Finansowanie rozwoju obszarów wiejskich – kierunki zmian w latach 2007-2013

1. Finansowanie rozwoju obszarów wiejskich – kierunki zmian w latach 2007-2013 Mariusz Bednarz Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie Boguchwała 11 maja 2007 roku

2. Obszary wiejskie • W Unii Europejskiej stanowią 92% terytorium (wg. definicji OECD) i zamieszkuje je 19% ludności. • W skali kraju stanowią 93,2% powierzchni i zamieszkuje je 38,5 % społeczeństwa • W skali województwa podkarpackiego stanowią 94,07 % i są zamieszkiwane przez 59,5% ludności województwa

3. Obszary wiejskie Dostępność informacjii nowoczesnego komunikowania się Ludność i dziedzictwokulturowe Środowisko i zasobynaturalne Dostępność centrów rozwojui głównych szlaków komunikacyjnych Przedsiębiorczośći atrakcyjnośćinwestycyjna Jakość i dostępność usług publicznych Rolnictwo i gospodarka żywnościowa Stan infrastruktury technicznej (wodociągi, kanalizacja, drogi) Szanseedukacyjne Czynniki kształtujące rozwój obszarów wiejskich

4. Finansowanie rozwoju obszarów wiejskich • Programy krajowe (pomoc państwa), • Programy regionalne, • Środki UE.

5. Programy krajowe (pomoc państwa) • Dopłaty do oprocentowania kredytów inwestycyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spożywczym i usługach dla rolnictwa, • Udzielanie gwarancji i poręczeń spłaty kredytów inwestycyjnych w rolnictwie i przetwórstwie rolno-spożywczym, • Udzielanie gwarancji i poręczeń spłaty kredytów na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską suszy, gradobiciem, nadmiernych opadów atmosferycznych, powodzi, huraganu, pożaru, plagi gryzoni lub osuwisk ziemi, • Dotacje na dofinansowanie kosztów ochrony roślin, • Dotacje na dofinansowanie kosztów rolnictwa ekologicznego, • Dotacje na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, • Wspieranie promocji artykułów rolnych, • Wspieranie badań naukowych i wdrażanie ich wyników w rolnictwie i przetwórstwie rolno-spożywczym, • Dopłaty do oleju napędowego w formie bonów paliwowych, • Wspomaganie edukacji młodzieży wiejskiej,

6. Programy (inicjatywy regionalne) – Samorząd Województwa • Wsparcie rozwoju rolnictwa ekologicznego na podkarpaciu, • Wsparcie rozwoju produkcji rzepaku na terenie województwa podkarpackiego, • Program odrodzenia winiarstwa na Podkarpaciu, • Program wyrównywania szans inwestycyjnych dla samorządów, • Wspieranie doświadczeń porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego.

7. EUROPEJSKI FUNDUSZ GWARANCJI I ORIENTACJI W ROLNICTWIE (EAGGF-FEOGA) EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO (ERDF) FUNDUSZE STRUKTURALNE EUROPEJSKI FUNDUSZ SOCJALNY (ESF) FINANSOWY INSTRUMENT ORIENTACJI RYBOŁÓWSTWA (FIFG) FUNDUSZ KOHEZJI (SPÓJNOŚCI) Fundusze strukturalne UE

8. Dwukierunkowa polityka rozwoju obszarów wiejskich w Unii Europejskiej w latach 2000-2006 Polityka strukturalna (spójności) Wspólna Polityka Rolna Cel 1 -Regiony opóźnione w rozwoju Narodowy Plan Rozwoju (FS: 7,320 + FK: 3,733) 1. SOP Wzrost konkurencyjności gospodarki 2. SOP Rozwój zasobów ludzki 3. SOP Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich Sekcja Orientacji (1,055mld€) 4. SOP Rybołówstwo i przetwórstwo ryb (0,18 mld €) 5. SOP Transport 6. ZPORP Rozwój regionalny 7. Pomoc techniczna FILAR II Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich (2,525 mld € – 20% na płatności bezpośrednie) Sekcja Gwarancji FILAR I Płatności bezpośrednie (1,232 mld €) Płatności rynkowe (0,861 mld €) Sekcja Gwarancji Inicjatywy Wspólnotowe (0,315)

9. Nowa perspektywa finansowa 2007 – 2013- kierunki zmian Uproszczenie Lata 2007 - 2013 Lata 2004 - 2006 • 1 fundusz (EFRROW) • 1 system finansowaniazarządzania i kontroli • System programowania (PROW) • Źródła finansowania • (Sekcja Orientacji oraz Sekcja Gwarancji EFOiGR) • systemyfinansowania, zarządzania i kontroli • 2Systemy programowania: PROW oraz SOP

10. Nowa perspektywa finansowa 2007 – 2013- kierunki zmian Uproszczenie- • jednolite programowanie i finansowanie rozwoju obszarów wiejskich z EFRROW; • większe możliwości wsparcia w zakresie bezpieczeństwa i jakości żywności; • uwzględnione pozaprodukcyjne funkcje obszarów wiejskich oraz dywersyfikacja ekonomiczna. Połączenie instrumentów finansowych rozwoju obszarów wiejskich, obecnie realizowanych w dwóch programach – PROW i SOP Rolnictwo, w jeden spójny program, włączono również w szerszym aspekcie inicjatywę LEADER.

11. Polityka rozwoju obszarów wiejskich w Unii Europejskiej – lata 2007 - 2013 Rozwój obszarów wiejskich Wspólna Polityka Rolna Jeden program rozwoju obszarów wiejskich (dawny II filar WPR oraz część polityki strukturalnej dla obszarów wiejskich i rolnictwa) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (dawna Orientacja + Gwarancja) Płatności bezpośrednie Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (dawna Gwarancja)

12. Zadania EFRROW • Fundusz ma za zadanie promować zrównoważony rozwój obszarów wiejskich we Wspólnocie uzupełniając w ten sposób politykę rynkową i politykę wspierania dochodów w ramach wspólnej polityki rolnej, polityki spójności i wspólnej polityki rybołówstwa. • Nowa polityka rozwoju obszarów wiejskich, w porównaniu do realizowanej w latach 2004 – 2006, kładzie większy nacisk na innowacyjność w rolnictwie, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich oraz potrzeby modernizacyjne w sektorze rolnym i leśnym.

13. Osie priorytetowe EFRROW • oś 1: (ekonomiczna): poprawa konkurencyjności w sektorze rolnictwa i leśnictwa, • oś 2: (środowiskowa): poprawa stanu środowiska i obszarów wiejskich; • oś 3: (społeczna): podniesienie jakości życia na obszarach wiejskich i dywersyfikacja gospodarcza obszarów wiejskich; • oś 4: LEADER, polegająca na aktywizacji społeczności obszarów wiejskich.

14. Podział wsparcia wspólnotowego dla poszczególnych państw członkowskich na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-2013

15. Schemat powiązań pomiędzy EFS, EFRR oraz EFRROW Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (2007-2013) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Poprawa Konkurencyj- ności Poprawa stanu środowiska i krajobrazu Poprawa jakości życia i dywersyfikacja ekonomiczna OW Zatrudnie- nie Kapitał ludzki, szkolenia Inwestycje Środowisko ONW Zalesienia Różnicowanie gospodarki Infrastruktura Podstawowe usługi Powiązania miasto/wieś Podejście LEADER OBSZARY WIEJSKIE 1

16. Podsumowanie • Uproszczone programowanie, system wdrażania, płatności i kontroli • Środki finansowe dla nowych działań • Możliwość strategicznego zarządzania środkami • „Regionalizacja” wdrażania – odpowiedzią na zróżnicowanie • Komplementarność instrumentów wspólnotowych

17. Podsumowanie • Nowy okres programowania dostarcza jedynej w swoim rodzaju możliwości ukierunkowania środków finansowych pochodzących z nowego funduszu rozwoju obszarów wiejskich na wzrost gospodarczy, tworzenie miejsc pracy oraz zrównoważony rozwój

18. Podsumowanie • W nadchodzących latach obszary wiejskie staną w obliczu szczególnych wyzwań dotyczących wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i zrównoważonego rozwoju. • Mają jednak rzeczywiste możliwości rozwoju jako miejsce do rozwoju rekreacji i turystyki, atrakcyjne miejsce zamieszkania i pracy lub jako swoisty skarbiec zasobów naturalnych i cennych krajobrazów.

19. Dziękuję za uwagę