Zmiany w ustawie o systemie oświaty

1. Zmiany w ustawie o systemie oświaty Częstochowa, luty 2009

2. Obniżenie wieku rozpoczynania obowiązku szkolnego Obowiązek szkolny dla wszystkich dzieci sześcioletnich będzie wprowadzony od 1 września 2012 roku i zostanie poprzedzony trzyletnim okresem przejściowym - pilotażowym. W okresie przejściowym o tym, czy sześcioletnie dziecko podejmie naukę w szkole – zadecydują jego rodzice. Warunkiem przyjęcia – na wniosek rodziców - dziecka sześcioletniego do szkoły podstawowej w tym okresie będzie wcześniejsze objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym oraz posiadanie przez szkołę podstawową warunków organizacyjnych umożliwiających przyjęcie. Dzieci sześcioletnie, które nie były dotychczas objęte żadną formą wychowania przedszkolnego, będą mogły zostać przyjęte do szkoły podstawowej, jeżeli uzyskają pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o możliwości wcześniejszego rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.

3. Obniżenie wieku rozpoczynania obowiązku szkolnego c.d. • Minister Edukacji Narodowej informuje, że mimo przyjęcia przez rząd planu oszczędnościowego, zarówno wysokość subwencji oświatowej jak i zaplanowane podwyżki wynagrodzeń nauczycieli pozostają bez zmian. • Wszystkie sześciolatki, które w latach 2009-2011 rozpoczną naukę w pierwszej klasie, zostaną - zgodnie z obowiązującymi przepisami - objęte subwencją oświatową.

4. Obniżenie wieku rozpoczynania obowiązku szkolnego c.d. • Ze względu na zredukowanie rezerwy, która miała pozwolić na dofinansowanie organów prowadzących w dostosowaniu szkół do nauki i opieki nad dziećmi rozpoczynającymi naukę w szkole podstawowej, MEN prowadzi prace, które mają umożliwić dodatkowe dofinansowanie przygotowań szkół do wprowadzenia nowej podstawy programowej (która zakłada m.in. obniżenie wieku szkolnego) ze  środków Unii Europejskiej.

5. Zagwarantowanie 5-latkom prawa do edukacji przedszkolnej Od 1 września 2009 roku dzieci pięcioletnie będą miały prawo do rocznego wychowania przedszkolnego. Od 1 września 2011 roku wprowadzony zostanie obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci pięcioletnich.

6. Przygotowanie polskiej oświaty na proponowane zmiany • Jak wynika z danych zebranych za pomocą Systemu informacji oświatowej na przyjęcie dzieci sześcioletnich w dniu 30 września 2008, spośród 14 210 szkół podstawowych, było przygotowanych 9 152 czyli około 63% (szkoły posiadające „zerówki” lub inne oddziały przedszkolne). 6 084 szkół posiada szkolne place zabaw, a aż 9 770 szkół dysponuje terenami zielonymi na potrzeby uczniów .

7. Przygotowanie polskiej oświaty na proponowane zmiany • W ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2007-2013 na infrastrukturę edukacyjną przeznaczono 711 milionów euro • Na upowszechnianie edukacji przedszkolnej na lata 2007-2013 przeznaczono w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki prawie 250 milionów euro. Upowszechnienie edukacji przedszkolnej jest najważniejszym elementem, podstawą efektywnej edukacji na wyższych etapach szkolnictwa.

8. Przygotowanie polskiej oświaty na proponowane zmiany • Rozpoczęcie nauki w szkole przez dzieci sześcioletnie sprawi, że gminy, zwolnione z obowiązku finansowania ich rocznego przygotowania przedszkolnego, uzyskają wolne środki finansowe na tworzenie nowych miejsc w przedszkolach dla dzieci w wieku od 3 do 5 lat. • Przygotowano nową podstawę programową dostosowaną do percepcji i możliwości uczniów rozpoczynających naukę w wieku lat sześciu. W przedszkolu dziecko będzie się przygotowywało do nauki pisania i czytania, Nauka pisania i czytania będzie rozpoczynała się jak dzisiaj, w wieku sześciu lat, ale już w szkole.

9. Działania organów prowadzących mają polegać na: • Przygotowaniu sal lekcyjnych, aby można uczyć dzieci tak, jak w przedszkolu np. przez zabawę (ograniczenie czasu siedzenia małych dzieci w ławkach szkolnych). • Zapewnieniu opieki świetlicowej dostosowanej do potrzeb małego dziecka.

10. Ochrona małych szkól przed likwidacją • Niż demograficzny powoduje, że jednostki samorządu terytorialnego zmuszone są do zamykania małych szkół. Wiele z tych szkół można uratować poprzez przekazanie ich do prowadzenia przez inne organy, np. stowarzyszenia rodziców. W dotychczasowym stanie prawnym jedyną możliwą drogą ratowania małych szkół było przeprowadzenie ich likwidacji, po czym w miejscu dawnej szkoły rodzice mogli założyć nową, często niepubliczną placówkę. • Już dziś w Polsce istnieje 580 szkół prowadzonych przez np. stowarzyszenia rodziców, które powstały w miejsce zlikwidowanych z powodów demograficznych i ekonomicznych szkół samorządowych. • Proponowane w ustawie zmiany pozwolą j.s.t. na przekazanie placówki z ominięciem procesu likwidacyjnego.

11. Samorząd będzie mógł przekazać szkołę, jeżeli: • W szkole uczy się nie więcej niż 70 uczniów. • Uzyska zgodę (pozytywną opinię) kuratora oświaty na przekazanie.

12. Przekazanie szkoły będzie się odbywać na warunkach określonych w ustawie, czyli: • Szkoła pozostanie placówką publiczną, bezpłatną dla ucznia i ogólnie dostępną. • Rada gminy, powiatu lub sejmik samorządowy podejmie uchwałę o przekazaniu szkoły. • Zostanie podpisana umowa, pomiędzy samorządem terytorialnym a nowym organem, określająca: • obwód szkoły lub regulamin przyjmowania uczniów, • warunki korzystania z mienia przejętej szkoły lub placówki, • tryb kontroli przestrzegania zapisów umowy, • warunki i tryb rozwiązania umowy za wypowiedzeniem.

13. Korzyści: • Uniknięcie procesu likwidacji szkoły i ochrona miejsc pracy dla nauczycieli. • Zakaz likwidacji szkoły przez nowy organ prowadzący. • Obowiązek przejęcia szkoły przez samorząd, jeżeli nowy organ prowadzący nie będzie mógł jej dalej prowadzić. • Nadzór nad jakością nauczania nadal będzie w rękach kuratora oświaty, a właścicielem majątku szkoły nadal będzie samorząd. • Dotację na każdego ucznia z budżetu samorządu szkoła otrzyma od dnia jej przejęcia (często szkoły powoływane przez rodziców otrzymywały dotację dopiero od 1 stycznia, a nie od momentu rozpoczęcia działalności, co skutkowało brakiem wynagrodzeń dla nauczycieli od września do grudnia).

14. Zmiany w nadzorze pedagogicznym i likwidacja biurokracji szkolnej • Zgodnie z przyjętą nowelizacją arkusze organizacyjne placówki będzie zatwierdzał tylko organ prowadzący szkołę (np. gmina lub powiat). • Kurator oświaty nie będzie musiał również opiniować planów pracy placówek doskonalenia nauczycieli, projektów sieci szkół, połączenia szkół w zespół z wyjątkiem łączenia szkoły podstawowej z gimnazjum.

15. Konkurs na dyrektora szkoły • Zmienia się skład komisji konkursowej wybierającej dyrektora szkoły. W skład komisji powoływanych będzie: - 3 przedstawicieli organu prowadzącego, - 2 przedstawicieli kuratora oświaty (a nie jak dotychczas 3), - po jednym przedstawicielu rodziców, rady pedagogicznej i każdego ze związków zawodowych. • Zasadą będzie, że większość w komisji będą miały organy odpowiedzialne za jakość pracy szkoły – czyli przedstawiciele samorządu i nadzoru pedagogicznego.

16. Zmiany w nadzorze pedagogicznym i likwidacja biurokracji szkolnej c.d. • Pozostawiono konieczność zasięgnięcia opinii kuratora oświaty w przypadku likwidacji szkoły (do tej pory była wymagana pozytywna opinia). • Projekt zakłada, że samorząd będzie mógł powierzyć pełnienie funkcji dyrektora szkoły osobie niebędącej nauczycielem po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty (dzisiaj wymagana jest zgoda kuratora). • Wprowadzono również możliwość wypowiedzenia się kuratora w sytuacji, gdy organ prowadzący podejmuje decyzję o natychmiastowym odwołaniu dyrektora szkoły.

17. Zmiany w zakresie dopuszczanie do użytku programów nauczania • Podstawowym dokumentem określającym zakres treści nauczania, umiejętności oraz wymagań jest podstawa programowa.To na jej bazie tworzone są programy nauczania, a w konsekwencji podręczniki. • Rząd odstąpił od procedury dopuszczania przez ministra edukacji narodowej do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego oraz programów nauczania. Wybrane przez nauczycieli programy będzie dopuszczał do użytku szkolnego w danej szkole dyrektor szkoły. Dyrektor szkoły będzie odpowiedzialny za uwzględnienie w szkolnym zestawie programów nauczania całości podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego i podanie do wiadomości publicznej wykazu wybranych podręczników w terminie do 15 czerwca danego roku.

18. Zmiany w zakresie dopuszczanie do użytku programów nauczania • Podczas prac Podkomisji przyjęto poprawkę zobowiązującą ministra edukacji narodowej do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków i trybu dopuszczania programów do użytku w danej szkole. • Wspomniane rozporządzenie będzie dotykać również obowiązku zapewnienia zgodności programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej

19. Tworzenie oddziałów międzynarodowych • Uczniowie uczęszczający do oddziałów międzynarodowych będą realizować obowiązek szkolny i obowiązek nauki. Uczniowie oddziału międzynarodowego, będący obywatelami polskimi mają obowiązek nauki języka polskiego oraz historii i geografii Polski zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego. Uczniom oddziału międzynarodowego niebędącym obywatelami polskimi szkoła zapewnia naukę języka polskiego, jako języka obcego. • Nadzór pedagogiczny nad szkołą prowadzącą oddziały międzynarodowe pozostaje w kompetencjach właściwego kuratora oświaty. • Organy prowadzące szkoły z oddziałami międzynarodowymi nie otrzymają z tego tytułu większych środków w ramach części oświatowej subwencji ogólnej lub dotacji.

20. Tworzenie oddziałów międzynarodowych • Aby utworzyć oddział międzynarodowy, organ prowadzący szkołę będzie musiał wystąpić o zgodę do ministra edukacji narodowej. Zgoda taka będzie wydana, jeżeli kurator potwierdzi, że szkoła dysponuje odpowiednimi zasobami finansowymi oraz odpowiednią kadrą a szkoła dostarczy zgodę zagranicznej instytucji edukacyjnej na przystąpienie do jej programu. • Jednym z celów zmian przyjętych przez Sejm jest zapewnienie odpowiedniej jakości kształcenia również dla dzieci cudzoziemców, które nie znają języka polskiego jak oraz dzieci obywateli polskich włączających się do polskiego systemu edukacji po pobycie za granicą. Aby, zapewnić pomoc w uzupełnianiu wiedzy i umiejętności oraz przystosowaniu się do polskiej szkoły nowelizacja pozwala na zatrudnianie asystentów nauczycieli władających językiem uczących się cudzoziemców.

21. Podwyżki dla nauczycieli • w roku 2008 nauczyciele dostali średnio 10% podwyżki • w roku 2009 dostaną 5% od stycznia i 5% od września (tak samo będzie w roku 2010)

22. Jak w ostatnich latach rosły średnie wynagrodzenia nauczycieli wynikające z art. 30 KN:

23. Porównanie średniego wynagrodzenia nauczycieli w latach 2008-2009

24. Porównanie podwyżek dla nauczycieli w kolejnych latach: W latach 2006-2007: W latach 2008-2009: nauczyciel stażysta - 741 zł Nauczyciel dyplomowany - 729 zł • nauczyciel stażysta - 95 zł • nauczyciel dyplomowany -214 zł

25. Od 2009 roku organ prowadzący ma obowiązek obowiązek: - informowania dyrektora szkoły, związków zawodowych, rady gminy oraz regionalnej izby obrachunkowej o średnich wynagrodzeniach nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego- wypłacania dodatków uzupełniających nauczycielom w przypadku nieosiągnięcia wymaganej wysokości średnich wynagrodzeń dla poszczególnych stopni awansu zawodowego

26. Dziękuję za uwagę! Izabela Leszczyna Częstochowa 2009