Strategie finansowe w Polsce w latach 1997-2001

1. Strategie finansowe w Polsce w latach 1997-2001

2. Średniookresowa strategia polityki pieniężnej • Została opracowana przez Radę Polityki Pieniężnej w 1999 roku • Obejmowała okres 1999-2003 • Jej celem było obniżenie inflacji poniżej 4% w 2003 roku • W 1999 roku ograniczono tempo wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych tak, aby w końcu 1999 roku nie przekroczyło ono 8-8.5% w porównaniu z rokiem poprzednim • Krótkookresowy cel inflacyjny nie został osiągnięty, wskaźnik wyniósł 9.8%

3. Strategia bezpośrednia • Oznacza podejmowanie działań dostosowawczych nakierowanych bezpośrednio na osiągnięcie bezpośredniego celu inflacyjnego. Zalety: • Elastyczność prowadzonej polityki • Możliwość spójnego wykorzystania szerokiego zakresu informacji • Brak konieczności reakcji na zmianę jednego parametru bez względu na całościową ocenę sytuacji • Wskazywanie bezpośrednio na cel inflacyjny polityki • Ten sposób również nie przyniósł oczekiwanych rezultatów

4. Biała księga podatków to dokument opublikowany przez Ministerstwo Finansów Rzeczpospolitej Polskiej w 1998 roku. Zaproponowano w nim szereg zmian obowiązującego wówczas systemu. Propozycje w niej zawarte miały być rozłożone na kilka lat (1999 – 2002), dotyczyły one kompleksowej zmiany systemu podatkowego tj.: gruntownej reformy podatków bezpośrednich, dostosowanie VAT i akcyzy do wymogów Unii Europejskiej.

5. Zmiany proponowane w Białej Księdze Podatków • wprowadzenie jednego podatku dochodowego o stawce liniowej, która miała wynosić docelowo 22%, jednocześnie proponowano likwidację prawie wszystkich ulg i zwolnień podatkowych, • jedna ustawa miała regulować zasady opodatkowania podatkiem dochodowym wszystkie podmioty – niezależnie od formy organizacyjnej i prawnej oraz źródeł podmiotów, • liberalizacja zasady rozliczania strat podatkowych z 3 do 5 lat, • zwolnienie z opodatkowania podatników nieprzystosowanych do obsługi podatku i niegenerujących dochodów (wspólnoty mieszkaniowe), .

6. Zmiany cd. • dostosowanie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego do wymogów UE, • objęcie podatkiem dochodowym i w pewnym zakresie podatkiem od towarów i usług rolnictwa, • zastąpienie trzech podatków: rolnego, leśnego i od nieruchomości, jednym podatkiem kastralnym, • uproszczenie zasad rozliczeń podatkowych, czego wyrazem miał być dwustronicowy druk zeznania podatkowego, • zbliżenie prawa podatkowego do bilansowego

7. Biała Księga Podatków była przykładem projektu bardzo głębokiego uracjonalnienia opodatkowania dochodów. Propozycje zawarte w projekcie były nakierowane na eliminację wielu wad w istniejącym systemie, możliwych do zlikwidowania bez zmiany samej koncepcji opodatkowania bezpośredniego. Jednak propozycje te, mimo że bardzo trafne, z uwagi na formę zaprezentowania i krótki okres do ich wprowadzenia zostały prawie w całości odrzucone. Udało się jedynie wprowadzić pewne zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych, nie zmieniając przy tym podatku dochodowego od osób fizycznych. Doprowadziło to do niepotrzebnego zróżnicowania tych świadczeń.

8. Ustawa o finansach publicznych • Wprowadzona w życie 1 stycznia 1999 roku • Rozróżnia pojęcia sektora publicznego i skarbu państwa • Sektor finansów publicznych jest zdefiniowany jako organy władzy publicznej oraz podległe im jednostki organizacyjne • Sektor finansów publicznych dzieli się na: • Sektor rządowy • Sektor samorządowy • Finanse publiczne to również procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowywaniem środków publicznych m.in.: • Pobieranie i gromadzenie dochodów • wydatkowanie środków publiczbych • Finansowanie deficytu publicznego • Zaciąganie zobowiązan angażujących środki publiczne • Zarządzanie środkami publicznymi • Zarządzanie długiem publicznym

9. Planowane dochody i wydatki budżetowe • Według ustawy budżetowej z dnia 21 lutego 1997 roku: Dziennik Ustaw z 1997 r. Nr 19 poz. 106 • rząd ustalił dochody budżetu państwa na kwotę 115.333.656 tys. zł. • wydatki miały zamknąć się w kwocie 127.553.656 tys. zł. • niedobór budżetu na dzień 31 grudnia 1997 r. miał wynieść nie więcej niż 12.220.000 tys. zł.

10. Według ustawy budżetowej z dnia 19 lutego 1998 roku: Dziennik Ustaw z 1998 r. Nr 28 poz. 156 • rząd ustalił dochody budżetu państwa na kwotę 129.040.795 tys. zł., • wydatki miały zamknąć się w kwocie 143.440.795 tys. zł. • niedobór budżetu na dzień 31 grudnia 1998 roku miał wynieść nie więcej niż 14.400.000 tys. zł.

11. Ustawa budżetowa z dnia 17 lutego 1999 roku: Dziennik Ustaw z 1999 r. Nr 17 poz. 154 • rząd przewiduje dochody państwa na 129.287.762 tys. zł. • wydatki państwa na 142.099.762 tys. zł. • niedobór budżetu miał w tym roku wynieść 12.812.000 tys. zł.

12. Ustawa budżetowa z 17 stycznia 2000 roku: Dziennik Ustaw z 2000 r. Nr 7 poz. 85 • przewiduje dochody państwa na sumę 140.909.815 tys. zł. • Wydatki mają opiewać na kwotę 156.309.815 tys. zł. • niedobór budżetu ma wynieść nie więcej jak 15.400.000 tys. zł.

13. W ustawie budżetowej z dnia 1 marca 2001 roku: Dziennik Ustaw z 2001 r. Nr 21 poz. 246 • dochody opiewają na sumę 161.065.257 tys. zł. • Wydatki 181.604.087 tys. zł. • niedobór 20.538.830 tys. zł.

14. Ocena NIK-u • Według NIK-u budżet państwa był opracowywany na bazie nierealnych założeń. • Dochody budżetu państwa zostały w znaczący sposób przeszacowane. • nowelizacje ustawy budżetowej były spóźnione i zbyt płytkie. • Niekorzystny stan finansów publicznych, który ujawnił się w 2001 r., w mniejszym stopniu dotknął budżety jednostek samorządu terytorialnego niż budżet państwa. • Dochody jednostek samorządu terytorialnego, w stosunku do 2000 r., wzrosły o 9,6%, podczas gdy dochody budżetu państwa były wyższe tylko o 3,6%.

15. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego wzrosły o 9,2%, wobec wzrostu o 14,5% w budżecie państwa. Zbiorczy deficyt jednostek samorządu terytorialnego wzrósł tylko o 0,1%, podczas gdy deficyt budżetu państwa był o 110,2% wyższy niż w 2000 r. Wyniki kontroli w 85 jednostkach samorządu terytorialnego wykazały, że występowały w nich nieprawidłowości w zakresie planowania i realizacji budżetów oraz w wykorzystaniu dotacji celowych z budżetu państwa, jednak skala tych nieprawidłowości była niewielka.

16. koniec