İstanbul İli Kamu Hastaneleri Birliği Beyoğlu Genel Sekreterliği

1. İstanbul İli Kamu Hastaneleri Birliği Beyoğlu Genel Sekreterliği 2014 Yılı Aday Memur Eğitim Programı Çalışan Hakları ve Güvenliği

2. Çalışan Hakları ve Güvenliği Hazırlayan: Fadime ÇOMAK YILDIRIM Esin KELEK

3. Çalışan Hakları ve Güvenliği Sağlık personelinin çalışma koşulları ve sundukları hizmetten dolayı karşılaşabilecekleri tehlikeleri tanımlayarak, yasal mevzuat hakkında bilgilendirmek eğitim modülleri ile hak ve uygulamaları aktarmak, koruyucu ve önleyici tedbirleri almak ilkelerine dayanır.

4. Sağlık alanında; hastaların meşru iyilik halini kaybetmesi, fiziksel ve psikososyal tıbbi müdahale alanının hassasiyeti ve hayati riskleri sebebiyle hizmet üretilen alanda davranışsal boyutta risk faktörleri bulunmaktadır.

5. Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Yönetmelik Hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanmasına dair 6 Nisan 2011/27897 sayılı yönetmelik yayınlanmıştır.

6. Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Yönetmelik Çalışan Güvenliği Uygulamaları • Çalışan güvenliği komitesinin kurulması • Çalışan güvenliği programının hazırlanması • Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması • Engelli çalışanlara yönelik düzenlemelerin yapılması • Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesine yönelik program hazırlanması • Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması • Çalışanlara yönelik fiziksel saldırıların önlenmesine yönelik düzenleme yapılması • Beyaz kod uygulamasına geçilmesi • Çalışanlara, çalışsan güvenliği konusunda eğitimlerin verilmesi

7. Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Genelge Sağlık çalışanının güvenilir ortamda ve yüksek motivasyon ile sağlık hizmeti sunması sağlık çalışanı ve hasta güvenliğinin sağlanması sağlıkta dönüşüm programının her aşamasında önem arz etmekte olup 15.05.2012 tarih ve 2012/23 sayılı çalışan güvenliği genelgesi yayınlanmıştır.

8. Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Genelge • Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi • Beyaz Kod Uygulaması • Beyaz Kod Bildirim Süreci • Risk Değerlendirmesi ve Güvenlik Tedbirleri • Çalışanların Eğitimi • Hasta ve Yakınlarının Bilgilendirilmesi • Hizmetten Çekilme • Bildirim Süreci ve Hukuki Yardım

9. Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi • Çalışanların hakları ve güvenliğine yönelik talep ve şikâyetlerini kabul eder. • Yasal mevzuat takibi hususunda çalışanı bilgilendirerek, ilgili raporlamaları yapar. • Gerekli düzenleyici önleyici tedbirleri organize ederek, planlama yapar. • Psikolojik destek sağlar.

11. Beyaz Kod Uygulaması Sağlık Bakanlığının kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olaylarının izlenmesi, gereken müdahalenin yapılması ile olayın takip edilmesi, adli mercilere iletilmesi, beraberinde gerçekleşen olayların analizinin yapılarak ilgili sağlık kurumuna özgü tedbirlerin alınması için çalışma yapılması amacıyla oluşturulmuş bir sistemdir.

13. Sağlık Çalışanına Şiddet Sağlık kurum ve kuruluşlarında şiddet hasta ve hasta yakınları yada diğer herhangi bir bireyden gelen sağlık çalışanı için risk oluşturan ,tehdit davranışı, sözel tehdit, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan durumdur.

14. Çalışan güvenliği politikası dahilinde, sağlık kurum ve kuruluşlarımızla sağlık çalışanının fiziksel ve psikolojik açıdan zara görmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan sözlü veya fiili hareketler olarak tanımlanan şiddet vakalarının önlenmesi için kamuoyunun bilinçlendirilmesi, adli koruma ve inceleme mercileri tarafından olayların akibetinin takip edilmesi önem taşımaktadır.

15. Adli koruma ve inceleme mercilerine intikal eden ve adli vaka niteliği taşıyan dosyalarda mahremiyet ve gizlilik ilkesine uyulması, sağlık çalışanının mesleki itibarının korunması ve mesleki tükenmişliğin önlenmesi, travmanın medyada yer alan gündem haberleri dahilinde toplumsal krizlere dönüşmesinin önlenmesi nedenleriyle; basın ve yayın kuruluşlarıyla paylaşılmaması ihbar niteliği taşıyan bilgilerin sadece adli koruma ve inceleme mercilerine bildirilmesi ve gizlilik ilkesinin; hastane yönetimi ve çalışan hakları ve güvenliği birimleri tarafından tüm personele duyurulmasının sağlanması gerekir.

17. Beyaz Kod Bildirim Süreci • Sağlık çalışanına yönelik şiddet olaylarını takip etmek üzere Bakanlık Beyaz Kod Birimi kurularak 24 saat hizmet verecek 113 numaralı telefon ve www.beyazkod.saglik.gov.tradresi oluşturulmuştur. • Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olayları yöneticileri tarafından derhal 113 numaralı telefonla bakanlık beyaz kod birimine bildirilir, eş zamanlı olarak kurumun hukuk birimine ,adli mercilere intikal ettirilir. • Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi şikayete bağlı olmadığından, ilgili personelin şikayetinin olup olmadığına bakılmaksızın yöneticiler olayı adli mercilere intikal ettirir. Şiddete uğrayan kişiler doğrudan 113 numaralı telefona bildirim yapabilirler.

18. Hizmetten Çekilme Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. • Hizmetten çekilme talebi, kurum tarafından belirlenen yöneticiye sözlü veya yazılı olarak bildirilir. • Bildirim üzerine yetkili yönetici, olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verir. • Yetkili yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisinin devamına yönelik tedbirleri güvenlik tedbirleriyle birlikte alır. Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır. Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin aksatılmamasına itina edilir.

19. Çalışanlara Sağlanan Hukuki Yardım Şiddet olayları için Bakanlık hukuk birimleri, işlenen suçtan mağdur olan Bakanlık personeline veya vefatı halinde kanuni mirasçılarına bir avukatın hukuki yardımını isteyip istemediğini sorar ve talep etmeleri halinde, Bakanlık avukatlarınca ilgili personele 28.04.2012 tarihli ve 28277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde hukuki yardım yapılır.

20. Mobbing Mobbing; duygusal linç, psikolojik terör, işyerinde zorbalık, psikolojik taciz, duygusal taciz, duygusal saldırı, yıldırma şeklinde tanımlanmaktadır. İşyerinde bir yada birkaç kişi tarafından genellikle tek bir kişiye sistematik biçimde uygulanan etik olmayan yaklaşımlar ile kişiyi çaresiz ve savunmasız bırakmak, performansını ve dayanma gücünü yok ederek işten ayrılmaya zorlamaktır.

21. Yaygın Mobbing Davranışları • Dini ve siyasi görüşleri ile alay edilmesi, • Yapılan işlerin sürekli eleştirilmesi, • Kişinin umursanmaması yada sanki yokmuş gibi davranılması, • Hakkında asılsız söylentiler çıkarılması, • Hareketleri taklit edilerek gülünç duruma düşürülmesi, • Verilen işlerin geri alınarak kişinin kendine olan güveninin sarsılması, • Kişinin itibarını ve kariyerini zedelemek için yeteneği dışında işler verilmesi, • Psikolojik ve fiziksel olarak ağır işlerde görevlendirilmesi

22. Mobbing Süreci • Anlaşmazlık • Saldırgan Eylemler • Yönetimin Katılımı • Zor ve Akıl Hastası Olarak Damgalanma • İşine Son Verilme

23. 19 Mart 2011 tarih ve 27879 sayılı Genelge İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi • İşyerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işverenin sorumluluğunda olup, işverenlerin çalışanların tacize maruz kalmamaları için gerekli bütün önlemlerin alması • Tüm çalışanların psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranışlardan uzak durması • Toplu iş sözleşmelerine işyerinde psikolojik taciz vakalarının yaşanmaması için önleyici nitelikte hükümler konulmasına özen gösterilmesi • Psikolojik tacizle mücadeleyi güçlendirmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi, ALO 170 üzerinden psikologlar vasıtasıyla çalışanlara yardım ve destek sağlanması

24. Çalışanların uğradığı psikolojik taciz olaylarını izlenmek, değerlendirmek ve önleyici politikalar üretilmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde Devlet Personel Başkanlığı, sivil toplum kuruluşları ve ilgili tarafların katılımıyla Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulunun kurulması • Denetim elemanlarının, psikolojik taciz şikayetlerini titizlikle inceleyip en kısa sürede sonuçlandırması • Psikolojik taciz iddialarıyla ilgili yürütülen iş ve işlemlerde kişilerin özel yaşamlarının korunmasına azami özen gösterilmesi • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ,Devlet Personel Başkanlığı ve sosyal tarafların, işyerlerinde psikolojik tacize yönelik farkındalık yaratmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme toplantıları ile seminerler düzenlemesi

26. Yaşamak; Nasıl İnsani Bir Hak İse, Sağlıklı ve Güvenli Bir Ortamda Çalışmak da İnsani Bir Haktır.

27. KATILIMLARINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…