1 / 24

NİKOTİN BAĞIMLILIĞININ PSİKOLOJİK VE DAVRANIŞ BOYUTU

NİKOTİN BAĞIMLILIĞININ PSİKOLOJİK VE DAVRANIŞ BOYUTU. Dr. Oğuz Kılınç Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD oguz.kilinc@deu.edu.tr. Sunum planı. Nikotin bağımlılığının psikolojik ve davranış açısından temelleri ve nikotin bağımlılığı tedavisindeki önemi. Davranış.

eamon
Download Presentation

NİKOTİN BAĞIMLILIĞININ PSİKOLOJİK VE DAVRANIŞ BOYUTU

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. NİKOTİN BAĞIMLILIĞININ PSİKOLOJİK VE DAVRANIŞ BOYUTU Dr. Oğuz Kılınç Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD oguz.kilinc@deu.edu.tr

  2. Sunum planı • Nikotin bağımlılığının psikolojik ve davranış açısından temelleri ve nikotin bağımlılığı tedavisindeki önemi

  3. Davranış Psikolojik Nörokimyasal Bağımlılık üçgeni Nörobiyolojik

  4. Nikotin bağımlılığının psikolojik ve davranış boyutunu anlamak neden önemlidir? • Bu boyutları algılayarak bilişsel ve davranışcı tedavi yöntemlerini uygulamak tedavi başarısını artırmaktadır.

  5. Yanıtı aranan sorular • Değiştirilmek istenen sorun davranışı kışkırtan faktörler nelerdir? • Davranış hangi durumlarda ortaya çıkmaktadır? • Sonuçları ne olmaktadır? • Sorunun sürmesini sağlayan faktörler nelerdir?

  6. Sorun davranış: Sigara içmekKışkırtıcı faktörler • Durumsal faktörler • Kimi işyerinde, kimi evde, kimi arabada • Davranışsal faktörler • Çayla kahveyle, alkolle • Bilişsel faktörler • Tetikleyici düşünceler • Çok sıkıldım sigara içersem rahatlarım. • Bu yemeğin üzerine sigara iyi gider

  7. Sorun davranış: Sigara içmekKışkırtıcı faktörler • Duygusal faktörler • Öfke,sıkıntı,neşe • Kişilerarası faktörler • Sigara içen kişilerle biraradayken sigara içme • Fizyolojik faktörler • Yoksunluk semptomları

  8. Sorun davranışı sürdürücü etkenler • İçtikten sonraki rahatlama duygusu uzun dönemdeki olumsuz etkilerini gözardı etmeye yolaçar. • “Yinemi içtin, zıkkım iç” söylemleri tepkisel içmeye yolaçabilir.

  9. Sorun davranış: sigara içmek • Her sigara içende kışkırtıcı faktörler ve sürdürücü etkenler farklıdır. • Sigara bırakma tedavisi terzi işi olmalıdır. • Kişiye özgü sigara içme davranışının özellikleri saptanmalı ve hastanın düzeltme çabasına yardımcı olunmalıdır.

  10. Sigarayı sevme ve içme isteği nasıl oluşuyor? Sanıldığı gibi; Kişiler Nesneler Olaylar Bir duyguya yol açmaz.

  11. DAVRANIŞ ● D Görüşürüm DUYGU ● C Severim DÜŞÜNCE ● B İyi insan, cana yakın KİŞİ ● A Ayşe

  12. DAVRANIŞ ● D Sigara satın alma, Sigara içme, Sigara içilen yerlere gitme DUYGU ● C Sigara içmeye istekli olma, Sigarayı sevme DÜŞÜNCE ● B Keyif veriyor, Yalnızlığımı gideriyor, Dert ortağım NESNE ● A Sigara

  13. DUYGU ● C Korku Kaygı Nefret Tiksinme İçtikten sonra pişmanlık, kendini iradesiz hissetme DAVRANIŞ ● D Sigara içmekten kaçınma, bırakma çabaları ve arayışları DÜŞÜNCE ● B Hastalık yapacak Nefesimi daraltıyor Kanser olacağım Pis kokutuyor Zehirli bir ot parçası NESNE ● A Sigara

  14. Sigaraya karşı olumlu duygu oluşmasına neden olan düşünceler • Otomatiktir. • Birdenbire akla gelirler (Sigara benim tek dostum) • Çarpıtılmıştır. • Gerçeği yansıtmazlar • Engelleyicidir. • Sigarayı bırakma çabasına engel olurlar. • Sorgulanmazlar • Gerçek ve doğru gibi göründüklerinden sorgulanmazlar • Israrcılardır. • Akıldan çıkarıp atmak zordur.

  15. Hatalı düşünce- Sonucu • Hatalı düşünce • Sigara tek lüksüm • Duygu • İçtiği zaman ödüllendirilmiş,bıraktığı zaman cezalandırılmış hissetme • Davranış • Sigara içmeyi sürdürme

  16. Hatalı düşünce- sonucu • Hatalı düşünce • O benim parçam, onsuz yapamam • Duygu • İçince tamamlanmış ve güçlü, bırakınca eksik ve güçsüz hissetme • Davranış • Sigara içmeyi sürdürür.

  17. Bu düşünceleri farketmek ve yeni düşünceler geliştirmek bir beceridir ve öğrenilebilir

  18. Yeni düşünce- sonuç • Yeni düşünce • Sigara içerek kendime kötülük ediyorum, bırakırsam sağlıklı olacağım • Duygu • İçtiği zaman suçluluk duygusu, içmeyince sağlıklı hissetme kendine güvenme • Davranış • Sigara içmekten kaçınma, bırakma arayışı

  19. Sigaraya karşı olumlu düşüncesini değiştirmeyenler • Kendilerini cezalandırılmış, güçsüz duyumsama • Yoksunluk,eksiklik,kayıp duygusu • Sigaraya özlem, içenlere imrenme Sudan bir sebeble tekrar başlama

  20. Sigaraya karşı olumsuz düşünce geliştirenler • Başarı duygusu • Kendine güvenme • Kendisi için iyi bir şey yapma duygusu • İyimserlik • Özsaygıda artma • Enerjik hissetme • Sigara içenlere üzülme

  21. Nüks önlemede bilişsel davranışcı yöntemler • Bağımlılık tedavisinde yasaklanan maddenin kesinlikle kullanılmaması amaçlanmaktadır. • Bir kez kullanım bile “nüks” kabul edilir. • “Hep ya da hiç” düşüncesi gerginlik yaratır. • Kesin denetim denetim yitimi

  22. Nüks nasıl algılanmalı? • Bir iki kez sigara içme hatadır (Lapse) • Sürekli içme (Relapse) • Nükse insancıl ve esnek yaklaşım yararlıdır. • “Sigara içtim iradesizim” yerine “hata yaptım hatayı tekrarlamazsam amacıma ulaşabilirim”

  23. Sonuç • Sigara bırakma “istek”, “kararlılık” ve “çaba” gerektirir. • BAŞARI= İstemek + İnanmak+ çaba göstermek

  24. BİLMEK YETMEZ;UYGULAMAMIZ LAZIM.NİYETLİ OLMAK YETMEZ;YAPMAMIZ LAZIMJohannWolfgangvonGoethe

More Related