1.03k likes | 1.85k Views
Kursus 2 hari Pendekatan Berkesan Penerapan Sistem Pengurusan Kualiti ISO 9001:2000. 11 & 12 Oktober 2002 Oleh: Dr. Sha’ri Mohd Yusof Jabatan Pembuatan dan Industri Fakulti Kej.Mekanikal, UTM Skudai. Apa Maksud Kualiti. Standard yang boleh diterima oleh kedua pembekal dan pembeli
E N D
Kursus 2 hari Pendekatan Berkesan Penerapan Sistem Pengurusan Kualiti ISO 9001:2000 11 & 12 Oktober 2002 Oleh: Dr. Sha’ri Mohd Yusof Jabatan Pembuatan dan Industri Fakulti Kej.Mekanikal, UTM Skudai
Apa Maksud Kualiti • Standard yang boleh diterima oleh kedua pembekal dan pembeli • Menepati secara konsisten kepada spesifikasi yang dipersetujui • Menyedia/membekal produk yang menepati tujuan (fit for purpose) • Memuaskan pelanggan • Memenuhi kehendak pelanggan
Asas Kualiti • Kualiti - keseluruhan ciri-ciri barangan dan perkhidmatan yang dapat memuaskan keperluan pelanggan (tersurat dan tersirat) • Kualiti - kepuasan pelanggan • Darjah penepatan terhadap keperluan ciri-ciri terdapat dalam produk atau perkhidmatan
Konsep Asas • Pelanggan menghendaki produk / servis yang memiliki ciri yang dapat memenuhi keperluan dan memuaskan kehendak mereka • Pelanggan sentiasa berubah - tekanan dari segi saingan, dan perkembangan teknologi • Organisasi mesti mempertingkatkan secara berterusan produk dan proses mereka • Sistem Pengurusan Kualiti boleh membantu syarikat mempertingkatkan kepuasan pelanggan
Klasifikasi Standard Siri ISO 9000:2000 • MS ISO 9000:2000 Quality Management Systems - Fundamentals and Vocabulary • MS ISO 9001:2000 Quality Management Systems - Requirements • MS ISO 9004:2000 Quality Management Systems - Guidelines for performance improvements • ISO 19011 - Guidelines on auditing quality and environmental management systems
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 1. Fokus kepada pelanggan • organisasi bergantung kepada pelanggan • mesti memahami keperluan semasa dan masa depan • mesti memenuhi/menepati kehendak pelanggan • berusaha kearah melampaui harapan pelanggan (exceed customer expectations)
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 2. Kepimpinan (Leadership) • pemimpin mesti tentukan kesatuan arahtujuan and matlamat • membentuk dan mengekalkan persekitaran kerja di mana pekerja dapat melibatkan diri sepenuhnya kearah pencapaian matlamat syarikat
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 3. Penglibatan Pekerja • pekerja semua peringkat adalah asset sebuah organisasi • penglibatan penuh dalam pencapaian kerja membolehkan penggunaan keupayaan dan kepakaran mereka demi kepentingan dan kebaikan syarikat
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 4. Pendekatan Berproses • Keputusan baik dapat dicapai secara efisyen apabila aktiviti dan sumber diurus sebagai proses • semua kerja dan tugas mesti dilihat dari sudut input-proses-ouput
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 5. Pendekatan Sistem untuk Pengurusan • Mengenalpasti, memahami, dan mengurus proses-proses yang saling kait mengait sebagai Sistem dapat menyumbang kepada kekesanan dan kecekapan syarikat dalam pencapaian objektif-objektif nya
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 6. Penambahbaikan Berterusan (Continual Improvement) • Penambahbaikan berpanjangan terhadap pencapaian keseluruhan syarikat mesti dijadi objektif dalam organisasi
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 7. Pendekatan Berfakta dalam Membuat Keputusan • Keputusan yang efektif mesti berlandaskan dan berasaskan analisis maklumat dan data (proses penghasilan, proses pemeriksaan, dll)
8 Prinsip Pengurusan Kualiti dalam ISO 9000 • 8. Perhubungan Pembekal Saling Untung • Organisasi dan pembekal saling bergantung • Perhubungan baik dapat memperkukuh keupayaan kedua-dua pihak dalam pengwujudan nilai (product/service value)
Pelanggan Pelanggan 5. Tanggungjawab Pengurusan 8. Pengukuran, analisis & Penambahbaikan 6. Pengurusan Sumber Kepuasan Input 7. Penghasilan Produk Output Keperluan Produk Aktiviti tambah-nilai Aliran maklumat Model Berasaskan Proses Sistem Pengurusan Kualiti ISO 9000:2000 Penambahbaikan Berterusan Sistem Pengurusan Kualiti
Sistem Pengurusan Kualiti - Keperluan ISO 9001:2000 1. Skop 2. Rujukan Normatif 3. Terma dan Definisi 4. Sistem Pengurusan Kualiti (QMS) 5. Tanggungjawab Pengurusan 6. Pengurusan Sumber 7. Penghasilan Produk dan/atau Servis 8. Pengukuran, Analisis dan Pembaikan
ISO 9001:20001.1 Skop - Umum • Standard ini menetapkan keperluan untuk QMS di mana syarikat - • perlu menunjukkan keupayaan untuk menyedia secara konsisten produk yang menepati kehendak pelanggan dan peraturan tertentu • matlamat mencapai kepuasan pelanggan menerusi aplikasi berkesan sistem ini • pencegahan ketidakpatuhan • produk termasuk servis yang diperlukan pelanggan
ISO 9001:20001.2 Aplikasi • Keperluan dalam Standard ini adalah generik • Boleh gunapakai semua syarikat - semua saiz, jenis and produk yang dihasil • Pengecualian (exclusions) - untuk keperluan atau proses yang tidak dilaksana oleh syarikat seperti Proses Rekabentuk • Dalam proses Penghasilan Produk dan/atau servis • Justifikasi pengurangan dalam manual kualiti
ISO 9001:20002. Rujukan Normatif • Rujukan dibuat kepada ISO 9000:2000 Quality Management System : Fundamentals and Vocabulary • Menggantikan ISO 8402 QM and Quality Assurance- Vocabulary
ISO 9001:20003. Terma dan Definisi • ISO 9001:200 gunakan terma dan definisi seperti dalam ISO 9000:2000 - Fundamentals and Vocabulary • Terma rantaian pembekal (supply chain) berubah • pembekal organisasi pelanggan • sub-contr’tor pembekal pelanggan
ISO 9001:20004. Sistem Pengurusan Kualiti (QMS) 4.1 Keperluan Umum 4.2 Keperluan Dokumentasi 4.2.1 Umum 4.2.2 Manual Kualiti 4.2.3 Kawalan Dokumen 4.2.4 Kawalan Rekod
ISO 9001:20004.1 Keperluan Umum Organisasi hendaklah membangun, mendokumen, melaksana dan mengekalkan sistem pengurusan kualiti (QMS) dan meningkatkan keberkesanan secara berterusan selaras dengan keperluan standard ini
ISO 9001:2000 Sistem Pengurusan Kualiti4.1 Keperluan Umum Bagaimana syarikat boleh membangun, melaksana,, mengekal dan menambahbaik secara berterusan QMS • Kenalpasti proses yang perlu untuk QMS and aplikasinya keseluruh organisasi • Tentukan urutan dan interaksi proses tersebut • Tentukan kriteria dan kaedah untuk memastikan operasi dan kawalan proses ini berkesan • Pastikan ketersediaan sumber dan maklumat perlu untuk menyokong operasi dan pemantauan proses • Pantau, Ukur dan Analisis proses • Laksana tindakan perlu untuk capai hasil perancangan dan peningkatan berterusan proses-proses ini
ISO 9001:2000 Sistem Pengurusan Kualiti4.1 Keperluan Umum • Proses yang perlu untuk pembangunan dan perlaksanaan QMS ini yang dimaksudkan di sini merangkumi proses dalam aktiviti pengurusan, penyediaan sumber, penghasilan produk (dan servis) dan proses pengukuran .
ISO 9001:2000 Sistem Pengurusan Kualiti4.2 Keperluan Dokumentasi 4.2.1 UmumDokumentasi QMS hendaklah meliputia) Pernyataan polisi dan objektif kualiti b) Manual kualiti c) Prosedur yang ditetapkan oleh standard ini d) Dokumen yang diperlukan untuk perancangan, operasi dan kawalan proses yang efektif e) Rekod yg diperlukan oleh standard ini (lihat 4.2.4) *Prosedur terdokumen - dibentuk, didokumen, dilaksana & dijaga
ISO 9001:2000 Sistem Pengurusan Kualiti4.2.2 Manual Kualiti Manual Kualiti hendaklah dibangunkan dan dikekalkan meliputi: • Skop QMS termasuk keterangan / justifikasi pengecualian keperluan yang digunakan (rujuk 1.2) • Prosedur yang didokumen yang dibangun untuk QMS atau menjadi rujukan QMS • Deskripsi mengenai interaksi proses-proses dalam QMS
ISO 9001:20004.2.3 KAWALAN DOKUMEN • Dokumen yg diperlukan oleh QMS mesti dikawal. • Rekod adalah sejenis dokumen dan dikawal menurut keperluan dalam 4.2.4
ISO 9001:20004.2.3 KAWALAN DOKUMEN Prosedur hendaklah dibangunkan untuk mengariskan kawalan perlu untuk: • Menyedia, menyemak dan melulus dokumen yang sesuai sebelum digunapakai • Menyemak dan mengemaskini bila perlu dan dilulus semula oleh staf yang ditetapkan • Memastikan sebarang penukaran dan status revision terkini dokumen dikenalpasti • Memastikan versi relevan dokumen yang diperlukan ada di tempat penggunaan • Memastikan dokumen boleh dibaca dan dikenalpasti • Mengelakkan penggunaan dokumen usang, gunakan identifikasi dalaman sesuai jika ingin disimpan untuk sesuatu tujuan
ISO 9001:20004.2.4 KAWALAN REKOD KUALITI • Rekod mesti dibangun dan dipantau • Sebagai bukti pematuhan kepada keperluan QMS ini • Rujukan / boleh dibaca dan mudah dikenalpasti / ketersediaan • Sistem Penyimpanan, Perlindungan/ Pemuliharaan • Tempoh / masa simpanan • Pelupusan rekod kualiti • Prosedur didokumenkan
ISO 9001:20005. TANGGUNGJAWAB PENGURUSAN 5.1 Komitmen pengurusan Bukti komitmen terhadap pembangunan dan perlaksanaan QMS dan pembaikan berterusan kekesanan sistem • Komunikasi kepentingan memenuhi keperluan pelanggan / undang-undang • Membangunkan polisi kualiti • Memastikan objektif kualiti diwujudkan • Melaksana semakan pengurusan • Memastikan ketersediaan sumber
ISO 9001:20005. TANGGUNGJAWAB PENGURUSAN 5.2 Fokus Pelanggan Organisasi hendaklah memastikan • Keperluan pelanggan ditentukan dan dipenuhi • Usaha kearah pengukuhan kepuasan pelanggan • Berkaitan 7.2.1 dan 8.2.1
ISO 9001:20005. TANGGUNGJAWAB PENGURUSAN 5.3 Polisi Kualiti • Sesuai dengan matlamat organisasi • Komitmen mematuhi keperluan, meningkatkan keberkesanan QMS secara berterusan • Menyediakan rangka kerja untuk membangun dan menilai objektif kualiti • Dikomunikasi dan difahami dalam organisasi • Disemak untuk mempastikan kesesuaian berterusan
ISO 9001:20005.4 PERANCANGAN 5.4.1 Objektif kualiti Pengurusan hendaklah memastikan : • Objektif kualiti termasuk kriteria pematuhan / keperluan produk dibangunkan diperingkat / fungsi / jabatan yang relevan • Objektif kualiti hendaklah boleh diukur dan konsisten dengan polisi kualiti
ISO 9001:20005.4.2 PERANCANGAN QMS Pengurusan hendaklah memastikan: • Perancangan QMS dijalankan untuk memenuhi keperluan 4.1 dan juga objektif kualiti • Mengekalkan integriti QMS apabila berlaku perubahan
ISO 9001:20005.5 TANGGUNGJAWAB, AUTORITI & KOMUNIKASI 5.5.1 Tanggungjawab dan autoriti Pengurusan hendaklah memastikan : • Tanggungjawab dan autoriti ditentukan dan dikomunikasi (maklumkan) dalam organisasi
ISO 9001:20005. TANGGUNGJAWAB PENGURUSAN 5.5.2 Wakil Pengurusan (WP) Dilantik WP yang mempunyai tanggungjawab dan autoriti: • Memastikan proses QMS dibangunkan, dilaksanakan dan dikekalkan • Melaporkan prestasi QMS dan pembaikan yang diperlukan kepada pengurusan atasan • Memastikan promosi kesedaran mengenai keperluan pelanggan keseluruh organisasi • Tugas WP boleh termasuk hubungan dengan pihak luar mengenai QMS
ISO 9001:20005. TANGGUNGJAWAB PENGURUSAN 5.5.3 Komunikasi dalaman • Proses komunikasi yang sesuai mengenai QMS dibentuk dalam organisasi • Komunikasi mengenai keberkesanan QMS dibuat
ISO 9001:20005.6 SEMAKAN PENGURUSAN 5.6.1 Umum • Mesyuarat semakan pengurusan (mengikut tempoh / frekuensi yang dirancang) untuk menilai kesesuaian, kecukupan dan keberkesanan QMS dan peluang untuk pembaikan / perubahan QMS termasuk polisi kualiti dan objektif kualiti • Rekod semakan pengurusan perlu disimpan (4.2.4)
ISO 9001:20005.6.1 /5.6.2 INPUT/OUTPUT SEMAKAN PENGURUSAN • Input semakan pengurusan termasuk hasil audit, maklumbalas pelanggan, prestasi proses dan kepatuhan produk, status tindakan pembetulan dan pencegahan, tindakan susulan daripada mesyuarat lalu, perubahan yang boleh memberi kesan pada QMS dan cadangan pembaikan • Output semakan pengurusan termasuk keputusan dan tindakan berkaitan dengan pembaikan keberkesanan QMS dan proses, pembaikan produk dan sumber-sumber yang diperlukan
ISO 9001:20006. PENGURUSAN SUMBER 6.1 Provisi sumber Menentukan dan menyediakan sumber yang diperlukan untuk : • Melaksanakan dan mengekalkan QMS dan meningkatkan keberkesanannya secara berterusan • Mengukuhkan kepuasan pelanggan dengan memenuhi keperluan pelanggan
ISO 9001:20006. PENGURUSAN SUMBER 6.2 Sumber Manusia 6.2.1 Umum Pekerja menjalankan kerja memberi kesan kepada kualiti produk mesti kompeten dari segi pendidikan, latihan, kemahiran dan pengalaman yang bersesuaian
ISO 9001:20006. PENGURUSAN SUMBER 6.2.2 Kompetensi, kesedaran dan latihan • Menentukan kompetensi staf • Menyediakan latihan atau tindakan lain untuk memenuhi kompetensi • Menilai keberkesanan tindakan / latihan yang dibuat • Memastikan staf menyedari kepentingan dan relevansi aktiviti mereka dan bagaimana ia menyumbang kepada pencapaian objektif kualiti • Menyelenggara rekod pendidikan, latihan, kemahiran dan pengalaman staf
ISO 9001:20006. PENGURUSAN SUMBER 6.3 Infrastruktur - Tentukan, penyediaan untuk mencapai pematuhan keperluan produk - Bangunan, tempat kerja dan fasiliti berkaitan - Peralatan proses (hardware dan software) - Khidmat sokongan (seperti pengangkutan, komunikasi) 6.4 Persekitaran kerja - Kesihatan & keselamatan, kaedah kerja, interaksi sosial, etika dan persekitaran operasi ( Faktor manusia dan faktor fizikal)
ISO 9001:20007. PENGHASILAN PRODUK (ATAU SERVIS) 7.1 Perancangan penghasilan produk Merancang dan membangun proses untuk penghasilan produk (konsisten dengan 4.1) Perancangan penghasilan produk mengambilkira: • Objektif kualiti dan keperluan produk • Keperluan untuk membangunkan proses, dokumen dan menyediakan sumber khusus untuk menghasilkan produk
ISO 9001:2000 7.1 PERANCANGAN & PENGHASILAN PRODUK • Aktiviti verifikasi, validasi, pemantauan, pemeriksaan dan pengujian produk dan kriteria penerimaan produk • Rekod untuk buktikan proses penghasilan produk dan produk yang dihasilkan memenuhi keperluan2 ditetapkan Output dari perancangan ini boleh dalam bentuk ‘quality plan’ atau lain yang sesuai
ISO 9001:20007.2 PROSES BERKAITAN PELANGGAN 7.2.1 Penentuan keperluan bagi produk Organisasi hendaklah menentukan : • Keperluan yang dinyatakan oleh pelanggan termasuk penghantaran dan aktiviti selepas penghantaran • Keperluan yang tidak dinyatakan pelanggan tetapi perlu untuk penggunaan produk (bila diketahui) • Keperluan statutori dan regulatori berkaitan produk • Keperluan tambahan yang ditetapkan oleh organisasi
ISO 9001:20007.2.2. SEMAKAN KEPERLUAN BERKAITAN PRODUK Syarikat perlu semak semua keperluan produk sebelum komited untuk membekalkan produk kepada pelanggan (cth: penerimaan pesanan / kontrak) dengan memastikan) memastikan : • Keperluan produk / pelanggan ditetapkan (termasuk keperluan yang tidak dinyatakan dalam bentuk dokumen) • Menyelesaikan kontrak / pesanan yang berbeza dengan dinyatakan sebelumnya • Organisasi mempunyai keupayaan memenuhi keperluan dinyatakan
ISO 9001:20007.2.2. SEMAKAN KEPERLUAN BERKAITAN PRODUK Rekod semakan dan tindakan berkaitan dengan semakan tersebut perlu disimpan (4.2.4) Mengurus perubahan keperluan produk termasuk meminda dokumen berkaitan dan maklumkan kepada staf / unit terlibat mengenai perubahan
ISO 9001:20007.0 PENGHASILAN PRODUK (ATAU SERVIS) 7.2.3 Komunikasi Pelanggan Perlu tentukan dan laksana komunikasi pelanggan yang berkesan berkaitan : • Informasi produk • Pertanyaan pelanggan, pengendalian pesanan atau kontrak dan perubahannya • Maklumbalas / komplen pelanggan berkaitan prestasi produk
ISO 9001:20007.3 REKABENTUK DAN PEMBANGUNAN 7.3.1 Perancangan rekabentuk dan pembangunan 7.3.2 Input rekabentuk dan pembangunan 7.3.3 Output rekabentuk dan pembangunan 7.3.4 Semakan rekabentuk dan pembangunan 7.3.5 Verifikasi rekabentuk dan pembangunan 7.3.6 Validasi rekabentuk dan pembangunan 7.3.7 Kawalan perubahan rekabentuk dan pembang’n 7.3.8 Menyelenggara rekod rekabentuk dan pembang’n
ISO 9001:20007.3.1 Perancangan Rekabentuk & Pembangunan Organisasi mesti rancang dan kawal rekabentuk dan pembangunan produk. Semasa perancangan r/bentuk dan pemb. tentukan: • peringkat r/bentuk dan pemb.b • semakan, verifikasi, validasi yang sesuai untuk tiap peringkat • tanggungjawab dan autoriti r/bentuk dan pemb.