Innowacje i eksperymenty pedagogiczne

1. Innowacje i eksperymenty pedagogiczne Ewelina Banaś

2. Zasady prowadzenia innowacji pedagogicznych w szkołach/placówkach regulują: • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). • Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lutego 2002 r. (zm. 29.05.2003 r.) w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. • Rozporządzenie MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. • Rozporządzenie MENiS z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. • Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. (zm. 30.11.2006 r.) w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

3. Zasady prowadzenia innowacji pedagogicznych w szkołach/placówkach regulują: • Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania, podręczników oraz cofania dopuszczenia. • Rozporządzenie MENiS z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli. • Rozporządzenie MENiS z dnia 24 sierpnia 2011r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. • Procedura zgłaszania Śląskiemu Kuratorowi Oświaty innowacji pedagogicznej.

4. Definicje • Zgodnie z Rozporządzeniem MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki „innowacja pedagogiczna to nowatorskie rozwiązania programowe, organizacyjne lub metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły". • To określenie nie tylko definiuje czym jest innowacja pedagogiczna, ale również klasyfikuje innowacje na trzy grupy: programowe, organizacyjne i metodyczne.

5. Innowacją pedagogiczną są: • Działania odmienne od powszechnie obowiązujących. • Zmiany w zakresie tradycyjnego podejścia do procesu edukacji, zgodne z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego. • Działania, których wdrożenie nie zostało przewidziane w istniejącym systemie edukacji oraz uregulowane w obowiązujących przepisach prawa oświatowego.

6. Eksperyment pedagogiczny • Eksperymentem pedagogicznym, zwanym dalej "eksperymentem", są działania służące podnoszeniu skuteczności kształcenia w szkole, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edukacyjnych lub zakres treści nauczania, prowadzone pod opieką jednostki naukowej.

7. Klasyfikacja według rodzaju rozwiązań innowacyjnych: • innowacje programowe - dotyczą wszelkich zmian celów, treści i wymaganych osiągnięć w dziedzinie kształcenia, wychowania, opieki, terapii, • innowacje metodyczne - obejmują wszelkie zmiany dokonywane w sposobie nauczania i dotyczą przede wszystkim - techniki przekazu i egzekwowania wiedzy w edukacji szkolnej, • innowacje organizacyjne - dotyczą wszelkich zmian strukturalnych określających funkcje i role w systemie organizacyjno - instytucjonalnym oświaty; często występują w obszarze zmian związanych z zarządzaniem.

8. Innowacje programowe mogą dotyczyć: • Poszerzania programów o nowe treści bez naruszania podstawy programowej • Integrowania nauczania wokół bloków edukacyjnych (np. sztuka) • Uzupełniania programu o moduły tematyczne • Wprowadzenia wewnątrzszkolnych zasad oceniania uczniów • Realizacji programu własnego nauczanego przedmiotu, bądź tylko jego części

9. Innowacje organizacyjne mogą polegać na: • Zmianie liczby uczniów w klasie • Wprowadzeniu zmiany czasu trwania lekcji • Opracowaniu sposobów wykorzystania czasu lekcji • Tworzenie zespołów problemowych w klasie • Powoływaniu nowych stanowisk wśród pracowników pedagogicznych(logopedy, terapeuty)

10. Innowacje organizacyjne mogą polegać na: • Wprowadzaniu nowych technik zarzadzania • Zmianach w kontaktach z rodzicami • Opracowaniu doskonalenia nauczycieli

11. Innowacje metodyczne dotyczą: • Stosowania nowych metod nauczania – uczenia się • Technik przyspieszonego uczenia się • Metod oceniania • Kontroli osiągnięć uczniów • Form pracy w zakresie utrwalania lub sprawdzania wiadomości • Stosowania środków dydaktycznych

12. Podstawowe kryteria innowacyjności: • Pionierstwo. • Prekursorstwo. • Odkrywczość. • Wynalazczość. • Odejście od stereotypów - wyjście poza ramy obowiązującego systemu edukacji, pozostające w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego.

13. Planowane innowacje pedagogiczne nie mogą powodować: • Naruszenia zasady powszechności dostępu uczniów do nauki • Nie mogą naruszyć uprawnienia ucznia do bezpłatnej nauki

14. Zaniedbań w zakresie realizacji podstawowego celu gimnazjum, którym jest wyrównywanie poziomu i rozwijanie umiejętności wyniesionych ze szkoły podstawowej. • Przekroczenia limitu tygodniowego wymiaru godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć z religii/etyki, o którym mowa § 2 ust. 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002r. Nr 15, poz. 142 z późn. zm.).

15. Zasady zgłaszania innowacji pedagogicznej: • Wdrożenie innowacji pedagogicznej w szkole/placówce wymaga powiadomienia kuratora oświaty i organu prowadzącego o zamiarze wdrożenia innowacji pedagogicznej w szkole/placówce. • innowację pedagogiczną można zgłaszać cały rok do kuratora oświaty • Dyrektor szkoły/placówki zgłasza planowaną innowację pedagogiczną kuratorowi oświaty wraz z niezbędnymi załącznikami, tj.: • Kartą zgłoszenia innowacji pedagogicznej – załącznik nr 1. • Szczegółowym opisem innowacji pedagogicznej. • Zgodami nauczycieli, którzy będą uczestniczyć w innowacji pedagogicznej.

16. d) Zgodą autora lub zespołu autorskiego na prowadzenie innowacji pedagogicznej w szkole/placówce. e) Szczegółową opinią rady szkoły/rady pedagogicznej, dotyczącą planowanej innowacji pedagogicznej. f) Uchwałą rady pedagogicznej w sprawie wprowadzenia innowacji pedagogicznej w szkole/placówce. g) Pisemną zgodą organu prowadzącego na finansowanie planowanych działań innowacyjnych, o której mowa w § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły/ placówki.

17. STATUS INNOWACJI • Potwierdzeniem statusu innowacji jest pismo zawiadamiające dyrektora szkoły/placówki o przyjęciu przez Śląskiego Kuratora Oświaty do wiadomości informacji o realizacji innowacji. • W przypadku stwierdzenia niezgodności planowanej innowacji pedagogicznej z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego, dyrektor szkoły/placówki otrzymuje pismo informujące o popełnionych nieprawidłowościach. • Niezgodność planowanej innowacji pedagogicznej z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego wymaga od dyrektora szkoły/placówki uruchomienia procedury wstrzymania wykonania uchwały rady pedagogicznej, o której mowa w. 41 ust. 3 ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r.

18. Prawidłowo opracowana innowacja pedagogiczna jest rozwiązaniem: - Systemowym. - Ukierunkowanym na konkretny cel. - Właściwie zorganizowanym (baza, kwalifikacje nauczycieli). - Podlegającym systematycznej ewaluacji.

19. Załącznik 1Karta zgłoszenia innowacji pedagogicznej Na podstawie § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz U. nr 56, poz. 506, z późn. zm.) • zgłaszam innowację pedagogiczną planowaną do wdrożenia w okresie od ………… do …………… • (dzień, miesiąc, rok) • Nazwa szkoły/przedszkola/placówki: …………………………………………………………………….. • .................................................................................................................................................... • …………………………………………………………………………………………………………………….. • Typ szkoły lub rodzaj placówki (w przypadku zespołu podać nazwę przedszkola, szkoły, placówki wchodzącej w jego skład): • …………………………………………………………………………………………………………………….. • Adres szkoły/przedszkola/placówki: • …………………………………………………………………………………………………………………….. • …………………………………………………………………………………………………………………….. • Telefon, e-mail, fax: • .................................................................................................................................................................................. • Nazwa i adres organu prowadzącego: • .................................................................................................................................................................................. • ..................................................................................................................................................................................

20. Nazwa innowacji pedagogicznej: ................................................................................................................................ Oczekiwane efekty wdrożenia innowacji pedagogicznej: ……………………………………………………………………………………………… Innowacja dotyczy nowatorskich rozwiązań: Programowych ……………………………………. (dotyczy / nie dotyczy) Metodycznych…………………………………….. (dotyczy / nie dotyczy) Organizacyjnych…………………………………. (dotyczy / nie dotyczy)

21. Innowacja wymaga nakładów finansowych .......................(tak / nie) W chwili wdrożenia innowacja obejmuje: całą szkołę/ przedszkole/placówkę (tak / nie) wybrane oddziały ............................................................... (tak / nie) grupy wiekowe ................................................................. (tak / nie) Założenia innowacyjne były wcześniej opublikowane ..........................(tak / nie) W szkole / placówce działa Rada Szkoły ..............................................(tak / nie)

22. W załączeniu przesyłam opis zasad innowacji oraz potwierdzone kopie: • uchwały Rady Pedagogicznej z dnia ……………………………… w sprawie wprowadzenia innowacji pedagogicznej, • zgody autora lub zespołu autorów na wdrożenie innowacji w szkole, jeśli założenia innowacyjne nie były wcześniej opublikowane, • opinie Rady Szkoły – dotyczy przypadku, gdy działa Rada Szkoły, • zgody organu prowadzącego na przyznanie szkole dodatkowych środków budżetowych, gdy innowacja wymaga dodatkowych nakładów finansowych, • dokumentu potwierdzającego zgodę nauczyciela/nauczycieli na przystąpienie do innowacji. ................................................................. (podpis i pieczęć dyrektora szkoły / placówki)

23. Budowa programu innowacyjnegoStrona tytułowa: np.: Wędrówki po Europie. Edukacja proeuropejska” Innowacja programowo-metodyczna Autor

24. Wstęp – uzasadnienie celowości Ispiracją do opracowania innowacji pt. .. ….. Stały się dla nas refleksje wychowawców klas oraz spostrzeżenia….…zwiększone zapotrzebowanie na ruch w okresie edukacji wczesnoszkolnej…..diagnoza oczekiwań wskazuje na ……………. Z diagnozy wynika potrzeba wprowadzenie zmian….

25. Adresaci programu • uczestnicy, wykonawcy, osoby odpowiedzialne • … cała szkoła, wybrana klasa, grupa…

26. Rozmiar czasowy, przestrzenny • Terminy realizacji (konkretny okres, rok szkolny, etap edukacji • Miejsce realizacji: szkoła, Dom Kultury, nadleśnictwo

27. Cele Ogólne • Poszerzenie wiedzy uczniów w zakresie….. Szczegółowe • Uczeń liczy w zakresie… • Zna… • Wymienia….

28. Sposób realizacji Metody i formy realizacji: Metody: poglądowa, słowna, praktycznego działania Formy: ćwiczenia sprawności fizycznych… Symulacja typowych sytuacji

29. Zakres treści Harmonogram Zadania do wykonania – treści – terminy – odpowiedzialni

30. Oczekiwane efekty • Przyrost wiadomości i umiejętności, przewidywane osiągnięcia • Uczy pracy w zespole, • zwiększa koncentrację • Rozwija sprawność manualną • Doskonali koordynację wzrokowo-ruchową

31. Środki, materiały, sprzęt • Sprzymierzeńcy – rodzice, nauczyciele, dyrekcja • Sposoby oceny (wyniki egzaminów, sukcesy w konkursach, pozytywne zmiany wychowawcze • Ewaluacja • Bibliografia, literatura

32. KONIEC