EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

1. EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI

2. EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

3. EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI Europejski Trybunał Sprawiedliwości jest sądowym organem Wspólnot zapewniającym przestrzeganie prawa przy interpretacji i stosowaniu Traktatów. Europejski Trybunał Sprawiedliwości kumuluje w sobie funkcje sądu konstytucyjnego, najwyższego, międzynarodowego, cywilnego i sądu pracy. Po lewej: Objęcie urzędu przez Egidijusa Jarašiūnasa, nowego sędziego Trybunału Sprawiedliwości; Po prawej: objęcie urzędu przez Alfreda Calota Escobara, nowego sekretarza Trybunału Sprawiedliwości; w dniu 6 października 2010 r.

4. SCHEMAT ORGANIZACYJNY SŁUŻB Doradca prawny ds. administracyjnych Dyrekcja ds. Protokołu i Wizyt Dyrekcja Tłumaczeń Konferencyjnych Służba Kontakty z Mediami i Informacja

5. SKŁAD TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 27 sędziów i 8 rzeczników generalnych. Mandat jest sześcioletni i odnawialny. Są oni wybierani spośród osobistości o niekwestionowanej niezależności i mających wymagane w ich państwach kwalifikacje do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych, lub są prawnikami o uznanych kompetencjach. Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości wybierają spośród siebie prezesa na okres trzech lat. Prezes kieruje pracami Trybunału Sprawiedliwości, a także przewodniczy posiedzeniom i obradom w największych składach orzekających. Rzecznicy generalni wspomagają Trybunał. Ich zadaniem jest przedstawianie, w sposób całkowicie bezstronny i niezależny, opinii prawnej, określanej jako „opinia rzecznika generalnego" w sprawach, które zostaną im przydzielone.Sekretarz pełni rolę sekretarza generalnego instytucji, kierując jej administracją z upoważnienia prezesa Trybunału. Trybunał może obradować w pełnym składzie, w składzie wielkiej izby (trzynastu sędziów) albo w izbach złożonych z pięciu lub trzech sędziów.

6. SKŁAD TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI (stan na grudzień 2009)

7. KOMPETENCJE I ZAKRES DZIAŁANIA • Podstawowym działaniem Trybunału jest zapewnienie przestrzegania prawa w zakresie interpretacji i stosowania Traktatów. Trybunał jest jedynym organem dysponującym prawem wydawania decyzji w sprawie prawidłowości interpretacji Traktatów oraz orzekania w sprawie zgodności z Traktatami aktów prawnych wydawanych przez instytucje Wspólnot. • Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzeka o zgodności aktów prawnych Rady i Komisji. • ETS jako sąd cywilny rozstrzyga skargi tzw. akcje bezpośrednie o naprawienie szkody wynikającej z działań funkcjonariuszy Wspólnot przy podejmowaniu przez nich czynności służbowych, naruszenia traktatu, bezczynności organu lub nadużycia prawa swobodnej oceny. ETS jako sąd pracy rozpatruje spory pomiędzy Wspólnotami a ich funkcjonariuszami.

9. W ŻYCIU OBYWATELA UNII • Większość spośród tysięcy wydanych przez Trybunał wyroków, w tym wszystkie wydane w trybie prejudycjalnym, ma oczywiście istotny wpływ na codzienne życie obywateli Unii. Tytułem przykładu poniżej wymieniono niektóre z wyroków wydanych w najważniejszych dziedzinach prawa Unii. • Swobodny przepływ towarów Importerzy mogą sprowadzać do swoich krajów wszelkie produkty pochodzące z innego państwa Unii, pod warunkiem że zostały one legalnie wyprodukowane i wprowadzone na rynek. • Swobodny przepływu osób • Swoboda świadczenia usług • Równość traktowania i prawa socjalne Dokonując wykładni przepisów wspólnotowych dotyczących równości traktowania kobiet i mężczyzn, Trybunał przyznał kobietom ochronę przed utratą pracy związaną z macierzyństwem. Dla zapewnienia ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników jest rzeczą konieczną, aby przysługiwał im coroczny płatny urlop. • Prawa podstawowe • Obywatelstwo Unii W zakresie obywatelstwa Unii, które zgodnie z traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jest uznawane w stosunku do każdej osoby posiadającej obywatelstwo państwa członkowskiego, Trybunał potwierdził, że oznacza ono prawo pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego. Z tego prawa pobytu korzysta również małoletni obywatel państwa członkowskiego, który ma ubezpieczenie chorobowe i wystarczające środki.

10. SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI

11. SKŁAD SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI W skład Sądu wchodzi co najmniej jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego (w 2007 r. 27 sędziów). Sędziowie mianowani są za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich, po konsultacji z komitetem, którego zadaniem jest opiniowanie zdatności kandydatów. Mandat jest sześcioletni i odnawialny. Sędziowie wybierają spośród siebie na okres trzech lat prezesa. Mianują także sekretarza na sześcioletnią kadencję.Sędziowie pełnią swoje funkcje przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności.W przeciwieństwie do Trybunału Sprawiedliwości w Sądzie nie ma stałych rzeczników generalnych. Rolę tę może w wyjątkowych przypadkach pełnić jeden z sędziów.Sąd orzeka w izbach złożonych z pięciu lub trzech sędziów, a w niektórych przypadkach w składzie jednego sędziego. Może on również orzekać w składzie wielkiej izby (trzynastu sędziów) albo w pełnym składzie, jeżeli uzasadnia to stopień zawiłości prawnej lub waga sprawy. W ponad 80% spraw wniesionych do Sądu orzekają składy trzyosobowe.Prezesi izb złożonych z pięciu sędziów wybierani są spośród sędziów na okres trzech lat.Sąd ma do swojej dyspozycji własny sekretariat, lecz jego obsługę administracyjną i lingwistyczną zapewniają służby Trybunału Sprawiedliwości. 

12. SKŁAD SĄDU (stan na grudzień 2009)

13. KOMPETENCJE Sąd jest właściwy do rozpoznawania: • skarg bezpośrednich wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii europejskiej, jak również aktów regulacyjnych, czy przeciwko zaniechaniu działania przez te instytucje, organy i jednostki organizacyjne. • skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Komisji ; • skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Radzie, dotyczących aktów z dziedziny pomocy państwa, handlowych środków ochronnych („dumping") oraz aktów, za pomocą których korzysta ona z uprawnień wykonawczych ; • skarg o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez instytucje Unii Europejskiej lub ich pracowników ; • skarg dotyczących umów zawartych przez Unię europejską, w których właściwość Sądu została wyraźnie określona ; • skarg z zakresu wspólnotowych znaków towarowych. • odwołań, ograniczonych do kwestii prawnych, od orzeczeń Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej • skarg wniesionych przeciwko decyzjom Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin oraz Europejskiej Agencji Chemikaliów • Od orzeczeń wydanych przez Sąd przysługuje ograniczone do kwestii prawnych odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości w terminie dwóch miesięcy.

14. PROCEDURA POSTĘPOWANIA

15. PRZYGOTOWAŁY: Aneta Barańska, kl. IIc Dominika Jerzyńska, kl. IIc Źródła: http://curia.europa.eu http://www.uw.olsztyn.pl/euro/abc/abc.html