Wykorzystanie hydroenergetyczne istniejących obiektów piętrzących wodę w Polsce.

1. Wykorzystanie hydroenergetyczne istniejących obiektów piętrzących wodę w Polsce. Ewa Malicka Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych Praktyczne aspekty inwestycji w zieloną energię, RENEXPO Poland , Warszawa, 17 października 2013

2. Potencjał hydroenergetyczny Polski

3. Potencjał hydroenergetyczny Polski

4. Historia energetyki wodnej w Polsce 1925-1935: • 8100 obiektów hydroenergetycznych (młyny, tartaki, kaszarnie, elektrownie…) – szacunki mówią o ok. 25tys. siłowni wodnych; 1953: • 7230 obiektów wykorzystujących energię wody (6330 w eksploatacji) (prof. A. Hoffman) 1981/82 : • 2131 obiektów hydroenergetycznych (300 w eksploatacji) + 863 potencjalnych miejsc instalacji na istniejących lub planowanych obiektach hydrotechnicznych (studium ENERGOPROJEKTu) 2006 • 676 małych elektrowni wodnych (< 10 MW) o łącznej mocy 270 MW, od roku 1983 przybyło 370 obiektów o łącznej mocy około 120 MW 2013 • 771 elektrowni wodnych, w tym 743 Małych Elektrowni Wodnych (< 10 MW), o łącznej mocy 966 MW (URE, 31 marca 2013)

5. Polityka energetyczna Polski KRAJOWY PLAN DZIAŁANIA W ZAKRESIE ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH Uzupełnienie do Krajowego Planu Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych z dnia 2 grudnia 2011 r., s. 1 i 2 „Polityka Energetyczna określa też główne cele w obszarze rozwoju wykorzystania OZE, które obejmują: (…) – Wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących stanowiących własność Skarbu Państwa. Polityka, oprócz określenia celów, wskazuje konkretne działania do realizacji, które obejmują: (…) – Ocenę możliwości energetycznego wykorzystania istniejących urządzeń piętrzących, stanowiących własność Skarbu Państwa, poprzez ich inwentaryzację, ramowe określenie wpływu na środowisko oraz wypracowanie zasad ich udostępniania”.

6. Obiekty piętrzące – inwentaryzacja KZGW *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012.

7. Problemy do rozwiązania: • 1. Brak dostępnego publicznie wykazu obiektów piętrzących będących własnością Skarbu Państwa; • 2. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości; • 3. Brak skutecznychregulacji w zakresie udostępniania obiektów piętrzących na cele hydroenergetyczne.

8. Inwentaryzacja obiektów piętrzących - wyniki udostępnione przez KZGW *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012

9. Inwentaryzacja obiektów piętrzących - wyniki udostępnione przez KZGW *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012

10. Problemy do rozwiązania: • 1. Brak dostępnego publicznie wykazu obiektów piętrzących będących własnością Skarbu Państwa; • 2. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości; • 3. Brak skutecznychregulacji w zakresie udostępniania obiektów piętrzących na cele hydroenergetyczne.

11. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012

12. Problemy do rozwiązania: • 1. Brak dostępnego publicznie wykazu obiektów piętrzących będących własnością Skarbu Państwa; • 2. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości; • 3. Brak skutecznychregulacji w zakresie udostępniania obiektów piętrzących na cele hydroenergetyczne.

13. Udostępnianie obiektów piętrzących

14. Udostępnianie obiektów piętrzących *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012. **dane uzyskane telefonicznie w poszczególnych RZGW.

15. Udostępnianie obiektów piętrzących - skuteczne regulacje?

17. Projekt RESTOR Hydro INFORMACJE OGÓLNE • Okres trwania: 3 lata (czerwiec 2012 – maj 2015) • Współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Intelligent Energy- Europe • 11 partnerów projektuw tym: • Koordynator projektu – Europejskie Stowarzyszenie Małej Energetyki Wodnej (ESHA) • Partner projektu w Polsce – Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych (TRMEW) • Zasięg projektu: EU 27 • Wartość projektu: € 2,581,853 www.restor-hydro.eu

18. Filozofia projektu Na terenie Europy istnieje wiele zaniedbanych, nieczynnych czy zrujnowanych kół wodnych napędzających w przeszłości młyny, tartaki, folusze i inne obiekty, w których tkwi niewykorzystany potencjał hydroenergetyczny. Potencjał ten można obecnie wykorzystać do produkcji energii w mikro i małych elektrowniach wodnych. www.restor-hydro.eu

19. Cele projektu • inwentaryzacja niewykorzystanego potencjału hydroenergetycznego w UE poprzez zebranie danych na temat obiektów wykorzystujących energię wody w przeszłości i istniejących budowli piętrzących; • stworzenie modelu lokalnej współpracy i zainicjowanie przedsięwzięć, których celem będzie odbudowa zinwentaryzowanych obiektów z wykorzystaniem współczesnych technologii; www.restor-hydro.eu

20. Działania 1) Aktualizacja bazy danych HYDI; 2) Stworzenie Mapy RESTOR Hydro – 50 000 lokalizacji w UE -27; 3) Zbudowanie modelu lokalnej spółdzielni, odbudowującej historyczne obiekty; 4) Stworzenie poradnikówna temat procedur uzyskiwania pozwoleń, finansowania oraz rozwiązań technologicznych związanych z odbudową; 5) Rozpoczęcie odbudowy kilkudziesięciu „wzorcowych” obiektów przez spółdzielnie w każdym z 8 krajów partnerskich; 6) Organizacja warsztatów informacyjnych - Dni RESTOR Hydro i działania promocyjne. www.restor-hydro.eu

21. Mapa RESTOR Hydro • Zawiera dane na temat lokalizacji historycznych obiektów piętrzących i wykorzystujących energię wody: jazów, młynów, tartaków, foluszy itp. • 50 000 obiektów w Europie, w tym: • 6 000 lokalizacji w Polsce. www.restor-hydro.eu

22. Mapa RESTOR Hydro DANE O OBIEKTACH • Współrzędne GPS • Typ obiektu (jaz, młyn, inny obiekt) • Stan obiektu • Potencjał energetyczny • Dodatkowe dane (wysokość piętrzenia, wielkość przepływu, dostępność sieci elektroenergetycznej, ocena ograniczeń środowiskowych, ocena wartości historycznej obiektu i inne) www.restor-hydro.eu

23. Mapa RESTOR Hydro Obecnie baza zawiera informacje o ponad 2 200 obiektach w Polsce. Postępy w aktualizacji mapy: http://www.restor-hydro.eu/tools/mills-map www.restor-hydro.eu

24. Mapa RESTOR Hydro http://www.restor-hydro.eu/tools/mills-map www.restor-hydro.eu

25. Mapa RESTOR Hydro http://www.restor-hydro.eu/tools/mills-map www.restor-hydro.eu

26. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu KRYTERIA WYBORU OBIEKTÓW • Wystarczający potencjał hydroenergetyczny (min. 35 kW); • Poparcie lokalnej społeczności; • Znaczenie historyczne, kulturowe; • Potencjał edukacyjny; • Korzystny potencjał turystyczny; • Potencjał ekonomiczny; • Warunki techniczne (drogi dojazdowe, możliwość podłączenia do sieci energetycznej).

28. Mapa z lokalizacjami Buśnia Iłki Trzebieszowice Czechy www.restor-hydro.eu

29. Odbudowa obiektów Młyn Iłki www.restor-hydro.eu Przeniesiony z Witoszyna około 1900 roku. w 1914 roku spalony przez cofające się wojska rosyjskie. Nowy młyn wybudowano w 1914 roku. W 1945 roku  zniszczony przez wodę i ponownie odbudowany. Obecnie świadczy usługi dla okolicznych rolników. Jedyny ocalały młyn na rzece Bystra (z 23) .

30. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Iłki • Właściciel prywatny • Lokalizacja: Celejów/Iłki gm. Wąwolnica , powiat puławski, województwo lubelskie, rzeka Bystra • Przepływ średni: 1,2 m3/s, spad: ok. 3 m • Szacowana moc zainstalowana: 35 kW • Linia energetyczna bezpośrednio przy obiekcie • Obszar chroniony: Kazimierski Park Krajobrazowy • Lokalizacja o wartości historycznej • Przychylność organizacji związanych z ochroną zabytków • Potencjał turystyczny i edukacyjny • Istnieje droga dojazdowa

31. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Iłki

32. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Iłki

33. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Iłki

34. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Iłki

35. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Nieczynna elektrownia wodna Trzebieszowice • Właściciel prywatny • Lokalizacja: Trzebieszowice, woj. dolnośląskie • Szacowana moc: 100 kW • Lokalizacja: Trzebieszowice, woj. dolnośląskie • Bliska odległość do sieci • Brak obszarów chronionych • Lokalizacja o wartości historycznej • Przychylność organizacji związanych z ochroną zabytków • Istnieje droga dojazdowa • Możliwości finansowania (własne środki)

36. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Nieczynna elektrownia wodna Trzebieszowice

37. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Nieczynna elektrownia wodna Trzebieszowice

38. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Nieczynna elektrownia wodna Trzebieszowice

39. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Czechy • Właściciel: Skarb Państwa, sprawujący zarząd:WZMiUWw Krakowie • Szacowana moc: 50 kW • Lokalizacja: Waganowice, powiat krakowski, rzeka Szreniawa w km 43 +960 • Bliska odległość do sieci • Lokalizacja nie jest w obszarze chronionym • Ograniczone ryzyko związane z protestami • Lokalizacja o wartości historycznej • Droga dojazdowa • Możliwości finansowania (własne środki)

40. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Czechy

41. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Czechy

42. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Czechy

43. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Czechy

44. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Buśnia • Właściciel prywatny • Szacowana moc: 35 kW • Lokalizacja: Buśnia, rzeka Mątawa, woj. kujawsko-pomorskie, • Bliska odległość do siec • Lokalizacja historycznego młyna • Lokalizacja nie jest w obszarze chronionym • Ograniczone ryzyko związane z protestami • Droga dojazdowa • Potencjał edukacyjny i turystyczny

45. Odbudowa obiektów www.restor-hydro.eu Młyn Buśnia

46. Zapraszamy do współpracy! • Kontakt: • ewa.malicka@trmew.pl www.restor-hydro.eu