Zdrowie, promocja i profilaktyka zdrowia.

1. Zdrowie, promocja i profilaktyka zdrowia.

2. Zdrowie

3. Zdrowie to prawidłowy stan organizmu, w którym nie ujawnia się żadna z jednostek chorobowych sklasyfikowanych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów. Zdrowie to brak choroby. Zdrowie

4. Zdrowie Zdrowie to także zdolność i umiejętność pełnienia ról społecznych, adaptacji do zmian środowiska i radzenia sobie z tymi zmianami.

5. Zdrowie • Zdrowie to stan , w którym jednostka wykazuje optymalną zdolność wypełniania roli i zadań wyznaczonych jej przez proces socjalizacji. • Zdrowie to pełnia dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, pozwalającego na prowadzenie przez człowieka produktywnego, sensownego i twórczego życia w sferze tak społecznej, jak i ekonomicznej.

6. Zdrowie - definicja wg WHO Zdrowie określa się jako stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności (ułomności).

7. W strategii Światowej Organizacji Zdrowia "Zdrowie dla wszystkich w roku 2000" przyjętej także w Polsce oraz koncepcji promocji zdrowia podkreślono, że zdrowie jest: wartością zasobem (bogactwem) środkiem Zdrowie

8. Jakość życia należy rozumieć jako sprawne funkcjonowanie do późnej starości, większą wydajność pracy i lepsze zarobki oraz satysfakcję z życia. Zdrowie

9. Zdrowie nie jest stanem statycznym. We wszystkich okresach życia należy: chronić - czyli zapobiegać chorobom (profilaktyka), doskonalić - pomnażać, zwiększać jego potencjał (promocja zdrowia), przywracać - gdy pojawi się choroba (leczenie i rehabilitacja). Zdrowie

10. Czynniki determinujące zdrowie

11. Wśród czynników, które wpływają na zdrowie człowieka wyróżnia się cztery grupy: styl życia - jego udział jest największy i jednocześnie jego zmiana leży w zasięgu możliwości każdego człowieka; środowisko - fizyczne oraz społeczne życia i pracy czynniki genetyczne służba zdrowia- która może rozwiązać problemów zdrowotnych społeczeństwa. Zdrowie

12. Fundamentalnymi warunkami zapewniającymi zdrowie są: pokój, stabilny system ekonomiczny, odtwarzalne zasoby naturalne, globalne i lokalne bezpieczeństwo obejmujące bezpieczeństwo ekologiczne, mieszkania, żywienie, edukacja, zarobki, sprawiedliwość, równość społeczna. Zdrowie

13. Zdrowie publiczne Zdrowie publiczne jest nauką i sztuką zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promowania zdrowia poprzez zorganizowane wysiłki i świadome wybory społeczeństwa, organizacji, społeczności państwowych i prywatnych a także jednostek (Donald Acheson)

14. Kluczowym słowem jest tu „zdrowie”, a nie „medycyna”, a słowo „publiczne” podkreśla, że działania mające zapewnić i umocnić zdrowie ludzi oparte są o zorganizowany wysiłek społeczności, a nie o indywidualne starania i zabiegi. Zdrowie publiczne

15. Zdrowie publiczne: to dyscyplina medyczna obejmująca szeroki obszar działań poza medycznych, mogących wpływać na zdrowie społeczeństwa.

16. Zdrowie publiczne dyscyplina naukowa obejmująca zagadnienia zdrowia społeczeństwa, współzależność stanu zdrowia od warunków życia i form troski o zdrowie, w odniesieniu do społeczności.

17. C.E. Winslow – prof. zdrowia publicznego Uniwersytetu w Yale, podał w 1920 r. bardzo trafną i do dzisiaj aktualną definicję: Zdrowie publiczne

18. ZDROWIE PUBLICZNE „Zdrowie Publiczne to nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia fizycznego poprzez wysiłek społeczności, higienę środowiska, kontrolę zakażeń, nauczanie zasad higieny indywidualnej, organizację służb medycznych i pielęgniarskich ukierunkowaną na zapobieganie chorobom i wczesne ustalanie diagnozy, rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności, warunki życia pozwalające na utrzymanie zdrowia”. C.E.A. Winslow, 1920 r.

19. Definicję zdrowia publicznego rozszerzyli: Dafoe, o: - walkę z nałogami i - przeciwdziałanie wypadkom Terris, włączając: - walkę z bezrobociem i ubóstwem oraz - wszelką dyskryminacją

20. W 1973r. WHO poszerzyła znaczenie pojęcia zdrowia publicznego, które we wcześniejszych wersjach odnosiło się przede wszystkim do problemów higieny środowiska i walki z chorobami zakaźnymi. Zdrowie publiczne

21. W nowej rozszerzonej wersji obejmuje: problemy dotyczące zdrowia populacji, stan zdrowotny zbiorowości, ogólne usługi zdrowotne, administrację opieką zdrowotną Zdrowie publiczne

22. Promocja zdrowia

23. Promocja zdrowia Idea promocji zdrowia pojawiła się już w starożytności w rozważaniach na temat zdrowia filozofów chińskich, greckich i rzymskich. W czasach Hipokratesa zdrowie uważano za centralną ideę i stanowiło to zasadniczą część greckiego modelu kształcenia. Za prekursora promocji zdrowia uznaje się higienę.

24. Promocja zdrowia stopniowo przekształciła się w naukę, w którą zaangażowali się specjaliści z różnych dziedzin np.: Socjologowie Demografowie Antropolodzy Psycholodzy Ekonomiści Politycy i inni Promocja zdrowia

25. Termin "promocja zdrowia" ukształtował się w latach 70. Użyto go po raz pierwszy w 1977 roku w czasie obrad Światowego Zgromadzenia Zdrowia. Promocja zdrowia

26. Głównym powodem powstania i rozwoju idei promocji zdrowia była zła i stale pogarszająca się sytuacja zdrowotna w skali globalnej, przy równoległym wzroście nakładów na wprowadzanie nowych technik i technologii medycznych. • Dotychczasowe metody przywracania i utrzymania zdrowia okazały się niewystarczające, zachodziła więc pilna potrzeba znalezienia nowych dróg prowadzących do poprawy istniejącej sytuacji zdrowotnej.

27. Po Światowym Zgromadzeniu Zdrowia w 1977 roku, w Europie nastąpił okres kilkuletniej ciszy. Wcześniej, bo już w 1974 roku, Marc LaLonde przedłożył parlamentowi kanadyjskiemu dokument pod nazwą "Nowa perspektywa dla zdrowia Kanadyjczyków„. To wydarzenie zainicjowało rozwój działań, które w cztery lata później otrzymały nazwę promocji zdrowia. Promocja zdrowia

28. Informację o możliwości poprawy stanu zdrowia obywateli metodą prostszą i tańszą niż poprzez działania medycyny naprawczej znalazły uznanie wśród ministrów odpowiedzialnych za finanse i zdrowie.

29. W 1986 roku odbyła się Pierwsza Międzynarodowa Konferencja na temat Promocji Zdrowia w Ottawie. Nadała ona idei promocji zdrowia odpowiednią formę i treść i sprawiła, że już w ciągu kilku następnych lat rozwinęła się nowa dziedzina nauki o tej samej nazwie. Owocem Konferencji w Ottawie była „Karta Ottawska", stanowiąca do dzisiaj „konstytucję" promocji zdrowia. Promocja zdrowia

30. Na początku XXI wieku WHO ogłosiła dwa dokumenty o istotnym znaczeniu dla promocji zdrowia. "Światowa Deklaracja Zdrowia", przyjęta na XXXI Światowym Zgromadzeniu Zdrowia w maju 1998 roku "Zdrowie 21", który został przyjęty przez Europejski Komitet Regionalny ŚOZ we wrześniu 1998 roku i ustanawił kierunki polityki zdrowia dla wszystkich w Regionie Europejskim na XXI wiek. Promocja zdrowia

31. Promocja zdrowia Jednym z najistotniejszych dokumentów w zakresie promocji zdrowia w Unii Europejskiej jest Decyzja Nr 645/96/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 29 marca 1996 roku, przyjmująca program działania Wspólnoty w zakresie promocji zdrowia, informacji, edukacji i szkolenia w ramach działania w dziedzinie zdrowia publicznego (lata 1996-2000).

32. W Unii Europejskiej problematyka promocji zdrowia stanowi istotną część działań podejmowanych na rzecz zdrowia publicznego. Dla jej rozwoju zasadnicze znaczenie miały: Traktat z Maastricht (Art. 129), ratyfikowany dnia 20 października 1993 roku, Traktat Amsterdamski (Art. 159), zawarty w 1997 roku i obowiązujący odl maja 1999 roku, Traktat Nicejski (2001 r.). Promocja zdrowia

33. Dążąc do uzyskania konkretnych wyników dotyczących promocji i poprawy zdrowia WHO opracowała i rozpowszechniła szereg projektów, które zostały przyjęte i zaadoptowane do warunków istniejących w poszczególnych krajach oraz włączyły jednostki i społeczności lokalne, a także określone siedliska do działań na rzecz zdrowia, rozwijając równolegle działania na rzecz środowiska. Do takich projektów należą "Zdrowe miasta", "Zdrowe miejsce pracy", "Szkoła promująca zdrowie", "Szpital promujący zdrowie" oraz projekty pokrewne, jak "Szpital przyjazny dziecku" i inne. Promocja zdrowia

34. Również w Polsce od początku lat 90 pojęcie promocji zdrowia podlegało stałemu rozwojowi dzięki zaangażowaniu ludzi pochodzących z różnych środowisk naukowych i zawodowych oraz takich partnerów, jak sektor zdrowia, edukacji i środowiska. Promocja zdrowia

35. W Warszawie oraz kilku innych większych miastach w kraju istnieją biura promocji zdrowia, a szereg stowarzyszeń zawodowych i organizacji pozarządowych ma w swoich programach promocję zdrowia jako zadanie statutowe. Promocja zdrowia

36. Narodowy Program Zdrowia • Dowodem na zrozumienie potrzeby i znaczenia wielosektorowej współpracy na rzecz zdrowia jest Narodowy Program Zdrowia • 1990-1993 • 1993-1995 • 1996-2005 • 2007-2015

37. Przyjęto, że promocja zdrowia - jako proces mający na celu umożliwienie jednostkom i społeczeństwu zwiększenie kontroli nad czynnikami warunkującymi zdrowie - ma stworzyć zunifikowaną koncepcję sposobów i warunków życia w celu zachowania zdrowia. Promocja zdrowia

38. Aktualna definicja promocji zdrowia podana w słowniku terminów przygotowanym dla uczestników Europejskiej Konferencji na temat Reformowania Opieki Zdrowotnej w Lubljanie brzmi: „Promocja zdrowia to proces umożliwiający jednostkom i grupom społecznym zwiększenie kontroli nad uwarunkowaniami zdrowia w celu poprawy ich stanu zdrowia oraz sprzyjający rozwijaniu zdrowego stylu życia, a także kształtowaniu innych społecznych, środowiskowych i osobniczych czynników prowadzących do zdrowia„. Promocja zdrowia

39. Definicja wg WHO: Proces umożliwiający jednostkom i społeczeństwu zwiększenie kontroli nad czynnikami determinującymi zdrowie. Promocja zdrowia

40. Proces zmierzający do: zachowania zdrowia, wzmacniania rezerw organizmu, oparty na działaniach międzysektorowych. Promocja zdrowia

41. Promocja zdrowia Jednostki Grupy Instytucje Społeczności lokalne Całe społeczeństwo Poziomy i rodzaje działań w promocji zdrowia

42. Promocja zdrowia Zmiana rzeczywistości Zmiana postępowania służb społecznych Edukacja zdrowotna – inwestycja w człowieka Promocja zdrowia

43. Promocja zdrowia stała się pierwszym z czterech głównych kierunków Europejskiej Strategii Zdrowia- Pozostałe kierunki to: zapobieganie chorobom i występowaniu czynników ryzyka w otoczeniu, zapewnienie powszechnie dostępnych i odpowiedniej jakości świadczeń zdrowotnych w oparciu o podstawową piekę zdrowotną, wdrażanie zmian polityki zdrowotnej. organizacji opieki zdrowotnej oraz jej ekonomizacji wraz z oceną technologii medycznej i reorientacją kształcenia kadr i informacji. Promocja zdrowia

44. Jest procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem oraz jego poprawę poprzez podnoszenie poziomu wiedzy w społeczeństwie o sposobach skutecznego zapobiegania chorobom, tworzenie odpowiednich warunków społecznych, ekonomicznych i gospodarczych korzystnych dla poprawy stanu zdrowia społeczeństwa. Promocja zdrowia

45. Promocja Zdrowia obejmuje pięć obszarów działań(Ottawa):

46. Promocja Zdrowia nie jest synonimem profilaktyki PROMOCJA ZDROWIA = PROFILAKTYKA Profilaktyka obejmuje działania zapobiegawcze głównie medyczne, skierowane przeciwko chorobom natomiast promocja zdrowia jest procesem zmierzającym do zachowania zdrowia. Działania promocyjne i profilaktyczne często w mniejszym lub większym stopniu zazębiają się, ale nie są tożsame.

47. Promocja zdrowia Ważne dla praktyki aspekty promocji zdrowia: • koncentracja na zdrowiu (nie na chorobie) i zwiększaniu jego potencjału. Większy potencjał zdrowia to środek do poprawy jakości życia, czyli: sprawnego funkcjonowania do późnej starości, większej wydajności w pracy i zarobków oraz satysfakcji z życia, • nadrzędnym celem jest kształtowanie sprzyjającego zdrowiu stylu życia i środowiska (fizycznego i społecznego),

48. • uświadomienie ludziom, że oni sami podejmują decyzje i wybory w sprawach swego zdrowia i ponoszą odpowiedzialność za zdrowie własne i innych ludzi w swoim otoczeniu, • uświadomienie politykom i zarządzającym na różnych poziomach i we wszystkich organizacjach, że ich obowiązkiem jest tworzenie warunków, w których „zdrowe wybory będą dla ludzi łatwiejszymi wyborami” (Woynarowska, 2008) .

49. Zarówno z pozycji WHO, jak i Unii Europejskiej promocję zdrowia określa się dzisiaj jako jednolity proces działań zmierzających do poprawy i utrzymania ludzkiego zdrowia, składający się z trzech ściśle związanych ze sobą elementów, tj. edukacji zdrowotnej zapobiegania chorobom - profilaktyki ochrony zdrowia (polityki zdrowotnej). Promocja zdrowia

50. Edukacja zdrowotna Termin ten, stosowany w naszym kraju coraz częściej, stanowi odpowiednik określenia w języku angielskim health education lub rzadziej używanego terminu education for health, któremu w języku polskim może odpowiadać określenie edukacja prozdrowotna, lub edukacja do zdrowia. Edukacja (łac. educatio – wychowanie, pielęgnowanie) obejmuje ogół wielowymiarowych działań i procesów służących wychowaniu oraz kształceniu osób lub grup społecznych i może być traktowana jako proces uczenia się człowieka przez całe życie (Śliwerski, 2003).