200 likes | 504 Views
Tegundir vöðvaþráða. Vöðvaþráðunum hefur verið skipt upp í 3 flokka eftir eiginleikum. I – þræðir IIA – þræðir IIB - þræðir. Eiginleikar vöðvaþráða. Vöðvaþræðir eftir íþróttum. Kringlukast 15-20% I-þræðir Spretthlaup 20-50% I-þræðir Brun 36-60% I-þræðir 800 m hlaup 36-60% I-þræðir
E N D
Tegundir vöðvaþráða • Vöðvaþráðunum hefur verið skipt upp í 3 flokka eftir eiginleikum. • I – þræðir • IIA – þræðir • IIB - þræðir
Vöðvaþræðir eftir íþróttum • Kringlukast 15-20% I-þræðir • Spretthlaup 20-50% I-þræðir • Brun 36-60% I-þræðir • 800 m hlaup 36-60% I-þræðir • Íshokkí 36-60% I-þræðir • Kajakróður 40-70% I-þræðir • Sund 40-70% I-þræðir • Ratleikur 50-80% I-þræðir • Skíðaganga 55-90% I-þræðir • Maraþon 60-95% I-þræðir
Tegundir vöðvaþráða • Mikill munur er á dreifingu vöðvagerðanna eftir einstaklingum • Dreifingin er að stórum hluta arfgeng • Þessar þrjár vöðvagerðir eru misdreifðar milli vöðva í líkamanaum • Einnig getur samsetningin verið breytileg frá einu vöðvaknippi til annars í sama vöðva
Tegundir vöðvaþráða • Dreifingin virðist einnig geta breyst með þjálfun • Margar rannsóknir virðast styðja það
Tegundir vöðvaþráða • Afreksfólk í kraftíþróttum hefur fáar I – trefjar og margar II – trefjar • Afreksfólk í þolíþróttum hefur hins vegar margar I – trefjar og fáar II - trefjar
Taugakerfið • Miðtaugakerfi (heili og mæna) • Úttaugakerfi (taugar sem tengja miðt.kerfið við hina ýmsu líkamshluta)
Taugakerfið • Úttaugakerfið • Aðleiðslutaugar (skyntaugar) • Fráleiðslutaugar (hreyfitaugar) • Skynboð eru skráð, flokkuð og samhæfð í heila (skynjun) • Skynjunin og fyrri reynsla eru síðan notuð í meiri úrvinnslu í heila (vitsmunir)
Taugakerfið • Heilinn sendir boð til þeirra vöðva sem eiga að starfa. • Heilinn getur líka sent boð beint til vöðvanna í og með úr því beinagrindarvöðvarnir eru viljastýrðir.
Mænan • Í heila og mænu eru taugafrumur í taugagrána (gráa efninu) og taugaþræðir í taugahvítu (hvíta efninu) • Styttri enn hryggurinn. 31 par af mænutaugum. • Skyntaugar tengjast aftari hluta mænu og hreyfitaugar fremri hlutanum
Taugafruma • Frumubolur (kjarni) • Taugagriplur • Sími eða taugatrefja • Mýelinskeðja/slíður
Taugafruma • Frumubolur (kjarni) • Taugagriplur (stuttir þræðir út frá kjarna). Taka við boðum frá öðrum taugafrumum. • Sími eða taugatrefja (taugaþráður sem ber boð frá frumunni) • Þar sem samband myndast milli frumna kallast taugamót
Taugaboð • Hver hreyfitaugungur er tengdur ákveðnum fjölda vöðvaþráða • Þegar boð ná endakjarna verða efnaskipti í taugamótunum. • Efni “leka” niður í aktinið og myosínið og gerir þeim kleift að dragast saman.
Taugaboð • Hreyfieining: Hreyfitaugungur, þráður hans og þeir vöðvaþræðir sem hann hefur tengsl við. • Minnstu hreyfieiningarnar (m. fáum vöðvaþráðum) eru í þeim vöðvum sem stjórna fínhreyfingum. • Stærstu hreyfieiningarnar (m. mörgum vöðvaþráðum eru í stóru kraftmiklu vöðvunum.
Taugaboð • Allir vöðvaþræðir í einni hreyfieiningu vinna alltaf saman! • Annaðhvort verður samdráttur eða ekki. “Allt eða ekkert”
Stjórn vöðvakrafts • Vöðvaþræðir í sömu hreyfieiningu eru sömu gerðar (I, IIA eða IIB) • Það fer eftir kraftþörfinni hver virkni vöðvagerðanna verður.
Vöðvaspóla • Skynfæri í vöðvum • Veitir upplýsingar um lengd vöðvans og samdráttarhraða • Þegar vöðvi er réttur hratt, hefur það áhrif á vöðvaspólurnar og réttiviðbrögð fara í gang. (Eftirgefandi/yfirvinnandi vöðvavinna)
Sinaspóla • Skynfæri í bilinu milli vöðva og sinar. • Veitir miðtaugakerfinu upplýsingar um kraftinn sem vöðvinn notar • Virkni í sinaspólum er hamlandi fyrir hreyfitaugungana, samdráttur hættir og vöðvinn slaknar. • Kallast sjálfshömlun og er gagnlegt í liðleikaþjálfun.
Liðskyn • Skynfæri í liðhlíf og nálægum liðböndum • Veita upplýsingar um stöður og hreyfingar liða