POLSKA : Strategia Partnerstwa dla Kraju 2005 - 2007

1. POLSKA: Strategia Partnerstwa dla Kraju 2005 - 2007 Projekt do konsultacji 2 grudnia 2004 r.

2. Spis Treści (1 z 2) I. Kontekst • Strategia rozwojowa Polski • Priorytety rozwoju • Średnioterminowe wyzwania społeczno-ekonomiczne III. Polska a Bank Światowy • Dotychczasowa współpraca i pożyczki • Doświadczenia i uzasadnienie dalszego wsparcia • Implikacje na przyszłość IV. Propozycja strategii Banku Światowego • Zasady zaangażowania • Podejście operacyjne • Priorytety • Wyniki • Koordynacja działań z innymi partnerami

3. Spis Treści (2 z 2) V. Ryzyko i zdolność kredytowa VI. Konsultanci CPS • Rząd • Partie polityczne • Organizacje społeczeństwa obywatelskiego (OSO) • Załączniki

4. I. Kontekst

5. Kontekst CPS • Polska weszła do Unii w dniu 1 maja 2004 roku • Rząd wdraża cały szereg reform, w tym reformę wydatków publicznych, aczkolwiek tempo tej reformy jest wolniejsze ze względu na ograniczone możliwości i wpływy polityczne • Prawidłowo zaprojektowana pomoc techniczna BŚ, zmierzająca do likwidacji powyższych barier w ramach skromnej akcji kredytowej, jest szczególnie doceniana • Możliwość uzyskania kredytu przez Polskę (rating BBB+) oraz znaczące środki z UE (13 mld EURO do końca 2006 r.) • Polskie priorytety rozwojowe do końca 2006 r. zostały określone w dokumentach programowych UE; ewentualne pożyczki BŚ nie mogą prowadzić do nowych wydatków z powodu ograniczeń fiskalnych

6. Kontekst polityczny • Dynamika polityczna wciąż związana jest z podziałem „komuniści / anty-komuniści”, następuje jednak wzrost populizmu • Pomimo wyraźnego zwycięstwa w wyborach 2001 r. koalicja rządząca rozpadła się, co doprowadziło do rządów gabinetu mniejszościowego od lutego 2003 roku i dymisji Premiera oraz całego Gabinetu w maju 2004 roku, a także utworzenia nowego Gabinetu, który zwyciężył dwoma głosami w czasie głosowania wotum nieufności, odpowiednio w czerwcu i październiku 2004 roku • Prawdopodobnie obecny rząd pozostanie przy władzy do wyborów w 2005; do tego czasu sytuacja pozostanie niepewna. • Niepewność komplikuje program reform i ich wdrożenie, chociaż pewne postępy są możliwe do osiągnięcia

7. Kontekst społeczny – Ubóstwo, a zatrudnienie • Ubóstwo jest bezpośrednio związane z możliwością utrzymania pracy; nie pojawiło się jeszcze zjawisko pracującej biedoty • Istnieje bezpośrednia korelacja ze wzrostem gospodarczym, stąd podczas spowolnienia wzrostu w latach 1999 – 2003 poziom bezrobocia wzrósł z 13% do 20%; pomimo zarejestrowania ponownego wzrostu gospodarczego od połowy 2003 roku poziom bezrobocia utrzymał się na wysokim poziomie i dopierow bieżącym roku obniżył się do 19 % • Możliwość znalezienia i utrzymania zatrudnienia zależy od poziomu wykształcenia • Transfery socjalne ułatwiły łagodzenie ubóstwa, chociaż istnieją dowody na to, iż zniechęcają one do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy

8. Osiągnięcia gospodarcze CAS 2002, a sytuacja obecna

9. Osiągnięcia gospodarcze CAS 2002, a sytuacja obecna

10. II. Polska strategia rozwoju

11. Wyzwania związane z członkostwem w UE • Zdolność do skorzystania z członkostwa i mądrego wykorzystania dostępnych środków • Przyjęcie do strefy EURO wymaga konsolidacji finansów publicznych, restrukturyzacji wydatków publicznych i dalszych reform gospodarczych • Dojście do poziomu dochodów UE wymaga podniesienia konkurencyjności gospodarki i zawarcia kompromisów wewnętrznych

12. II. Polska strategia rozwoju • Ostrożne zarządzanie gospodarką i spełnianie warunków wejścia do strefy EURO • Dojście do poziomów dochodu UE i zapewnienie pełnej konkurencyjności na rynkach europejskich i światowych • Ograniczenie poziomu ubóstwa i podniesienie poziomu zatrudnienia

13. Średniookresowe priorytety społeczno-ekonomiczne (1 z 2) • Utrzymanie solidnych ram makro-ekonomicznych • Dalsza wdrażanie reform strukturalnych, w tym: w dziedzinie wydatków publicznych i administracji, ochrony zdrowia, edukacji, górnictwa i kolejnictwa • Dalsza poprawa otoczenia biznesu, w tym: uproszczenie procedur administracyjnych, przewidywalność obciążeń podatkowych oraz poprawa infrastruktury w zakresie dróg, kolei i portów • Wsparcie dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, w tym: reforma edukacji i wspieranie innowacyjności sektora prywatnego

14. Średnio-okresowe priorytety społeczno-ekonomiczne (2 z 2) • Poprawa systemu rządzenia i sądownictwa • Tworzenie nowych miejsc pracy i zwalczanie ubóstwa, w tym: reforma edukacji, rynków pracy i świadczeń społecznych oraz poprawa motywacji w zakresie tworzenia miejsc pracy • Pogłębienie pośrednictwa ze strony sektora finansowego • Przyśpieszenie prywatyzacji pozostałych sektorów, w tym: górnictwa, energetyki i kolejnictwa • Przyjęcie EURO do 2009 r.

15. Reforma wydatków publicznych • Poprawa systemu zarządzania wydatkami publicznymi • Optymalizacja powiązań pomiędzy polityką fiskalną, a rynkiem pracy • Promowanie długookresowego rozwoju oraz poprawa polityki w zakresie wydatków • Usprawnienie administracji podatkowej w celu poprawy klimatu inwestycyjnego

16. Reforma administracji publicznej w przygotowaniu (do dalszego rozwinięcia)

17. Reforma sektora ochrony zdrowia • Wdrożenie reformy finansowania świadczeń zdrowotnych w związku z nową ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych • Wprowadzenie do systemu bodźców zachęcających do efektywności i wydajności w finansowaniu i świadczeniu usług • Poprawa funkcjonowania Narodowego Funduszu Zdrowia i jego oddziałów regionalnych • Obniżenie zadłużenia w sektorze ochrony zdrowia • Poprawa jakości świadczeń • Racjonalizacja bazy szpitalnej w poszczególnych województwach • Poprawa zarządzania szpitalami • Wprowadzenie mechanizmu regulacji i efektywnej kontroli systemu • Poprawa poboru i redystrybucji składki zdrowotnej

18. Reforma Edukacji • Realizacja polskiej Strategii Rozwoju Edukacjidopiero się rozpoczyna, najważniejsze wyzwania pozostają: • Poprawa konkurencyjności poprzez ograniczenie liczby osób o niskich kwalifikacjach i reorientacja oświaty i edukacji na potrzeby rynku pracy; • Przygotowanie obywateli do życia w społeczeństwie opartym na wiedzy poprzez zapewnienie dostępu do wysokiej jakości usług edukacyjnych; • Wdrożenie systemu uczenia się przez całe życie z uwzględnieniem demograficznego profilu uczących się w Polsce; • Powiązanie szkolnictwa wyższego z potrzebami społeczeństwa innowacyjnego i zapewnienie systemu równego rozdziału środków budżetowych.

19. Reforma górnictwa węgla kamiennego • Wdrażany program rządowy 2003-2006 - spowolniony częściowo w wyniku poprawy cen i sytuacji rynkowej • Cel - w postaci dobrowolnych odejść z sektora – pozostaje nadal nie spełniony, o ile nie zostanie wprowadzona obowiązkowa redukcja zatrudnienia, zmierzająca do zapewnienia długoterminowej rentowności • Ograniczenie mocy wydobywczych przy silnej opozycji ze strony załóg i spółek węglowych • Opóźnienie prywatyzacji; rząd winien szybko przeprowadzić prywatyzację w celu wykorzystania wyjątkowej sytuacji rynkowej

20. Reforma kolejnictwa • Reforma jest w trakcie wdrażania, ale nastąpiło jej spowolnienie • Pierwsza runda zwolnień została zakończona, nastąpiła również reorganizacja i restrukturyzacja finansowa, niemniej sektor daleki jest od trwałej poprawy • Nie jest jeszcze jasne zaangażowanie w prywatyzację; konieczne jest rozpoczęcie programu, przy założeniu pełnej kontroli po stronie rządu i szybka prywatyzacja przewozów towarowych • Konieczne mogą być dodatkowe zwolnienia i restrukturyzacja finansowa, jednak lepiej będzie to zrobić łącząc je z prywatyzacją

21. Poprawa otoczenia biznesu • Poprawa egzekucji kontraktów i mechanizmów rozwiązywania dysput komercyjnych (włączając w to ugody poza sądem) • Poprawa jakości usług infrastrukturalnych i rozbudowa mechanizmów zapewniających udział sektora prywatnego • Wdrożenie programu prywatyzacji • Zredukowanie płatności podatkowych (z tytułu ubezpieczenia społecznego) i zwiększenie przewidywalności systemu podatkowego • Obniżenie kosztów wdrażania regulacji • Wzmocnienie ładu korporacyjnego • Rozwinięcie zdolności porównywania się wobec konkurencji oraz stały monitoring, oraz, w miarę potrzeby poprawa otoczenia biznesu

22. Strategia reform prawnych • Konieczne jest wzmocnienie możliwości zarządzania w zakresie systemu sądownictwa • Niezbędna jest poprawa statystyk sądowych oraz dostęp decydentów do tych statystyk • Niezbędna jest poprawa obłożenia sędziów w celu skrócenia czasu oczekiwania na rozstrzygnięcie sporów • Konieczne jest przeprowadzenie analizy wpływu nowych przepisów prawa na regulacje

23. Modernizacja zarządu dróg publicznych • Niezbędne są usprawnienia w zakresie możliwości planowania agencji, aby poprawić jakość i terminarze realizacji inwestycji • Konieczny jest rozwój wewnętrznych możliwości określania priorytetów oraz wyboru inwestycji w oparciu o wskaźniki ekonomiczne przy zastosowaniu nowoczesnych narzędzi programistycznych • Należy zlikwidować duże zapóźnienie w utrzymaniu dróg

24. Rozwój gospodarki opartej na wiedzy • Zwiększenie wydatków Polski na Badania i Rozwój (B+R) z obecnego poziomu 0,7 % PNB przy udziale sektora prywatnego nie przekraczającego 1/3 ( UE zakłada 3 % PNB z udziałem sektora prywatnego 2/3) • Rozwoj zdolności absorpcyjnych poprzez zwiększenie rodzimych B+R w celu skorzystania z bezpośrednich inwestycji zagranicznych • Poprawa systemu ochrony praw własności • Poprawa wagi i jakości formalnej edukacji i systemów nauczania ustawicznego i związków pomiędzy środowiskami naukowo – badawczymi a biznesowymi • Ukończenie procesu liberalizacji telekomunikacji i zwiększenie konkurencyjności w celu obniżenia kosztu dostępu do telefonu i internetu – dla ułatwienia wprowadzenia e-rządzenia dla obywateli i biznesu

25. Zbyt wysokie bezrobocie • Więcej musi być zrobione, by stymulować tworzenie nowych możliwości zatrudnienia • Trzeba rozwiązać problemy barier na rynku pracy • Transfery socjalne muszą być dokładniej adresowane, aby nie zniechęcać do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy

26. Reforma rolnictwa • Rozwój małych i średnich gospodarstw aby podnieść ich wartość dodaną • Tworzenie nowoczesnych grup marketingowych w celu uzyskania ekonomiki skali w marketingu • Tworzenie nowoczesnych grup producenckich w celu wdrożenia technik uczestnictwa i poprawy rentowności, możliwości sprzedaży oraz przyjaznej dla środowiska produkcji rolnej

27. Reformy sektora finansowego • Tworzenie otoczenia sprzyjającego wzrostowi akcji kredytowej banków (poprawa w zakresie ochrony praw wierzyciela, jakości sprawozdań finansowych, informacji kredytowej) • Rozwój niebankowych źródeł finansowania (leasing, factoring, venture capital, rynki papierów komercyjnych i obligacji) • Dalsze wzmocnienie nadzoru nad sektorem finansowym (przygotowanie do Basel 2, rozwój ubezpieczenia opartego o ryzyko i regulacji i nadzoru funduszy emerytalnych, stowrzenie rady standardów księgowych i ciała publicznego nadzorującego profesję audytora) • Rozwój rynków produktów hipotecznych

28. III. Polska, a Bank Światowy: dotychczasowa współpraca i wnioski

29. Dotychczasowa współpraca • Pozytywny odbiór doradztwa w zakresie polityk i pracy analitycznej przez obecny i poprzednie rządy • Znaczny poziom pożyczek w latach 90-tych, następnie stopniowe zmniejszenie , chociaż popyt istnieje nadal i powinien utrzymać się na poziomie 350 - 400 mln USD rocznie • W ramach pożyczek świadczona jest pomoc techniczna i wsparcie rozwoju instytucjonalnego. Polska nie zaciągała pożyczek wyłącznie na finansowanie pomocy technicznej

30. Dotychczas udzielone pożyczki • Od roku 1990 zatwierdzono łącznie 66 pożyczek na łączną kwotę 4,8 mld USD (zatwierdzonych minus kwoty skreślone), z czego do wypłaty pozostało 570 mln USD • Obecny portfel obejmuje 14 pożyczek wspierających reformy górnictwa, kolejnictwa, modernizację portów, wsparcie Agencji Drogowej, utrzymanie i modernizację dróg, rozwój obszarów wiejskich, efektywność energetyczną, przesył energii i energetykę geotermalną, regionalne systemy wodociągowe, usuwanie skutków powodzi i osłonę przeciwpowodziową

31. Wnioski z dotychczasowej współpracy i uzasadnienie dla dalszego wsparcia (1) • Dochód na głowę w Polsce pozostaje poniżej progu wyjścia z grupy państw korzystających z pożyczek BŚ • W dalszym ciągu istnieje potrzeba zrealizowania szeregu reform w sektorach , w których Bank był i jest zaangażowany oraz tam, gdzie Bank może wnieść swój wkład na rzecz klienta (górnictwo, koleje, modernizacja dróg i portów, finansowanie służby zdrowia, szkolnictwo wyższe, zarządzanie finansami publicznymi, rozwój sektora finansowego) • Możliwości tworzenia i realizacji projektów do finansowania przez środki UE są w dalszym ciągu ograniczone, co otwiera drogę dla dalszego wsparcia ze strony BŚ (pomoc techniczna w ramach pożyczek, częściowe współfinansowanie)

32. Wnioski z dotychczasowej współpracy i uzasadnienie dla dalszego wsparcia (2) • Polska docenia i potrzebuje pomocy technicznej ze strony BŚ oraz stosunkowo ograniczonego wsparcia finansowego z jego strony • Możliwości opracowania i wdrażania reform są ograniczane tempem reformowania administracji publicznej i instytucji. Wsparcie Banku w formie prac analitycznych oraz pomocy technicznej w ramach projektów pomogło i może dalej pomóc w rozwiązaniu tego problemu • Zaangażowanie Banku Światowego w formie programu operacyjnego jest i dalej pozostanie znaczące dla wspierania i promowania koniecznych reform

33. Implikacje na przyszłość • Potrzeba dopasowania priorytetów Banki i Polski, zgodnie z priorytetami BŚ jako instytucji • Potrzeba dopasowania procedur BŚ do stosowanych w Polsce - zgodnie z inicjatywą “Wykorzystania systemów kraju” oraz “akredytacją podmiotów i sektorów” –zawartą we Framework Paper • Potrzeba stworzenia istotnego programu operacyjnego w celu promowania oraz wspierania niezbędnych reform • Potrzeba elastyczności w CPS: • odejście od czynników i scenariuszy kredytowania w kierunku szerokich kryteriów, definiujących minimalne standardy dalszego zaangażowania oraz w kierunku górnych limitów, określonych w oparciu o zdolność kredytową; • opracowanie ciągnionego, 18-miesięcznego programu - corocznie zgodnie z polskim cyklem budżetowym

34. IV. Proponowana strategia Banku Światowego

35. CPS – Zasady zaangażowania Działalność BŚ w Polsce będzie musiała obejmować działania strategiczne i uwzględniać możliwości, koncentrując się na dziedzinach zgodnych z polskimi priorytetami strategicznymi, gdzie: • uwzględnione są strategiczne kierunki polityki i kwestie strukturalne • BŚ może wnieść dodatkową wartość z punktu widzenia władz Polski (doskonałość techniczna i przewaga konkurencyjna, w tym - w zakresie kosztów finansowania) • Trwa efektywna współpraca partnerska z polskimi (sektor prywatny, organizacje młodzieżowe i społeczeństwa obywatelskiego) oraz zewnętrznymi partnerami (KE, EBI, OECD, BRRE) w oparciu o Porozumienie z marca 1998 r.

36. Wsparcie BŚ dla Polski zgodne z Framework Paper Cele rozwojowe: • Pomoc dla Polski w ukończeniu procesu transformacji i zapewnienie najpełniejszych ram dla trwałej i szybkiej konwergencji • Promowanie długoterminowych celów rozwojowych, w tym - ograniczenie poziomu ubóstwa

37. Podejście operacyjne • Usprawnianie efektywnego i pełnego wykorzystania funduszy strukturalnych i spójności UE w początkowym okresie członkostwa w UE • Uproszczenie i dostosowanie procedur BŚ do praktyki polskiej zgodnie z inicjatywą Wykorzystania Systemów Kraju, tak by obniżyć koszty transformacji • Działalność pożyczkowa i niepożyczkowa, ustalona dla 18-miesięcznych planów, corocznie aktualizowanych zgodnie z polskim cyklem budżetowym; program do końca 2 kwartału roku fiskalnego 2006 został ostatecznie opracowany; kwoty pożyczek uzależnione będą od zapotrzebowania ze strony klienta • Możliwe do zastosowania instrumenty: • Inwestycje wykorzystujące możliwości SWAP wraz z pomocą techniczną • Pożyczki w zakresie pomocy technicznej zgodne z instrumentem pomocy technicznej, opisanym w Framework Paper, aczkolwiek na razie brak zainteresowania • AAA i ESW • Płatna pomoc techniczna w oparciu o zwrot poniesionych kosztów

38. Kluczowe priorytety CPS • Wspieranie wzrostu i odwrócenie negatywnej dynamiki zadłużenia poprzez zmniejszenie deficytu budżetowego i restrukturyzację wydatków (konslolidacja fiskalna) • Poprawa klimatu inwestycyjnego i wzrost konkurencyjności (konkurencyjność) • Ograniczenie ubóstwa, mobilizowanie włączenia społecznego i wzrost zatrudnienia (zatrudnienie i ubóstwo)

39. Do grudnia 2005 Pożyczki Reforma kolejnictwa i prywatyzacja Reforma górnictwa i prywatyzacja Osłona przeciwpowodziowa w dorzeczu Odry Działalność niepożyczkowa Wdrożenie reformy finansowania służby zdrowia ECCU7 ESW na temat polityki fiskalnej Wdrożenie zaleceń CFAA Dialog dotyczący przygotowania Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013 Po grudniu 2005 Pożyczki Wsparcie reform w celu zmniejszenia obciążeń budżetu Działalność niepożyczkowa Stały dialog na temat bieżących i przyszłych reform Wdrożenie zaleceń wynikających z ESW Reforma administracji publicznej Przegląd Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013 Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program konsolidacji fiskalnej

40. Do grudnia 2005 Pożyczki Reforma górnictwa i prywatyzacja Reforma kolejnictwa i prywatyzacja Modernizacja zarządu dróg i zmniejszenie zapóźnień w ich utrzymaniu Modernizacja portów morskich Rozwój innowacyjności sektora prywatnego Działalność niepożyczkowa Szkolnictwo wyższe i wymagania społeczeństwa opartego na wiedzy Partnerstwo publiczno-prywatne – drogi i inna infrastruktura Efektywność energetyczna Raporty dot. Rozwoju Usług Finansowych Aktualizacja Władztwa Korporacyjnego i raportów na temat przestrzegania standardów i kodów (ROSC) Studium Egzekucji Kontraktów Po grudniu 2005 Pożyczki Dalsze wsparcie reformy i prywatyzacji górnictwa i kolei Dalsze wsparcie modernizacji instytucji zarządu dróg i likwidacja zapóźnień w ich utrzymaniu Pomoc w spełnianiu standardów UE (środowisko, standardy czystości ścieków) Działalność niepożyczkowa Pomoc techniczna w zakresie zgodności ze standardami UE (środowisko, standardy czystości ścieków, księgowość i audyt, usługi finansowe) Pomoc techniczna w zakresie poprawy klimatu prowadzenia działalności i pośrednictwa finansowego Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program Konwergencja/konkurencyjność

41. Do grudnia 2005 Pożyczki Po-akcesyjne wsparcie dla obszarów wiejskich Modernizacja miast – jedna spółka Działalność niepożyczkowa ECCU7 działania międzynarodowe ESW dot. rynków pracy Po grudniu 2005 Pożyczki Wsparcie trwających i nowych programów w zakr. wspierania wzrostu zatrudnienia, szczególnie na obszarach wiejskich i regionach nierozwiniętych (wzmocnienie rozwoju instutucjonalnego w zakresie zarządzania programami socjalnymi przez gminy) Działalność niepożyczkowa ESW nt. rynków pracy Pomoc techniczna dot. realizacji ESW Pomoc techniczna w zakr. poprawy klimatu inwestycyjnego i pośrednictwa finansowego Pomoc techniczna nt. poprawy adresowania świadczeń pomocy społecznej Wsparcie ze strony BŚ: Proponowany program Ubóstwo i zatrudnienie

42. Wskaźniki wyników/efektów (1 z 2) Konsolidacja fiskalna • Trwałe postępy w kierunku osiągnięcia kryteriów Maastricht zgodnie z definicją programu konwergencji dla Polski: • Zmniejszenie deficytu budżetowego zgodnie z programem • Ograniczenie dynamiki i poziomu długu poniżej limitu konstytucyjnego Konwergencja/Konkurencyjność • Rentowne ekonomicznie górnictwo działa bez wsparcia z budżetu; realizuje zobowiązania, w tym podatkowe i społeczne • Trwałe postępy w kierunku likwidacji zapóźnień w utrzymaniu dróg; drogi w dobrym stanie z x% do y% • Rentowne i konkurencyjne koleje otrzymują trwałe i możliwe do utrzymania wsparcie z budżetu jedynie na świadczenia społecznie konieczne, wnosi wkład w rozwój gospodarczy poprzez efektywne świadczenie usług transportu pasażerskiego i towarowego

43. Wskaźniki wyników/efektów (2 z 2) • Skuteczne wdrożenie acquis communautaire • Poprawa wskaźników GOW Obniżenie poziomu ubóstwa i zatrudnienie

44. Pomoc ze strony innych partnerów wspierających rozwój • Fundusze strukturalne i spójności UE około 13 mld EUR na lata 2004-2006 zgodnie z priorytetami Polski, określonymi w dokumentach programowych • EBI realizuje duży program w Polsce (głównie infrastruktura), podobnie Bank Rozwoju Rady Europy (szczególnie sektory socjalne),a także EBOiR

45. V. Ryzyko

46. Podstawowe założenia CPS • Dalszy wzrost gospodarczy powyżej średniej UE • Niska inflacja bazowa w zakresie 2.5% +/- 1% • Deficyt finansów publicznych zgodnie ze ścieżką konwergencji • Deficyt w rachunku bieżącym pozostaje na poziomie ok. 2%-3% PKB • Negatywna dynamika długu ze szczytem w 2006 r. na poziomie niższym od limitu konstytucyjnego, następnie spadek • Zadowalający postęp na drodze to spełnienia kryteriów Maastricht

47. Zdolność kredytowa Polski, a ekspozycja BŚ • Rating Polski na poziomie BBB+ • Chociaż dynamika długu polskiego pogorszyła się z 41% w 2001 do 51.6% PKB w 2003, silny wzrost gospodarczy w połączeniu z przyjęciem tzw. „Planu Hausnera” i jego realizacja oraz przyjęcie metodologii ESA-95 powinny utrzymać poziom zadłużenia poniżej limitu konstytucyjnego i powstrzymać negatywna dynamikę • Zadłużenie wobec BŚ stanowi jedynie 2% łącznego poziomu zadłużenia.

48. Ryzyko • Niemożność skonsolidowania finansów publicznych i poprawy procesów budżetowych może doprowadzić do: • następnej trudnej sytuacji fiskalnej, nawet gorszej niż w latach 2001 – 2002, gdy nastąpi kolejny cykl spowolnienia wzrostu • braku możliwości rozwoju sektora prywatnego, a więc negatywny wpływ na potencjał wzrostu • problemów ze skuteczną absorpcją funduszy UE • pogorszenia możliwości osiągnięcia konwergencji i opóźnienie wejścia do strefy EURO • Członkostwo w UE istotnie łagodzi wszelkie ryzyko związane z krajem w średnim okresie • W sferze politycznej – brak stabilności uniemożliwił szybkie dokończenie programu reform • Istnieje potrzeba ograniczenia poziomu bezrobocia; konieczna jest poprawa klimatu inwestycyjnego i biznesowego aby motywować do tworzenia miejsc pracy; do tej pory poprawie nie towarzyszyły nowe możliwości zatrudnienia

49. VI. Konsultacje CPS

50. Konsultacje z rządem • Formalne konsultacje z rządem odbędą się w okresie od listopada do połowy stycznia • Konsultacje, które odbędą się pod koniec listopada i na początku grudnia obejmą spotkania z udziałem właściwych partnerów. W ramach przygotowania do spotkań projekt CPS zostanie przekazany rządowi na początku listopada • Projekt dokumentu, uwzględniający wszystkie uwagi zostanie przekazany pod koniec grudnia na wewnętrzne spotkanie przeglądowe Banku Światowego na najwyższym szczeblu