190 likes | 487 Views
Burnout. Ziekte of arbeidsprobleem?. Overzicht. Waarom burnout als onderwerp? Wat is het en hoe komt het? Aanpak: het time out -model Intermezzo: ziekte, verzuim en arbeidsongeschiktheid Een nieuwe aanpak Conclusies. Waarom burnout?. Veel (media)aandacht Nieuwe, omstreden diagnose
E N D
Burnout Ziekte of arbeidsprobleem?
Overzicht • Waarom burnout als onderwerp? • Wat is het en hoe komt het? • Aanpak: het time out-model • Intermezzo: ziekte, verzuim en arbeidsongeschiktheid • Een nieuwe aanpak • Conclusies Ouderdag 23 maart 2006
Waarom burnout? • Veel (media)aandacht • Nieuwe, omstreden diagnose Geen ‘echte’ psychische stoornis werkgerelateerd • Relatief veel slachtoffers (4% - 10%) • Sectoren: overheid, gezondheidszorg & hulpverlening, onderwijs • Categorieën: jong, hoogopgeleid, vrouw • Invaliderend en langdurig ( WAO) • Interessant voor sociale wetenschappen Ouderdag 23 maart 2006
Controleverlies • Uitputting ‘Ik weet niet hoe ik deze dag moet doorkomen’ • Cynisme ‘Ze bekijken het maar’ • Machteloosheid ‘Mij lukt niet veel meer in mijn werk’ • Concentratieproblemen • Lichamelijke klachten • Verminderde weerstand Ouderdag 23 maart 2006
Uit balans Waardoor? • Fysiologische ontregeling • Negeren oververmoeidheid • Ongeremde gedrevenheid • Veeleisende werkomgeving x druk privé-leven Frustraties worden ‘weggewerkt’ totdat… Ouderdag 23 maart 2006
Kunnen en willen • Voor presteren is gezondheid nodig ziekte = onvermogen om rollen te vervullen • Als rolverwachtingen>capaciteiten zoeken naar nieuw evenwicht • Langere hersteltijd • Productiedaling • En: werkmotivatie slaat om in ziektemotivatie (ziekteverzuim als uitbreiding hersteltijd) Hier beginnen de problemen! Ouderdag 23 maart 2006
Aanpak: time out Ziekmelding: overgang naar medisch regime Ziekte is een persoonlijk probleem en herstel een privé-zaak Patiëntrol: • De zieke is tijdelijk geëxcuseerd Afwezigheid wordt medisch gelegitimeerd • Ziekte is overmacht (niet: ‘schuld’) • De zieke moet beter willen worden (motivatie!) • en professionele hulp zoeken Ouderdag 23 maart 2006
Dimensies van ziekte • Disease: objectief aantoonbare stoornis • Illness: ziekte-ervaring (klachten) • Sickness: sociale dimensie van ziekte • Voorkeur voor disease (bij arts én patiënt), maar: • Dimensies zijn in praktijk altijd verweven (bredere definitie nodig) Ouderdag 23 maart 2006
Arbeidsongeschiktheid • WAO compenseert ‘verminderde verdiencapaciteit als gevolg van ziekte of beperking’ • Groot aandeel subjectieve factoren: 71% • Psychische aandoeningen: 35% • Bewegingsapparaat: 26% • Onvoldoende omschreven: 10% • Sinds TBA (1993) is arbeidsongeschiktheid: • ‘een rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte of gebreken’ Ouderdag 23 maart 2006
Voor- en nadelen time out-model • Voor werknemer: • Ziektewinst (sociaal voordeel), echter: • Ziekteverlies (isolement, depressie) • Terugkeer wordt moeilijker • Voor werkgever: • Alleen ‘fitte’ mensen blijven over • Individualisering uitval, echter: • Hoog ziekteverzuim kost geld en oogt slecht • Algemeen: ziekerol bestendigt ziektegevoel, en remt genezing en reïntegratie Ouderdag 23 maart 2006
Nieuw: activerende aanpak Wet Verbetering Poortwachter + Leidraad psychisch ziekteverzuim: • Ziekteverzuim is verantwoordelijkheid werknemer én werkgever • Tweesporenbeleid: behandeling én gedeeltelijke werkhervatting • Aanpak via protocol (tijdcontingent, niet klachtcontingent) • Preventie als bedrijfsbelang Ouderdag 23 maart 2006
Conclusies • Burnout is meer dan disease • Activerende aanpak positieve ontwikkeling • Werksituatie wordt onderdeel van interventie • Arbeidsongeschikte níet volledig in ziekerol Echter: • Werknemers en hun ‘recht op ziekmelding’ • Nieuwe taak leidinggevenden: steun verlenen • Reïntegratie uitvallers stuit op weerstand (Wie neemt een ex-WAO’er in dienst?) Ouderdag 23 maart 2006