INMANUEL KANT

1. INMANUEL KANT (1724-1804)

2. PRESENTACIÓN VIDA E OBRA INFLUENCIAS FILOSOFICAS: CRITICISMO FRONTE A RACIONALISMO E EMPIRISMO Casa natal de Kant

3. VIDA E OBRAS(1724-1804) Vive na última fase da Ilustración. Nace o 22 de abril de 1724 Cuarto de once fillos Naceu e morreu en Könisberg , cidade a orillas do mar Báltico, capital de Prusia Oriental. Hoxe pertenece a rusia e a actual KALININGRADO Moi influido polo pietismo da súanai. xuventudemoi difícil con gran pobreza.

4. 1732: Ingresa no “Collegium Fredericianum”. • 1738:Morre a súa nai. • 1740: matrículase na Universidade de Königsberg. Estudia filosofía, matemáticas e ciencias naturales. • 1746: Morre o seu pai. Para gañarse a vida, exerce de preceptor privado hasta 1754. • 1756: En abril solicita a cátedra de Lóxica e Metafísica, pero o gobierno non a cubre por problemas económicos. • 1764: O gobierno ofrécelle a cátedra de Poesía. Kant rechazaa. • 1765: Nombrado vicebibliotecario da biblioteca real de Königsberg.

5. 1772: Renuncia o seu cargo de vicebibliotecario. 1780: Ingresa no senado académico da Universidade de Königsberg. 1781: Publica A crítica da razón pura. 1784: Publica Qué é a Ilustración? 1785: Publica Fundamentación da metafísica das costumes 1786: Nombrado Rector da Universidade de Königsberg. 1787: Segunda edición da Crítica da razón pura 1788: Crítica da Razón Práctica 1790:Crítica do Xuízo

6. 1792: A censura prusianaprohibe a publicación da 2ª parte da súa obra A Relixión dentro dos límites da mera razón. • 1794: Se agudiza o conflicto coa censura: Ante as amenazas do rei, Kant renuncia a toda manifestación sobre o tema da relixión. • 1797: Pon fin a súa actividad docente. • 1804: Morrenamañá do 12 de febreiro.

7. EVOLUCIÓN DO PENSAMIENTO KANTIANO Período precrítico (1747-1770) Interese predominante pola física (1747-1760) Ten unha clara influencia de : NEWTON E LEIBNIZ céntrase no problema do espacio Interese predominante pola filosofía (1760-1770) Afástase progresivamente do racionalismo estricto Obra fundamental Principios formais do mundo sensible e intelixible (1770) Período crítico (1770-1804) Trata de solucionar o problema da metafísica Crítica da razón pura (1781) Obras fundamentais Fundamentación da metafísica das costumes Crítica da razón práctica Crítica do xuizo

8. ANTECEDENTES FILOSÓFICOS O RACIONALISMO. • Educado como pensador racionalista (influxo de Leibniz e Wolff) • a verdade é ante todo un producto da razón. Razón Dogmática: • Preñada de contido(ideas innatas) • Sistemática • Deductiva • Wolff, máximo representante desta razón dogmática en Alemania Cristian Wolff

9. O EMPIRISMO. Según Kant, Humedespertouno do “sono dogmático” Fíxolle darse conta de que o racionalismo era un dogmatismo sen fundamento. Acepta a crítica de Lockeás ideas innatas. Recolle a súa concepción dos límites do coñecemento humano. Admite que o único punto de partida do coñecemento é a sensibilidade: nega a intuición racional.

10. Pero o empirismo en Hume termina transformándose nun escepticismo. Cómo conducirse sen negala verdade pero admitindo as tesis básicas do empirismo? A ciencia xa o fixo. Exemplo de Newton. Moi importante para Kant: coñecía e defendía as propostas de Newton. O científico inglés foi quen de unir experiencia e razón nas súas leis sobre o movemento dos corpos e os astros.

11. CONCLUSIÓN: CRITICISMO FRENTE AO RACIONALISMO E EMPIRISMO(texto2) Racionalismo: Christian Wolff (leibnizaiano). DOGMATISMO Empirismo: Imposibilidade de fundamentar racionalmente o coñecemento. ESCEPTICISMO KANT CRÍTICA Krinien = Análisis, discernimiento Análisis da razón: Establecer as súas capacidades e límites Capacidades: contestan a estas tres preguntas Qué podo saber? Epistemoloxía Qué debo facer? Etica Qué é o home? Qué me cabe esperar? Relixión

13. O IDEALISMO TRASCENDENTAL

14. PUNTO DE PARTIDA a Metafísica é cuestionada Incuestionabilidade das ciencias físicas e matemáticas O seu modelo de coñecemento será o auténtico Deus Obxectos metaempíricos Obxectos metafísicos Liberdade Inmortalidade Obxectivos kant Que podemos coñecer? Busca determinalos límites da razón para destruir as súas pretensións inxustificadas Preguntas Como é posible o coñecemento? Busca determinalas condicións de posibilidade do coñecemento

15. É POSIBLE A METAFÍSICA COMO CIENCIA? COMO É POSIBLE A CIENCIA? CALES SON AS CONDICIÓNS QUE FAN POSIBLE OS XUÍZOS DA CIENCIA?

16. Cales son os xuízos científicos? Son universalmente válidos, son anteriores á experiencia xuízos analíticos a priori Non dan realmente coñecemento, o que dice o predicado do suxeito xa o sabemos Relación de ideas “O todo é maior que as partes” No dan información da experiencia. Non son xuizos científicos. Dan información acerca da experiencia Xuizos sintéticos a posteriori Amplían coñecemento, pero un coñecemento probable. Xuízos de Feito Non dan leis universales nin necesarias. Non son xuízos científicos. “os nativos de Aranda miden 1,90 m” Por ser a priori son universales e necesarios. Ningunha experiencia lle pode invalidar. Xuízos sintéticos a priori Por ser sintéticos dan coñecemento de experiencia. Enlazan concepto e objeto. Son utilizados polas matemáticas e a física. Ciencias incuestionables. “a recta é a distancia más curta entre dous puntos” Determinala validez do coñecemento e fundamentalas ciencias é determinar como son posibles os xuízos sintéticos a priori nelas (análise transcendental)

17. XIRO COPERNICANO (xiro subxectivista ao coñecemento) Realismo OBXECTO SUXEITO Idealismo o suxeito observa ao obxecto. REALISMO O obxecto instrúe ao suxeito. O obxecto conforma ou rixe ao obxecto. O obxecto non é creación do suxeito. o suxeito conforma ou rixe ao obxecto. IDEALISMO O obxecto se axusta á forma de ser da facultade cognoscitiva. O obxecto en relación co suxeito se denomina FENÓMENO. o obxecto fora da súa relación co suxeito se denomina NOÚMENO. O coñecemento pode ser universal e necesario, porque é froito da imposición do suxeito (das súas estruturas a priori) ó obxecto

18. Cales son as condicións a priori (condicións que impón o suxeito)que fan posible os xuízos Sintéticos a priori? IDEALISMO TRASCENDENTAL O coñecemento ven posibilitado por condicións que impon o suxeito Coñecer é coñecer ideas. Tª Representación

19. O COÑECEMENTO A experiencia é a orixe e límite do coñecemento. A experienica non prducenecesidadesenónprobalidade Para os empiristas (Hume) O ser humano posúetamén ideas innatas, que non proceden da experiencia, que permiten o coñecemento do que está máis alá de calquer experiencia posible. Para os racionalistas Para Kant Todo o nosocoñecementocomeza coa experiencia. SENSIBILIDADE Pero non se orixina todo él na experiencia. ENTENDEMENTO o que recibimos da experiencia. MATERIA do coñecemento o coñecemento é unha composición de o que producimos espontáneamente aorecibilasimpresiónssensoriais. FORMA del conocimiento a necesidade e universalidade do coñecemento non ven da experiencia, senón do compoñente a priori proporcionado pola facultade de coñecer do suxeito.

21. Prólogo (á 1ª ed. –1781- á 2ª ed. –1787-) Introducción Primeira parte: Estética Trascendental 1ª división: Analítica Trascendental I. Doctrina elemental trascendental Segunda parte: Lóxica Trascendental 2ª división: Dialéctica Trascendental II. Doctrina trascendental do método

22. Estética Trascendental(texto 3) ESTÉTICA ESTÉTICA Do grego, significa sensación. Sóhaicoñecemento do que temos Sensacións. a facultade humana que capta as sensacións é a sensibilidade. A Sensibilidade A SENSIBILIDAD a capacidade de recibir representaciónsao ser afectados polos obxectos do mundo. É a primeirafacultade de coñecemento sentido externo con él nos representamos obxectos no espazo. (xeometría) dous modos de sensibilidade sentido interno con él intuimos no tiempo os nosos estados psíquicos. (aritmética) na sensibilidade hai unha materia (empírica) as sensacións (caóticas) INTUICIÓN EMPIRICA (FENÓMENO. PERCEPCIÓN) que dan lugar unha forma (a priori) o espazo e o tempo (ordenan) Espazo e tempo son intuicións puras sensibles; Formas a priori da sensibilidade O tempo lexitima os xuizos sintéticos a priori da Aritmética O espazolexitima os xuízos sintéticos a priori da Xeometría Formas. Non son impresións, son as formas como percibimos as impresións Intuición porque é algo único, mentres que o concepto sirve para unhamultiplicidade. Pura, porque non da contidos, son forma de toda experiencia. Sensible, porque forma parte do coñecemento sensible. As matemáticas formulan xuízos acerca do espazo e do tempo

23. Analítica trascendental: os xuízos sintéticos a priori da física. O ENTENDEMENTO (texto 4) a facultade de comprendelosobxectos percibidos, dados (fenómenos) polasensibilidade. é a facultade de xulgar e pensar. Intuicións (percepcións) da sensibilidade necesita Conceptos puros ou categorías permítennos pensar no obxecto. Pensamento. Xuizo que é Subsumir un obxectonun concepto: xuízo. Para Elaborar un AS CATEGORÍAS Condiciónstranscendentais do nosocoñecemento Baleiras de contido empírico Según a súa estructura lóxica, hai doce tipos de xuízos Doce Categorías (conceptos puros) Preceden e posibilitan a experiencia. Teñen valor gnoseolóxico. subxectivas Posibilitan os xuízos sintéticos a priori na física

24. TABLA DE XUÍZOS E CATEGORÍAS Criterio Tipos formais de xuízos Categorías Exemplos Según a cantidade Universais Particulares Singulares Totalidade Pluralidade Unidade Todo A é B Algún A é B Ese A é B Según a calidade Afirmativos Negativos Indefinidos Realidade Negación Limitación É certo que A é B A non é B A é non B Según a relación Categóricos Hipotéticos Disxuntivos Sustancia Causalidade Acción recíproca A é B Si A é B, entón C A é B, ou C, ou D..ou N Según o modo Problemáticos Asertóricos Apodícticos Posibilidade Existencia Necesidade A pode ser B A de feito é B A necesariamente é B

25. Conclusión; uso lexítimo das categorías(texto 4) • AS INTUICIÓNS SEN CATEGORÍAS SON CEGAS, AS CATEGORÍAS SEN INTUICIÓN SON BALEIRAS • AS CATEGORÍAS NON SON APLICABLES MÁIS ALÁ DA EXPERIENCIA. DISTINCIÓN FENÓMENO /NOÚMENO. • Sócoñecemos o fenómeno quedando incognoscible aquilo que as cousaspoidan se á marxe do nosocoñecemento (noúmeno) • O Noúmeno é incognoscible

26. Dialéctica Trascendental: Ideas da Razón Facultade da suprema unificación do coñecemento. permite relacionar unsxuízos con outros A RAZÓN Razón: USO LÓXICO.busca as síntesesmáisxerais posibles, con Ideas. IDEAS TRANSCENDENTAIS Unifica os coñecementos da experiencia interna Alma Establece relacións entre xuízos, buscando xuízosmáisxerais. BUSCA O INCONDICIONADO Mundo Unifica os coñecementos da experiencia externa Deus Unifica tódoloscoñecementos

27. IDEAS TRANSCENDENTAIS • USO LEXÍTIMO; principios reguladores. • USO ILEXÍTIMO; “ILUSIÓN TRANSCENDENTAL” = toma as ideas da razón como obxectosreais. Aplicación das categorías non a intuicións empíricas senón a conceptos puros da razón(alma, mundo deus). Disciplinas metafísicas Psicoloxía racional PARALOXISMOS Cosmoloxía racional ANTINOMIAS Teoloxía racional IDEAL DA RAZÓN PURA

28. A METAFÍSICA Non é unhaciencia nin pode chegar a selo porque é imposible un coñecemento das cousas en sí mesmas pero non posuímosningunha intuición dos obxectos de coñecemento da metafísica é inevitable como tendencia natural” Alma Mundo ten unha función reguladora Deus a experiencia sensible é o límite de todo coñecemento posible sinala os límites que non se deben traspasar estimula a que a investigación non se deteñanunca

29. Resumo: O FENÓMENO COGNOSCITIVO SABER FACULTADE FORMA MATERIA Estética Trascendental SENSIBILIDADE (matemática) Intuicións puras A priori (Espazo e Tempo) Caos de sensacións Analítica Trascendental ENTENDEMENTO (Física) Conceptos puros A priori (Doce Categorías) Sensacións ordenadas no Espazo e Tempo Dialéctica Trascendental RAZÓN(metafísca) Ideas Trascendentais (Alma, mundo e Deus) Sen obxectos empíricos.

30. Paraloxismos da razón pura Paraloxismo Falso siloxismo que afirma a existencia dun ser pensante como substancia Doble sentido da sustancia, como categoría e como obxecto metaempírico. O punto de partida da Psicoloxía está en afirmar que “eu penso” é unha sustancia. Aplicamos unha condición de posibilidade da experiencia(categoría entendemento) más alá da experiencia.

31. Antinomias da razón pura Antinomia Son afirmacións opostas que se proban coa mesma necesidade. Antinomia da cantidade Nace de considerar a orixen do mundo TESIS: O mundo é creado. ANTÍTESIS: O mundo es eterno.. Antinomia da calidade Tomada da división das cousas TESIS: O mundo está composto de partes simples e indivisibles.. ANTÍTESIS: Todo o extenso é divisible ata o infinito. Tomada da composición do mundo Antinomia da relación TESIS: a causalidade non é a única explicación dos fenómenos.. ANTÍTESIS: Non hai liberdade, só leis físicas .. Antinomia da modalidade Tomada da dependencia do mundo TESIS:o mundo supón como causa un ser necesario.. ANTÍTESIS: No hai ser necesario,

32. IDEAL DA RAZÓN PURA. IDEAL TRASCENDENTAL. (Crítica ás probas demostrativas da existencia de Deus). a Idea de Deus é Ideal por estar máis lonxe da realidade obxectiva que as ideas Reduce tódalas probas da existencia de Deus a tres: Argumento ontolóxico Á idea de Ser Perfectísimo non lle pode faltala existencia. Nada proba. a categoría de existencia non engade nada á esencia da cousa. Argumento cosmolóxico Va i da continxencia do mundo ao Ser Supremo. O mundo é continxente xurde por oposición ao ser necesario, logo se reduce á proba ontolóxica, que non é válida. Conclúe que o ser necesario é causa do mundo. Aplica a categoría de causalidade fóra do campo da experiencia. Argumento físico-teleolóxico Vai da orde do mundo ao seu Ordenador. Aplica o concepto de causa fóra do campo da experiencia. Pódenos levar a un “ordenador” do Universo, non un “creador”, á maneira do Demiurgo platónico. Para a creación necesita o argumento cosmolóxico, e éste o ontolóxico, e como eles falso. a ontolóxica é a única proba posible e está sacada de meros conceptos de razón, sen valor obxectivo.

33. USO TEÓRICO E USO PRÁCTICO DA RAZÓN Uso Teórico Ciencia Uso da Razón para coñecelo que “hai”, o que as cousas “son”. Responde á pregunta qué podo coñecer? Formula xuízos “S é P” Ética Uso Práctico Quere orientar ao home, qué debe facer Non trata de cómo son as cousas, senón de cómo deberían ser. Responde á pregunta qué debo facer?. Formula Imperativos. “S debe ser P” os obxectos metafísicos (Deus, Alma e Mundo), sen sentido no uso teórico, vanno a ter na moral.

34. ÉTICAS MATERIAIS ÉTICAS FORMAIS Parten de que haibens, un dos cales é o Bien Supremo Non hai bens, nin Ben Supremo. Non hai contidos. Buscan os medios para conseguilos (virtudes) Solamente dá a forma da lei Recorren á experiencia. Éticas empíricas e particulares. Non dependen da experiencia. Éticas universais Os seus preceptos son a posteriori e hipotéticos. Os seus preceptos son a priori e categóricos. Son heterónomas. as leis dependen das condicións da experiencia. Son autónomas. a Razón se da a sí mesma os preceptos con total independencia da experiencia Tódalas éticas vistas (Platón, Aristóteles, epicúrea, estoica, cristiana...) son materiais. a ética kantiana é FORMAL, libera ao individuo da tradición, a autoridade e a fe (Ilustración).

35. O DEBER. OS IMPERATIVOS(texto 5-6) IMPERATIVO Non expresa coñecementos, senón mandatos. Hipotético Ordenan algo como medio para conseguir un fin. A súa validez está condicionada polo fin. Que os medios son os adecuados o sabemos pola experiencia. Categórico Ordenan algo como un fin absoluto, sen condicións. Teñen que ser a priori e universais. Non son morais as acciones CONFORME Ä MORAL(feitos por razóns que nada teñen que ver coa moral Son morais as acciones POR MORAL: cumpren a norma polo deber de cumplila. a acción é moral pola FORMA (vontade con que se realiza a lei) a acción non é moral pola MATERIA (contido da lei)

36. IMPERATIVO CATEGÓRICO(texto 5 e 8) • Obra de modo que trates á humanidade, tanto natúapersoacomo en cualqueraoutra, semprecomo un fin e nunca como un medio. • Obra de modo que poídas querer a máxima da túa acción como lei universal.

37. POSTULADOS DA RAZÓN PRÁCTICA(texto 7) Condicións de posibilidade da acción moral. Postulado = non demostrable, pero suposto como condición da moral misma. Sin ela todo se rexiría pola lei causa-efecto. LIBERDADE Sin ela no habería imperativos categóricos. Sin ela só habería imperativos hipotéticos. Sin ela non habería condut moral. ALMA Si fósemos só corpo, rexiríanos a causa-efecto. É necesario ser alma para ser libre. . É inmortal; non está sometida ao espacio-TEMPO É inmortal; tende a cumplir o ideal moral.(ser=deber ser) DEUS O home tende á búsca da felicidade. O home tende ao cumprimento do ideal moral. Con frecuencia estas tendencias son contradictorias. Garante compatibilidade do ser e o Deber-ser