ASEPSIA & ANTISEPSIA

1. ASEPSIA & ANTISEPSIA E. Eizagirre irakaslea 2009-2010 ikasturtea

2. Asepsia eta antisepsia

3. Asepsia eta antisepsia Ignaz P. SEMMELWEIS (1818-1865): - Vienako ospitale batean lan egin zuen. - Sepsi puerperala ugariagoa zen ospitale publikoetan etxeetan erditzen zuten emakumeen artean baino. - Medikuek transmititzen zuten gaixotasuna emakume batetik bestera. - Eskuak garbitzeko ohitura ezarri zuen. Infekzio- tasa nabarmen jaitsi zen ondorioz.

4. Asepsia eta antisepsia

5. Asepsia eta antisepsia Louis PASTEUR (1822-1895) - Kimikari frantsesa - Ardoaren eta garagardoaren fermentazioaren prozesua ikertu zuen. - Fermentazioa organismo biziek egiten zutela jabetu zen. - Pasteurizazioa: produktuak astiro-astiro berotzean mikroorganismoak hil egiten dira, eta horrela produktuaren iraupena bermatzen da (adib.: esnea) - Gaixotasunaren germenaren teoria proposatu zuen.

6. Asepsia eta antisepsia

7. Asepsia eta antisepsia Joseph LISTER (1827-1912) - Kirurgilari ingelesa - Operazioen osteko infekzioek eraginda gaixo asko hiltzen ziren. - Pasteurren ikerketak ezagutu eta zaurietako germenak tratatzeko azido fenikoa erabili zuen. - Horrela, infekzio tasa jaitsi egin zen. - ‘Antisepsia-ren garaia’ hasi zen berarekin.

8. Asepsia eta antisepsia • Etsairik handiena: INFEKZIOA • Hau prebenitzeko martxan jarri ditugun prozedurak: • ASEPSIA-ANTISEPSIA

9. Asepsia eta antisepsia Ostalaria Eragilea Giroa

10. Asepsia eta antisepsia • 1.GERMENAK (lehenengo osagaia) • -Paziente berarengandik etortzen dira (gehienetan) • Saprofitoak (inf. eragin gabe) • Eraso batengatik patogeno bihurtzen dira • Kirurgia • Tratamendu erasotzaileak • Froga diagnostiko inbasiboak (erasotzaileak) • -Beste pertsonarengandik (inf. gurutzatua) • Kontaktuagatik • Airetik

11. Asepsia eta antisepsia 2.OSTALARIA: Pazientea(bigarren osagaia) -Faktore baldintzatzaileak -Egoera nutrizionala -DM -Minbizia -Inmunoeskasia -Inmunokentzaileak (Kortikoideak, Azatioprina, Ziklosporina,) -Profilaxi antibiotikoa

12. Asepsia eta antisepsia • 3. GIROA

13. Asepsia eta antisepsia PUNTU GARRANTZITSUAK: 1.Kutsaduraren prebentzioa 2. Pazientearen ebakuntza-aurreko zainketak 3. Ebakuntzarako prestaketa 4. Ebakuntza-ondoko zainketak

14. Germen kopurua gutxitzea Asepsia eta antisepsia 1. Kutsaduraren prebentzioa

15. Asepsia eta antisepsia 2. Pazientearen ebakuntza-aurreko zainketak - Pazientearen prestaketa (operatu aurretik): 1. garbitu (dutxatu) 2. operazio gunean: ilea moztu, antiseptiko bat jarri eta zapi esterilizatu batekin estali. - Operazio gelan: operazio gunean antiseptikoa jarri, eta oihal/zapi esterilizatuekin inguratu eta babestu.

16. Asepsia eta antisepsia 3. Ebakuntzarako prestaketa • Teknika aseptikoa operazio gunean: • Txanoa, maskara, oinetako bereziak/kaltzak, janzkera berezia • Eskuak garbitu xaboi antiseptiko batekin • (normalean pobidona iodatua / klorhexidina) • Bata esterilizatua jantzi • - Eskularru esterilizatuak ipini

18. Asepsia eta antisepsia 4. Ebakuntza-ondoko zainketak - Zauriaren zainketak teknika aseptikoarekin. - Kateter baskularren eta zunden zainketa eta ahalik eta goizen kentzea. - Lagundu pazienteari karkaxak kanporatzen eta arnas-ariketak egiten biriketako infekzioak ekiditzeko.

19. Asepsia eta antisepsia Kanz-en eskema S D E S saneamendua D desinfekzioa E esterilizazioa

20. Asepsia eta antisepsia Definizioak (I) Saneamendua:germen patogenoen kopurua gutxitzeko erabiltzen ditugun prozedura errazak eta merkeak Desinfekzioa: mikroorganismo patogenoen forma begetatiboak –baina ez derrigorrez erresistentzi formak- hiltzen dituen prozedura. Desinfektanteak inguru bizigabeetan aplikatzen dira. Ehun bizietan aplikatzen direnean Antiseptikoakesaten zaie.

21. Asepsia eta antisepsia Definizioak (II) Esterilizazioa: mota guztietako mikroorganismoak eliminatzen dituen prozedura (espora bakterianoak barne) Antisepsia: (Lit.: sepsiaren aurka) mikroorganismoak garatu ezingo diren edo hauek hilko dituen ingurugiroa lortzeko erabiltzen diren prozedurak. Asepsia edo teknika aseptikoa: (Lit.: germenik gabe) Mikroorganismoak lan gunera (operazio gunera adibidez) iritsi ez daitezen erabiltzen diren prozedurak.

22. Asepsia eta antisepsia • Esterilizazio metodoak: • 1. Prozedura fisikoak • 2. Prozedura kimikoak

23. Asepsia eta antisepsia • Esterilizazio metodoak • 1.Prozedura fisikoak: • - Sugarraren metodoa • - Errauzketa • - Bero lehorra (Pasteurren laba - Poupinel) • - Bero hezea (Autoklabea, Pasteurizazioa, • Tindalizazioa) • - Radiazio ionizanteak (gamma, katodikoak) • - Radiazio ez-ionizanteak (argi ultramorea)

24. Asepsia eta antisepsia • Esterilizazio metodoak • 1.Prozedura fisikoak: • AUTOKLABEAK: • - Presio haundiarekiko ur lurrinaz. • - Metodo fidagarria, eraginkorra eta ekonomikoa. • - Materialek > 120ºC jasan behar dituzte (ez erabili plastikoekin). • - Prozesuaren iraupena • tenperaturaren arabera izango da. • - Prozesu bukatu ostean • materialak lehortu behar dira.

25. Asepsia eta antisepsia • Esterilizazio metodoak • 1.Prozedura fisikoak: • LABEAK(Pasteur-en labea; marmite de Papin) • - Tenperatura eta epe haundiagoak behar dira • - Gero, eta gutxiago erabiltzen dira • - Indikazioak: beirazko ontziak, metalezko instrumentala,…

26. Asepsia eta antisepsia • Esterizilizazio metodoak • 2.Prozedura kimikoak: • -Etileno oxidoa (gasa) • -Glutaraldehidoa • -Az. Perazetikoa • -Formola

27. Asepsia eta antisepsia • Esterizilizazio metodoak • 2.Prozedura kimikoak: • ETILEN OXIDOA (gasa) • -Ontzi berezietan dagoen gas konprimitua (likido bihurtuz) erabiltzen da. • -Tenperatura baxuagoak sortzen ditu. • -Toxikotasun handia du: prozesu bukatu ondoren aireazio luzea • (> 6 ordu tresna berezi batean) beharrezkoa da. • -Indikazioak: material • bero-sentikorrak (b.e. Plastikoak).

28. Asepsia eta antisepsia • Esterizilizazio metodoak • 2.Prozedura kimikoak: • Az. PERAZETIKO (likidoa) • -Murgilduz garbitzea lortzen du, behar den lekuan (“in situ”), ontzi berezi bat erabiliz • -Garestia baina erabilgarria: endoskopiak, haginetako tresneria, ...

29. Asepsia eta antisepsia ANTISEPTIKOAK

30. Asepsia eta antisepsia Antiseptikoen ezaugarri/baldintzak: -Germizida ahalmen handia. -Erraz aplikagarria. -Sarkortasun handia. -Merkea. -Iraunkorra eta egonkorra. -Solublea uretan zein alkoholean. -Ez da ez toxikoa ez narritagarria izan behar.

31. Asepsia eta antisepsia Desinfektante & Antiseptikoak : -Iodoforoak (pobidona iodatua) & Alkohol iodatua -Amonio koaternarioaren deribatuak -Merkurialak (mertiolato eta merkromina) -Klorofenolak (hexaklorofenoa) -Konposatu kloratuak (hipoklorito sodikoa) -Ur oxigenatua (H2O2) -70º eta 96º-ko alkohol etilikoa -Fenola eta konposatu fenolikoak

32. Kirurgia-eremua • Azpiegitura • -Operazio-gelak (kirofanoak). • -Alde garbia eta zikina. • -Aldagelak. • -Egongela. • -Biltegia. • -Esterilizazio-salarekin • lotura zuzena.