YERLI VE YABANCI YATIRIMLARDA ED S RECI Do . Dr. Osman TATAR Il evre ve Orman M d r Subat 2010, IZMIR, YASAR NIV

2. 2

3. 3

4. 4 �ED S�reci; �evreye �nemli etkileri olabilecek faaliyetlerle ilgili projelerin planlama asamasindan baslayarak; Faaliyetin insaat, isletme ve faaliyetin sona erdirilmesinden sonra meydana gelebilecek etkilerinin, Proje hakkinda karar alinmadan �nce bilimsel y�ntem ve tekniklerle incelenmesi, Varsa olumsuz etkilerinin �nlenmesi ve gerekli �nlemlerin belirlenmesi, Projenin t�m uygulama asamalarinda bu etkilerin ve �nlemlerin izlenmesi ve denetlenmesi s�recidir

5. 5 �ED Y�netmeliginin Gelisimi �ED Y�netmeligi; 07.02.1993 tarihinde Y�netmelik olarak uygulamaya ge�ilmistir. 23.06.1997 revize 06.06.2002 revize 16.12.2003 revize Son olarak 17.07.2008 tarihinde revize edilerek bug�nk� seklini almistir. (17.07.2008 tarih ve 26939 sayili Resmi Gazetede yayinlanarak y�r�rl�ge girmistir.)

6. 6 �ED Raporu Ve Proje Tanitim Dosyasi (PTD) �ED Y�netmeliginin Ek-I ve Ek-II Listesinde faaliyet t�rlerine g�re projeler belirtilmistir. Bu �er�evede ; EK-I �de yer alan projeler i�in �ED RAPORU EK-II �de yer alan projeler i�in PROJE TANITIM DOSYASI hazirlanarak yetkili mercilere sunulmasi zorunludur.

7. 7 �evresel etki degerlendirmesi basvuru dosyasi, �evresel etki degerlendirmesi raporu veya proje tanitim dosyasi hazirlama y�k�ml�l�g� MADDE 6 � (1) Bu Y�netmelik kapsamindaki bir projeyi ger�eklestirmeyi planlayan ger�ek ve t�zel kisiler; �evresel Etki Degerlendirmesine tabi projeler i�in; �evresel Etki Degerlendirmesi Basvuru Dosyasi, �evresel Etki Degerlendirmesi Raporu, Se�me Eleme Kriterlerine tabi projeler i�in proje tanitim dosyasi hazirlamak, ilgili makamlara sunmak ve projelerini verilen karara g�re ger�eklestirmekle y�k�ml�d�rler. (2) Kamu kurum ve kuruluslari, bu Y�netmelik h�k�mlerinin yerine getirilmesi s�recinde proje sahiplerinin isteyecegi konuya iliskin her t�rl� bilgi, dok�man ve g�r�s� vermekle y�k�ml�d�rler. (3) Bu Y�netmelige tabi projeler i�in "�evresel Etki Degerlendirmesi Olumlu" karari veya "�evresel Etki Degerlendirmesi Gerekli Degildir" karari alinmadik�a bu projelere hi� bir tesvik, onay, izin, yapi ve kullanim ruhsati verilemez, proje i�in yatirima baslanamaz ve ihale edilemez.

8. 8 UYGULAMA YETKISI Ek-I Listesinde yer alan projeler ile Ek-II Listesinde bulunup ��evresel Etki Degerlendirmesi Gereklidir� karari verilen projeler i�in �evresel Etki Degerlendirmesi Raporu hazirlanmasi zorunludur. Bu dogrultuda Y�netmelikle ilgili h�k�mler �evre ve Orman Bakanligi tarafindan y�r�t�lmektedir. �ED Y�netmeligi�nin 5. Maddesi geregince EK-II SE�ME ELEME KRITERLERI UYGULANACAK PROJELER LISTESINE tabi projelere iliskin uygulama yetkisi 17.07.2008 tarihinden itibaren Valiliklere verilmistir.

9. 9 �ED Y�netmeligi �er�evesinde �ED Raporu veya Proje Tanitim Dosyasi hazirlanmasi Y�netmeligin 26. Maddesi geregince Bakanliktan �Yeterlilik Belgesi� almis kurum ve kuruluslara verilmistir. EK-I veya EK-II Listelerinde yer almayan isletmeler Y�netmelik �er�evesinde g�r�s almak i�in belirtilen evraklari hazirlayarak Valilige (Il �evre ve Orman M�d�rl�g�ne) kendileri de basvurabilirler. Dilek�e Is akim semasi ve a�iklama raporu Proje �zeti(tesisin anlatimi, kapasite bilgileri, atiklar ve bertaraf y�ntemleri vb.) M�lkiyet belgesi (tapu, kira s�zlesmesi, tahsis belgesi vb.) Imar durum belgesi, Imar haritasi, 1/100000 �l�ekli �DP Vaziyet plani, makine yerlesim plani

10. 10 EK-I �ED Raporu Gerektiren Faaliyetler Akim Semasi

11. 11 EK-II PROJE TANITIM DOSYASI Gerektiren Faaliyetler Akim Semasi

12. 12 �ED Y�netmeligine Tabi Tesisler Baslica 7 Grupta toplanmistir. Atik ve Kimya Tesisleri Enerji Yatirimlari Petrol ve Madencilik Yatirimlari Sanayi Yatirimlari Tarim ve Gida Yatirimlari Turizm ve Konut Yatirimlari Ulasim ve Kiyi Yatirimlari

13. 13 Atik ve Kimya Tesisleri EK-I 11- Tehlikeli ve �zel Isleme Tabi Atiklar: b) Yakma kapasitesi 1000 kg/g�n ve �zerinde olan tibbi atiklar i�in projelendirilen yakma tesisleri, �) Yillik isleme kapasitesi 2000 ton ve �zeri olan atik yag geri kazanimi i�in projelendirilen tesisler, 7- Fonksiyonel olarak birbirine bagli �esitli birimleri kullanarak end�striyel �l�ekte �retim yapan kimya tesisleri a) Organik kimyasallarin �retimi, b) Inorganik kimyasallarin �retimi,

14. 14 Atik ve Kimya Tesisleri EK-II 1- a) Kimyasallarin �retimi, petrolden yaglama maddesi �retimi veya ara �r�nlerin islenmesi i�in projelendirilen tesisler (proses kaynakli atigi ve yan �r�n� olmayan sadece karisim yapan tesisler bu kapsamin disindadir.), 5- Sabun veya deterjan �retimi yapan tesisler (hammaddesini hazir alip sadece karisim yapan tesisler bu kapsamin disindadir.).

15. 15 Enerji Yatirimlari EK-I 16- Kurulu g�c� 25 MW ve �zeri olan nehir tipi santraller. EK-II 28- Kurulu g�c� 0,5 MW ve �zeri olan nehir tipi santraller. 29- 10 MW ve �zeri R�zg�r enerji santralleri.

16. 16 Petrol ve Madencilik Yatirimlari EK-I 1- Rafineriler: a) Ham petrol rafinerileri, b) 500 ton/g�n �zeri task�m�r� ve bit�ml� maddelerin gazlastirilmasi ve sivilastirilmasi projeleri, 28- Madencilik projeleri; Ruhsat hukuku ve asamasina bakilmaksizin, a) 25 hektar ve �zeri �alisma alaninda (kazi ve d�k�m alani toplami olarak) a�ik isletme ve cevher hazirlama tesisleri, b) 150 hektari asan (kazi ve d�k�m alani toplami olarak) �alisma alaninda a�ik isletme y�ntemi ile k�m�r �ikarma ve cevher hazirlama tesisleri,

17. 17 Petrol ve Madencilik Yatirimlari EK-II 42- Madencilik projeleri Ruhsat hukuku ve asamasina bakilmaksizin; a) Madenlerin �ikarilmasi (Ek-I�de yer almayanlar), b) 5.000 m3/yil ve �zeri kapasiteli blok ve par�a mermer, dekoratif ama�li taslarin �ikartilmasi, islenmesi ve yillik 250.000 m2 ve �zeri kapasiteli mermer kesme, isleme ve sayalama tesisleri, c) 1.000.000 m3/yil ve �zerinde metan gazinin �ikartilmasi ve depolanmasi,

18. 18 Sanayi Yatirimlari EK-I 4- Demir ve �eligin ergitilmesi ile ilgili tesisler: a) Cevherden hadde mamul� �reten tesisler, b) Hurdaya dayali sivi �elik �reten tesisler (50.000 ton/yil ve �zeri), c) Haddehaneler (50.000 ton/yil ve �zeri), �) D�k�m tesisleri (50.000 ton/yil ve �zeri), d) Demir disi metal tesisleri (ergitme veya haddeleme veya d�k�m) (25 000 ton/yil ve �zeri). 36- Ihtisas Sanayi B�lgeleri (EK-I ve EK-II Listelerinde yer alan faaliyetler). 39- Motorlu tasitlarin �retimi.

19. 19 Sanayi Yatirimlari EK-II 8- Demir �elik veya demir disi metal tesisleri (1.000 ton/yil ve �zeri kapasiteli): a) Demir �eligin veya demir disi metallerin ergitildigi, �retildigi tesisler, b) Haddeleme tesisleri (sicak veya soguk) veya Haddeleme islemi yapilmayan anma isil g�c� =10 MW olan tavlama firinini i�eren tesisler, c) D�k�m fabrikalari, �) Boru �retimi yapan tesisler, 10- Tekstil Tesisleri a) Boyama (kimyasal veya k�k boya kullanilarak), kasar veya baski islemi yapan iplik, kumas veya hali fabrikalari, b) Y�n veya tiftigin ovalanmasi, yaginin alinmasi veya agartmasinin yapildigi end�striyel tip tesisler,

20. 20 Tarim ve Gida Yatirimlari EK-I 18- Et �r�nleri �retim Tesisleri (Kesimin ve et �r�nleri �retiminin birlikte yapildigi tesisler): a) B�y�kbas hayvan kesimi ve et �r�nlerinin �retildigi tesisler (500 adet/g�n ve �zeri), b) K���kbas hayvan kesimi ve et �r�nlerinin �retildigi tesisler (1500 adet/g�n ve �zeri), c) Kanatli hayvanlarin kesimi ve et �r�nlerinin �retildigi tesisler (200.000 adet/g�n ve �zeri tavuk ve esdegeri diger kanatlilar). 19- B�y�kbas ve/veya k���kbas hayvan besi tesisleri (10000 adet ve �zeri b�y�kbas, 20000 adet ve �zeri k���kbas kapasiteli).

21. 21 Tarim ve Gida Yatirimlari EK-II 23- Bitkisel �r�nlerin �retimi ile ilgili projeler: a) Bitkisel ham yag veya rafine yag elde eden tesisler, b) Nisasta �retimi yapan tesisler, c) Fermantasyon ile alkoll� i�ki �reten tesisler veya malt tesisleri, 26- Hayvan Yetistirme Tesisleri: a) B�y�kbas ve/veya k���kbas hayvan besi tesisleri (500�10000 adet b�y�kbas, 1000�20000 adet k���kbas kapasiteli), b) Tavuk veya pili� yetistirme tesisleri (Bir �retim periyodunda 20.000 ile 60.000 adet arasi tavuk, 30.000 ile 85.000 adet arasi pili� veya es degeri diger kanatlilar),

22. 22 Turizm ve Konut Yatirimlari EK-I 10- Suyollari, limanlar ve tersaneler: a) 1.350 DWT ve �zeri agirliktaki deniz ara�larinin ge�isine izin veren kita i�i suyollarinin yapimi ve kita i�i su trafigi i�in yapilacak olan limanlar, b) 1.350 DWT ve �zeri agirliktaki deniz ara�larinin yanasabilecegi ticari ama�li liman, iskele ve rihtimlar (g�neslenme ve sportif ama�li iskeleler hari�), �) Yat Limanlari.

23. 23 Turizm ve Konut Yatirimlari EK-II 33- Toplu halde projelendirilen konutlar (200 konut ve �zeri). 34- Turizm konaklama tesisleri (100 oda ve �zeri oteller, tatil k�yleri, turizm kompleksleri, ve benzeri.). 35- Egitim kampusleri. 36- 50.000 m2 ve �zeri daimi kamp ve karavan alanlari. 37- Temali parklar (halkin eglenmek amaci ile para �deyerek girdigi, genis alanlara kurulu parklar). 38- Kayak alanlari ve mekanik tesisler. 39- Arabalar ve motosikletler i�in kalici yaris ve test sahalari. 40- Spor kompleksleri ve hipodromlar. 41- Golf tesisleri.

24. 24 Ulasim ve Kiyi Yatirimlari EK-I 9- Yollar, ge�isler ve havaalanlari: a) Sehirlerarasi demiryolu hatlari, b) Pist uzunlugu 2.100 m ve �zeri olan havaalanlari, c) Otoyollar, ekspres yollar ve devlet yollarinin yapimi, �) D�rt ve �zeri seritli yollarin yapimi, iki ya da daha az trafik seridi bulunan mevcut yollarin d�rt ya da daha fazla seritli olacak sekilde yenilenmesi ya da genisletilmesi, yeniden yapilan ya da genisletilen b�l�m�n s�rekli uzunlugunun 10 km ya da daha uzun olacak sekilde uzatilmasi. 10- Suyollari, limanlar ve tersaneler: c) Y�k ve yolcu gemilerinin yapim, bakim, s�k�m ve onarimi ama�li tersaneler ile 24 m �zerinde yat imalati yapan tesisler,

25. 25 Ulasim ve Kiyi Yatirimlari EK-II 27- Alt yapi tesisleri: b) Kita i�i suyollarinin yapimi (EK-I�de yer almayanlar), c) Akarsu yataklarinin d�zenlenmesi (kuru dereler ve mevsimsel akis g�steren dereler hari�), �) Limanlar, iskeleler, rihtimlar (EK-I�de yer almayanlar), e) Denizden 10.000 m2 ve �zerinde alan kazanilmasi projeleri, g) Demiryolu hatlari (EK-I�de yer almayanlar), i) Havaalanlari (Ek-I�de yer almayanlar), i) Il yollari, j) Dip tarama projeleri, k) �ekek Yerleri (Yat ve teknelere karaya �ekme, bakim, onarim, konaklama, denize indirme hizmetleri sunan, tekne veya 24 m uzunluga kadar yat imalati yapan tesisler), n) Derin deniz desarji projeleri.

26. 26 Y�netmelige aykiri uygulamalarin durdurulmasi MADDE 19 � (1) Bu Y�netmelik kapsamindaki projelerde; a) �evresel Etki Degerlendirmesi incelemesi yapilmaksizin baslanan faaliyetler Bakanlik�a, proje tanitim dosyasi hazirlanmaksizin baslanan faaliyetler ise mahallin en b�y�k m�lki amiri tarafindan s�re verilmeksizin durdurulur. "�evresel Etki Degerlendirmesi Olumlu" ya da "�evresel Etki Degerlendirmesi Gerekli Degildir" karari alinmadik�a yatirima iliskin durdurma karari kaldirilmaz. 2872 sayili �evre Kanununun ilgili h�k�mlerine g�re islem tesis edilir. b) "�evresel Etki Degerlendirmesi Olumlu" karari ya da "�evresel Etki Degerlendirmesi Gerekli Degildir" karari verildikten sonra, proje sahibi tarafindan nihai �evresel Etki Degerlendirmesi Raporu veya proje tanitim dosyasinda taahh�t edilen hususlara uyulmadiginin tespit edilmesi durumunda s�z konusu taahh�tlere uyulmasi i�in projeyle ilgili Bakanlik�a/Valilik�e bir defaya mahsus olmak �zere s�re verilebilir. Bu s�re sonunda taahh�t edilen hususlara uyulmaz ise yatirim durdurulur. Y�k�ml�l�kler yerine getirilmedik�e durdurma karari kaldirilmaz. 2872 sayili �evre Kanununun ilgili h�k�mlerine g�re islem tesis edilir.

27. 27 �EVRE KANUNDA YER ALAN �ED ILE ILGILI H�K�MLER Madde 10 � (Degisik: 26/4/2006 � 5491/7 md.) Ger�eklestirmeyi pl�nladiklari faaliyetleri sonucu �evre sorunlarina yol a�abilecek kurum, kurulus ve isletmeler, �evresel Etki Degerlendirmesi Raporu veya proje tanitim dosyasi hazirlamakla y�k�ml�d�rler. �evresel Etki Degerlendirmesi Olumlu Karari veya �evresel Etki Degerlendirmesi Gerekli Degildir Karari alinmadik�a bu projelerle ilgili onay, izin, tesvik, yapi ve kullanim ruhsati verilemez; proje i�in yatirima baslanamaz ve ihale edilemez. Petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, �evresel Etki Degerlendirmesi kapsami disindadir. �evresel Etki Degerlendirmesine t�bi projeler ve Stratejik �evresel Degerlendirmeye t�bi pl�n ve programlar ve konuya iliskin� us�l ve esaslar� Bakanlik�a �ikarilacak� y�netmeliklerle belirlenir.�

28. 28 �EVRE KANUNDA YER ALAN �ED ILE ILGILI H�K�MLER Idari nitelikteki cezalar: Madde 20 � (Degisik: 26/4/2006 � 5491/14 md.) Idar� nitelikteki cezalar sunlardir: e) �evresel Etki Degerlendirmesi s�recine baslamadan veya bu s�reci tamamlamadan insaata baslayan ya da faaliyete ge�enlere yapilan proje bedelinin y�zde ikisi� oraninda idar� para cezasi verilir. Cezaya konu olan durumlarda yatirimci faaliyet alanini eski hale getirmekle y�k�ml�d�r.� �evresel Etki Degerlendirmesi s�recinde verdikleri taahh�tnameye aykiri davrananlara, her bir ihlal i�in� 10.000 T�rk Lirasi idar� para cezasi verilir. (2010 yili i�in bu miktar 13.226 TL olarak belirlenmistir)

29. 29 TESEKK�RLER