310 likes | 1.12k Views
Srpska despotovina. Posle Maričke bitke, turski vazali postali su srpski velikaši, kralj Marko Mrnjavčević, braća Dejanovići, Vizantija i Bugarska (podeljena na Trnovsku i Vidinsku Bugarsku) Nakon Kosovske bitke kneginja Milica, sa maloletnim sinovima Stefanom i Vukom postala je turski vazal
E N D
Posle Maričke bitke, turski vazali postali su srpski velikaši, kralj Marko Mrnjavčević, braća Dejanovići, Vizantija i Bugarska (podeljena na Trnovsku i Vidinsku Bugarsku) • Nakon Kosovske bitke kneginja Milica, sa maloletnim sinovima Stefanom i Vukom postala je turski vazal • Tada je najmoćniji srpski feudalac postao Vuk Branković, koji je pružao otpor do 1392.god. kada je morao da se pokori Turcima (umro je u turskom zatvoru 1397.god.)
Krajem 14.veka sultan Bajazit nastavio je sa osvajanjima • Pokorio je 1393.god. Trnovsku Bugarsku, a zatim krenuo preko Dunava, u Vlašku • Tamo je 1395.god došlo do bitke na Rovinama, protiv vlaškog vojvode Mirče • Na Bajazitovoj strani su ratovali srpski velikaši: Stefan Lazarević, Marko Mrnjavčević, Konstantin Dejanović • Bitku je preživeo samo Stefan Lazarević, Turci su poraženi, ali bez ozbiljnih gubitaka,
Sultan Bajazit (1360-1403) • Poznat kao “jildirim” u prevodu “munja” • Sultan 1389-1402
Sledeće 1396.god. organizovan je krstaški pohod protiv Turaka, koji je predvodio madjarski kralj Žigmund Luksemburški • Došlo je do bitke kod Nikopolja, u kojoj su krstaši doživeli težak poraz • Posledica ovog poraza bila je pad Vidinske Bugarske pod tursku vlast, čime je čitav istočni deo Balkanskog poluostrva, osim Carigrada pao pod tursku vlast • U to vreme Stefan Lazarević je, kao verni turski vazal, dobio deo teritorija Vuka Brankovića
Početkom 15.veka veliku opasnost za tursku državu predstavljao je mongolski vojskovodja i osvajač Tamerlan • On je stigao do Male Azije i podbunio je lokalne maloazijske vladare protiv sultana • Došlo je do bitke kod Angore 1402.god. • U bici su učestvovali Stefan Lazarević i sinovi Vuka Brankovića Grgur i Djuradj • Turci su poraženi a sultan Bajazit je zarobljen i u zarobljeništvu je umro
Neposredna posledica ovog poraza bile su borbe oko upražnjenog sultanovog prestola, što je oslabilo Osmansku državu i omogućilo osamostaljivanje turskih vazala • Na povratku iz bitke, Stefan Lazarević je u Carigradu od vizantijskog cara dobio titulu despota, prilikom ugovaranja braka sa njegovom rodjakom • Titula despota tako postaje vladarska titula u Srbiji, čime je Stefan Lazarević uzdignut u odnosu na ostalu vlastelu • Njegovu vlast osporio je Djuradj Branković, ali je poražen 1402.god. u bici kod Gračanice, sukobi su se okončali izmirenjem desetak godina kasnije
Prihvatio je i vazalne obaveze prema madjarskom kralju, od koga je dobio na upravu Mačvu i Beograd (koji je od 1404.god. postao prestonica); on je bio formalno i vizantijski vazal, tako da je bio trostruki vazal(turski, ugarski, vizantijski) • Posle smrti Balše III Balšića nasledio je Zetu • Pošto nije imao dece, imenovao je Djuradja Brankovića za svog naslednika, tako je došlo do ujedinjenja zemalja Lazarevića i Brankovića • Despot Stefan umro je 1427.god.
Za vreme njegove vladavine došlo je do unapredjenja rudarstva, pre svega u Novom Brdu, u kojem se nalazila i velika dubrovačka trgovačka kolonija • Razvoj rudarstva doveo je i do zakonskog uredjenja te oblasti, despot Stefan doneo je poseban Rudarski zakonik • U vreme njegove vladavine vrhunac dostiže i epoha moravske umetnosti
Na početku vladavine despot Djuradj je morao Madjarima da vrati Mačvu i Beograd
Zato je odmah počeo da gradi novu prestonicu, Smederevo, 1430.god. izgradjena je tvrdjava u Smederevu, u to vreme najveća ravničarska tvrdjava u Evropi • Tokom 1438. i 1439.god. Srbija je bila izložena turskim pustošenjima, a 1439.god. zauzimaju Smederevo, to je I pad srpske despotovine • Despot Djuradj se sklonio u Ugarsku, gde je radio na organizaciji krstaškog pohoda protiv Turaka
Pohod je započet krajem 1443.god., uz učešće despota Djurdja, madjarskog kralja Vladislava i madjarskog velikaša Janoša Hunjadija • Pohod je bio uspešan i sultan Murat II je pristao na sklapanje mira 1444.god., kojim je obnovljena Srpska despotovina, a despot Djuradj je obnovio vazalnu obavezu prema Turskoj
Situacija na Balkanu promenila se dolaskom na vlast sultana Mehmeda II Osvajača, 1451.god. • Njegova vladavina imala je cilj da konačno pripoji balkanske oblasti Osmanskom carstvu • Prva na udaru bila je Vizantija, koja je već odavno bila svedena na Carigrad sa okolinom
Sultan Mehmed II Fatih (Osvajač), turski sultan 1451-1481 • Uveo je u Turskoj običaj “bratoubistva” radi očuvanja vlasti
29.maja 1453.god. osvojen je Carigrad, koji postaje turska prestonica (Istambul), tom prilikom poginuo je poslednji vizantijski car Konstantin XI Dragaš • Već 1455.god. zauzeo je južno deo despotovine sa Novim Brdom • 1456.god. pokušao je da osvoji Beograd, ali bez uspeha, grad je branio Janoš Hunjadi
Krajem 1456.god. umro je Djuradj Branković, a nasledio ga je sin despot Lazar Branković, ali je i njegova vladavina kratko trajala • 1459.god. Smederevo je bez borbe predato Turcima, to je bio definitivan kraj despotovine