Oleh : Norimah Sadih Bidang Sains Sosial dan Kemanusiaan SMK Beaufort II

1. PEMBELAJARAN KOPERATIF Oleh : Norimah Sadih Bidang Sains Sosial dan Kemanusiaan SMK Beaufort II

2. IsiKandungan • Definisi • Kepentingan Pembelajaran Koperatif • Kelebihan Pembelajaran Koperatif • Salah Tanggapan Mengenai Pembelajaran Koperatif • Unsur-unsur Asas Pembelajaran Koperatif • Strategi/Teknik Pembelajaran Koperatif • Perlaksanaan Pembelajaran Koperatif (Bagaimana bermula?) • 3 faktor untuk guru menjayakan Pembelajaran Koperatif

3. Definisi • Kaedah-kaedah pengajaran yang memerlukan pelajar-pelajar dan semua peringkat pencapaian bekerjasama dalam kumpulan kecil untuk mencapai satu matlamat yang sama (Slavin, 1982).

4. KepentinganPembelajaranKoperatif • Guru menyediakanpelajarberfungsidenganberkesandalamkumpulanpembelajarankoperatifuntukmenyediakanpelajarmenghadapiduniapekerjaandankehidupan • Duniapekerjaan : *Bilanganpelajargagalmemperolehipekerjaankeranakekurangankemahiransosialadalahdua kali gandaberbandingkurangkemahiranteknikal. *Majikan/pengurusperlupekerjaygmahirbekerjasama & bekerjadalamkumpulanuntukmenjayakansesuatuprojek • Kehidupanseharian *Individu yang mempunyaikemahiransosialmempunyaidayasaingdankelebihandalammencapaikeperluanhidup

5. Kelebihan-kelebihanPembelajaranKoperatifDalamProses P&P • Pembelajaran berpusatkan murid • P&P aktif & terlibat • Konstruktivisme • Menyeronokkan & memotivasikan • Usaha berkumpulan lebih baik daripada usaha berseorangan (cth:1. mengingat benda-benda dlm 30 saat, kemudian tulis kembali apa yg diingat, klu secara individu hanya sedikit yg mampu diingat tetapi jika dlm kumpulan ahli kumpulan akan saling melengkapi apa yang diingat, 2. idea akan lebih bercapah jika dikongsi dalam kumpulan berbanding secara individu)

6. SalahTanggapanMengenaiPembelajaranKoperatif • Membiarkan pelajar-pelajar duduk dalam kumpulan kecil, bercakap di antara satu sama lain, tetapi masing-masing membuat kerja sendiri. • Memberi satu tugasan kumpulan kepada pelajar, tetapi hanya seorang ahli kumpulan sahaja yang membuat semua kerja untuk kumpulan, manakala ahli-ahli lain hanya menulis nama mereka pada hasil kerja itu.

7. Unsur-unsurAsasPembelajaranKoperatif • Saling pergantungan positif • Interaksi bersemuka • Akauntabiliti individu • Kemahiran koperatif • Pemprosesan kumpulan (Johnson, Johnson & Holubec, 1998)

8. Salingpergantunganpositif Pelajar merasa bahawa nasib mereka serupa dan saling bergantung antara satu sama lain untuk mencapai matlamat. Cara Menstruktur: • Tetapkan matlamat kumpulan • Berikan ganjaran bersama kepada ahli kump. • Bahagikan bahan sumber di antara ahli kump. • Berikan peranan sampingan kepada ahli kump. • Wujudkan musuh di luar kumpulan (outside enemies interdependence)

9. InteraksiBersemuka(Face to face interaction) Ahli kumpulan perlu duduk berdekatan dan berinteraksi di antara satu sama lain Cara Menstruktur: • Ahli kumpulan, saiz kumpulan tidak terlalu besar (2-5 orang)

10. AkauntabilitiIndividu(Individual Accountability) Setiap orang ahli kumpulan mempunyai tanggungjawab untuk belajar. Cara Menstruktur: • Memberi ujian individu kepada semua pelajar • Memilih secara rawak salah seorang daripada ahli kumpulan untuk menerangkan jawapan kumpulan • Memilih secara rawak satu salinan laporan daripada ahli kumpulan untuk digredkan

11. KemahiranKoperatif Kemahiran koperatif (kemahiran sosial) dapat menggalakkan komunikasi, mewujudkan kepercayaan, memperbaiki proses membuat keputusan, melicinkan pengurusan konflik dalam kumpulan Cara Mensturktur : • Mengikut giliran untuk membuat kerja • Memberi galakan kepada rakan • Mendengar dengan teliti • Menerangkan pendapat sendiri dengan jelas • Mengkritik idea tanpa mengkritik orang yang memberi idea itu

12. Pemprosesan Kumpulan (Group Prosessing) Penilaian ke atas pencapaian kumpulan yang dilakukan oleh kumpulan itu sendiri Cara Menstruktur : • Meminta salah seorang ahli menjadi pemerhati dan merekodkan tingkah laku setiap orang ahli kumpulan semasa mereka bekerjasama. Kump. dapat mengenalpasti kekuatan dan kelemahan serta merancang untuk meningkatkan keberkesanan kump. pada pelajaran akan datang • Guru memberi maklumbalas tentang sebaik mana kumpulan telah bekerjasama • Memberikan peluang kepada setiap ahli kump. Untuk meraikan kejayaan mereka

13. Strategi/TeknikPembelajaranKoperatif • Jigsaw • Numbered Heads Together • One Stay – Two Stray • Pair Check • Roundtable • Talking Chips • Think-Pair-Share • Think-Pair-Square • Teams-Games-Tournament (TGT) • Temubual 3 Langkah • Student Teams Achivement Division (STAD)

14. Jigsaw Langkah 1 • Setiap ahli kump asal (home group) mendapat 1 helai lembaran pakar yang berlainan Langkah 2 • Pelajar membentuk kumpulan pakar (expert group) untuk belajar bahan kepakaran masing-masing Langkah 3 • Pakar-pakar kembali ke kump.asal untuk mengajar rakan sekumpulan Langkah 4 • Home group menggunakan maklumat dari lembaran expert group untuk menyelesaikan tugas bersama

15. Numbered Heads Together 1. Student number off • Setiap pelajar dlm kump diberikan 1nombor 2. Teacher asked a question • Guru kemukakan soalan 3. Heads together • Semua pelajar dalam kump. berbincang utk mencari penyelesaian kpd soalan guru 4. Teacher Calls a number • Guru panggil satu nombor. Pelajar nombor berkenaan dari setiap kumpulan menjawab soalan

16. One Stay – Two Stray 1. Semuaahlimembuattugasan kumpulansecarabersama 2. 1 orangahliditinggalkandikumpasal sementara 2 orangahlimerayauke kump lain utkmeninjauapa yang telah dilakukanolehyg lain 3. Ahli yang merayautadikembali kekump.asal & memberitahuahli lain apa yang telahditijaumereka

17. Pair Check 1. Seorg ahli dari setiap pasangan menulis penyelesaian bagi satu masalah secara ‘think aloud’. Seorg lagi bertindak sbg pemerhati 2. Pemerhati memberi maklum balas kpd penulis. Kedua-dua berusaha mencapai persetujuan terhadap penyelesaian masalah 3. Pemerhati memuji penulis di atas perkara baik yg diperhatikan 4. Pemerhati & penulis bertukar peranan. Langkah 1 diulangi utk menyelesaikan masalah ke 2. 5. Langkah 2 diulangi 6. Langkah 3 diulangi 7. Setelah setiap 2 masalah diselesaikan, 2 pasanagn dalam setiap kumpulan membanding penyelesaian mereka 8. Kumpulan meraikan kejayaan dengan ‘aksi istimewa’ mereka. Semua langkah diulangi utk 2 masalah yg seterusnya.

18. Roundtable Setiap kump. Diberikan sehelai kertas & pen. Seorang ahli akan membuat sumbangan & memberikan kertas & pen kepada ahli di kiri atau kanan yg akan memberi sumbangan. Kertas dan pen tsb. Akan di ‘kitar’kan sedemikian sehingga masa tamat. Langkah: 1. Masalah : guru mengemukakan 1 soalan yg mempunyai pelbagai jawapan (soalan bercapah). Cth: guru mengemukakan masalah; apakah pasangan nombor yang akan memberikan jumlah 15 apabila dicampurkan 2. Sumbangan Murid : Pelajar memberikan sumbangan secara bergilir-gilir dengan cara menuliskan sumbangan masing-masing pada sehelai kerta yg di ‘kitar’kan. * Roundrobin Serupa dgn teknik Roundtable, kecuali ia dijalankan secara lisan. Seorg demi seorg, setiap ahli kump. Akan bercakap manakala ahli lain mendengar

19. Talking Chips 1. Setiap orang mula dengan 3 ‘chip’ 2. Setiap kali bercakap, letakkan sekeping ‘chip’ di tengah 3. Tidak boleh bercakap lagi jika ‘chip’ habis. (wbp org yg habis ‘chip’ boleh dibenarkan utk menyoal) 4. Bila semua org telah habiskan ‘chip’, mula dgn 3 ‘chip’ lagi.

20. Think-Pair-Share 1. Guru kemukakan soalan 2. Pelajar fikir dan tulis secara individu 3. Kerja berpasangan 4. Kongsi dengan kelas

21. Think-Pair-Square 1. Guru kemukakan soalan 2. Pelajar fikir dan tulis secara individu 3. Kerja berpasangan 4. Dua pasangan berbincang

22. Teams-Games-Tournament 1. Guru mengajarsepertibiasa 2. Pelajarbelajardalamkumpulanheterogen 3. Pelajar-pelajarpergikemejapertandinganuntukbertanding. Setiapmejapertandinganterdiridrpseorgpelajardarisetiapkumpygsamatahappencapaian 4.Semua pljrkembalikekump.masing-masing. Markahsetiappljrdijumlahkanutkmdptskorkumpulan 5. Guru mengumumkankumpulanjuara

23. Prosedurpertandingan TGT • Kad-kad soalan, kad-kad jawapan, kad-kad markah diletak di bahagian tengah meja pertandingan • Setiap pelajar mengambil 3 keping kad markah sbg bonus utk memulakan pertandingan • Secara bergilir pljr menjadi ‘pembaca’ dan ‘pencabar’ utk meneruskan pertandingan (rujuk huraian TGT) • Pljr yg memberi jawapan betul akan mendapat 1 keping kad markah • Jika pembaca memberi jawapan salah, tiada dendaan dikenakan ke atasnya, tetapi jika pencabar memberi jawapan salah, akan didenda dgn memulangkan 1 keping kad markah • Pelajar yg tidak ada kad markah lagi tidak dibenarkan mencabar.

24. Huraian TGT Pembaca 1. Ambil 1 keping kad soalan 2. Baca soalan itu dengan nyaring 3. Cuba jawab soalan Pencabar pertama Mencabar jawapan pembaca dengan member jawapan lain yang berbeza atau ‘pass’ Pencabar Ketiga Mencabar jawapan pembaca serta jawapan pencabar pertama dengan member jawapan lain yang berbeza atau ‘pass’ * Semak kad jawapan Setelah semua pelajar memberi jawapan atau ‘pass’

25. Temubual 3 Langkah Langkah 1 • A menemubual B C menemubual D Langkah 2 • B menemubual A D menemubual C Langkah 3 • A mencerita tentang B C mencerita tentang D • B mencerita tentang A D mencerita tentang C

26. Student Teams Achivement Division (STAD) • Pengajaran secara kelas • Pengajaran dalam kumpulan • Kuiz • Skor peningkatan individu • Pengiktirafan kumpulan

27. PerlaksanaanPembelajaranKoperatif(Bagaimanabermula?) • Membentuk kumpulan • Peraturan kumpulan • Peranan tugasan

28. MembentukkumpulanHeterogenus • Senaraikan pelajar mengikut tahap pencapaian • Kategorikan pelajar kepada yang pencapaian tinggi (T), sederhana (S) dan rendah (R) • Bentuk kumpulan 4 orang pelajar ; 1T, 2S, dan 1R

29. Peraturan Kumpulan • Bertanggungjawab utk tingkahlaku sendiri dlm kump. • Memberi sumbangan kpd tugasan • Membantu ahli kump. • Minta bantuan guru jika & hanya jika seluruh kump perlu • Menghormati ahli kump • Cakap dgn suara perlahan • Bergilir bercakap • Panggil satu sama lain gunakan nama • Kekal dalam kumpulan • Menggalakkan org lain memberi idea & ambil bahagian • Pastikan org lain memahami • Kritik idea bukan org yg memberi idea • Minta bantuan drp guru hanya selepas merujuk pd kumpulan yg lain

30. PerananTugasan 1. Penggalak • Memihak org lain • Membantu aktiviti kumpulan • Menggalakkan org lain utk ambil bahagian 2. Penyemak • Menyemak utk memastikan semua ahli kump memahami & bersetuju 3. Pencatat • Merekod perbincangan atau jawapan yg dipersetujui 4. Pelapor • Memberi laporan tentang aktiviti kumpulan pd akhirnya

31. PerananBantuan Lain Pelari • Mengambil & menghantar bahan. Berkomunikasi dgn guru & kumpilan lain Pembaca • Membaca & menerangkan masalah kpd kumpulan Kapten senyap • Mengawal tahap suara ahli kump.supaya tidak bising Pemantul • Membantu ahli kump.membuat refleksi

32. 3 faktoruntuk guru menjayakanPembelajaranKoperatif • Keperluan Tanggapan Kendiri Untuk Berubah • Semangat Untuk mengamalkan Pembelajaran Koperatif • Keberanian Untuk Mengajar Pembelajaran Koperatif * Apabila timbulnya keperluan tanggapan kendiri untuk berubah, guru bersemangat untuk mengamalkan pembelajaran koperatif. Apabila guru amalkan pembelajaran koperatif, guru berpeluang mempelajarinya dengan lebih baik lagi. Apabila guru mengajar orang lain, guru memahami pembelajaran koperatif secara lebih mendalam. Akhir kata, lebih banyak yang guru tahu, maka guru tahu ada banyak lagi yang perlu diketahui. Justeru itu, keinginan untuk berubah bertambah kuat lagi. Seterusnya, kitaran pembelajaran berulang lagi. (Gan Teck Hock, )

33. SEKIAN TERIMA KASIH