Beata Michalska Instytut Badań Edukacyjnych

1. Europejskie a Krajowe Ramy Kwalifikacji oraz Krajowy Rejestr Kwalifikacjidla uczenia się przez cale życie – nowe wyzwanie dla szkół Beata MichalskaInstytut Badań Edukacyjnych

2. Kilka informacji o nas Instytut Badań Edukacyjnych (IBE) jest placówką badawczą z blisko stuletnią tradycją, a pod obecną nazwą działa od 1952 r. Prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe nad funkcjonowaniem i efektywnością systemu edukacji w Polsce. Uczestniczy w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych, przygotowuje raporty, sporządza ekspertyzy oraz pełni funkcje doradcze w tym zakresie.  Od 1 października 2010 r. IBE − zgodnie z Ustawą o instytutach badawczych z dnia 30 kwietnia 2010 r. − przyjął formę instytutu badawczego.  Funkcjonuje pod nadzorem Ministra Edukacji Narodowej.

3. Plan prezentacji Idea ram kwalifikacji (kontekst Unii Europejskiej i krajowy) Prace nad Polską Ramą Kwalifikacji (PRK) – aktualności Stan prac nad KRK w innych krajach PRK od modelu do praktyki Gdzie dowiedzieć się więcej?

4. Perspektywa uczenia się przez całe życie Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji GlobalizacjaZmiany technologiczneZmiany demograficzneZmiany na rynku pracy

5. Perspektywa uczenia się przez całe życie Perspektywa uczenia się przez całe życie bazuje na założeniach: równorzędności uczenia się w różnych formach, miejscach i okresach życia; identyfikacji, oceniei uznawaniu efektów uczenia się niezależnie od formy, miejsca i czasu; proces uczenia się trwa od pierwszych do ostatnich lat życia

6. Definicja ERK Europejska Rama Kwalifikacji (ERK), to przyjęty w UE układ odniesienia umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W ERK wyróżniono osiem poziomów kwalifikacji określonych za pomocą wymagań dotyczących efektów uczenia się. (zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/C 111/01/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie)

8. ERK – system odniesienia systemów krajowych Irlandia Malta Poziom 10 ERK Poziom 8 Poziom 8 Poziom 9 ERK Poziom 7 Poziom 7 Poziom 8 ERK Poziom 6 Poziom 6 Poziom 7 ERK Poziom 5 Poziom 6 Poziom 5 ERK Poziom 4 Poziom 5 Poziom 4 Poziom 4 ERK Poziom 3 Poziom 3 Poziom 3 ERK Poziom 2 Poziom 2 Poziom 2 ERK Poziom 1 Poziom 1 Poziom 1

9. Ramy Kwalifikacji – prace w Polsce • Praca nad przygotowaniem i wdrożeniem ramy kwalifikacji od października 2008 r. • 17 lutego 2010 roku Prezes Rady Ministrów powołał „Międzyresortowy Zespół do spraw uczenia się przez całe życie, w tym Krajowych Ram Kwalifikacji”.

10. Realizacja projektu PO KL pod tytułem „Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie” w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie w okresie od lipca 2010 do grudnia 2013 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11. Ramy Kwalifikacji – prace w Polsce Działania wielokierunkowe: • Powstaje nowoczesny krajowy system kwalifikacji oparty na efektach uczenia się. System, czyli ogół działań państwa związanych z formalnym potwierdzaniem efektów wszelkiego rodzaju uczenia się.

12. Ramy Kwalifikacji – prace w Polsce • Kluczowy element systemu - Polska Rama Kwalifikacji, oparta na efektach uczenia się. • Większe zróżnicowanie dróg dochodzenia do kwalifikacji. • Instytucja ds. SK prowadząca rejestr kwalifikacji. • Standardy w zakresie zapewniania jakości kwalifikacji - ważny składnik systemu.

13. Nowy sposób porządkowania kwalifikacji +nowe możliwości zdobywania kwalifikacji =Polska Rama Kwalifikacji

14. Polska Rama Kwalifikacji (PRK) PRKzawiera 8 poziomów kwalifikacji Podobnie jak w ERK poziomy kwalifikacji charakteryzowane są przy użyciu zwięzłych sformułowań wskazujących na najbardziej istotne wyznaczniki danego poziomu. http://www.kwalifikacje.org.pl

15. Nowe podejście – najważniejsze są efekty uczenia się

16. W Polskiej Ramie Kwalifikacji efekty uczenia się, podobnie jak w Europejskiej Ramie Kwalifikacji, podzielono na trzy następujące grupy: wiedza umiejętności kompetencje społeczne Efekty uczenia się - definicje

17. PRK – Schemat ogólny tabeli głównej

18. Poziom 2 - kolumna „Wiedza” w tabeli głównej (1)

19. Poziom 2 - kolumna „Wiedza”w tabeli głównej (2)

20. Poziomy w Polskiej Ramie Kwalifikacji ERK Stopień meta 1 2 3 4 5 6 7 8 PRK uniwersalne Deskryptory generyczne I stopień gen. 1 2 3 4 5 6 7 8 Właściwe dla edukacji ogólnej PRK Deskryptory generyczne II stopień gen. Właściwe dla edukacji zawodowej Właściwe dla szkolnictwa wyższego

21. Polska Rama Kwalifikacji – aktualności Opracowany projekt ekspercki PRK Prace nad raportem referencyjnym Prace badawcze na temat kwalifikacji, rynku edukacyjnegoi kształcenia przez całe życie Debata społeczna nad kształtem ram i systemu zdobywania i potwierdzania kwalifikacji Tworzenie instytucji ds. krajowego systemu kwalifikacji

22. Debata społeczna Pierwszy etap: II – VI 2011, drugi etap od XI 2011 Odbyło się 5 sesji, konferencja podsumowująca (w ramach 1-szego etapu), 2 spotkania w ramach drugiego W trakcie sesji omawiano i prezentowano: założenia modelu PRK i planowane elementy systemu kwalifikacji doświadczenia praktyczne uczestników debaty

23. Uczestnicy debaty Ponad 200 osób, w tym przedstawiciele: administracji publicznej organizacji pracowników i pracodawców instytucji rynku pracy, w tym agencji zatrudnienia instytucji oferujących pomoc oraz wsparcie edukacyjne i szkoleniowe osobom poszukującym pracy nauczycieli, wykładowców, trenerów

24. KRK – aktualnie w Europie

25. Aktualnie w Europie Cedefop monitoruje proces tworzenia i wprowadzania 38 KRK w 34 krajach (27 państw członkowskich EU oraz Republika Macedonii, Chorwacja, Czarnogóra, Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Turcja). Szwajcaria prowadzi prace nad KRK i planuje włączyć się w działania europejskie w tym zakresie w 2012 roku.

26. Aktualnie w Europie Do końca 2011 roku 12 krajów powiąże kwalifikacje swojego kraju z ERK. Włączanie poziomów ERK do krajowych świadectw i dyplomów rozpocznie się w 2012 roku. Belgia (Flandria), Czechy, Dania, Estonia, Francja, Holandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Malta, Portugalia i Wielka Brytania (Anglia/Irlandia Północna, Szkocja, Walia).

27. Aktualnie w Europie • Znaczenie Krajowych Ram Kwalifikacji: • Narzędzie służące reformom: Polska, Chorwacja, Islandia • Niezależna rola w zdefiniowaniu zakresu krajowego systemu kwalifikacji: kraje skandynawskie • Udoskonalenie obecnych systemów kwalifikacji: Dania, Holandia • Rola regulacyjna: Francja, Wielka Brytania (Anglia/Irlandia Północna, Szkocja i Walia).

28. Aktualnie w Europie • 26 krajów tworzy ramy składające się z 8 poziomów. KRK w pozostałych 8 krajach przewidują 5 -12 poziomów; • Przy definiowaniu deskryptorów poziomu wszystkie kraje wykorzystują podejście oparte na efektach kształcenia; • 14 krajów już oficjalnie przyjęło KRK; • Francja, Irlandia, Malta i Wielka Brytania wdrożyły już KRK w całości; • 10 innych krajów obecnie rozpoczyna pierwszą fazę wdrażania.

29. Wyzwania przed KRK • Uzasadnienie określonego przypisania kwalifikacji do poziomów zarówno w ERK, jak i KRK – zaufanie społeczne do systemu (niezwykle ważny system jakości). • Proces przestawienia się na myślenie w kategoriach efektów uczenia się. • Konieczność zwiększenia zaangażowania i uczestnictwa instytucji oświatowych w debacie dotyczącej praktycznego „zestrojenia” zmian w KRK z systemem edukacji i szkoleń. • według cedefop

30. Polska Rama Kwalifikacji – od modelu do praktyki

31. baza PRK od modelu do praktyki 7. Osiągnięte efekty kształcenia/uczenia się 6. Proces kształcenia 5. Programy kształcenia 4. Podstawy programowe kształcenia w zawodzie 3. Standardy wymagań dla kwalifikacji 2. Sektorowe ramy kwalifikacji 1. Polska Rama Kwalifikacji

32. PRK od modelu do praktyki Kwalifikacja = 1 + … + 8 8. Walidacja 7. Osiągnięte efekty kształcenia/uczenia się 6. Proces kształcenia 5. Programy kształcenia 4. Podstawy programowe kształcenia w zawodzie oparte na efektach uczenia się 3. Standardy wymagań dla kwalifikacji 2. Sektorowe ramy kwalifikacji 1. Polska Rama Kwalifikacji baza

33. PRK od modelu do praktyki Określone na szczeblu centralnym (ustawa/rozporządzenie) Określone na szczeblu sektorów PRK Deskryptory generyczne właściwe dla edukacji zawodowej II stopień gen. 1 2 3 4 5 6 7 8 Sektorowe ramy kwalifikacji PRK Deskryptory generyczne właściwe dla edukacji zawodowej III stopień gen. Standardy wymagań dla danej kwalifikacji Podstawa programowa (G/NG) Programy szkoleń (e.pozaform)

34. Od efektów kształcenia do scenariusza lekcji

35. Scenariusz lekcji oparty na efektach uczenia się / kształcenia Cele kształcenia (uczenia się) Zawartość Miejsce kształcenia Wymagany czas Metody kształcenia i uczenia się Metody zwiększenia zaangażowania ucznia Materiały Metody weryfikacji osiągnięcia celów kształcenia Kompetencje nauczyciela Cedefop, Research Paper, No 6, Learning Outcomes Approaches In VET Curricula. A Comparative Analysis Of Nine European Countries, Luxembourg 2010, str.27

36. Polska Rama Kwalifikacji – nośnik zmiany Jak pomóc absolwentom?

37. PRK – nośnik zmiany Usamodzielnianie ludzi (w tym w zakresierozwoju i dokształcania się) – jedyna skuteczna odpowiedź na ciągłe zmianyw świecie, szczególnie na rynku pracy.

38. PRK – ze szkoły na rynek pracy

39. Polska Rama Kwalifikacji to możliwość zdobywaniadyplomów, certyfikatów, świadectwbez względu na: • formę kształcenia (w szkole, poza szkołą) • czas kształcenia

41. Linki i dodatkowe materiały Europejska Rama Kwalifikacji (wersja językowa polska) http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/publ/pdf/eqf/leaflet_pl.pdf Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego http://www.cedefop.europa.eu/EN/ Ramy w Europie Dokumenty Słownik

42. Znajdź nas na Facebooku

43. Dziękuję za uwagę: b.michalska@ibe.edu.pl krkbiuro@ibe.edu.pl www.kwalifikacje.org.pl