Agnieszka Radomińska Sylwia Domańska

1. Przykłady instrumentów finansowych służących inwestowaniu w nieruchomości, towary giełdowe i wierzytelności w Polsce i za granicą Agnieszka Radomińska Sylwia Domańska

2. INSTRUMENTY SŁUŻĄCE DO INWESTOWANIA W NIERUCHOMOŚCI: • Instrumenty udziałowe rynku nieruchomości • Instrumenty dłużne rynku nieruchomości INSTRUMENTY SŁUŻĄCE DO INWESTOWANIA W TOWARY GIEŁDOWE: • akcje spółek funkcjonujących w sektorze surowcowym • tytuły uczestnictwa • instrumenty pochodne (kontrakty terminowe i opcje) • instrumenty oparte na towarach INSTRUMENTY SŁUŻĄCE DO INWESTOWANIA W WIERZYTELNOŚCI: • Sekurytyzacja

3. Inwestycje w nieruchomości • Instrumenty finansowe rynku nieruchomości charakteryzują się jedną z dwóch cech: • Ich wartość zależy od wartości nieruchomości,• Ich funkcjonowanie jest istotne dla rozwoju rynku nieruchomości. • Nieruchomości należą do aktywów o ograniczonej płynności, co dotyczy w szczególności nieruchomości o znacznej wartości jednostkowej. Niska płynność nieruchomości powodowana długim okresem ekspozycji, wysokimi kosztami transakcji, koniecznością obsługi i trudnością w dostępie do informacji powoduje, że możliwe jest zawarcie transakcji przez jedną ze stron na niekorzystnych warunkach.

4. Instrumenty udziałowe rynku nieruchomości Instrumenty udziałowe rynku nieruchomości obejmują: • Udziały w funduszach inwestycyjnych, których podstawowymi inwestycjami są inwestycje w nieruchomości • Zazwyczaj są to zamknięte fundusze inwestycyjne, których portfel zawiera prawie wyłącznie nieruchomości. Fundusz taki emituje certyfikaty inwestycyjne. Wartość certyfikatów występujących na rynku zależy od wartości nieruchomości wchodzących w składa portfela inwestycyjnego funduszu. • Akcje spółek, których zdecydowana większość aktywów to nieruchomości • inwestor jest udziałowcem (akcjonariuszem) spółki, której aktywa stanowią w większości nieruchomości. Wartość udziałów (akcji) jest ściśle powiązana z wartością samej spółki, a co za tym idzie z wartością jej aktywów, na które składają się przede wszystkim jej nieruchomości.

5. Instrumenty dłużne rynku nieruchomości • Instrumenty te pozwalają inwestować w nieruchomość podmiotom, które nie mają wystarczającego kapitału własnego do sfinansowania inwestycji. Ich obecność zasadniczo wpływa na rynek nieruchomości ułatwiając transfer kapitału, bez którego wiele inwestycji nie mogłoby być zrealizowanych. Dodatkowo zabezpieczone są najczęściej hipotecznie nieruchomościami. Komisja Europejska pracuje nad przepisami, które mają umożliwić obywatelom Unii korzystanie z usług banków z innych państw. Będzie możliwe zaciąganie kredytów hipotecznych poza Polską. Regulamin kredytu hipotecznego we wszystkich krajach UE będzie podobny. Zdaniem ekspertów wprowadzenie nowych rozwiązań nie sprawi, że np. Polacy nagle zaczną się zadłużać w zagranicznych bankach. Nawet jeśli oferta zagranicznych banków będzie lepsza, wiązać się to będzie też z dodatkowymi kosztami takimi jak tłumaczenie dokumentów czy weryfikowanie informacji o kredytowanej hipotece.

6. Dwie podstawowe cechy instrumentów finansowych rynku nieruchomości: • ich wartość zależy od wartości nieruchomości. • ich funkcjonowanie jest istotne dla rozwoju rynku nieruchomości • Dodatkowo możliwa jest inwestycja w spółki giełdowe sektora nieruchomości emitujące akcje i obligacje. Przykładem spółki akcyjnej jest: Emmerson S.A. – jedna z najbardziej znanych firm działających na rynku nieruchomości w Polsce – zadebiutowała na rynku alternatywnym warszawskiej GPW. Debiut poprzedziła prywatna emisja, z której Emmerson S.A. pozyskała 1 mln złotych. Do obrotu w dniu debiutu zostało wprowadzonych 173 393 praw do akcji serii C. Cena emisyjna wynosiła 5,8 zł za akcję. O godzinie 13 wartość akcji Emmersona wynosiła 4,98 zł i była o14,7% niższa od ceny emisyjnej.

7. AKCJE SPÓŁEK FUNKCJONUJĄCYCH W SEKTORZE SUROWCOWYM • Akcje takich spółek są dostępne na rynku kapitałowym. Wzrosty cen surowców przekładają się na wzrost sprzedaży spółek surowcowych i ich zysków, co powoduje aprecjację kursów giełdowych oraz zapewnia wypłaty wysokich dywidend dla akcjonariuszy. Inwestując w akcje takich spółek mamy możliwość zarabiania na wzrostach ich kursów oraz otrzymywania dywidend. Musimy przy tym poświęcić sporo czasu na prowadzenie analiz rynku danego towaru, analiz makroekonomicznych, a także sytuacji na świecie, z uwzględnieniem czynników oddziałujących na rynek towarów. Inwestując w spółki funkcjonujące w sektorze surowcowym, należy zdawać sobie sprawę, że ostateczny wynik inwestycji jest również uzależniony od jakości zarządzania takim przedsiębiorstwem. Stanowi to dodatkowy czynnik ryzyka.

8. Notowania akcji KGHM na GPW • W dniu 10 lipca 1997 roku miało miejsce pierwsze notowanie akcji Spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Tego dnia kurs akcji KGHM wyniósł 23,5 zł i był o 23,7% wyższy od ceny po jakiej nabywali akcje inwestorzy indywidualni i 11,9% wyższy od ceny nabycia w transzy inwestorów instytucjonalnych. W dniu debiutu obrót akcjami KGHM wyniósł 115, 7 mln zł. W swej dotychczasowej historii notowań giełdowych Spółka najwyższy kurs osiągnęła w dniu 15.10.2007 r. – 143 zł, a najniższy w dniu 08.10.1998 r. 9,65 zł. • KGHM wyemitował 200 000 000 akcji

9. Tytuły uczestnictwa Tytuły uczestnictwa dostępne są na rynku funduszy inwestycyjnych i hedgingowych. • Jednostki uczestnictwa są potwierdzeniem przyjęcia od inwestora przez fundusz inwestycyjny określonej sumy środków , mają charakter niezbywalny, ale podlegający dziedziczeniu i umarzany na życzenie uczestnika. Nie są papierami wartościowymi. Są doskonale podzielne i stosunkowo tanie w obsłudze, bo fundusze mogą je tworzyć i umarzać na bieżąco. Cechują je niskie koszty wydawania jednostek oraz łatwość pozyskiwania klientów. Wartość jednostki określana jest przez wartość aktywów netto. • Certyfikaty inwestycyjne są zbywalnym papierem wartościowym o charakterze niepodzielnym, emitowanym przez zamknięte fundusze inwestycyjne. Certyfikaty mają umożliwiać inwestycje długoterminowe w bardziej ryzykowne aktywa oraz stosowanie wyższych dźwigni finansowych, zwalniając fundusz z konieczności utrzymywania rezerw środków płynnych. Wartość certyfikatu zależy od popytu i podaży, czyli wyceny dokonanej przez rynek. W przeciwieństwie do jednostek uczestnictwa są odporne na panikę rynkowa.

10. Fundusze inwestycyjne i hedgingowe • FUNDUSZE INWESTYCYJNE pozwalają powierzyć zarządzanie specjalistom od rynków towarowych. Ta wygodna forma inwestowania zyskuje na popularności w ostatnich latach. Wiele z nich specjalizuje się w inwestycjach na określonym towarze lub grupie kilku towarów. Coraz szerszy strumień takich funduszy płynie do nas z zagranicy. Zaletą tej formy inwestowania jest przeniesienie czynności związanych z zarządzaniem portfelem na zespoły specjalistów będących w stanie zbudować najbardziej optymalne portfele aktywów opartych na towarach. • FUNDUSZE HEDGINGOWE coraz wyraźniej zaznaczają swoje miejsce na rynku towarowym. Przypisuje się im znaczny wpływ na fluktuacje cen surowców. Jest bowiem faktem, że niektóre ze strategii tych podmiotów są wysoce spekulacyjne. Dysponując wysokimi kapitałami mogą wpływać znacząco na niektóre rynki towarowe. Dostęp do tych inwestycji jest jednak utrudniony. Większą możliwość dostępu do tego rodzaju inwestycji zapewniają fundusze luksemburskie, dystrybuowane w naszym kraju. Należy jednak sprawdzić, czy oferowany nam fundusz posiada notyfikację Komisji Nadzoru Finansowego, a dystrybutor posiada odpowiednie zezwolenie na prowadzenie takiej działalności.

11. Templeton Euroland FundFundusz zagranicznyFranklin Templeton Investment Funds (Luxembourg Registered SICAV) • Strategią inwestycyjną funduszu jest długoterminowy wzrost wartości kapitału poprzez inwestowanie w instrumenty udziałowe i dłużne dowolnego emitenta z kraju członkowskiego Europejskiej Unii Walutowej, w tym korporacji i rządów . Waluta podstawowa funduszu: euro Aktywa: €241,41 mln Początek działalności: 08.01.1999 • Alokacja aktywów na dzień 31.08.2008: Akcje: 93,20% Obligacje: 0,00% Gotówka: 6,80% • Charakterystyka funduszu na dzień: 31.08.2008 • Statystyka • Wskaźnik cena/zysk: 10,41 • Wskaźnik cena/wartość księgowa :1,54 • wskaźnik cena/cash flow: 4,53 • Roczne odchylenie standardowe za 3 lata – fundusz: 14,11% • Roczne odchylenie standardowe za 3 lata – indeks:14,22% • Liczba przedsiębiorstw: 57

12. Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty jest pierwszym w Polsce funduszem funduszy hedgingowych. Trzy subfundusze: Superfund A, Superfund B i Superfund C inwestują w fundusze bazowe typu managed futures (luksemburskie Quadriga Superfund SICAV). Zarządzane są według trzech sprawdzonych strategii inwestycyjnych, różniących się profilem ryzyka i oczekiwaną stopą zwrotu – strategia tradycyjna A, strategia dynamiczna B i strategia agresywna C. • Minimalna pierwsza wpłata do Superfund SFIO wynosi dla Klientów indywidualnych 40 000 EUR lub równowartość tej kwoty w PLN lub w USD. • Strategia A - Tradycyjna: • Superfund SFIO subfundusz A • Inwestycje Subfunduszu: Do 100% środków inwestowane w Superfund SICAV A, a do 20% w Superfund SICAV B i C • Wartość min. wpłaty kolejnej: 5 000 EUR lub równowartość w PLN lub USD • Opłata za nabycie: 4,5% • Opłata za zarządzanie: 1,2% w skali roku • Opłata za odkupienie: 2% (jedynie w pierwszych 12 miesiącach od otwarcia rejestru) • Rachunki nabyć • PLN 41 1880 0009 0000 0013 0047 1001 • EURO 44 1880 0009 0000 0013 0047 1044 • USD 66 1880 0009 0000 0013 0047 1036 • Rekomendacja: Dla inwestorów wkraczających w świat funduszy managed futures. Atrakcyjny potencjał zysku już przy średnim horyzoncie lokaty kapitału (przynajmniej 3 lata).

13. Instrumenty pochodne • INSTRUMENTY POCHODNE dostępne są na towarowych giełdach terminowych. Towarowe giełdy terminowe tworzą wielki rynek, gdzie przeprowadzane są transakcje na różnorodnych towarach z wykorzystaniem instrumentów pochodnych (kontraktów terminowych i opcji). Można więc zarabiać na wzrostach i na spadkach cen surowców, kwestią pozostaje zajęcie odpowiedniej pozycji. Wpłacając niewielką kwotę depozytu możemy zawierać transakcje na kontrakty opiewające na duże ilości towarów. Nie oznacza to, że kupujemy towar w postaci fizycznej. Instrumenty pochodne w blisko 100% transakcji podlegają rozliczeniu finansowemu w dniu ich wygaśnięcia. Uczestnik rynku, który kupił lub sprzedał instrument pochodny na dany towar może wcześniej zamknąć pozycję, zawierając transakcję odwrotną. Rozliczeniu podlega wówczas różnica wyceny tego instrumentu, a ta zależy bezpośrednio od zmiany ceny towaru, na który ten instrument opiewa.

14. Instrumenty oparte na towarach • INSTRUMENTY OPARTE NA TOWARACH wchodzą w koszyk produktów strukturyzowanych. Rynek towarów jest coraz częściej wykorzystywany przez finansistów tworzących produkty strukturyzowane. Wiele z nich zapewnia zwrot zainwestowanego kapitału i pozwala czerpać korzyści z inwestycji w instrumenty finansowe oparte na ropie naftowej, żelazie, miedzi itp.

15. Sekurytyzacja • Sekurytyzacja polega – ogólnie mówiąc – na tym, że inwestorzy nabywają, np. od banków, niespłacone kredyty, otrzymują odpowiednie dyskonto i liczą na to, że uda im się uzyskać odsetki i kwotę główną. • W odróżnieniu od faktoringu i forfaitingu finansowanie w sekurytyzacji zakłada wykorzystanie środków inwestorów, a nie banków. Jej skutkiem jest przekształcenie niepłynnej wierzytelności w ABS(papier zabezpieczony na aktywach). Na rynkach zagranicznych występuje wiele różnych rodzajów papierów tego typu, np. MBS- papiery zabezpieczone wierzytelnościami hipotecznymi, CARD- wierzytelnościami z kart kredytowych. Źródło: http://ceo.cxo.pl/artykuly/54361/Sekurytyzacja.w.Polsce.html

16. Pierwszy fundusz sekurytyzacyjny w Polsce • Maj 2005 • Inicjator - PKO BP • Fundusz - S-Collect Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny • Towarzystwo - TFI PKO/Credit Suisse TFI • Portfel 73 tys. kredytów o wartości 660 mln zł został kupiony za 100 mln zł

17. Transakcje sekurytyzacyjne w Polsce przed 2004 r. Sekurytyzacja, choć nieuregulowana, była możliwa do przeprowadzenia na podstawie:  Ustawa o obligacjach  Prawo wekslowe  Kodeks cywilny (w szczególności przekaz) Data emisji: 2002 Sekurytyzowane aktywa: należności handlowe Inicjator: Greenhouse Capital management SPV: Greenhouse Securitization Rodzaje wyemitowanego papieru: obligacje Wartość transakcji: 12 mln PLN Administrator: Greenhouse Capital Management

18. Źródło: Bond Market Association w oparciu o dane publikowane przez U.S. Department of Treasury, Federal Reserve System, Federal Agencies, Thomson Financial, Bloomberg, SIFMA. http://www.wsz-pou.edu.pl/biuletyn/?strona=biul_waszk14

19. Udział poszczególnych krajów w emisji instrumentów ABS i MBS w 2005 roku Źródło: European Securitisation Forum, ESF Data Report, wyd. 2006