Çocukluk Çağı Astımı

1. Çocukluk Çağı Astımı Doç. Dr. Ömer Cevit Cumhuriyet Üniversitesi Pediatrik Allerji ve İmmünoloji Bilim Dalı

3. Benim çocuğum da astımSivas sporda oynayabilir mi? • EVET

4. Astım çok sık görülen bir hastalık mıdır? • Evet • Her 10-15 çocuktan birisi astımdır. • Otuz kişilik sınıfta üç çocuk astımdır. • Çocukluk çağında en sık görülen uzun süreli solunum yolu hastalığıdır.

5. Astımın çocukların hayatına etkisi nasıldır? • Çocukluk çağının en yaygın kronik hastalığıdır • Okul devamsızlığı diğer çocuklardan 3 kat daha fazladır. • Öğrenme bozukluğu riski tedavi olmazsa diğer çocuklara göre daha yüksektir (1.7 kat).

6. Eyvah!!!Çocuğum Allerjik Bronşit • Bu söz kulağa tanıdık gelir • Ebeveyn çocuğuna • Doktor hastaya • Çocuğunuz astım demeye çekinir. • Bununla birlikte bu tanıyı alıp tedavisiz gezen bir çok çocuk vardır. • Halbuki bu deyim astım yerine kullanılmaktadır

7. Hastalık genelde şiddetli midir? • Hastaların %10’undan azı şiddetlidir. • Bununla birlikte günlük aktivitede kısıtlanma hastaların %30’unda vardır • %90’ın üzeri hasta grubu hafif veya orta dereceli hasta grubundadır.

8. Semptom ve şikayetler Hava yolunda daralma Havayolu aşırı duyarlılığı Hava yolunda mikropsuz iltihap

9. Astımdaki Havayolu patolojisi • Epitelyal hücrelerde yıkım • Bazal membranda kalınlaşma • Subepitelyal kollajen birikimi • Müköz bezlerde hipertrofi • Düz kaslarda hipertrofi

10. Erişkinden Farklı Olan Nedir ? • Astım sıklığı çocuklarda giderek artmaktadır. • Çocukların akciğerleri; basit, küçük bir erişkin akciğeri değildir.

11. Çocuklar erişkinlerden daha çok astım riski taşır mı? • Fizyolojik etmenler • Hava yolları daha küçüktür • Solunum yolları sekresyonu daha çabuk tıkar • Kaburgaları daha yumuşaktır • Havayolları kapanmaya daha meyillidir • Solunum kasları daha çabuk yorulur • Sosyal etmenler • Gündüz bakım evleri/değişken bakıcı • Bağımlılık/bağımsızlık (bebek/ergen) • Sosyo-ekonomik konular • Tedaviye direnç

12. Çocuklar için koruyucu olan faktörler var mı? • Çiftlikte yaşayanlar ve endotoksine daha çok maruz kalanlar • Hepatit A geçirenler • Erken çocukluk yaşta üst solunum yolu daha sık geçirenler • Kardeş sayısı çok olanlar • Erken dönemde kreşe gidenler

13. Astımda yaş ve cinsiyet • Astımın %80’i ilk beş yaşta başlamaktadır. • Ergenlik öncesi erkek çocuklarda fazladır. • Bu oran ergenlikte eşitlenir. • Ergenlik sonrası kadınlarda daha sık görülmektedir.

14. Astımın belirtileri • Öksürük • Nefes darlığı • Balgam • Nefes darlığı • Hışıltılı solunum

15. Hasta tek öksürük yakınması ile başvurabilir. • Astımlı çocukların %25-40’ında sadece öksürük yakınması vardır. • Çocuğunuz spora katılmada belirgin gönülsüz ise bazen bu yakınma tek başına bir bulgu olabilir. • Öksürük fiziksel aktivite ve çevresel irritanlarla provoke edilir

16. Her öksürük astım düşündürür mü? • Astım öksürüğü • Kuru , inatçı ve yineleyen özelliktedir • Nöbetler halinde gelir • Sıklıkla gece ve sabaha karşı başlar • Uykudan uyandırabilir • Soğuğa maruz kalındığında yineleyebilir. • Egsersizle uyarılabilir

17. Kreş ve hayvanlarzararlı mı? • Kreşe erken başlayan çocuklarda astım sıklığı daha düşük • Ama kreşe 6 ay gibi erken başlamak koruyucudur)ỊỊỊ • Evde erken dönem hayvan besleme astım için koruyucu • Geç dönemde hayvan beslemeyi önermiyoruz

18. Hışıltı • Astımın en önemli bulgularından biridir. • Nefes verirken göğüste ıslık sesine benzer bir ses duyulur. • Her hışıltı astım değildir • Çünkü • İlk iki yaşta solunum yolu enfeksiyonu sıktır • Bu enfeksiyonlarda da hışıltı duyulabilir. • Başka hastalıklarda da hışıltı olabilir.

19. Bebeğimin hışıltı, hırıltısı var. Astım mı? • Hırıltılı ,hışıltılı çocuklarn %35’inde bu bulgular astımın erken belirtisidir. • Tedavi edilmezse ileri dönemde akciğer fonksiyonlarında kayıp söz konusudur.

20. Doktor bey bebeğimin hırıltısı, hışıltısı geçici olabilir mi? • EVET. • Hışıltılı, hırıltılı çocukların %65’inde bu durum Geçici süt çocukluğu hırıltısıdır. • Hava yolu çapının küçüklüğüyle ilişkilidir. • Akciğer fonksiyonlarında normaldir. • Bu çocuklarda astım grubunun karakteristik özellikleri yoktur. • Hastalığın doğal seyri iyidir • Büyük çoğunluğunun semptomları 3 yaşına kadar kaybolur.

21. Hangi hırıltılı ve hışıltılı çocukta astım gelişim riski daha yüksektir? • Ailede Atopi (allerji) varlığı • Allerjik nezle, astım,egzema olması • Hastada allerjik nezle, egzema, besin allerjisi olması • Allerji testi pozitifliği • Akut ataklar arası semptomlar

22. Astım atağı • Öksürük • Göğüste sıkışma hissi • Solunumda hızlanma, solunum sayısında artış • Hışıltı • Nefes darlığı olur.

23. Nefes darlığı • Sık nefes alma • Çocuklarda göğsün körük gibi inip kalkması ile kendini belli eder.

24. Astımlı çocuklarda hangi faktörler yakınmaları başlatır? • Sigara dumanı • Soğuk hava • Solunum yolları enfeksiyonu • Çevresel alerjenler • Ev tozu akarı • Polenler • Mantar sporları (küf) • Evcil hayvanlar • Hamamböcekleri

25. Kurşun • Akarlar • Polen • Küf mantarları • Besinler • İlaçlar • Silahın patlaması • Nefes darlığı • Öksürük • Hışıltı • Nezle • Ürtiker • Egzema • Anaflaksi • Tetik çekiciler • Sigara dumanı • Viruslar • Stres • Hava değişimi • Boyalı besinler

26. Astımda hava yolunun daralmasının yani krizler • Havaların değişken olduğu mevsim geçişlerinde daha sık olur.

27. Astımın ortaya çıkmasını kolaylaştıran faktörler • Genetik faktörler • Ailede özellikle anne-baba-kardeşlerde alerjik hastalık varlığı (astım, rinit, atopik dermatit, migren varlığı) • Bebeklikte besin alerjisi olan çocuklar • Bebeklikte egzema tanısı alan çocuklar • Göbek kanında IgE yüksekliği • Doğum ayı

28. Astımın ortaya çıkmasını kolaylaştıran faktörler • Çevresel faktörler • Sigara • Gebelikte • Erken çocukluk çağında pasif sigaraya maruz kalma • Hava kirliliği • Viral enfeksiyonlar (özellikle bronşiolit gibi alt solunum yolu enfeksiyonu) • Uygunsuz ev (nemli, havasız, karanlık, olması) • Stres

29. Astım nasıl ortaya çıkar • Genetik yatkınlığı olan çocuklarda çevresel uyaranların etkisiyle (yoğun alerjen teması, viral enfeksiyonlar, sigara, hava kirliliği) astım belirtileri ortaya çıkar

31. Astımda korunma • Allerji riski taşıyan kişilerin tesbiti • Bebeklerin bilinen allerjenle temasının önlenmesi • Pasif sigara içiciliğinin önlenmesi • Hava kirliliğinin azaltılması

32. Astımda korunma • Ev içi ve dışı hava kirliliği ve irritanlar • Doğal beslenme • Abur cubur beslenme şeklinin terkedilmesi

33. Ev içi allerjenler • Dört majör kaynak vardır. • Ev tozu akarları • Evde beslenen hayvanlar • Küf • Hamamböcekleri

35. Evdeki akar konsantrasyonunu etkileyen faktörler • Ev içi neminin yüksek olması • Bina katı • Havalandırma • Rutubet

36. Tanı-1:Öykü • Aile öyküsü • Semptomlar • Öksürük, wheezing, dispne • Gece uyanma • Sıklık ve ciddiyeti • Mevsimsel mi, devamlı mı? • Tetik çekiciler • Günlük aktiviteye etkisi • Hastane ve acile ziyaret

37. Tanı-2: • İlaç kullanımı öyküsü • Kısa etkili ß2 agonist tüketimi • Tetikleyiciler • Viral enfeksiyonlar • Allerjene maruz kalma • Egzersiz • İrritanlar • Hava değişimi • Stres • GÖR

38. Fizik muayene Öksürük tek bulgu olabilir Göğüs muayenesi normal olabilir • Öksürük,wheezing • Ekspiryumda uzama • Yardımcı solunum kaslarının kullanılması • Retraksiyonları • Göğüs hiperekstansiyonu • Diğer atopik hastalık bulguları • Atopik dermatit • Allerjik rinit

39. Tanıda Spirometri • Çocuklarda solunum fonksiyon testlerine uyum gösterecekleri belirli bir yaşa kadar başarı elde edilemeyebilir.

40. PEFMETRE • Alternatif olarak peakflowmetre kullanılabilir.

41. Tanıda cilt testi yardımcı olabilir

42. O zaman tanı nasıl konur ? • Tekrarlayan öksürük, wheezing, nefes darlığı • Tekrarlayan reaktif hava yolu hastalığı tanısı alma (all.bronşit, bronşit vb.) • Viral enf., sigara dumanı, egzersiz, allerjen, hava değişimi vb faktörlerle semptomların kötüleşmesi • Semptomların geceleri olması veya kötüleşmesi • Hava yolu darlığının reverzible olması Wheezing olabilir veya olmayabilir.

43. Kalıcı astım için risk faktörleri • Ailede astım öyküsü (maternal>paternal) • Atopi varlığı (IgE/ pozitif deri testi/egzema,rinit) • Allerjene maruz kalmak (HDM/ hayvanlar) • Viral enfeksiyon (RSV) • Cins (erkek>kız) • Sigara içimi (aktif/pasif) • Çocukluk çağında şiddetli astım

44. Risk faktörleri“Hastalığın seyri-süresi” • Semptomatik çocuklar daha uzun süre hastalığa maruz kaldıkları için daha ciddi astımları olur. • Astım semptomlarının süresi uzundur • Beta2 agonistleri daha uzun alırlar • Akciğer fonksiyonları azalmıştır • Atopi daha çoktur Zeiger et al J Allergy Clin Immunol 1999;103:378-387.

45. Sonuç olarak • Astım çocukluk çağının ensık görülen kronik hastalığıdır. • Küçük çocuklarda sıklık artmaktadır. • Genetik ve çevresel faktörler birlikte rol oynar. • Tanısında ve tedavisinde çocukluk çağına özgü sorunlar vardır. • Bebek ve çocukların risk faktörlerinden korunması ve tedavisi; erişkin çağındaki astımı ve /veya şiddetini etkiler. • Tedavide odak noktası; semptomlardan ziyade havayolu inflamasyonudur.

46. Astım tedavisinin temel amaçları • Normal aktiviteyi sağlamak • Kreş, okul ve işe devamı sağlamak • Egzersiz, bedensel aktiviteler dahil normal günlük yaşantıyı sağlamak • Uyku bozukluklarını önlemek • Akciğerleri korumak • Kronik astım semptomlarını önlemek • Tekrar eden astım ataklarını önlemek, hastaneye yatış ve acile başvurma sıklığını azaltmak • Yaşa uygun akciğer fonksiyonlarını sağlamak • Tedavide yan etkisi az veya hiç olmayan ilaçları seçmek

47. Optimal Astım Tedavisi İçin Temel Prensipler • Düzenli izlem • Astım ağırlığını etkileyen faktörlerin kontrolü • Çevresel faktörler (allerjenler, sigara vs) • Eşlik eden hastalıkların kontrolü • İlaç tedavisi • Kısa süreli tedavi/uzun süreli tedavi • Hasta eğitimi • Günlük astım tedavisi • Astım atağı tedavisi konusunda hasta eğitimi yapılmalı ve yazılı plan verilmelidir.

48. Astım ağırlığını etkileyen faktörlerin kontrolü Çevresel faktörler • Sigara içiminin önlenmesi • Duyarlı bireylerde allerjenden kaçınma • Ev tozu akarları • Hayvan tüyleri • Hamam böceği • Mantarlar • Polenler

49. Hangi ilaçlarve ne şekilde ??? • Nebulizatör ile(<6 ay) • Budesonide (tek doz) • Fluticasone propionate ( 2 kez/gün) • Kromalin sodyum (3-4 kez/gün)

50. MDI • İnhale CS • Kromalin sodyum