Differentiatie en excellentie: een onmisbaar onderwerp in de lerarenopleiding?

1. Differentiatie en excellentie: een onmisbaar onderwerp in de lerarenopleiding? Werkgroepvoor de ECENTconferentie ‘het bèta-mozaïek’ 20 mei2014 Ton van der Valk (JCU) a.e.vandervalk@uu.nl

2. Waaromaandachtvoorexcellentie en differentiatie in het VO? • Vanuit ‘beleid’: stimuleren van talentontwikkeling • Vanuit de leerlingen: veel ‘betere’ leerlingenvervelenzich, voelenzichnietuitgedaagd • Vanuit de docent: lesgevenwordtleuker; komtdichterbij de eigenvakkennis • Vanuit de school: ambitieuzestudiecultuur • Talentontwikkelingvereist: aandachtvoorverschillentussenleerlingen: differentiatie

3. Boekje ‘excellentie en differentiatie’ • Resultaat van Docent- en SchoolleiderOntwikkel Teams van het JCU • ‘Good practices’ vanuit JCU-scholen • Voorzien van eentheoretischkader • Uitgegeven door School aanZet: alswebpublicatie • Het JCU heefteenaantalexemplarenlatendrukken, bestellen via jcu@uu.nl

4. Begrippen • Hoogbegaafd: • IQ>130 • Combinatie van intellectuelecapaciteit, creatiefdenkvermogen en motivatie • Getalenteerd: potentie om in eenbepaalddomein (bijv. bèta) bovengemiddeldtepresteren • Excellent: potentiegerealiseerd: persoonpresteertbovengemiddeld • In onderwijs: • spreekliever over excellentieprestatiesdan over excellenteleerlingen

5. Wat is jouwvisie op het bevorderen van talentwikkeling in het VO? • Schrijf je visie in ca. twee zinnen op

6. De visies van23 SEC-master studenten Globaaldrieopvattingen • Excellentiebevordering is goed en noodzakelijk • Excellentiebevordering mag niet ten kostegaan van de andereleerlingen • Talenten van alleleerlingenmoetenwordenbevorderd (door motiveren van leerlingen) Dilemma: ‘gelijkheid’ of ‘tegemoetkomenaanverschillen’

7. Mogelijkeoplossingvoorgelijkheid-verschillen dilemma In vierpraktische regels • Alleleerlingenbehalen de kerndoelen • Ènalleleerlingenontwikkelenhuntalentenoptimaal • De school/docent verwacht van iedereleerlingeven veelinspanning en tijdvoorhunleerwerk • Docentenverdelenhuntijdgelijkelijkover alleleerlingen en geven hen gedifferentieerdeaandacht en beloning Efficiënteopzetvoorkerndoel-les: • Grondigeoriëntatie • Uitleg op hoofdlijnen, details in groepen • Rondgaanlangsgroepen • Alleengroepsvragenbeantwoorden

8. Watwil het Junior College Utrecht? • Werkplaatsvoorverbetering van het bètaonderwijs • Betereovergang van vonaarwo • Talentontwikkelingalsingang Door: • Samenwerking met netwerk van 27 scholen • Bètasectiesènschoolleiding • Leerling- en docentenprogramma’s • Producten: o.a. nlt- en wi-D-modules; keuze-opdrachten; talentprogramma’s op scholen

9. Watdoet het Junior College Utrecht? • Leerlingen-programma’s: • U-Talent Academie (4, 5, 6vwo) • U-Talent onderbouw (1 – 3vwo) i.s.m. UM • U-Talent havo (3 – 5 havo) i.s.m. HU (FE, FNT) • Kenmerk: school- en campusprogramma • Docentenprogramma: • Duo-scholen, DOTs, SOTs, jaarlijkseconferentie • In oprichting: U-Talent connection (10 scholen) • Professionalisering: Bevorderen van excellentie in β-vakken • Lerarenopleiding/ SEC master: • ‘promoting excellence in science education’ (keuze-cursus) • begeleiding van student-onderzoek

10. Wat nog ontbreekt ….. • Talentontwikkeling is geenonderwerp in het gemeenschappelijke curriculum van de LO van de UU • Vraag: moet ‘talentontwikkeling’ in de LO? • geefargumenten pro en contra

11. Differentiatie en excellentieonmisbaaronderdeel van de LO? • Belemmeringen • Grotendeelsnieuwonderwerp; ten koste van wat? • Opvatting: startendedocentenmoetenzicheerstbasisvaardighedeneigenmaken • Vrees: sterkvakgerichtedocentenstortenzich op ditonderwerp • Waaromdantoch ‘verplicht’ onderwerp in de LO? • Tegemoetkomenaanverschillentussenleerlingenonmisbaaronderwerp in LO • getalenteerdeleerlingen in de klasmakennoodzaak tot differentiatieconcreet • Veelscholenontwikkelen ‘talent’programma’s

12. Talentprogramma’s op je stagescholen? • Weetjijongeveerwelkestagescholen, waarjij je lio’snaartoestuurt, eenprogrammavoortalentontwikkelinghebben? • En of/hoe de schoolpracticumdocentdaarbijbetrokken is? • En of/hoe de lioermeetemakenkrijgt?

13. Talentontwikkeling in de LO: hoe? • Eendrie-uursbijeenkomst over ‘bevorderen van talentontwikkeling in de bètavakken’ rond 3 onderwerpen: • Differentiatieopdrachtenbètavakken • Hoe differentiatie in school en les teorganiseren? • Voorbeelden van ‘good practices’ uitscholen en VO-HO netwerken • Gevolgd door eenverdiependekeuzecursus van 3 dagdelen

14. In driegroepen: concrete aanbevelingenvoor LO maken Ontwerp een LO-programma van 1 uur over: • Groep 1: concrete differentiatieopdrachtenbètavakken op www.betadifferentiatie.nl : (hoe) dezegebruiken in de LO? • Groep 2: tienmodellenvoordifferentiatie in de school (zie boekje‘differentiatie en excellentie’ H5 en 6): (hoe) dezegebruiken in de LO? • Groep 3: good practices uit (stage)scholen en VO-HO-netwerken (zie boekje‘differentiatie en excellentie’): (hoe) deze in de LO gebruiken?

15. Rapportage • Groep1: LO-activiteitdifferentiatieopdrachtenbètavakken • Groep2: LO-activiteit: hoe organiseer je eenprogrammavoortalentontwikkeling? • Groep 3: leren van good practices van ‘bevorderen van talentontwikkeling’

16. Afronding • Voorartikelen en lesmateriaal van het JCU; zie http://jcunieuws.wordpress.com/onderpublicaties’ en ‘lesmateriaal’