KANSER TEDAVİSİNDE KARDİYAK GEÇ YAN ETKİLER

1. KANSER TEDAVİSİNDE KARDİYAK GEÇ YAN ETKİLER Prof. Dr. Vedat KÖSEOĞLU Ankara, 2006

2. Kardiyak yan etkiler, kanser tedavisi sırasında veya sonrasında ortaya çıkabilen, önemli derecede mortalite ve morbiditeye sahip komplikasyonlardandır.

3. Antitümör antibiyotikler, • Alkilleyici ajanlar, • Topoizomeraz inhibitörleri, • Mikrotubülleri hedefleyen ilaçlar, • Antimetabolitler, • Biyolojik cevap düzenleyiciler, • Diferansiyasyon ajanları, • Antikor tedavileri, • Hormonlar • Radyoterapi

4. Risk Faktörleri • Yaş • Cins • Kümülatif doz • İlaç uygulama yolu • İlaç uygulama sıklığı • Mediastinal veya spinal radyasyon • Tanıdan sonra geçen süre • Siyah ırk • Trisomi 21

5. Antitümör Antibiyotikler Antrasiklinler • Akut Yan Etkiler • Supraventrküler taşikardi • Ektopik atımlar • Myoperikardit • Belirgin EKG değişiklikleri • Kardiyomyopati • Ölüm

6. Antitümör Antibiyotikler Antrasiklinler • Kronik Yan Etkiler • Sol ventrikül fonksiyonlarında belirgin derecede azalma • Konjestif kalp yetmezliği

7. Antitümör Antibiyotikler Antrasiklinler • Subakut • Kardiyomyopati

8. Antitümör Antibiyotikler Antrasiklinler • Etki Mekanizması • Lipid peroksidasyon yoluyla oksidatif hasarlanma

9. Daunorubisin Doksorubisin Epirubisin İdarubisin Kardiyomyopati Myoperikardit Supraventriküler taşikardi Ventriküler ektopi Antitümör Antibiyotikler Antrasiklinler

10. Antitümör Antibiyotikler Antrakinonlar • Mitoksantron düşük düzeyde kardiyak yan etkiye sahiptir. • >160 mg/m2 üzerindeki kümülatif dozlarda risk artmaktadır.

11. Mitoksantron Aritmiler Antitümör Antibiyotikler Antrakinonlar

12. Antitümör Antibiyotikler Mitomisin • Kardiyotoksisite olguları rapor edilmiştir. Daha sık olarak konjestif kalp yetmezliği şeklinde görülmektedir. • 30 mg/m2 yi aşan kümülatif dozlarda sık olarak ortaya çıkmaktadır. • Özellikle antrasiklinlerle birlikte kullanıldığında kardiyotoksisite riski artmaktadır.

13. Antitümör Antibiyotikler Bleomisin • Perikardit nadir ancak önemli bir yan etkidir. • Akut göğüs ağrısı bildirilmiş olgular vardır. • Ayrıca koroner arter hastalığı, myokardiyal iskemi ve infarktüs genç olgularda bildirilmiştir.

14. Topoizomeraz İnhibitörleri Etoposid • Vazopastik anjina ve myokardiyal infarktüs oluşturduğuna dair kanıtlar mevcuttur.

15. Alkilleyici Ajanlar Siklofosfamid • Düşük dozda kardiyotoksisite oluşturmamaktadır. • Ancak transplant rejimlerinde akut kardiyak toksisite rapor edilmiştir.

16. Alkilleyici Ajanlar Siklofosfamid • QRS kompleksi amplitütünde azalma, • Nonspesifik T dalgası ve ST değişiklikleri, • Taşiaritmiler • Komplet kalp blokları • Yüksek doz alanlarda %28’e kadar varan sıklıkta akut başlangıçlı fulminant kalp yetmezliği oluşturabilmektedir.

17. Alkilleyici Ajanlar Siklofosfamid • Hemorajik myoperikardit • Perikardiyal effüzyon • Kardiyak tamponad • Ölüm

18. Alkilleyici Ajanlar Siklofosfamid • Etki Mekanizması • Endotelial kapiller hasarlanma

19. Alkilleyici Ajanlar İfosfamid • Aritmi • ST ve T dalgası değişiklikleri • Konjestif kalp yetmezliği • Bu bulgular genellikle geri dönüşümlüdür

20. Alkilleyici Ajanlar Sisplatin • Supraventriküler taşikardi • Bradikardi • ST ve T dalgası değişiklikleri • Sol dal bloğu • Akut iskemik olaylar • İskemik kardiyomyopati • Myokardiyal infarktüs

21. Alkilleyici Ajanlar Sisplatin • Etki Mekanizması • İlaca bağlı elektrolit anormallikleri • Yükselmiş von Willebrand faktör konsantrasyonu muhtemel arteriyel oklüzyonu saptamada yararlı,

22. Alkilleyici Ajanlar Busulfan • Bir olguda endokardiyal fibrozis bildirilmiştir.

23. Mikrotubülleri Hedefleyen İlaçlar Vinka Alkaloidleri • En sık olarak Vinblastin’de görülürken Vinkristin ve Vinorelbin’le de rapor edilmiş olgular vardır.

24. Mikrotubülleri Hedefleyen İlaçlar Vinka Alkaloidleri • Hipertansiyon • Myokardiyal iskemi • Myokardiyal infarktüs

25. Mikrotubülleri Hedefleyen İlaçlar Vinka Alkaloidleri • Etki Mekanizması • Vazokonstrüksiyon

26. Mikrotubülleri Hedefleyen İlaçlar Taksan’lar • Bradikardi • AV Blok • Atriyal ve ventriküler aritmiler • Konjestif kalp yetmezliği • Myokardiyal iskemi

27. Mikrotubülleri Hedefleyen İlaçlar Taksan’lar • Genel olarak geri dönüşümlü yan etkilerdir, • Taksanlar antrasiklin toksisitesini potansiyalize edebilirler.

28. Antimetabolitler Florourasil • Kalp yetmezliği • Atriyal veya ventriküler ektopi • Myokardiyal iskemi • Myokardiyal infarktüs

29. Antimetabolitler Florourasil • Etki Mekanizması • Koroner vazospazm

30. Antimetabolitler Metotreksat • Kesin olarak gösterilmiş bir kardiyak yan etkisi yoktur. • Nadiren senkop, myokardiyal infarktüs, supraventriküler taşikardi, ventriküler aritmi olguları rapor edilmiştir.

31. Antimetabolitler Sitarabin • Anjina • Perikardit • Perikardiyal effüzyon • Perikardiyal tamponad olguları bildirilmiştir. Steroidin tedavi edici olduğuna dair kanıtlar mevcuttur.

32. Antimetabolitler Fludarabin • Hipotansiyon • Akut göğüs ağrısı

33. Biyolojik Cevap Düzenleyiciler İnterferon’lar • Atriyal ve ventriküler aritmi • AV blok • Konjestif kalp yetmezliği • Myokardiyal iskemi • Myokardiyal infarktüs

34. Biyolojik Cevap Düzenleyiciler İnterferon’lar • Etki Mekanizması • İndirekt etki ve sellüler fizyolojinin değişimi ile

35. Biyolojik Cevap Düzenleyiciler İnterlökin-2 • Artimiler • Konjestif kalp yetmezliği • Myokardiyal iskemi • Myokardiyal infarktüs

36. Biyolojik Cevap Düzenleyiciler İnterlökinler • Etki Mekanizması • Kapiller sızıntı sendromu

37. Diferansiyasyon Ajanları All Transretinoik Asit • Myokardiyal iskemi • Myokardiyal infarktüs • Perikardiyal effüzyon

38. Diferansiyasyon Ajanları Arsenik Trioksid • Uzamış QT

39. Antikorlar Rituksimab • Aritmiler

40. Hormonlar Dietilstilbestrol • Etki Mekanizması • Vazospazm

41. Hormonlar Dietilstilbestrol • >5mg/gün’den daha yüksek dozlarda kardiyotoksisite görülür.

42. Kardiyotoksisite tedavi bitiminden yıllar sonra ortaya çıkabildiği ve uzun süre asemptomatik olarak kalabildiği için klinik bulguları ortaya çıkmadan saptanması amaçlanmaktadır.

43. Kardiyak İzleme Testleri • Seri EKG • Seri EKO • Radyonükleid anjiografi • Endomokardiyal biyopsi • Kardiyak troponinler • Natriüretik peptidler