T.C. Erciyes Üniversitesi Ziya Eren Eğitim Fakültesi

1. T.C.Erciyes ÜniversitesiZiya Eren Eğitim Fakültesi Gülizar Özer 1090310305 Türkçe Öğretmenliği-2

2. PARAGRAF BİLGİSİ

3. Paragraf Bilgisi • Paragrafın Tanımı • Paragraf Türleri • Paragrafın Öğeleri • Paragrafın Yapısı • Paragrafta Anlatım Biçimleri • Düşünceyi Geliştirme Yolları

4. Paragraf Nedir? Paragraf, herhangi bir yazının bir satırbaşından öteki satırbaşına kadar olan bölümüne denir.

5. Paragraf Türleri • Olay Paragrafı • Durum Paragrafı • Duygu (Çözümleme) Paragrafı • Düşünce Paragrafı

6. Olay Paragrafı • Bir olayın anlatıldığı paragraf türüdür. • Olay, yazarın bir düşüncesini açıklayıp okuyucuya benimsetmesi için araçtır. • Öyküleyici ve betimleyici anlatım biçimiyle kurulur.

7. Durum Paragrafı • Doğa, insan veya nesne betimlemesi yapılan paragraftır.

8. Duygu (Çözümleme) Paragrafı • Bu paragraflarda roman veya hikaye kahramanlarının iç dünyası anlatılır. • Kahramanların psikolojik yapıları, hayalleri anlatılır.

9. Düşünce Paragrafı • Belirli bir düşüncenin anlatıldığı, savunulduğu paragraflardır. • Düşünce paragrafları makale, deneme, fıkra gibi türlerde bulunur.

10. Paragrafın Öğeleri • Konu • Başlık • Ana Düşünce • Yardımcı Düşünceler

11. Konu • Paragrafta işlenen Düşünce, olay ya da durumdur. • “Yazar bu paragrafta ne anlatıyor?” sorusunun cevabı konuyu verir.

12. Başlık • Paragrafta üzerinde durulan düşünceyi bir ya da iki sözcükle özetleyebileceğimiz ifade paragrafın başlığı olur. • Başlık, konu ve ana düşünceyle bağlantılı olmalıdır.

13. Ana Düşünce • Paragrafta üzerinde durulan konuya bağlı olarak yazarın asıl anlatmak istediği düşüncedir. • Kesin bir yargı niteliği taşır. • Genellikle bir cümleden oluşur.

14. Yardımcı Düşünceler • Paragrafta ana düşünceyi destekleyici niteliktedirler. • Yazar burada konuyla ilgili açıklamalar yapar, düşüncelerinin haklı gerekçelerini sıralar.

15. Paragrafın Yapısı • Giriş • Gelişme • Sonuç

16. Giriş • Genel bir yargı niteliğindedir.Bu bölüm bir ya da iki cümleden oluşur. • Paragrafın konusu genellikle bu cümlededir. • Asla bağlaçla başlamaz. • Kendisinden önce bir cümle olduğunu düşündürecek kelime bulunmaz.

17. Gelişme • İkiden fazla cümleden meydana gelir. • Girişte belirtilen konu düşünceyi geliştirme yollarına başvurularak açıklanır. • Düşünceler paragrafın konusuyla ilgili olmalıdır.

18. Sonuç • Genellikle bir cümleden ibarettir. • Ana düşünce genellikle bu bölümde verilir. • Toplayıcı, özetleyici olması nedeniyle “demek ki, sonuç olarak, özetle…”gibi sözlerle başlayabilir.

19. Paragrafta Anlatım Biçimleri • Açıklayıcı Anlatım • Öyküleyici Anlatım • Betimleyici Anlatım

20. Açıklayıcı Anlatım • Bilgi vermek, öğretmek amacıyla yazılan paragraflarda kullanılır. • Dil yalın ve sadedir. • Metin içerisinde tanımlama, örnekleme ve karşılaştırmalara yer verilebilir.

21. Öyküleyici Anlatım • Roman ve öykülerin temel anlatım biçimi öykülemedir. • Okuyucuyu olay içinde yaşatmak amacıyla öyküleyici anlatım biçimi kullanılır. • Hareketlilik, canlılık,süre değişimi göze çarpar.

22. Betimleyici Anlatım • Betimleyici anlatım, ‘kelimelerle resim yapmak’ olarak tarif edilebilir. • Bu anlatım varlıkların ayırt edici özelliklerini ayrıntılarıyla ortaya koyar. • Sanatlı bir anlatımı vardır. • Benzetmeler, mecazlı ifadeler betimleyici anlatımda fazla kullanılır.

23. Düşünceyi Geliştirme Yolları • Her paragrafın belli bir düşünceyi aktarmak için yazılır.Yazar bu düşünceyi değişik şekillerde ortaya koyarak anlatır. • Yazarın fikirlerini anlatırken başvurduğu düşünceyi geliştirme yolları altı tanedir:

24. Düşünceyi Geliştirme Yolları: • Tanımlama • Karşılaştırma • Örneklendirme • Tanık Gösterme • Benzetme • İlişki Kurma

25. Tanımlama • Kavramların tanımlar halinde verilmesi şeklinde ortaya çıkar • Parça içinde bir tanım cümlesi varsa, tanımlama var sayılır; bütün paragrafın tanım olması gerekmez.

26. Karşılaştırma • İki farklı düşünce, kavram ya da durumun mukayese edilmesiyle ortaya çıkan bir yöntemdir. • Karşılaştırmada, karşılaştırılan olgular arasında bir derecelendirme söz konusudur. • Üslup olarak “Bu böyledir; şu ise şöyledir. “ ifadesi hakimdir

27. Örneklendirme • Anlatılan konuyla ilgili örneklerin verilmesiyle ortaya çıkar. • Konuyu daha anlaşılır ve zihinde daha iyi kalıcı bir niteliğe kavuşturur. • Verilen örneğin okur tarafından bilinen, çağrışım yaptırıcı bir nitelik taşıması gerekir.

28. Tanık Gösterme • Yazarın, düşüncesini inandırıcı kılmak için, o konuda sözüne güvenilir birinin sözünü parçasına alıntı yaparak almasıyla oluşur. • Genellikle bu söz tırnak içinde verilir. Sözün olmadığı yerde tanık gösterme de olmaz.

29. Benzetme • Bir olguyu anlatırken başka olgularla benzerlik kurma şeklinde oluşur • İki olgu arasında sağlam bir benzerlik olmalıdır.

30. İlişki Kurma • İki kavram arasındaki ilgiden üçüncü bir hüküm çıkarma durumudur. • Genellikle kavramlar arasında ilişki kurulduğu için bu adla verilir.