uniemożliwia kontraktowania tego rodzaju usług, przez domy pomocy społecznej zatrudniające osoby świadczące tego typu usługi zdrowotne. • Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej: wyraźne rozdzielenie kompetencji jst poszczególnego szczebla. • Ustawa o systemie oświaty: należy przeciwdziałać tendencji przejmowania przez ministra właściwego do spraw rolnictwa szkół rolniczych dotychczas prowadzonych przez samorządy powiatowe.

17. Inne propozycje ZPP • Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej: • Zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia ze środków publicznych do poziomu zbliżonego do krajów UE tj. minimum 6% PKB • Zagwarantowanie świadczeniodawcę środków niezbędnych na wprowadzenie określonych ustawowo podwyżek płac dla pracowników służby zdrowia • Zapewnienie środków na dokończenie restrukturyzacji szpitali powiatowych • Stworzenie mechanizmów prawnych dla zapewnienia niezbędnej liczby lekarzy i personelu medycznego w szpitalach i ambulatoriach, przede wszystkim poprzez likwidację barier w uzyskiwaniu specjalizacji oraz skrócenie ścieżki awansu zawodowego lekarzy • Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli poprzez gwarancję zachowania sieci szpitali tworzonych na podstawie sytuacji demograficznej i epidemiologicznej na danym obszarze • Zaplanowanie w budżecie państwa środków finansowych w formie dotacji dla samorządu powiatowego, jako środków niezbędnych na modernizację i rozwój bazy służby zdrowia

18. Inne propozycje ZPP • Ustawa o lasach: wobec nałożenie na starostę szeregu obowiązków wynikających z przedmiotowej ustawy zasadne jest rozważenie udziału powiatu w wpływach z tytułu podatku leśnego. • Prawo geologiczne i górnicze: przyznanie powiatom górniczym 10% wpływów z opłaty eksploatacyjnej. • Ustawa o ujawnieniu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego: • Wydłużenie terminu określonego w art. 1 ust. 1do 18 miesięcy, a terminu określonego w art. 2 ust. 1 do 36 miesięcy • Wykreślenie art. 8 - wobec niemożności dotrzymania terminów nakładanie w tej sytuacji kary pieniężnej na starostę jest nieuzasadnione

19. Inne propozycje ZPP • Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego: • Wprowadzenie do katalogu dochodów jst wpływów z podatku akcyzowego od paliw na obszarze jst z przeznaczeniem na finansowania infrastruktury drogowej • Wprowadzenie zasady, zgodnie z którą wpływy z opłaty skarbowej będą przypadać tej jst, która faktycznie daną czynność urzędową dokonała • Wprowadzenie w rozporządzeniu w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2008 dodatkowej wagi podziału subwencji dla szkół zawodowych, w których program wymaga posiadanie umiejętności prowadzenia samochodu, ciągnika rolniczego i maszyn rolniczych w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy. • Ustawa o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym: umożliwienie samorządom terytorialnym dostępu do środków Funduszu, na finansowanie projektów inwestycyjnych dróg będących w zarządzie tych jednostek, oraz dróg krajowych w miastach na prawach powiatu, finansowanych z budżetów tych miast.

20. Propozycje zmian • Blisko 6000 projektów zmian dotyczących blisko 200 ustaw i rozporządzeń

21. Rezerwa drogowa • obiekty mostowe kończone w 2008; • tylko jeden projekt; • rozliczenie za rok 2007; • wkład własny minimum 50%; • pozwolenie na budowę: