Gospodarka regionalna (3)

1. POLITYKA SPÓJNOŚCI • I PROGRAMOWANIA • W UNII EUROPEJSKIEJ • 2000-2006 • 2007-2013 Gospodarka regionalna (3) Dr hab. Witold Toczyski http://panda.bg.univ.gda.pl/~toczyski/

2. CELE POLITYKI REGIONALNEJ UEW OKRESIE 2000 – 2006 Cel 1 - promowanie strukturalnego rozwoju i dostosowania regionów opóźnionych w rozwoju Wskaźnik PKB na mieszkańca, niższego od 75% średniej wspólnotowej, Cele projektów: infrastruktura, innowacje, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz poprawa jakości zasobów ludzkich. Cel 2 - wspieranie społeczno-gospodarczej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych dotyczy on wszystkich regionów wymagających społecznej i gospodarczej przebudowy, które nie zostały objęte celem nr 1. - obszary wymagające rekonwersji przemysłu, (wysokie bezrobocie, wysokie a jednocześnie zmniejszające się zatrudnienie w sektorze przemysłowym) lecz również o upadające pod względem demograficznym i gospodarczym obszary wiejskie (o niskiej gęstości zaludnienia i dużym udziale pracujących w rolnictwie Cel 3 (cel horyzontalny): wspieranie adaptacji i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia - wspiera działania na rynku pracy na rzecz ograniczenia bezrobocia - tworzy równe szanse dla wszystkich w dostępie do rynku pracy - zwiększanie zatrudnienia przez realizowanie programów edukacji i ciągłego kształcenia - wspiera równe szanse na rynku pracy dla kobiet i mężczyzn

3. Kierunki interwencji Funduszu Spójności 1. Środowisko • Poprawa jakości wód powierzchniowych, polepszanie dystrybucji i jakości wody do picia • Racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi • Poprawa jakości powietrza • Poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego 2. Transport • Zrównoważony rozwój różnych gałęzi transportu - modernizacja sieci kolejowej TEN-T • Poprawa bezpieczeństwa infrastruktury drogowej - budowa dróg krajowych, ekspresowych i autostrad

4. Inicjatywy Wspólnoty • INTERREG III A, B, C • współpraca transgraniczna, ponadnarodowa i międzyregionalna budżet EFRR – 4,8 mln EUR • EQUAL • współpraca ponadnarodowa służącej promowaniu nowych sposobów zwalczania wszelkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy budżet EFS – 2,8 mln EUR • LEADER+ • wsparcie rozwoju obszarów wiejskich • budżet EFOiGR – 2,0 mln EUR • URBAN II • gospodarcza i społeczna regeneracja miast i obszarów miejskich znajdujących się w kryzysie • budżet EFRR – 0,7 mln EUR

5. Podstawowe zasady Inicjatyw Wspólnoty 1. Transnarodowość • w Inicjatywach Wspólnoty,, bardzo eksponowany jest wątek międzynarodowej współpracy przy realizacji projektów. • Wynika to z podstawowej idei ustanowienia Inicjatyw, które mają na celu wsparcie transeuropejskich działań w tych dziedzinach wspólnych dla wszystkich państw członkowskich problemy. 2. Wielowymiarowe partnerstwo • dotyczy programowania celów, priorytetów i instrumentów wdrażania w ścisłej współpracy różnych kategorii władz publicznych – od Komisji Europejskiej, poprzez rządy, regiony, aż po władze terytorialne najniższego szczebla, a także chodzi o wprzęgnięcie do współdziałania w układzie terytorialnym lub sektorowym partnerów społecznych i gospodarczych • Partnerstwa, reprezentatywność i ducha współpracy. Zdolnością do ujęcia wielopodmiotowej współpracy w sprawną formułę organizacyjną - operacyjną efektywność i przejrzystość procesu decyzyjnego.

6. Podstawowe zasady Inicjatyw Wspólnoty 3. Zintegrowane podejście • Działania muszą koncentrować się na jasno określonych zagadnieniach, prezentując jednocześnie całościowe podejście do rozwiązywania problemów lokalnych, oparte na ścisłym powiązaniu pomiędzy poszczególnymi aktorami, sektorami i projektami. • Powinny one uwzględniać miejscowe uwarunkowania i przewidywać efektywne wykorzystanie potencjału endogenicznego, zasobów, atutów i know-how danego obszaru. • Priorytet zintegrowanego podejścia ściśle wiąże się z zasadą partnerstwa - wielopodmiotowości, wielosektorowości, szerokiej partycypacji społecznej, zaangażowania partnerów społecznych i gospodarczych, reprezentatywności. 4. Zasada równość szans • Urzeczywistnianie równości szans w dostępie do rynku pracy i zwalczaniu zjawiska wykluczenia. W szczególności ogniskuje się wokół zagadnienia równych szans mężczyzn i kobiet i ludzi młodych . 5. Koordynacja i wieloszczeblowość procesu programowania • dążenie do harmonizacji działań podejmowanych na wszystkich szczeblach zarządzania sprawami publicznymi – od ponadnarodowego do poziomu władz lokalnych z zastosowaniem szerokich procedur konsultacyjnych i uzgodnieniowych różnych szczebli i struktur politycznych, społecznych i gospodarczych.

7. Podstawowe zasady Inicjatyw Wspólnoty 6. Rozwój zrównoważony • Jeśli chodzi o cele założone w programach i projektach, to na wsparcie mogą liczyć przede wszystkim przedsięwzięcia promujące takie cele, rozwiązania i instrumenty, które pozostają w zgodzie z zasadą rozwoju zrównoważonego; przyjazne dla środowiska naturalnego, nastawionej na wykorzystanie zasobów odnawialnych i promowanie “czystych” technologii, służące zachowaniu dorobku kulturowego danej społeczności lub obszaru, itp. 7. Innowacyjność, pilotażowy charakter, możliwość upowszechnienia • Nacisk na innowacyjny i pilotażowy charakter promowanych przedsięwzięć to jedna z głównych cech wyróżniających Inicjatywy Wspólnoty spośród programów głównego nurtu polityk wspólnotowych. • Promowane rozwiązania, przy całej swej innowacyjności powinny nadawać się do upowszechnienia i szerszego wykorzystania w ramach ogólnoeuropejskiej sieci współpracy.

8. INTERREG III Cel – zrównoważony i harmonijny rozwój oraz integracja terytorialna obszaru europejskiego • projekty, które zostały wybrane wspólnie i wdrożone w dwóch lub więcej państwach członkowskich lub krajach trzecich, • Nacisk na współpracę z regionami granicznymi krajów kandydujących do Unii i z krajami korzystającymi ze wsparcia Phare, Tacis, Meda Najważniejsze zagadnienia Programu: Zewnętrzne granice Wspólnoty • Współpraca dotycząca najbardziej oddalonych regionów Wspólnoty • Współpraca zmierzająca do pogłębienia procesu pokojowego rozpoczętego na Bałkanach • Współpraca dotycząca obszaru wysp

9. Dziedziny współpracy • Komponent A – służy wsparciu lokalnej i regionalnej współpracy przygranicznej, realizowane są zarówno projekty infrastrukturalne, jak i projekty „miękkie” • Komponent B – służy wsparciu współpracy międzynarodowej w ramach dużych regionów (np. Region Morza Bałtyckiego) w zakresie: • zrównoważonego i skoordynowanego rozwoju przestrzennego, planowania przestrzennego • infrastruktury transeuropejskiej, zagadnień łączności i energii oraz ochrony środowiska • Komponent C – współpraca międzyregionalna w skali europejskiej obejmująca wymianę informacji i doświadczeń w zakresie rozwoju regionalnego i przestrzennego i technik kohezyjnych w celu zwiększenia efektywności polityki rozwoju przestrzennego

10. Dziedziny współpracy (2) ESPON - Europejska Sieć Monitorowania Planowania Przestrzennego, tworzenie naukowej i technicznej bazy planowania przestrzennego w Europie INTERACT - program pomocy technicznej służący wykorzystaniu doświadczeń z ubiegłych edycji INTERREG przy realizacji programów INTERREG

11. Budżet INTERREG III dla Polski Alokacja na lata 2004-2006 INTERREG III 221,32 MEUR • Komponent A – 80 % 177,05 MEUR • Komponent B – 14 % 30,98 MEUR • Komponent C – 6 % 13,27 MEUR

12. Programy INTERREG III A w PolscePolska realizuje 7 programów współpracy przygranicznej: Programy dwustronne: • Polska - Meklemburgia Pomorze Przednie • Polska - Brandenburgia • Polska - Saksonia • Polska - Czechy • Polska - Słowacja Trójstronne programy sąsiedzkie: • Polska - Białoruś - Ukraina • Polska - Litwa - Rosja (Obwód Kaliningradzki)

13. INTERREG III B w Polsce Cały obszar Polski objęty jest 2 programami operacyjnymi: • Region Morza Bałtyckiego (BSR) - cel programu: „Umocnienie spójności gospodarczej, społeczneji przestrzennejpoprzez koncentrowanie się na różnicach pomiędzy regionamiw celu uzyskania wyższego poziomu integracji w Rejonie Morza Bałtyckiego” • Region Europy Środkowej, Adriatyckiej, Naddunajskiej i Południowo-Wschodniej (CADSES) • Oznacza to, iż każdy region może uczestniczyć zarówno w BSR, jak i CADSES • Podział środków na programy na lata 2004-2006: • BSR - 18,59 mln EUR • CADSES - 12,39 mln EUR

14. Obszar współpracy BSR • Dania • Szwecja • Finlandia • Norwegia • Estonia • Litwa • Łotwa • Polska • Niemcy (landy: Berlin, Brandenburgia, Hamburg, Brema, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Szlezwik-Holsztyn, część Dolnej Saksonii) • Białoruś (obwody: Mińsk, Brześć, Witebsk, Grodno) • Rosja (obwody: Kaliningrad, St. Petersburg, Psków, Nowogród, Murmansk, Republika Karelii) +Archangelsk i Nenetzokrug.

15. INTERREG III B CADSES CADSES Central Adriatic Danubian South-Eastern European Space

16. INTERREG III C w Polsce Podział środków na programy na lata 2004-2006: • Strefa Wschodnia (East Zone)- 8,39 mln EUR • Strefa Północna (North Zone) - 3,59 mln EUR • INTERACT - 1,14 mln EUR • ESPON - 0,16 mln EUR • Polskie regiony uczestniczą w programie operacyjnym dla: • Strefy Północnej (North Zone) • Strefy Wschodniej (East Zone) • Dany region może uczestniczyć w każdym z czterech istniejących programów

17. Inicjatywa EQUAL • Kontynuacja poprzednich programów: ADAPT i EMPLOYMENT realizowanych w latach 1994-1999 • Finansowanie - EFS (133,9 mln EUR dla Polski) • Współpraca ponadnarodowa służąca zwalczaniu wszelkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy Wspólnoty (ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, wyznanie, wiek, orientację seksualną) • Zasięg - cały obszar UE • Tworzenie baz danych projektów i promowanie „dobrych praktyk”) • Partnerstwa na Rzecz Rozwoju

18. Priorytety EQUAL w Polsce • Promowanie rynku pracy otwartego dla wszystkich poprzez ułatwianie wchodzenia i powrotu na rynek pracy osobom, które doświadczają dyskryminacji bądź nierówności • Wzmocnienie krajowej strategii gospodarki społecznej poprzez podnoszenie jakości zatrudnienia w sektorze usług oraz rozwój zatrudnienia socjalnego • Wspieranie zdolności adaptacyjnych firm i ich pracowników do zmian wywołanych rozwojem nowych technologii poprzez rozwijanie umiejętności informatycznych oraz wdrażanie nowych metod zarządzania • Godzenie życia rodzinnego i zawodowego oraz ponowna integracja zawodowa kobiet i mężczyzn, poprzez rozwój i promocję elastycznych form zatrudnienia, organizacji pracy oraz działań towarzyszących • Wspieranie osób ubiegających się o status uchodźcy w integracji na rynku pracy

19. POLITYKA SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ W LATACH 2007-2013

20. Odnowiona Strategia Lizbońska 2005 • Potrzeba współpracy z regionami i partnerami społecznymi • Potrzeba wypracowania bardziej strategicznego podejścia • Uczynić z Europy region bardziej sprzyjający inwestycjom i podejmowaniu inicjatyw zawodowych • Wiedza i doświadczenie będą głównymi atutami wzrostu w Europie • Polityki umożliwiające przedsiębiorcom tworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy

21. Zakres nowej polityki spójności - Strategia Lizbońska W roku 2001 na Szczycie w Goeteborgu założenia te zostały uzupełnione o elementy związane z trwałym i zrównoważonym, ze względu na środowisko, rozwojem społeczno-gospodarczym • Komisja Europejska zaproponowała wpisanie Strategii Lizbońskiej w nową politykę spójności • Będzie ona wdrażana za pomocą funduszy zarówno w ramach poddziału 1a - konkurencyjność, jak też poddziału 1b - spójność • Dla Polski jest to korzystne, bowiem najwyżej rozwinięte kraje UE w dalszym ciągu pozostaną zainteresowane polityką spójności

22. Lepsza i szersza infrastruktura transportowa Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich Czystsze środowisko naturalne PRIORYTET 1 Sprawić, by Europa i jej regiony stały się bardziej atrakcyjnym miejscem do inwestycji i pracy Zależność od tradycyjnych źródeł energii Zdrowie Wzrost i poprawa inwestycji w RTD Priorytety polityki spójności 2007-2013 PRIORYTET 2 Wiedza i innowacje na rzecz wzrostu Umożliwianie innowacji i promowanie przedsiębiorczości Dostęp do finansowania PRIORYTET 3 Większa ilość i lepsze miejsca pracy Więcej osób w stanie zatrudnienia oraz modernizacja systemów ochrony socjalnej Poprawa adaptacji pracowników i przed-siębiorstw oraz elastyczności rynków pracy Lepsza edukacja i poprawa umiejętności Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (CSG) 2007-2013 Spójność, wzrost, zatrudnienie

23. Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Priorytety: • zwiększanie atrakcyjności państw członkowskich, regionów i miast poprzez poprawę dostępności, zapewnienie odpowiedniej jakości i poziomu usług oraz zachowanie stanu środowiska • wspieranie innowacyjności, przedsiębiorczości oraz rozwój gospodarki opartej na wiedzy poprzez wykorzystywanie możliwości w dziedzinie badań i innowacji, w tym ICT • tworzenie lepszych miejsc pracy oraz większej ich liczby poprzez zainteresowanie większej ilości osób zdobyciem zatrudnienia oraz działalnością gospodarczą, zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw oraz zwiększanie inwestycji w kapitał ludzki

24. SWW - Wytyczne dla polityki spójności (1) Wytyczna 1. Zwiększenie atrakcyjności Europy i jej regionów pod względem inwestycji i zatrudnienia • Rozszerzenie i poprawa infrastruktury transportowej • Wzmacnianie synergii między ochroną środowiska a wzrostem • Podjęcie kwestii intensywnego wykorzystania tradycyjnych źródeł energii w Europie

25. SWW - Wytyczne dla polityki spójności (2) Wytyczna 2. Poprawa poziomu wiedzy i innowacyjności na rzecz wzrostu • Zwiększenie i lepsze ukierunkowanie inwestycji w BRT • Ułatwianie innowacji i zwiększanie przedsiębiorczości • Promowanie społeczeństwa informacyjnego dla wszystkich • Poprawa dostępu do finansowania

26. SWW - Wytyczne dla polityki spójności (3) Wytyczna 3. Zwiększenie liczby i poprawa jakości miejsc pracy • Przyciągnięcie na rynek pracy i przedłużenie aktywności zawodowej większej liczby osób oraz modernizacja systemów zabezpieczenia społecznego • Zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw oraz elastyczności na rynku pracy • Zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki poprzez lepszą edukację i poprawę kwalifikacji • Zdolności administracyjne • Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia pracowników

27. SWW - Terytorialny wymiar polityki spójności • Wkład miast we wzrost i zatrudnienie • Wspieranie zróżnicowania gospodarczego obszarów wiejskich, obszarów rybołówstwa oraz obszarów o niekorzystnym położeniu ze względu na niekorzystne warunki przyrodnicze • Współpraca transgraniczna • Współpraca transnarodowa • Współpraca międzyregionalna

28. Instrumenty polityki spójności UE w latach 2007 - 2013 Fundusze strukturalne • Rozporządzenie Rady (WE)1080/2006: EFRR • Rozporządzenie Rady (WE)1081/2006: EFS • Rozporządzenie Rady (WE)1084/2006: Fundusz Spójności • Rozporządzenie Rady (WE)1082/2006: EWT

29. Fundusze na lata 2007 - 2013 • jedynie dwa fundusze strukturalne - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny oraz trzeci instrument - Fundusz Spójności • Fundusz Spójności ma być programowany w sposób zintegrowany z funduszami strukturalnymi

30. Szczyt UE w Berlinie - najważniejsze ustalenia • Udział polityki regionalnej w wydatkach budżetowych UE: • poprzednio - 35% • obecnie 37% + 5% w tytule „rolnictwo” na rozwój terenów wiejskich • Poziom maksymalnych transferów na rzecz krajów beneficjentów: • poprzednio - brak limitu • obecnie - 4% ich PKB • Minimalny poziom montażu finansowego środków europejskich środkami własnymi • poprzednio - na poziomie 25% (3 euro europejskie musi zostać uzupełnione 1 euro ze strony beneficjenta) • obecnie - bez zmian • Zasięg obszarów problemowych: • poprzednio - 51% mieszkańców UE • obecnie - ograniczony do 35-40% mieszkańców UE

31. Cele polityki spójności w nowym okresie programowania • Cel 1, zorientowany na obszary o niskim poziomie rozwoju społeczno-ekonomicznego, mierzonego tak jak dotąd poziomem PKB na mieszkańca nie przekraczającym 75% średniej Unii Europejskiej na poziomie regionów typu NUTS II. Oznacza to, że w latach 2007-2013 wszystkie województwa Polski pozostaną beneficjentami funduszy strukturalnych jako obszary Celu 1 • Nowy Cel 2 dotyczy konkurencyjności i zatrudnienia w regionach. Jest to charakterystyczna zmiana - stary Cel 2 służył restrukturyzacji regionalnej, nowy związany jest z wdrażaniem Strategii Lizbońskiej • Nowy Cel 3 dotyczy współpracy terytorialnej - transgranicznej i międzynarodowej. Uznano, że współpraca transgraniczna jest sferą o bardzo wysokiej wartości dodanej w skali całej Unii Europejskiej

32. Programowanie Funduszy • Komisja Europejska zaproponowała zasadniczą modyfikację systemu programowania funduszy. Na początku zostanie przygotowywany przez KE dokument Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (Community Strategic Guidelines), który następnie zostanie zaakceptowany przez Parlament Europejski • dokumentem przygotowywanym przez kraj członkowski będą Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (National Strategic Reference Framework) • Po przyjęciu przez KE, dokument ten będzie podstawą budowania w ramach polityki spójności poszczególnych Programów Operacyjnych (Operational Programmes) - podstawowych dokumentów operacyjnych będących następnie przedmiotem negocjacji z Komisją Europejską

33. Zmiany na poziomie UE • Zmiana zakresu interwencji, • Zmiana poziomu współfinansowania, • Zmiany finansowe • Kwalifikowalność kosztów w projektach • Zasada elastyczności • Inny system planowania

34. Zmiany na poziomie UE • Jednofunduszowość programów • Zarządzanie na poziomie priorytetów • Przepływy finansowe • Poziom współfinansowania • Minimalne finansowanie – 20% środków UE

35. Zmiany na poziomie UE • System zarządzania • Instytucja zarządzająca • Instytucja certyfikująca + ew. obsługa rachunków • Instytucja audytująca • Dokumenty programowe • Programy operacyjne • Uzupełnienia nieobowiązkowe

36. F.SPÓJNOŚCI CEL 1 - KONWERGENCJA CEL 1 CEL 2 CEL 2 - KONKURENCYJNOŚĆ CEL 3 EQUAL CEL 3 - WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA URBAN II LEADER + INTERREG III Zmiany w polityce spójności

37. Nowe cele polityki spójności

38. Nowe cele polityki spójności

39. Budżet polityki spójności

40. Podstawy polityki spójnościArt. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Art. 3 ust. 2 Cel 1Konwergencja, jest ukierunkowany na przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów poprzez poprawę warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększaniu ilości i poprawie jakości inwestycji w kapitał rzeczowy i ludzki, rozwojowi innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększaniu wydajności administracji. Cel ten stanowi priorytet funduszy;

41. Podstawy polityki spójnościArt. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Art. 3 ust. 2 Cel 2Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie, poza najsłabiej rozwiniętymi regionami, jest ukierunkowany na zwiększanie konkurencyjności i atrakcyjności regionów, jak również zatrudnienia poprzez przewidywanie zmian gospodarczych i społecznych, w tym związanych z liberalizacją handlu, poprzez zwiększenie i poprawę jakości inwestycji w kapitał ludzki, innowacyjność i promowanie społeczeństwa opartego na wiedzy, przedsiębiorczość, ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego oraz poprawę dostępności, zdolności adaptacyjnych pracowników i podmiotów gospodarczych, jak również rozwój rynków pracy sprzyjających integracji społecznej;

42. Podstawy polityki spójnościArt. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Art. 3 ust. 2 Cel 3Europejska współpraca terytorialna, jest ukierunkowana na umacnianie współpracy transgranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne, umacnianie współpracy transnarodowej za pomocą działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu oraz umacnianie współpracy międzyregionalnej i wymiany doświadczeń na właściwym szczeblu terytorialnym.

44. Cel Konwergencja Regiony o PKB/ mieszkańca <75% średniej dla UE-25 Średnia z lat 2000-2002 86 regionów 124 miliony mieszkańców 27,3% ludności UE Przeznaczono: EUR 177.8 mld

45. Cel: Konwergencja Efekt statystyczny: regiony o PKB/mieszkańca <75% dla UE-15 i >75% dla UE-25 16 regionów 16,4 miliony mieszkańców 3,6% ludności UE Przeznaczono: EUR 12.5 mld

46. Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” 13 regionów 19 miliony mieszkańców 4.2% ludności UE Przeznaczono: EUR 10.38 mld

47. Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” 155 regionów 295 milionów mieszkańców 64.9% ludności UE Przeznaczono: EUR 38.4 mld

48. Polityka spójności na lata 2007 – 2013. Indykatywna alokacja finansowa

49. Poziom współfinansowania

50. Alokacje dla Polski (zobowiązania) - mln euro Dział 1a (polityki lizbońskie) - 3 699 Dział 1b (spójność) - 59 656 Dział 2 (rolnictwo, rybołówstwo, ochrona środowiska), 27 096 I filar WPR (dopłaty bezpośrednie, interwencje rynkowe)14 052 II filar WPR (rozwój wsi) 11 839 Dział 3 (bezpieczeństwo i obywatelstwo UE) 581 Łącznie 91 031